به گزارش‌ شهدای ایران، در روزهای اخیر خبر انهدام شبکه تولیدکنندگان محتوای غیراخلاقی در فیس بوک در سرخط عناوین خبری رسانه‌های داخلی و خارجی قرار داشت؛ عملیاتی که از سوی مرکز بررسی جرائم سازمان یافته سایبری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام شد و بار دیگر قدرت و اشراف اطلاعاتی پاسداران فضای مجازی و افسران جنگ نرم را به رخ دشمنان و بدخواهان  نظام جمهوری اسلامی کشاند.

عملیات عنکبوت و ابعاد آن

عملیات انهدام شبکه تولیدکنندگان محتوای غیراخلاقی در فیس بوک که  به "عملیات عنکبوت" معروف است، در نیمه دوم سال 93 در دستور کار مرکز بررسی جرائم سازمان یافته سایبری سپاه قرار گرفت و طی آن 350 صفحه  با محتوای مستهجن و ضددین از سوی کارشناسان مرکز مزبور شناسایی شدند که از این 350 صفحه 130 صفحه به طور کلی حذف شدند و نکته جالب آنکه این صفحات تنها از سوی 36 نفر اداره می‌شد.




بنا به گفته مصطفی علیزاده کارشناس ویژه فضای سایبری سپاه، دستور کار اصلی این صفحات در 3 حوزه مستهجن و غیر اخلاقی، شکل دهی به مسائل ابتذال به وسیله مدلینگ و در نهایت قبح شکنی از مقدسات دین بود.

در عملیات ویژه مرکز سایبری سپاه برای پالایش محتوایی شبکه اجتماعی فیس بوک، موسوم به عنکبوت، 12 نفر به عنوان متهم از استان‌های تهران، البرز، مازندران و گیلان دستگیر شدند و 24 نفر دیگر نیز برای پاسخگویی به مراجع قضایی احضار شدند؛ گفتنی است میانگین سنی دستگیرشدگان عملیات مزبور بین 18 تا 28 سال است.

در فاز اول عملیات مزبور، چهار نفر در تهران دستگیر شدند که دارای 125 صفحه غیراخلاقی در فضای مجازی بودند؛ با دستگیری چهار نفر دیگر که 40 صفحه مستهجن را با چیزی حدود 4 میلیون لایک مدیریت می‌کردند، عملیات عنکبوت وارد فاز دوم شد، صفحات شناسایی شده در این فاز غالبا آمیخته‌ای از صفحات مبتذل و صفحات جریان‌ساز سیاسی و فرهنگی بودند.

در دو فاز نخست عملیات عنکبوت در مجموع چیزی حدود 350 صفحه غیراخلاقی و زرد و همچنین حدود 6 میلیون لایک در اختیار مرکز سایبری سپاه قرار گرفت که بخشی از آن‌ها حذف و بخشی دیگر در حال حذف هستند.

اما نکته قابل تامل در خصوص دستگیرشدگان عملیات عنکبوت این است که اکثر آن‌ها به  قرص‌های روان‌گردان و ماده مخدر شیشه اعتیاد دارند و غالبا فرزندان طلاق محسوب می‌شوند؛ به عبارت دیگر می‌توان گفت که آسیب‌دیدگان اجتماعی در فضای واقعی در صددند تا در فضای مجازی آسیب زایی کنند و با اقدامات ناهنجار خود در این فضا، کانون مقدس خانواده و ارزش‌های دینی را هدف بگیرند.

ابتکار عمل نیروهای سایبری سپاه برای نظارت و کنترل فضای مجازی

نیمه‌های سال 1389 بود که همزمان با تشدید تهاجمات فرهنگی دشمنان نظام اسلامی و حمایت آن‌ها از مدیران و گردانندگان سایت‌های مستهجن و ضددین، مرکز بررسی جرائم سازمان‌یافته سایبری سپاه با یک ابتکارعمل ویژه برای بررسی فنی و کارکردی فضای مجازی اقدام به طراحی یک مدل 6 لایه‌ای کرد.

