در حالی وعدههای تکمیل و تحویل واحدهای مسکن مهر هنوز محقق نشده که با دو اظهار نظر اخیر وزیر راه و شهرسازی مبنی بر "تحمیل این طرح به بانک مسکن" و "ادامه گرفتاریهای آن برای چند دولت آینده" موج سوم انتقادات از طرح مذکور آغاز شده است.
به گزارش شهدای ایران به نقل از تسنیم، در آذرماه سال گذشته رئیسجمهوری و وزیر راه و شهرسازی در برنامههایی مختلف طرح مسکن مهر را مورد انتقاد قرار دادند.
روحانی در جمع مدیران بانکها و کارکنان بانک مرکزی با انتقاد از انتشار پول برای احداث مسکن مهر در سالهای گذشته، گفت: واقعاً چاپ پول بدون پشتوانه از نظر شرعی و قانونی مسئلهدار است. با کدام مجوز این اتفاق رخ داد که بلافاصله در جیب مردم تأثیر گذاشت و اموال و قدرت و ارزش پول را پایین آورد؟ یک تصمیمگیری برای مسکن مهر بلایی بر سر کشور آورد و بانک مرکزی را زیر سؤال برد.
وی با ابراز تأسف از اینکه 44 درصد کل پولی که در تاریخ کشور ایجاد شد در این تصمیمگیری، چاپ و در اختیار بانک مسکن قرار گرفت، اظهار کرد: آیا کسی آمد تا حساب کند برای مردم که این افزایش پایه پول برای مسکن مهر از پول متعلق به همه آنها بوده است؟ دولت یازدهم با وجود آگاهی، ناچار بود راه به وجود آمده در مسکن مهر را طی کند، زیرا دولت نمیخواهد مردم را نسبت به نهاد دولت بیاعتماد کند.
وزیر راه و شهرسازی نیز همزمان با حضور در دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه مسکن مهر کل اقتصاد ایران را از ریل خارج کرد، گفته بود: باید از این تجربه درس عبرت بگیریم تا دیگر رئیس جمهوری به خودش جرئت ندهد اینگونه با سرنوشت یک ملت بازی کند.
آخوندی با بیان اینکه مسکن مهر تمرکز وحشتناک را در شهری بزرگ ایجاد کرد، افزود: دانشگاه ما باید اینگونه مسائل را تبیین کنند که یک بار دیگر در چرخه سیاست فرد دیگری نتواند در حوزههای پوپولیستی با سردادن شعارهای مردم فریبانه بار دیگر کشور را بهسمت بیراهه ببرد.
وی همچنین در همایش سیاستهای توسعه مسکن در ایران با بیان اینکه نظام پسانداز در حوزه مسکن از بین رفته است، گفت: شعارهای بیموردی که برای مداخله در حوزه مسکن مهر داده شده اینهمه گرفتاری در اقتصاد کلان ایجاد کرده است. تا جایی که توان داشته باشیم مشکلات متقاضیان مسکن مهر را حل میکنیم، افزایش 12میلیون تومانی قیمت مسکن مهر مربوط به دستورالعملهای قبلی و دولت گذشته بوده است.
این در حالی است که وزیر راه و شهرسازی در هفتهای که گذشت دو بار طرح مسکن مهر را مورد تفقد قرار داد. آخوندی در شانزدهمین نشست شورای هماهنگی رؤسای مراکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی با بیان اینکه عوام فریبی (پوپولیسم) شهرهای ایران را دچار بحران کرده است، عامل همه فسادها را در پنهان کردن اطلاعات یا وارونه جلوه دادن آن دانست و گفت: «دولت میراثدار دو موضوع "یارانهها" و "مسکن مهر" است. گرفتاری مسکن مهر در تأمین امکانات کامل شهری و رفاهی این مجموعهها نیز تا چند دولت باقی خواهند ماند و دولتهای مختلف باید بهدنبال به نتیجه رساندن این موضوع باشند. بیشترین ویژگی "پوپولیسم" تهی کردن موضوعات از درون بدون اینکه سودمندی و تداوم آن سیاست روشن باشد، است. سیاه و سفید کردن موضوعات و تقدس بخشی به برخی امور ویژگیهای دیگر پوپولیسم است، بهعنوان نمونه وقتی مسکن مهر اجرا شد سودمندی آن را کسی اندازه گیری نکرده و عواقب انتشار "پول داغ" بهمیزان 50هزار میلیارد تومان در نظر گرفته نشده بود و زمانی که افزایش یارانهها تا 200هزار تومان مطرح میشد؛ آینده ایران مهم نبود».
