با توجه به جایگاه قم و ظرفیت‌های مهم معنوی و مذهبی در این خصوص باید همه دستگاه‌های اجرایی و ارگان‌های ذی ربط در جهت رفع موانع خدمت رسانی به زائران کریمه اهل بیت(ع) بکوشند.
به گزارش شهدای ایران از ایسنا؛ قم، مهمترین قطب زیارتی و گردشگری کشور به شمار می‌رود. شهری، در میان 17 شاهراه مواصلاتی میان استانهای کشور که علاوه بر این ویژگی خاص، به دلیل وجود گرانبهای حرم کریمه اهل بیت(ع)، مسجد مقدس جمکران، حضور گرانقدر علماء، حوزه‌های علمیه و فعالیت صدها موسسه فرهنگی و دینی سالانه بیش از 20 میلیون زائر، گردشگر و حتی علاقه مند به کسب علم و معرفت را به خود جذب می‌کند.
قم، در چهار فصل سال در همه شرایط آب و هوایی مسافران و گردشگران خود را دارد.حتی در روزهای پائیز و زمستان نیز شاهد حضور زائران در اطراف حرم نیز بوده‌ایم و با وجود سخت گیری‌های فراوان در خصوص استفاده از چادرهای مسافرتی، متاسفانه در برخی از روزهای سرد پاییزی و حتی زمستانی در گوشه‌هایی از اطراف مرکز شهر، این چادرها قابل مشاهده بود. هرچند در طول سال کمیسیون‌ها و کارگروه‌های فراوانی درخصوص ارتقای زیرساخت‌های خدماتی و افزایش رفاه گردشگران و زائران در دستگاه‌های اجرایی، ادارات، سازمانها و نهادهای مختلف به ویژه استانداری تشکیل می‌شود، اما متاسفانه هنوز کمبودها، کاستی‌ها و گله‌هایی وجود دارد.
به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه قم، فقدان کمپ‌های ارزان قیمت برای اقشار ضعیف، کمبود ظرفیت‌های اسکان برای زائران، نیاز روزافزون به ایجاد هتل‌های مجهز و مسافرخانه‌های مناسب، حضور متدکیان در اطراف حرم و ایجاد مزاحمت برای گردشگران و زائران، کمبود فضاهای سبز برای استراحت مسافران، هزینه‌های بالای هتل‌ها برای زائران، عدم تطابق میان تعرفه‌های مسافرخانه‌ها با امکانات موجودشان، کمبود مراکز خرید با دسترسی آسان به پارکینگ در اطراف مرکز شهر و ده‌ها دغدغه و مشکل دیگر از موضوعاتی است که گردشگران را با مشکلات فراوانی روبرو می کند و به خودی خود، زمینه ساز کاهش اقامت زائران در قم می‌شود.
در این ارتباط گزارشی از عملکرد مسئولان و بررسی کاستی‌های موجود تهیه شده است.
همه دستگاه‌های اجرایی در جهت رفع موانع خدمت رسانی به زائران بکوشند
استاندار قم در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه قم، در خصوص اهمیت توسعه امکانات برای گردشگران پیرامون اهمیت فراهم سازی شرایط و امکانات رفاهی و خدماتی برای زائران گفت: با توجه به جایگاه قم و ظرفیت‌های مهم معنوی و مذهبی در این خصوص باید همه دستگاه‌های اجرایی و ارگان‌های ذی ربط در جهت رفع موانع خدمت رسانی به زائران کریمه اهل بیت(ع) بکوشند.
کرم رضا پیریایی افزود: یکی از برنامه‌های مهم تسریع بخشی به اجرای پروژه‌های مهم خدمت رسانی به زائران به ویژه در اطراف حرم است که در این زمینه بازدیدهای فراوانی در جهت نظارت بر روند اجرتای پروژه‌ها شده است.
وی تصریح کرد: همچنین در جلسات و کمیسیون‌های متعدد در جهت بررسی ابعاد خدمت رسانی به زائران و تکریم این مهمانان ارزشمند تشکیل شده است تا بتوانیم در جهت کاهش مشکلات و معضلات زیارتی و گردشگری گام برداریم.
تجهیز زیرساخت‌های رفاهی و خدماتی زائران، مهم ترین برنامه است
همچنین در این زمینه معاون هماهنگی اموز زائران استان قم در این گفت‌و‌گو خاطرنشان کرد: در جهت تسهیل خدمت رسانی به زائران معاونت هماهنگی امور زائران استانداری با مشارکت و همراهی مسئولان در دستگاه‌های اجرایی مختلف ستادی را در راستای خدمت رسانی به زائران تشکیل داده‌اند.
