شهدای ایران: شهید مطهری معتقد است، ماه رجب ماه استغفار و عبادت و روزه است، ولی به خاطر تبدیل نام ماه ها از شمسی به قمری این سنت ها به کلی فراموش می شوند.
ایشان می فرمایند:
ماه مبارک رجب است. براى جمعه اول رجب یک سلسله اعمال وارد شده است و یک ارزشهایى که دیگر اصلًا این حرفها در میان ما مطرح نیست. مصداق «قُلْ أَرَأَیْتُمْ انْ أَصْبَحَ ماؤُکُمْ غَوْراً فَمَنْ یَأْتیکُمْ بِماءٍ مَعینٍ» همین هاست.
نام ماه ها از قمرى تبدیل مى شود به شمسى؛ انسان اول خیال نمى کند که به دنبال خودش چه چیزهایى مى آورد. ما که بچه بودیم، در منزل خود ما ـ من از هفت و هشت سالگى کاملًا یادم هست ـ اصلًا اینکه ماه رجب دارد مى آید مشخص بود؛ مى گفتند یک هفته به ماه رجب مانده، پنج روز مانده، سه روز مانده، امشب احتمالًا اول ماه رجب است، برویم براى استهلال؛ مى رفتند براى استهلال، ماه را ببینند، شب اول ماه رجب است، اعمال ماه رجب را بجا بیاورند. در مسجد که جمع مى شدند، همه صحبت آمدن ماه رجب بود. ماه مبارک رجب و ماه مبارک شعبان پیش درآمدهاى ماه مبارک رمضان هستند. من از بچگى همیشه این را مى دیدم، مرحوم ابوى ما و مرحومه والده ما غیر از اول و آخر ماه رجب و غیر از ایام البیض (یعنى سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم این ماه که اعمال بالخصوصى دارد و عمل معروفش به نام عمل «امّ داود» را ما آن زمان بچه بودیم بجا آورده بودیم، بعد بزرگ شدیم فراموش کردیم؛ به تبع آن جوّى که آن وقت وجود داشت، یعنى آب جارى اى که در آن وقت بود، ولى وقتى که آبى رفت و مخفى شد، دیگر کیست که از نو آن را جارى کند) این دو غیر از روز اول و روز آخر و سه روز وسط، حداقل پنجشنبه و جمعه ها روزه بودند و بلکه مرحوم ابوى ما در بعضى از سال ها دو ماه رجب و شعبان را پیوسته روزه مى گرفتند و به ماه مبارک رمضان متصل مى کردند، یعنى این سه ماه را یک سره روزه مى گرفتند.
اصلًا این ماه، ماه استغفار و توبه و عبادت است. حتى وارد شده است که اگر کسى نتواند روزه این ماه را بگیرد ذکرى وارد شده است که روزى صد بار این ذکر را بگوید به عنوان جبران روزهاى که نتوانسته است بگیرد.
یادى از حاج آقا رحیم ارباب و حاج میرزا على آقا شیرازى
یادم است که در ماه مبارک رجب در سال 21 ـ که تابستان بود و به اصفهان رفته بودیم ـ مى رفتیم به درس آقاى حاجآقا رحیم ارباب سلّمه اللَّه تعالى که از بزرگان هستند. من این ذکر را اول بار از این مرد شنیدم. مى دیدم که خیلى کند صحبت مى کند و اذکار را بالخصوص خیلى با تأ نّى و حضور قلب مى گوید: سُبْحانَ الْالهِ الْجَلیلِ، سُبْحانَ مَنْ لایَنْبَغِى التَّسْبیحُ الّا لَهُ، سُبْحانَ ذِىالْعِزَّةِ وَالْجَلالِ ... مى دیدم این مرد مرتب اینها را مى گفت. چون پیرمرد بود و نمى توانست روزه بگیرد، آن را با این جبران مى کرد.
و باز یادم نمى رود که در همان سال ها روز بیست و پنجم رجب بود (روز وفات حضرت موسى بن جعفر سلام للَّه علیه)، ما در مدرسه نیماورد اصفهان بودیم، بعدازظهر بود، خوابیده بودیم، از خواب که بیدار شدیم یک وقت صداى مرحوم حاج میرزا على آقا را شنیدم. ما در آن مدرسه غریبه بودیم، به عنوان تابستان رفته بودیم، ولى طلبه هاى آن مدرسه به مناسبت وفات از ایشان خواهش کرده بودند، آمده بود براى طلبه ها موعظه مى کرد و بعد هم ذکر مصیبت. حدیث دارد که در قیامت فریاد مى کشند: «أیْنَ الرَّجَبیّون» رجبیون کجا هستند؟ این مرد با همان آهنگى که داشت و با آن حال و روحى که داشت این تعبیر را به کار برد: آن وقتى که بگویند «أیْنَ الرَّجَبیّون» و ما در پیشگاه پروردگار شرمسار باشیم، در ماه رجب هیچ چیزى نداشته باشیم و اصلًا جزء رجبیّون شمرده نشویم، چه خواهیم کرد؟
غرض این است: این ماه، ماه استغفار و عبادت و روزه است و این سنت ها در میان ما بکلى دارد فراموش مى شود. ماه رجب مى آید، بزرگ هایمان [متوجه نمى شوند] تا چه رسد به بچه ها. کمکم اگر به بچه ها بگوییم ماههاى قمرى را از محرم تا ذى الحجه بشمار، نمى توانند؛ اصلًا فراموش مى کنند که یک چنین ماه هایى هم وجود داشته است. ولى به هرحال تکلیف هرگز از ما ساقط نمى شود.
این مطلب از مجموعه آثار استادشهیدمطهرى، ج27، صفحه 560 اخذ شده است.
حجت الاسلام احمد محبوبی، عضو مجمع طلاب و فضلای شهرستان تکاب
پایگاه اطلاع رسانی پیامبر اعظم
مجمع طلاب و فضلای شهرستان تکاب