در پی تحریم فیلم سینمایی «خانه دختر» از سوی حوزه هنری نظر برخی از منتقدان و فیلمسازان سینما را در خصوص این فیلم و آثار اجتماعی از این دست جویا شدیم.
شهدای ایران: اکران نوروزی با نمایش پنج فیلم جشنواره سی و سوم سرآغازی بر اکران سال 94 بود و با فروش نسبتا پایین فیلم ها، امیدها را ناامید کرد. نکته قابل توجه جشنواره سی و سوم نگاه اجتماعی و تلخ به جامعه است.
فیلم «خانه دختر» یکی از این فیلم هایی است که در اردیبهشت ماه اکران خواهد شد اما این فیلم قبل از اکرانش با تحریم حوزه هنری مواجه شد و با انتشار این خبر، عنوان اولین فیلم تحریمی را در سال جدید به خود نسبت داد.
اکنون آنچیزی که مهم است نگاه دیگر اهالی سینما و نمایندگان مجلس به این فیلم و پرداخت فیلم سازان به موضوعات اجتماعی است.
طی گفتگویی که باشگاه خبرنگاران با چند نفر از قشرهای مختلف فرهنگی صورت داده نگاه خود را نسبت به این فیلم مطرح کردند که در ادامه آن را می خوانید.
*بیژن نوباوه: تنها شورای اکران می‌تواند در مورد وضعیت نمایش یک فیلم نظر دهد
بیژن نوباوه نماینده‌ی مجلس شورای اسلامی در خصوص فیلم «خانه دختر» گفت: من این فیلم را ندیدم و نمی‌توانم در مورد اکران آن نظر بدهم و تنها شورای اکران می‌تواند در مورد نمایش یا عدم نمایش یک فیلم تصمیم گیری کند.
وی در ادامه افزود: متاسفانه گاهی اوقات بعضی از افراد طبق سلیقه‌ی شخصی خود با فیلم برخورد می‌کنند و در مورد آن نظر می‌دهند اما هر نظری که یک شخص در مورد هر فیلمی بدهد صلاحیت عمومی ندارد و تنها کارشناسانی که در شورای اکران هستند می‌توانند در مورد یک فیلم نظر قطعی دهند.
نوباوه خاطر نشان کرد: متاسفانه بعضی از فیلم‌ها پروانه ساخت می‌گیرند اما فیلم طبق فیلم نامه ساخته نمی‌شود و یکی از عوامل اصلی که موجب اکران نشدن یک فیلم می‌شود همین موضوع است. فیلم "خانه دختر" نیز باید توسط شورای اکران بررسی و در صورت انطباق با فیلمنامه و دیگر مسائل مجوز اکران بگیرد اما این جمله را دوباره تکرار می‌کنم که وزارت ارشاد بهتر از دیگر ارگان‌ها می‌تواند در مورد این مسئله تصمیم بگیرد.
*مسعود آب پرور: 90 درصد فیلم‌های سینمای ایران را فیلم‌های اجتماعی بی خاصیت تشکیل داده‌اند
همچنین مسعود آب پرور کارگردان سینما و تلویزیون گفت: صحبت کردن زیاد در مورد چیزی سبب درست شدن حاشیه برای آن می‌شود، من در مورد "خانه دختر" نمی‌دانم اما درکل سالهاست که سینمای ایران دچار آسیبی جدی شده است. واقع نمایی بیش از حد و پرداختن زیاد به ژانر اجتماعی خانوادگی، سینمای ما را مسموم کرده است.
وی افزود: ما ژانرهای دیگری نیز در سینما داریم که شایسته است فیلم سازان نگاهی به آنها بیاندازند؛ 90 درصد فیلم‌های ما اجتماعی بی خاصیت شده‌اند و تنها درد را نشان می‌دهند.
کارگردان فیلم "قتل آن لاین" خاطر نشان کرد: ما درد را بسیار در جامعه می‌بینیم و نمایش جزئیات آن در سینما صدمه‌ی شدید و جدی به پیکر آن وارد می‌کند. فیلم‌های ما باید راه حل را به مخاطب نشان دهند.