محسن محرری در این زمینه افزود: این ستاد در 10 کمیته و یک کمیسیون مصوبات مهم در این زمینه را پیگیری می کند و شورای سیاست‌گذاری به ریاست استاندار و عضویت فرماندار، شهردار، معاونت استاندار، تولیت آستان مقدس حضرت معصومه(س) و ریاست شورای شهر بر روند اجرای برنامه‌های ستاد نظارت می کنند.
وی تجهیز زیرساخت‌های رفاهی و خدماتی زائران را از مهمترین برنامه های ستاد برشمرد و عنوان کرد: در این رابطه اسکان زائران در فضاهای مناسب همچون مدارس، حسینیه‌ها، ادارات و نهادها، نظارت بر مجموعه‌های خدماتی ویژه زائران، تجهیز پارکینگ های مناسب برای مسافران، زیبا سازی شهر، نظارت بر مجتمع‌های خدماتی و رفاهی زائران و راه‌اندازی نمایشگاه‌های متعدد فرهنگی و مراکز خرید برای زائران و ...از اقدامات مهم در جهت ایجاد بسترهای خدماتی و رفاهی برای زائران است.
نظارت گسترده میراث فرهنگی بر روند فعالیت‌های مجتمع های خدماتی و رفاهی
در ادامه این گزارش به سراغ رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم رفتیم تا درباره خدمات این مجموعه گسترده به زائران جویای فعالیت‌های انجام شده شویم که وی نیز در این باره گفت: قم به عنوان شهری مذهبی با ظرفیت‌های مهم زیارتی و گردشگری همچون بارگاه ملکوتی کریمه اهل بیت(ع)، مسجد مقدس جمکران و حضور شریف علماء نیازمند توجه خاص به وضعیت زائران و عاشقان از سراسر جهان است.
حجت الاسلام سید مهدی حسینی افزود: یکی از برنامه‌های مهم که با رایزنی های انجام شده با ریاست عالی سازمان صورت گرفته است، راه اندازی پژوهشکده گردشگری و مذهبی با نگاه علمی و دانشگاهی است که به زودی این طرح بزرگ اجرایی خواهد شد.
وی با بیان برگزاری نشست‌های تخصصی در جهت شناسایی و رفع موانع موجود اظهار کرد: در نشست‌های متعدد با معاون استاندار و عوامل ستاد، همه نیازهای موجود به صورت یک تیم منسجم مورد ارزیابی قرار گرفت و با تعامل و هماهنگی‌های صورت گرفته در رفع نیازهای زائران به ویژه در سال جدید تلاش کنیم.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم ادامه داد: با توجه به ضرورت توسعه زیرساخت‌های خدماتی و رفاهی در خدمت زائران ارجمند، این سازمان، نظارت گسترده‌ای بر روند فعالیت‌های مجتمع‌های خدماتی و رفاهی دارد.
وی افزود: راه‌های ورودی به استان قم، نیاز به مجتمع‌های خدماتی و رفاهی مناسب برای زائران و گردشگران دارد تا در بدو ورود به قم بتوانند از این امکانات در مسیر جاده‌ها استفاده کنند که خوشبختانه با احداث تعداد زیادی از مجتمع‌های خدماتی و رفاهی در اطراف قم، نیاز بسیاری از زائران را تحت پوشش قرار داده است.
حجت‌الاسلام حسینی در خصوص مراکز تحت نظر سازمان گردشگری در سطح شهر به ویژه اطراف حرم تصریح کرد: در سطح شهر نیز، چند رستوران بزرگ و منسجم با امکانات گردشگری و زائر پذیری، تحت نظارت سازمان گردشگری فعالیت می‌کنند.
وی در این گزارش خاطرنشان کرد: در برخی از روزهای سال با توجه به حضور انبوهی از زائران در قم، نظارت بر عملکرد مجموعه‌های هتل‌ها و مسافرخانه‌ها نیز در دستور کار قرار دارند تا مطابق با درجه بندی به خدمت رسانی بپردازند.
رئیس سازمان گردشگری قم وضعیت هتل‌ها و مسافرخانه‌ها در سال های اخیر را مثبت ارزیابی کرد و گفت: هتل‌ها و مسافرخانه‌ها مطابق با استانداردهای لازم، درجه بندی و رتبه بندی شده‌اند که تعرفه‌های صادر شده متناسب با کیفیت خدمات و درجه بندی فعالیت‌ها می‌کنند.