این در حالی بود که آخوندی دیروز در جمع مدیران بانک مسکن نیز با اسفناک خواندن وضع بانکها، گفت: بانک مسکن از ابتدای تأسیس تا به حال غیر از دورهای که سیاستهای تحمیلی مسکن مهر را اجرا کرد راه درستی را طی کرده و میلیونها نفر از طریق این بانک خانهدار شدهاند.
وی افزود: در بحث مسکن دو دیدگاه خرد و کلان در نظر دارم. از منظر خرد، اقتصاد ایران باید امکان پاسخگویی به یک سؤال ساده را داشته باشد و آن این است که اگر فردی اعلام کرد: "درآمد من دومیلیون تومان است و میخواهم مسکن یا ملکی خریداری کنم، چهراهی پیشِروی من است؟" باید بانک مسکن به آن پاسخ گوید. یا اگر سرمایهگذاری گفت: "میخواهم یک پروژه 50واحدی را تأمین مالی کنم چهراهی پیش روی من است"؛ بانک مسکن بهراحتی پاسخگوی او باشد.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: این موضوع چه در بافت فرسوده باشد و چه در بافتهای معمولی، شامل کسانی که بخواهند واحد مسکونی خود را تبدیل به احسن کرده یا از نظر ساخت و ساز وضعیت را ارتقا بدهند نیز میشود. اگر بانک پاسخی برای وی داشته باشد اقتصاد کشور راه درستی رفته است اما اگر در پاسخ لکنت داشته باشد معلوم است که بخشی از اقتصاد کشور میلنگد.
وی با بیان اینکه این سؤالات بهظاهر ساده است ولی پاسخی پیچیده دارند، اظهار کرد: میدانم حرکت بهسمت پاسخگویی به این سؤالات بعد از یک دوره بیانضباطی گسترده در نظام مالی و بانکی کشور اعم از اضافه برداشتهای بانک مرکزی از بانکها، معوقات بانکی، ایجاد انتظارات توهمی در مردم که میتوان بدون پسانداز خانهدار شد و غیره، بسیار سخت است ولی میخواهیم بهتدریج بهسمت نظام مالی و بانکی منضبط حرکت کنیم.
به گزارش تسنیم موج سوم انتقادات به مسکن مهر در حالی به راه افتاده است که در دو سال گذشته وعدههای داده شده در رابطه با تکمیل و تحویل واحدهای طرح مهر محقق نشده است. هماکنون متقاضیان مسکن مهر در بلاتکلیفی محضی بهسر میبرند که نتیجه عدم مدیریت صحیح دستاندرکاران این بخش است، مسئلهای که به نظر میرسد جزو اولویتهای دست چندمی مدیران و مسئولان وزارت راه و شهرسازی نیز نیست.
از مرداماه سال 92 تاکنون بهگفته مسئولان وزارت راه و شهرسازی پروژههای مسکن مهر حدود 14 درصد پیشرفت فیزیکی داشتهاند؛ بهعبارت دیگر پیشرفت فیزیکی ماهانه 7صدم درصد.
لازم به ذکر است که خانهدار شدن با پساندازهای آینده (مانند طرح مسکن مهر) یکی از برنامههایی است که مورد تأیید کارشناسان و دستاندرکاران بخش مسکن کشور است.