 مرکز بررسی جرائم سازمان‌یافته سایبری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که نماینده ویژه این نهاد در مراجع حاکمیتی همچون شورایعالی فضای مجازی محسوب می‌شود، در مدل 6 لایه طراحی شده، دو حوزه کلان کاربران فضای مجازی و محتوای فضای مجازی را مدنظر قرار داده است.  

اگر کاربران فضای مجازی در ایران را به سه دسته کاربران همسو، کاربران معارض و کاربران عمومی یا خاکستری تقسیم کنیم، طبق برآورد مرکز بررسی جرائم سازمان‌یافته سایبری سپاه از 42 میلیون کاربر دارای ضریب نفوذ ایرانی، تعداد زیادی از آن‌ها در زمره کاربران عمومی یا خاکستری قرار می‌گیرند که هدف و جهت گیری خاص سیاسی یا فرهنگی را در فضای مجازی دنبال نمی‌کنند و بیشتر در پی پرکردن اوقات فراغت خود از طریق گشت و گذار در فضای مجازی هستند.

شگردهای گردانندگان سایت‌های مستهجن برای جذب مخاطب بیشتر

با رجوع به سایت‌هایی که اقدام به رتبه‌بندی صفحات برتر فیس بوک می‌کنند و به شاخص‌گذاری در این شبکه اجتماعی می‌پردازند، متوجه می‌شویم که صفحات موسیقی و تفریحی در رتبه اول صفحات پربازدید فیس بوک قرار دارند؛ این امر نشان می‌دهد که هرگاه فردی روی این صفحات زرد و خاکستری سرمایه‌گذاری کند، توانایی جذب و مدیریت تعداد قابل توجهی از مخاطبان را پیدا می‌کند و این می‌تواند یکی از شگردهای گردانندگان صفحات مستهجن و ضد دین برای سازمان‌دهی شبکه‌ای تولید محتوای مجرمانه باشد.

یکی دیگر از شگردهای گردانندگان شبکه‌های مستهجن و ضددین، رقیب سازی برای ایجاد تنوع و جذب مخاطب بیشتر است؛ "سعید ملک پور" مدیر یک سایت مستهجن زمانیکه رقم بازدیدکنندگان سایت متبوعش کاهش چشمگیری پیدا کرده بود اقدام به راه اندازی سایت مستهجن دیگری کرد تا از این طریق بتواند با ارائه شیوه‌های مختلف بی‌بندوباری جنسی و تعیش لجام گسیخته، نظر کاربران بیشتری را جلب  کند و بدین‌ترتیب به رونق ترویج  فحشاء بپردازد.

یکی از ترفندهایی که برخی کاربران برای بالا بردن میزان لایک بکار می‌بردند، این بود که محتوای غیراخلاقی را تولید می‌کردند و با افزایش لایک صفحات، شروع به تجارت از طریق این صفحات می‌کردند؛ بنا به گفته یکی از کارشناسان فضای سایبری سپاه، گرداننده یکی از صفحات مجازی که توانسته بود با استفاده از مضامین غیراخلاقی حدود یک میلیون لایک برای صفحه متبوع خود جذب کند با پیشنهاد خرید 20 میلیونی از خارج کشور مواجه شده بود.

به طور کلی دو روش عمده برای بالا بردن لایک صفحات وجو دارد؛یکی استفاده از محتوای مبتذل و دیگری استفاده از محتوای طنز و سیاسی است؛که سودجویان با بهره‌گیری از این دو شگرد گاها درآمدی حدود 5 میلیون در ماه دارند.

البته در حال حاضر گردانندگان و مدیران سایت‌ها و صفحات مستهجن، از حوزه مسائل معمولی و متداول جنسی خارج شده‌اند و برای جذب مخاطب بیشتر به انتشار و اشتراک‌گذاری گسترده داستان‌ها و خاطرات مستهجن و حتی درون خانوادگی می‌پردازند؛ خلق واژه‌های جعلی، ذائقه‌سازی جدید و به طور کلی بومی کردن محتوای فحشای وارداتی از جمله اولویت‌هایی است که در دستور کار گردانندگان صفحات مستهجن قرار دارد.