وی خاطرنشان کرد: در ایام خاصی از سال که قم شاهد زائرپذیری بیشتری است، بسیاری از هتل‌ها و زائرسراهای اطراف حرم در چند ساعت اولیه روز، با تکمیل ظرفیت روبرو می‌شوند و متاسفانه سایر مسافرخانه‌ها که با فاصله بیشتری از حرم قرار دارند نیز پاسخگوی نیاز زائران نیست.
وی پیرامون تناسب میان تعرفه‌های هتل‌ها و مسافرخانه‌ها یا حتی قیمت خدمات با نوع کیفیت توضیح داد: تعرفه‌ها و قیمت ها چه در زمینه هتل و مسافرخانه و یا نوع غذا متناسب با کیفیت از سوی اتحادیه‌ها اجرایی می‌شود و در صورت مشاهده عدم تناسب میان تعرف و قیمت، زائران می‌توانند اعلام نظر یا شکایت کنند.
رئیس سازمان گردشگری قم تصریح کرد: خوشبختانه نظارت‌های خوبی بر عملکرد واحدهای تامین غذا، رستوران‌ها، هتل‌ها و مسافرخانه‌های قم به ویژه اطراف حرم از سوی اتحادیه و انجمن‌های طراحی شده صورت می‌گیرد.
وی همکاری مرکز بهداشت را نیز مثبت ارزیابی کرد و گفت: بهداشت و سلامت زائران و مسافران در درجه اول اهمیت قرار دارد از این رو مرکز بهداشت با اکیپ‌های نظارتی و بازرسی، بر روند بهداشت این اماکن نظارت‌های منسجمی دارد.
اجرای طرح تشدید نظارت بهداشتی عمومی بر کلیه واحدهای خدماتی و رفاهی
همچنین در این گزارش مدیر کل بهداشت محیط و حرفه مرکز بهداشت قم در خصوص نظارت بر واحدهای خدماتی و رفاهی گفت: قم با توجه به جایگاه زائرپذیری خود، دارای حساسیت‌های قابل توجهی است که به مراتب مسئولیت ما را در جهت بهداشت عمومی سنگین‌تر می‌کند.
یدالله غفوری افزود: همه برنامه‌ریزی‌ها و اقدامات در حوزه سلامت، حفظ و ارتقای سلامت زائران است که با توجه به تعدد مناسبت‌های مذهبی و اعیاد در طول سال برنامه‌ریزی جامعی صورت می‌پذیرد.
وی توجه به سلامت زائران و شهروندان را در کنار هم دارای اهمیت دانست و افزود: توجه به سلامت زائر و شهروند بدون در نظر گرفتن یکی از این گروه‌ها، معنایی ندارد زیرا بهداشت و سلامت هر دو با هم در ارتباط است.
غفوری جلوگیری از شیوع بیماریها را یکی از اهداف مهم مرکز بهداشت برشمرد و عنوان کرد: آب و غذا دو عنصر مهم در راستای انتقال بیماری است که باید در سلامت این دو توجه شایانی صورت پذیرد و کنترل مناسبی در زمینه سلامت آب و غذا در پیشگیری از بیماری‌های خطرناک الزامی است.
وی تاکید کرد: مراحل تولید و توزیع آب و غذا از اهمیت بالایی برخوردار است و مرکز بهداشت در روند تولید و توزیع، نظارت‌های جامعی دارد تا شهروند و زائران عزیز به ویژه در فصول حساس سال دچار مشکلات بهداشتی نشوند.
غفوری با اشاره به حضور 5 هزار صنف تولیدی و توزیعی حساس و مهم در جهت سلامت افراد گفت: این صنوف، همواره توسط اکیپ های بهداشتی و نظارتی کنترل می‌شوند که در کمترین شرایط نظارتی، هر فصل یک بار به صورت کامل مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
مدیر کل بهداشت محیط و حرفه مرکز بهداشت قم با اشاره به طرح تشدید نظارت افزود: هرچند در آستانه مراسم و مناسبت‌های مختلف که با حضور میلیونی زائران مواجه هستیم، قطعا نظارت بهداشت نیز افزیش می‌یابد تا مشکل و چالشی در این خصوص ایجاد نشود.