ایرج رهبر عضو هیئت مدیره انجمن انبوهسازان با انتقاد از برنامههای دولت در خصوص خانهدار کردن مردم گفته است: خیلیها هستند که اصلاً نمیتوانند پساندازی داشته باشند. وقتی حقوق ماهانه فردی 600هزار تا یکمیلیون تومان است و 70 درصد آن بابت اجاره میرود چگونه میتواند پساندازی داشته باشد؟ این راهکار امکان پذیر نیست. چاره کار پسانداز معکوس مانند طرح مسکن مهر است. یعنی اول دولت پول را برای ساخت بدهد و متقاضی در آن ساکن شود و پس از آن بازپرداخت وام شروع شود. یک کارمند برای خانهدار شدن باید 120 سال پسانداز کند. اینکه به طرف بگوییم بیایید پسانداز کنید، اجارهبها هم پرداخت کنید تا خانهدار شوید خیلی منطقی نیست.
پروین پور کارشناس اقتصاد مسکن نیز دراینباره معتقد است: خانواده با درآمد متوسط در طول سال کسر بودجه دارد، پس چگونه میتواند پسانداز داشته باشد. بنابراین بهلحاظ تئوری این سیاست غلط است. افرادی از مسئولان دولت که این حرف را میزنند و میگویند همهجای دنیا پسانداز در بخش مسکن جواب داده است، این همهجای دنیا کجاست؟ کدام کشور با چه شرایط اقتصادی و با چه درآمد سرانه است. دارید درباره کجا صحبت میکنید؟ آلمان یا بورکینافاسو؟ همهجای دنیا که استدلال نمیشود. باید به شرایط حال حاضر زندگی مردم نگاه کنیم. با توجه به اینکه یکسری پسانداز گذشته داریم و یک پسانداز آینده. پسانداز گذشته که تقریباً کسی ندارد و خانوارها خیلی هنر کنند هزینهها را سربهسر کنند، اما میتوان روی پسانداز آینده سیاستهایی از جمله مسکن مهر را پیاده کرد که دولت پول را بدهد متقاضی در مسکن ساکن شود. در مجموع استفاده از پسانداز آینده منطقیتر به نظر میرسد.
روحانی در جمع مدیران بانکها و کارکنان بانک مرکزی با انتقاد از انتشار پول برای احداث مسکن مهر در سالهای گذشته، گفت: واقعاً چاپ پول بدون پشتوانه از نظر شرعی و قانونی مسئلهدار است. با کدام مجوز این اتفاق رخ داد که بلافاصله در جیب مردم تأثیر گذاشت و اموال و قدرت و ارزش پول را پایین آورد؟ یک تصمیمگیری برای مسکن مهر بلایی بر سر کشور آورد و بانک مرکزی را زیر سؤال برد.
وی با ابراز تأسف از اینکه 44 درصد کل پولی که در تاریخ کشور ایجاد شد در این تصمیمگیری، چاپ و در اختیار بانک مسکن قرار گرفت، اظهار کرد: آیا کسی آمد تا حساب کند برای مردم که این افزایش پایه پول برای مسکن مهر از پول متعلق به همه آنها بوده است؟ دولت یازدهم با وجود آگاهی، ناچار بود راه به وجود آمده در مسکن مهر را طی کند، زیرا دولت نمیخواهد مردم را نسبت به نهاد دولت بیاعتماد کند.
وزیر راه و شهرسازی نیز همزمان با حضور در دانشگاه تهران با تأکید بر اینکه مسکن مهر کل اقتصاد ایران را از ریل خارج کرد، گفته بود: باید از این تجربه درس عبرت بگیریم تا دیگر رئیس جمهوری به خودش جرئت ندهد اینگونه با سرنوشت یک ملت بازی کند.