 ارتباط گردانندگان سایت‌های مستهجن با خارج از کشور

اما سوال اساسی در این زمینه این است که ارتباط  گردانندگان سایت‌های مستهجن با خارج از کشور چیست؟ بی‌شک امکاناتی که  موتور جستجوگر گوگل در اختیار مدیران سایت‌های مستهجن قرار می‌دهد بزرگترین منبع حمایتی این سایت‌ها محسوب می‌شود؛ با مراجعه به موتور جستجوگر گوگل و انتخاب رندمی حروف و واژگان، متوجه می شویم که suggestion های گوگل حول محور سایت‌ها و صفحات مستهجن می‌چرخد و پیشنهادهای نخست این موتور جستجوگر به گونه ای است که کاربر را به سمت سایت‌ها و صفحات مبتذل و مستهجن جنسی هدایت می‌کند.

شگردهای گردانندگان سایت‌های مستهجن چیست؟ / آیا مدیران صفحات مستهجن و ضددین در فضای امنی به سر می‌برند؟
 
هیئت حاکمه آمریکا که برای استمرار هژمونی خود در قرن 21 با استناد به نظرات استراتژیست‌هایی همچون "جوزف نای" به جنگ نرم روی آورده است، سرمایه گذاری هنگفتی را صرف ترویج فحشاء از طریق فضای مجازی کرده است؛ رمزنگاری پیچیده،ایجاد ساختار امنیتی برای سرورهای پشتیبان سایت‌ها و صفحات مجازی مستهجن و تولید و توزیع مداوم آب‌ دیت‌های نرم‌افزارهای فیلترشکن یکی از اقداماتی است که دولت آمریکا برای تسهیل و تسریع در پروژه جهانی سازی خود و سرکوب فرهنگ‌ها و هویت‌های مقاوم و مستقل در دستور کار قرار داده است.

گفتنی است سیاستگذاری در زمینه فوق، درقالب دیپلماسی عمومی بر عهده وزارت خارجه آمریکا است و برای این منظور سالانه بودجه هنگفتی از سوی کنگره آمریکا به این وزارتخانه تخصیص داده می‌شود.

با توجه به رمزنگاری‌های پیشرفته و انواع و اقسام فیلترشکن‌های به روز، که عمدتا از سوی سرورهای آمریکایی هدایت و بارگذاری می‌شوند، ممکن است چنین به نظر برسد که فعالیت و کاربری در سایت‌ها و صفحات مستهجن و ضددین با ضریب  امنیتی بالایی همراه است، اما به گفته یکی از کارشناسان حوزه فضای سایبری سپاه پاسداران، نیروهای سایبری نظام جمهوری اسلامی ایران، به لحاظ اطلاعاتی اشراف کاملی بر روی فضای مجازی دارند؛ دستگیری گردانندگان و مدیران صفحات مستهجن و ضد دین که اخیرا اتفاق افتاده و در گذشته نیز سابقه داشته است، گواهی بر صحت ادعای فوق است.

بنابراین کسانی که به طور سازمان‌یافته در فضای مجازی با هدف ترویج و تبلیغ مسائل ضد اخلاقی و ضداعتقادی کار می‌کنند، بدون شک در تیررس پاسداران فضای مجازی و افسران جنگ نرم قرار دارند.

حوزه‌های هدف در تهاجم فرهنگی

علیزاده کارشناس ویژه فضای سایبری سپاه در مصاحبه با برنامه گفتگوی ویژه خبری با اشاره به حوزه‌های هدف در تهاجم فرهنگی، حوزه‌های اخلاقی، اعتقادی و رفتاری را سه محور تهاجم فرهنگی دانست که مدیران و گردانندگان صفحات شناسایی شده اخیر بیشتر بر روی این محورها متمرکز بودند.