آب پرور، در پایان عنوان کرد: سیاه نمایی و واقع گرایی زیاد آسیب‌های بدی است که باید در سینما مراقب آن بود.
*رضا صائمی:«خانه دختر» سوژه‌ی جذابی دارد که باید به آن در سینما پرداخته شود
سید رضا صائمی منتقد سینما گفت: به نظر من این فیلم سوژه‌ی جذابی دارد و آسیب‌های اجتماعی باید در سینمای ایران به تصویر کشیده شوند.
وی در ادامه افزود: سینما به دلیل روایی بودنش تاثیر زیادی بر روی مخاطب دارد و به همین دلیل لازم است مسائلی را که نمی‌توانیم در مورد آنها صحبت کنیم در قالب فیلم و داستان به نمایش درآوریم. سینما جایی برای پیشگیری از معضلات اجتماعی است.
این منتقد عنوان کرد: برای مثال فیلم "هیس دخترها فریاد نمی‌زنند" موضوعی جسورانه دارد و مخاطبان هم از این موضوعات که به ذهن همه‌ی کارگردانان نمی‌رسد، خوششان می‌آید.
صائمی در پایان خاطر نشان کرد: از نظر مخاطب شناسی و گیشه هم فیلم‌های اجتماعی موفق‌تر از سایرین هستند و به نظرم باید برای موضوعات و مسائل اجتماعی جای بیشتری در سینما باز شود.
*طهماسب صلح‌جو: اکران نشدن فیلمی که پروانه ساخت گرفته، نشان دهنده‌ی ضعف مدیریتی است
طهماسب صلح‌جو منتقد سینما گفت: صرفا نباید به دلیل سوژه‌ی یک فیلم جلوی اکران آن را گرفت و باید دید فیلم چطور و با چه هدفی ساخته شده است.
وی در ادامه افزود: به نظر من درست نیست که به یک فیلم پروانه ساخت بدهند و بعد جلوی اکران همان فیلم را بگیرند مگر اینکه آن فیلم متفاوت با فیلمنامه‌اش ساخته شده باشد. جلوگیری از اکران فیلمی که پروانه ساخت دارد نشان دهنده‌ی ضعف مدیریتی است.
این منتقد اظهار داشت: نگاه کارگردان و هدف فیلم رویکرد آن را می‌سازد باید "خانه دختر" اکران شود و واکنش جامعه را نسبت به آن ببینیم بعضی فیلم‌ها مثل "هیس دخترها فریاد نمی‌زنند" به خانواده‌ها هشدار داده و بسیار در گیشه موفق بودند اما بعضی فیلم‌ها روح جامعه را جریحه دار می‌کنند.
صلح‌جو در پایان عنوان کرد: مدیران باید تمام اهداف و مسائل فیلم "خانه دختر" را بررسی و سپس تعیین کنند که ساختن چنین فیلم‌هایی در جامعه چه نتایجی خواهد داشت.
*جبار آذین: "خانه دختر" با یک بازنگری قابلیت اکران را دارد
جبار آذین منتقد سینما گفت: هر فیلمی باید منطبق با فرهنگ جامعه ساخته شود و به باورهای مخاطبان احترام بگذارد و تا جایی که ممکن است با ارزش‌های جامعه هم خوانی داشته باشد.
وی در ادامه افزود: سیاه نمایی، تلخ نمایی و دور شدن از امیدها و آرمانها، جامعه را با یک معضل روبه رو می‌کند. فیلم "خانه دختر" با اینکه زیاد از ارزش‌های جامعه دور نشده است اما به دلیل ضعیف بودن از لحاظ شخصیت پردازی و توجه به لایه‌های پنهان روابط خانوادگی، حساسیت‌هایی را ایجاد کرد. همچنین "خانه دختر" از نظر موضوعی و ساختار حرفه‌ای کاستی‌هایی دارد که ممکن است آن را دچار ممیزی کند ولی در هر صورت نمایش فیلم بهتر از عدم نمایش آن است و باید قضاوت اصلی را به عهده‌ی مردم گذاشت.