آخوندی با بیان اینکه مسکن مهر تمرکز وحشتناک را در شهری بزرگ ایجاد کرد، افزود: دانشگاه ما باید اینگونه مسائل را تبیین کنند که یک بار دیگر در چرخه سیاست فرد دیگری نتواند در حوزههای پوپولیستی با سردادن شعارهای مردم فریبانه بار دیگر کشور را بهسمت بیراهه ببرد.
وی همچنین در همایش سیاستهای توسعه مسکن در ایران با بیان اینکه نظام پسانداز در حوزه مسکن از بین رفته است، گفت: شعارهای بیموردی که برای مداخله در حوزه مسکن مهر داده شده اینهمه گرفتاری در اقتصاد کلان ایجاد کرده است. تا جایی که توان داشته باشیم مشکلات متقاضیان مسکن مهر را حل میکنیم، افزایش 12میلیون تومانی قیمت مسکن مهر مربوط به دستورالعملهای قبلی و دولت گذشته بوده است.
این در حالی است که وزیر راه و شهرسازی در هفتهای که گذشت دو بار طرح مسکن مهر را مورد تفقد قرار داد. آخوندی در شانزدهمین نشست شورای هماهنگی رؤسای مراکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی با بیان اینکه عوام فریبی (پوپولیسم) شهرهای ایران را دچار بحران کرده است، عامل همه فسادها را در پنهان کردن اطلاعات یا وارونه جلوه دادن آن دانست و گفت: «دولت میراثدار دو موضوع "یارانهها" و "مسکن مهر" است. گرفتاری مسکن مهر در تأمین امکانات کامل شهری و رفاهی این مجموعهها نیز تا چند دولت باقی خواهند ماند و دولتهای مختلف باید بهدنبال به نتیجه رساندن این موضوع باشند. بیشترین ویژگی "پوپولیسم" تهی کردن موضوعات از درون بدون اینکه سودمندی و تداوم آن سیاست روشن باشد، است. سیاه و سفید کردن موضوعات و تقدس بخشی به برخی امور ویژگیهای دیگر پوپولیسم است، بهعنوان نمونه وقتی مسکن مهر اجرا شد سودمندی آن را کسی اندازه گیری نکرده و عواقب انتشار "پول داغ" بهمیزان 50هزار میلیارد تومان در نظر گرفته نشده بود و زمانی که افزایش یارانهها تا 200هزار تومان مطرح میشد؛ آینده ایران مهم نبود».
این در حالی بود که آخوندی دیروز در جمع مدیران بانک مسکن نیز با اسفناک خواندن وضع بانکها، گفت: بانک مسکن از ابتدای تأسیس تا به حال غیر از دورهای که سیاستهای تحمیلی مسکن مهر را اجرا کرد راه درستی را طی کرده و میلیونها نفر از طریق این بانک خانهدار شدهاند.
وی افزود: در بحث مسکن دو دیدگاه خرد و کلان در نظر دارم. از منظر خرد، اقتصاد ایران باید امکان پاسخگویی به یک سؤال ساده را داشته باشد و آن این است که اگر فردی اعلام کرد: "درآمد من دومیلیون تومان است و میخواهم مسکن یا ملکی خریداری کنم، چهراهی پیشِروی من است؟" باید بانک مسکن به آن پاسخ گوید. یا اگر سرمایهگذاری گفت: "میخواهم یک پروژه 50واحدی را تأمین مالی کنم چهراهی پیش روی من است"؛ بانک مسکن بهراحتی پاسخگوی او باشد.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: این موضوع چه در بافت فرسوده باشد و چه در بافتهای معمولی، شامل کسانی که بخواهند واحد مسکونی خود را تبدیل به احسن کرده یا از نظر ساخت و ساز وضعیت را ارتقا بدهند نیز میشود. اگر بانک پاسخی برای وی داشته باشد اقتصاد کشور راه درستی رفته است اما اگر در پاسخ لکنت داشته باشد معلوم است که بخشی از اقتصاد کشور میلنگد.