این کارشناس فضای سایبری سپاه، ضمن اشاره به شگردها و اقدامات مجرمانه‌ای که از سوی دستگیرشدگان اخیر در فضای مجازی انجام می‌گرفت، به شکل‌گیری پدیده مدلینگ و سوءاستفاده‌های صورت‌گرفته در این زمینه نیز گریزی زد و اظهار داشت: برخی دستگیرشدگان اخیر در عکاسی‌ها، آرایشگاه‌ها و مزون‌ها از مراجعه‌کنندگان خود عکس گرفته و آن را منتشر می‌کردند.

علیزاده همچنین به ضعف قوانین بازدارنده در این زمینه نیز اشاره کرد و گفت: از آن جا که افرادی که این عکس‌ها را منتشر کرده‌اند،زیر بار این عمل خود نمی‌روند لذا ضعف قوانین بازدارنده در این بخش به چشم می‌آید؛ به عنوان مثال برای انتشار این قبیل عکس‌ها جریمه نقدی تعیین و آتلیه مجرم پس از پرداخت این مبلغ مجدداً قادر بود به کار ادامه دهد که البته ما با وزارت ارشاد برای صدور مجوز مشورت‌هایی انجام دادیم.

این کارشناس ویژه مرکز سایبری سپاه، سابقه عملیاتی مرکز متبوع خود را مربوط به سال 88 می‌داند که این مرکز در آن سال به طور گسترده به برخورد با گردانندگان سایت‌ها و صفحات مستهجن در فضای مجازی پرداخت اما به دلیل اجرایی نشدن احکام قضایی صادره برای مجرمان، اکنون روند بارگذاری مفاهیم مستهجن و مغایر با دین در فضای مجازی گسترش یافته است.

کارشناس ویژه فضای سایبری سپاه در بخشی از مصاحبه خود با برنامه گفتگوی ویژه خبری به عدم آگاهی برخی دختران اغفال شده نسبت به مضرات فعالیت در صفحات مستهجن مجازی پرداخت و بیان داشت: برخی از دختران این مرز و بوم که در معرض آسیب قرار دارند ناآگاهانه به سمت این جریانات حرکت می‌کنند و این موضوع مهمی است که باید جلوی آن گرفته شود چراکه بسیاری از خانواده‌ها به این دلایل از هم پاشیده می‌شوند و زمینه ابتلا به آسیب بسیاری از دختران جوان به این ترتیب فراهم می‌شود و این در حالی است که بسیاری از خانواده‌ها حتی از فعالیت دخترانشان در این شبکه‌ها بی‌اطلاع‌اند که بازگشت آن ها بعضاً غیر ممکن است.

سوءاستفاده رسانه‌های معاند از محتواهای مستهجن و ضد دینی برخی صفحات مجازی

علیزاده در ادامه با اشاره به سوءاستفاده رسانه‌های معاند از محتواهای مستهجن و ضد دینی که در برخی صفحات مجازی به اشتراک گذاشته می‌شود، اظهار داشت: محتوای مستهجن برخی صفحات مجازی که آمیخته با مطالب ضددینی و همراه با تمسخر موفقیت‌ها و مناسبت‌های ملی است، ظرفیتی را برای رسانه‌های معاند فراهم می‌‌کند، که بر مبنای آن تلاش می‌کنند با تبلیغات در شبکه‌های خارجی در مناسبت‌های مختلف از ظرفیت‌های موجود بهره بگیرند.

وی توزیع انبوه شایعات و خودباختگی اجتماعی را از دیگر کژکارکردهای شبکه‌های اجتماعی دانست و تاکید کرد که مرکز بررسی‌های جرائم سازمان یافته سایبری سپاه در تلاش است تا اسیب‌های این حوزه را به حداقل برساند.

علیزاده با تاکید بر این که ما به همه‌ی شبکه‌های اجتماعی به لحاظ اطلاعاتی اشراف کاملی داریم،اظهار داشت: از دوستان درخواست می‌کنم تا فضای این شبکه‌ها را به دور از گناه و معصیت کنند.

این کارشناس ویژه فضای سایبری سپاه با اشاره به این که تلاش می‌کنیم تا فضای امنی را برای جوانان فراهم کنیم ادامه داد: به خانواده‌ها این نوید را می‌دهیم که این آسیب‌ها را کم خواهیم کرد.

*باشگاه خبرنگاران