این منتقد خاطر نشان کرد: چنانچه مخاطبان از فیلمی استقبال کنند یعنی با موضوع آن موافق هستند.
این منتقد عنوان کرد: در فیلم "خانه دختر" هم سعی شده اتفاقات و شخصیت‌ها مخاطب پسند باشند اما این فیلم نتوانسته از حد متوسط بالاتر رود. به نظر من تغییر دیالوگ یا کم رنگ کردن بعضی از صحنه‌های حساسیت‌زا، به بهتر شدن این فیلم کمک می‌کند در کل فیلمسازان موظف هستند یکسری حدود را رعایت کنند تا برای خود و دیگران مشکلی ایجاد نکنند.
آذین در پایان خاطر نشان کرد: بهتر است مسئولان فرهنگی هم هنگام دادن پروانه ساخت ایرادهای خود را وارد کنند نه زمانی که تهیه کننده سرمایه‌گذاری کرده و فیلم ساخته شده است مشکلاتی سر راه آن به وجود آورند. به نظر من "خانه دختر" یک فیلم متوسط اجتماعی است و با یک بازنگری قابلیت اکران را دارد.
*عبدالله باکیده: عامل اصلی بی راهه رفتن فیلم‌ها فیلم نامه نویس‌های سطحی نگر هستند
عبدالله باکیده تهیه کننده و کارگردان سینما در خصوص سوژه فیلم‌های سی‌وسومین دوره جشنواره فیلم فجر گفت: من تمام فیلم‌ها را ندیدم اما خلاصه داستان برخی از آنها مثل فیلم "رخ دیوانه" را خوانده‌ام؛ به نظر من این فیلم و از این قبیل فیلم‌ها سوژه‌های اجتماعی خوب و مخاطب پسندی دارند که مطرح کردن آنها نیاز جامعه است.
وی در ادامه افزود: رفتن به سمت معضلات اجتماعی و به تصویر در آوردن آنها وظیفه‌ی سینماگران است و سینما که در ایران یک هنر صنعت است، یک تعهد اجتماعی به مسائل دوروبرش دارد. اگر شما تاریخ سینمای ایران را بررسی کنید خواهید دید که فیلم "گوزن‌ها" که معضلات زمان خود را به تصویر کشید پر مخاطب‌ترین فیلم بود.
این کارگردان اظهار داشت: وظیفه‌ی وزارت ارشاد تبیین قوانین متناسب با عرف جامعه برای فیلم‌های سینمایی است. به نظر من هر مسئله‌ای را تا جایی که از حریم محرمات خارج نشود می‌توان مطرح کرد و اگر از این چار چوب خارج شویم کار بدی انجام داده‌ایم.
وی افزود: فیلم‌های خارج از چارچوب عرف جامعه در گروه‌های شعاری قرار می‌گیرند و نمی‌توان انها را تحلیلی دانست. فیلمی که درآن طرح مسئله نشود به هیچ دردی نمی‌خورد و هیچ ارزشی ندارد.
کارگردان فیلم تو را دوست دارم خاطر نشان کرد: یکی از مهم‌ترین دلایل خارج از عرف شدن فیلم‌های ما سطحی نگری فیلم نامه نویسان‌مان است فیلم نامه نویس‌های سطحی نگر به جای تحلیل مسائل به دنبال مسائل بیهوده به دنبال بی راهه می‌روند.
عبدالله باکیده در پایان خاطر نشان کرد: حریم شکنی در سینما در سراسر جهان به دلایل مختلف وجود دارد و از سوی فیلم سازان اتفاق می‌افتد و مبحث بسیار مهم و صدمه زننده‌ای است. امیدوارم در سینمای ما به جای اینکه روابط نا سالم به نمایش درآیند محبت بین اعضای خانواده و روابط نورانی آنها به تصویر کشیده شوند. در سینما طرح هر قصه‌ای باید با بیان یک مسئله آموزشی برابر باشد و امیدوارم در سینمای ما این موضوع هر چه سریعتر شکل بگیرد و نقاط مثبت پدیدار شود.