غفوری در این زمینه خاطرنشان کرد: در طرح تشدید نظارت، روزانه 5 اکیپ و تیم متخصص در زمینه بهداشت عمومی کلیه محورهای مواصلاتی استان، اماکن بین راهی به ویژه قم – اراک و واحدهای تولیدی و توزیعی را مورد بازبینی ویژه قرار می‌دهند.
وی رستوران‌های غذایی را یکی از مجموعه‌های قابل توجه در این نظارت دانست و گفت: رستوران‌ها و کلیه اغذیه فروشی‌ها در ارتباط با سلامت زائر نیز در این بازرسی‌ها مورد تاکید خاص است تا با تولید غذای سالم، از شیوع بیماری‌های خطرناک و مرتبط با غذا جلوگیری شود.
وی تصریح کرد :رعایت بهداشت عمومی و فردی، ایمنی و کیفیت غذا، بهداشت ابزار و لوازم کار 4 مولفه مهم در بازرسی‌هاست تا به دلیل سهل انگاری با توجه به حساسیت قم، زائران و مسافران با مشکلی روبرو نشوند.
مدیر کل بهداشت محیط و حرفه مرکز بهداشت قم با اشاره به تعدد بازرسی‌ها در بخش‌های خاص و ویژه نیز گفت: اغذیه فروشی‌ها، رستوران‌ها و واحدهای پخت غذا در اطراف حرم مطهر به دلیل شرایط خاص با تعدد بازرسی همراه هستند و حتی 3 تا 6 بار مورد بازرسی قرار می‌گیرد.
وی با تاکید بر ضرورت رعایت استاندارهای بهداشتی و بهسازی در حد مولفه‌های کشوری خاطرنشان کرد: در درجه بعدی بازرسی‌ها نیز‌هتل‌ها، مسافرخانه ها و زائرسراها مورد بازرسی دقیق قرار می‌گیرد تا ضمن رعایت نکات بهداشتی در عرضه غذا، ساختمان نیز مورد بازبینی قرار گیرد.
وی از طرح مهم مبارزه با حشرات و حیوانات جونده در واحدهای اقامتی و مسافرخانه ها خبر داد و افزود: در این طرح مبارزه با انواع حشرات موذی و جوندگان در دستور کار قرار دارد و در صورت شکایت مردم نیز به صورت خاص مورد بازرسی قرار می‌گیرد.
وی جلوگیری از تخلفات بهداشتی و توقیف مواد غذایی فاقد بهداشت را از دیگر فعالیت‌ها برشمرد و گفت: مواد غذایی و حتی غذاهای غیر بهداشتی در بازرسی‌ها یا توسط شکایات مردمی، به سرعت توقیف می‌شود که در این ارتباط 300 پرونده به صورت ماهیانه تحویل مرکز بهداشت می‌شود.
غفوری ادامه داد: عرضه مواد غذایی به صورت غیر بهداشتی، مواد فاقد مجوزهای بهداشتی، مواد دارای انواع رنگ‌های صنعتی غیر مجاز و غذاهای دارای آلودگی‌های میکروبی یا وجود اجسام خارجی در غذا از مهمترین نوع تخلفات به شمار می‌رود.
وی مشارکت‌های مردمی را در ارتقای سطح بهداشت عمومی دارای اهمیت خواند و گفت: با توجه به گستردگی فضای کار، قطعا شکایات و مشارکت‌های مردمی نقش مهم‌تری در شناسائی تخلفات دارد که ضمن آموزش‌های لازم و نصب انواع پوسترهای آموزشی در مراکز مختلف، مردم می‌توانند با شکایات ما را در جلوگیری از تخلفات یاری نمایند.
وی افزود: سامانه 1490 به صورت کشوری و سراسری به زودی راه اندازی می‌شود تا مردم با سهولت بیشتری انواع تخلفات بهداشتی و غذایی را گزارش کنند.
در پایان این گزارش ضمن تقدیر از همه مسئولان و تلاش گران عرصه خدمت رسانی به زائران امیدواریم این خدمات به گونه‌ای رقم بخورد که از سویی ماندگاری و اقامت زائران به واسطه توسعه این خدمات افزایش یابد و از سوی دیگر با کاهش هزینه‌های خدمات، زائران بتوانند با خیالی آسوده در مسافرخانه‌ها با قیمت‌های مناسب اسکان یابند، هرچند قول‌هایی درباره راه‌اندازی کمپ‌های ارزان قیمت در طرح بزرگ حرم تا حرم ارائه شده است که امیدواریم این امر نیز تحقق یابد.