وی با بیان اینکه این سؤالات بهظاهر ساده است ولی پاسخی پیچیده دارند، اظهار کرد: میدانم حرکت بهسمت پاسخگویی به این سؤالات بعد از یک دوره بیانضباطی گسترده در نظام مالی و بانکی کشور اعم از اضافه برداشتهای بانک مرکزی از بانکها، معوقات بانکی، ایجاد انتظارات توهمی در مردم که میتوان بدون پسانداز خانهدار شد و غیره، بسیار سخت است ولی میخواهیم بهتدریج بهسمت نظام مالی و بانکی منضبط حرکت کنیم.
به گزارش تسنیم موج سوم انتقادات به مسکن مهر در حالی به راه افتاده است که در دو سال گذشته وعدههای داده شده در رابطه با تکمیل و تحویل واحدهای طرح مهر محقق نشده است. هماکنون متقاضیان مسکن مهر در بلاتکلیفی محضی بهسر میبرند که نتیجه عدم مدیریت صحیح دستاندرکاران این بخش است، مسئلهای که به نظر میرسد جزو اولویتهای دست چندمی مدیران و مسئولان وزارت راه و شهرسازی نیز نیست.
از مرداماه سال 92 تاکنون بهگفته مسئولان وزارت راه و شهرسازی پروژههای مسکن مهر حدود 14 درصد پیشرفت فیزیکی داشتهاند؛ بهعبارت دیگر پیشرفت فیزیکی ماهانه 7صدم درصد.
لازم به ذکر است که خانهدار شدن با پساندازهای آینده (مانند طرح مسکن مهر) یکی از برنامههایی است که مورد تأیید کارشناسان و دستاندرکاران بخش مسکن کشور است.
ایرج رهبر عضو هیئت مدیره انجمن انبوهسازان با انتقاد از برنامههای دولت در خصوص خانهدار کردن مردم گفته است: خیلیها هستند که اصلاً نمیتوانند پساندازی داشته باشند. وقتی حقوق ماهانه فردی 600هزار تا یکمیلیون تومان است و 70 درصد آن بابت اجاره میرود چگونه میتواند پساندازی داشته باشد؟ این راهکار امکان پذیر نیست. چاره کار پسانداز معکوس مانند طرح مسکن مهر است. یعنی اول دولت پول را برای ساخت بدهد و متقاضی در آن ساکن شود و پس از آن بازپرداخت وام شروع شود. یک کارمند برای خانهدار شدن باید 120 سال پسانداز کند. اینکه به طرف بگوییم بیایید پسانداز کنید، اجارهبها هم پرداخت کنید تا خانهدار شوید خیلی منطقی نیست.
پروین پور کارشناس اقتصاد مسکن نیز دراینباره معتقد است: خانواده با درآمد متوسط در طول سال کسر بودجه دارد، پس چگونه میتواند پسانداز داشته باشد. بنابراین بهلحاظ تئوری این سیاست غلط است. افرادی از مسئولان دولت که این حرف را میزنند و میگویند همهجای دنیا پسانداز در بخش مسکن جواب داده است، این همهجای دنیا کجاست؟ کدام کشور با چه شرایط اقتصادی و با چه درآمد سرانه است. دارید درباره کجا صحبت میکنید؟ آلمان یا بورکینافاسو؟ همهجای دنیا که استدلال نمیشود. باید به شرایط حال حاضر زندگی مردم نگاه کنیم. با توجه به اینکه یکسری پسانداز گذشته داریم و یک پسانداز آینده. پسانداز گذشته که تقریباً کسی ندارد و خانوارها خیلی هنر کنند هزینهها را سربهسر کنند، اما میتوان روی پسانداز آینده سیاستهایی از جمله مسکن مهر را پیاده کرد که دولت پول را بدهد متقاضی در مسکن ساکن شود. در مجموع استفاده از پسانداز آینده منطقیتر به نظر میرسد.