*باشگاه خبرنگاران
فیلم «خانه دختر» یکی از این فیلم هایی است که در اردیبهشت ماه اکران خواهد شد اما این فیلم قبل از اکرانش با تحریم حوزه هنری مواجه شد و با انتشار این خبر، عنوان اولین فیلم تحریمی را در سال جدید به خود نسبت داد.
اکنون آنچیزی که مهم است نگاه دیگر اهالی سینما و نمایندگان مجلس به این فیلم و پرداخت فیلم سازان به موضوعات اجتماعی است.
طی گفتگویی که باشگاه خبرنگاران با چند نفر از قشرهای مختلف فرهنگی صورت داده نگاه خود را نسبت به این فیلم مطرح کردند که در ادامه آن را می خوانید.
*بیژن نوباوه: تنها شورای اکران می‌تواند در مورد وضعیت نمایش یک فیلم نظر دهد
بیژن نوباوه نماینده‌ی مجلس شورای اسلامی در خصوص فیلم «خانه دختر» گفت: من این فیلم را ندیدم و نمی‌توانم در مورد اکران آن نظر بدهم و تنها شورای اکران می‌تواند در مورد نمایش یا عدم نمایش یک فیلم تصمیم گیری کند.
وی در ادامه افزود: متاسفانه گاهی اوقات بعضی از افراد طبق سلیقه‌ی شخصی خود با فیلم برخورد می‌کنند و در مورد آن نظر می‌دهند اما هر نظری که یک شخص در مورد هر فیلمی بدهد صلاحیت عمومی ندارد و تنها کارشناسانی که در شورای اکران هستند می‌توانند در مورد یک فیلم نظر قطعی دهند.
نوباوه خاطر نشان کرد: متاسفانه بعضی از فیلم‌ها پروانه ساخت می‌گیرند اما فیلم طبق فیلم نامه ساخته نمی‌شود و یکی از عوامل اصلی که موجب اکران نشدن یک فیلم می‌شود همین موضوع است. فیلم "خانه دختر" نیز باید توسط شورای اکران بررسی و در صورت انطباق با فیلمنامه و دیگر مسائل مجوز اکران بگیرد اما این جمله را دوباره تکرار می‌کنم که وزارت ارشاد بهتر از دیگر ارگان‌ها می‌تواند در مورد این مسئله تصمیم بگیرد.
*مسعود آب پرور: 90 درصد فیلم‌های سینمای ایران را فیلم‌های اجتماعی بی خاصیت تشکیل داده‌اند
همچنین مسعود آب پرور کارگردان سینما و تلویزیون گفت: صحبت کردن زیاد در مورد چیزی سبب درست شدن حاشیه برای آن می‌شود، من در مورد "خانه دختر" نمی‌دانم اما درکل سالهاست که سینمای ایران دچار آسیبی جدی شده است. واقع نمایی بیش از حد و پرداختن زیاد به ژانر اجتماعی خانوادگی، سینمای ما را مسموم کرده است.
وی افزود: ما ژانرهای دیگری نیز در سینما داریم که شایسته است فیلم سازان نگاهی به آنها بیاندازند؛ 90 درصد فیلم‌های ما اجتماعی بی خاصیت شده‌اند و تنها درد را نشان می‌دهند.
کارگردان فیلم "قتل آن لاین" خاطر نشان کرد: ما درد را بسیار در جامعه می‌بینیم و نمایش جزئیات آن در سینما صدمه‌ی شدید و جدی به پیکر آن وارد می‌کند. فیلم‌های ما باید راه حل را به مخاطب نشان دهند.
آب پرور، در پایان عنوان کرد: سیاه نمایی و واقع گرایی زیاد آسیب‌های بدی است که باید در سینما مراقب آن بود.
*رضا صائمی:«خانه دختر» سوژه‌ی جذابی دارد که باید به آن در سینما پرداخته شود
سید رضا صائمی منتقد سینما گفت: به نظر من این فیلم سوژه‌ی جذابی دارد و آسیب‌های اجتماعی باید در سینمای ایران به تصویر کشیده شوند.
وی در ادامه افزود: سینما به دلیل روایی بودنش تاثیر زیادی بر روی مخاطب دارد و به همین دلیل لازم است مسائلی را که نمی‌توانیم در مورد آنها صحبت کنیم در قالب فیلم و داستان به نمایش درآوریم. سینما جایی برای پیشگیری از معضلات اجتماعی است.
این منتقد عنوان کرد: برای مثال فیلم "هیس دخترها فریاد نمی‌زنند" موضوعی جسورانه دارد و مخاطبان هم از این موضوعات که به ذهن همه‌ی کارگردانان نمی‌رسد، خوششان می‌آید.
صائمی در پایان خاطر نشان کرد: از نظر مخاطب شناسی و گیشه هم فیلم‌های اجتماعی موفق‌تر از سایرین هستند و به نظرم باید برای موضوعات و مسائل اجتماعی جای بیشتری در سینما باز شود.
*طهماسب صلح‌جو: اکران نشدن فیلمی که پروانه ساخت گرفته، نشان دهنده‌ی ضعف مدیریتی است
طهماسب صلح‌جو منتقد سینما گفت: صرفا نباید به دلیل سوژه‌ی یک فیلم جلوی اکران آن را گرفت و باید دید فیلم چطور و با چه هدفی ساخته شده است.
وی در ادامه افزود: به نظر من درست نیست که به یک فیلم پروانه ساخت بدهند و بعد جلوی اکران همان فیلم را بگیرند مگر اینکه آن فیلم متفاوت با فیلمنامه‌اش ساخته شده باشد. جلوگیری از اکران فیلمی که پروانه ساخت دارد نشان دهنده‌ی ضعف مدیریتی است.
این منتقد اظهار داشت: نگاه کارگردان و هدف فیلم رویکرد آن را می‌سازد باید "خانه دختر" اکران شود و واکنش جامعه را نسبت به آن ببینیم بعضی فیلم‌ها مثل "هیس دخترها فریاد نمی‌زنند" به خانواده‌ها هشدار داده و بسیار در گیشه موفق بودند اما بعضی فیلم‌ها روح جامعه را جریحه دار می‌کنند.
صلح‌جو در پایان عنوان کرد: مدیران باید تمام اهداف و مسائل فیلم "خانه دختر" را بررسی و سپس تعیین کنند که ساختن چنین فیلم‌هایی در جامعه چه نتایجی خواهد داشت.
*جبار آذین: "خانه دختر" با یک بازنگری قابلیت اکران را دارد
جبار آذین منتقد سینما گفت: هر فیلمی باید منطبق با فرهنگ جامعه ساخته شود و به باورهای مخاطبان احترام بگذارد و تا جایی که ممکن است با ارزش‌های جامعه هم خوانی داشته باشد.
وی در ادامه افزود: سیاه نمایی، تلخ نمایی و دور شدن از امیدها و آرمانها، جامعه را با یک معضل روبه رو می‌کند. فیلم "خانه دختر" با اینکه زیاد از ارزش‌های جامعه دور نشده است اما به دلیل ضعیف بودن از لحاظ شخصیت پردازی و توجه به لایه‌های پنهان روابط خانوادگی، حساسیت‌هایی را ایجاد کرد. همچنین "خانه دختر" از نظر موضوعی و ساختار حرفه‌ای کاستی‌هایی دارد که ممکن است آن را دچار ممیزی کند ولی در هر صورت نمایش فیلم بهتر از عدم نمایش آن است و باید قضاوت اصلی را به عهده‌ی مردم گذاشت.
این منتقد خاطر نشان کرد: چنانچه مخاطبان از فیلمی استقبال کنند یعنی با موضوع آن موافق هستند.
این منتقد عنوان کرد: در فیلم "خانه دختر" هم سعی شده اتفاقات و شخصیت‌ها مخاطب پسند باشند اما این فیلم نتوانسته از حد متوسط بالاتر رود. به نظر من تغییر دیالوگ یا کم رنگ کردن بعضی از صحنه‌های حساسیت‌زا، به بهتر شدن این فیلم کمک می‌کند در کل فیلمسازان موظف هستند یکسری حدود را رعایت کنند تا برای خود و دیگران مشکلی ایجاد نکنند.
آذین در پایان خاطر نشان کرد: بهتر است مسئولان فرهنگی هم هنگام دادن پروانه ساخت ایرادهای خود را وارد کنند نه زمانی که تهیه کننده سرمایه‌گذاری کرده و فیلم ساخته شده است مشکلاتی سر راه آن به وجود آورند. به نظر من "خانه دختر" یک فیلم متوسط اجتماعی است و با یک بازنگری قابلیت اکران را دارد.
*عبدالله باکیده: عامل اصلی بی راهه رفتن فیلم‌ها فیلم نامه نویس‌های سطحی نگر هستند
عبدالله باکیده تهیه کننده و کارگردان سینما در خصوص سوژه فیلم‌های سی‌وسومین دوره جشنواره فیلم فجر گفت: من تمام فیلم‌ها را ندیدم اما خلاصه داستان برخی از آنها مثل فیلم "رخ دیوانه" را خوانده‌ام؛ به نظر من این فیلم و از این قبیل فیلم‌ها سوژه‌های اجتماعی خوب و مخاطب پسندی دارند که مطرح کردن آنها نیاز جامعه است.
وی در ادامه افزود: رفتن به سمت معضلات اجتماعی و به تصویر در آوردن آنها وظیفه‌ی سینماگران است و سینما که در ایران یک هنر صنعت است، یک تعهد اجتماعی به مسائل دوروبرش دارد. اگر شما تاریخ سینمای ایران را بررسی کنید خواهید دید که فیلم "گوزن‌ها" که معضلات زمان خود را به تصویر کشید پر مخاطب‌ترین فیلم بود.
این کارگردان اظهار داشت: وظیفه‌ی وزارت ارشاد تبیین قوانین متناسب با عرف جامعه برای فیلم‌های سینمایی است. به نظر من هر مسئله‌ای را تا جایی که از حریم محرمات خارج نشود می‌توان مطرح کرد و اگر از این چار چوب خارج شویم کار بدی انجام داده‌ایم.
وی افزود: فیلم‌های خارج از چارچوب عرف جامعه در گروه‌های شعاری قرار می‌گیرند و نمی‌توان انها را تحلیلی دانست. فیلمی که درآن طرح مسئله نشود به هیچ دردی نمی‌خورد و هیچ ارزشی ندارد.
کارگردان فیلم تو را دوست دارم خاطر نشان کرد: یکی از مهم‌ترین دلایل خارج از عرف شدن فیلم‌های ما سطحی نگری فیلم نامه نویسان‌مان است فیلم نامه نویس‌های سطحی نگر به جای تحلیل مسائل به دنبال مسائل بیهوده به دنبال بی راهه می‌روند.
عبدالله باکیده در پایان خاطر نشان کرد: حریم شکنی در سینما در سراسر جهان به دلایل مختلف وجود دارد و از سوی فیلم سازان اتفاق می‌افتد و مبحث بسیار مهم و صدمه زننده‌ای است. امیدوارم در سینمای ما به جای اینکه روابط نا سالم به نمایش درآیند محبت بین اعضای خانواده و روابط نورانی آنها به تصویر کشیده شوند. در سینما طرح هر قصه‌ای باید با بیان یک مسئله آموزشی برابر باشد و امیدوارم در سینمای ما این موضوع هر چه سریعتر شکل بگیرد و نقاط مثبت پدیدار شود.
*باشگاه خبرنگاران
