وی با بیان اینکه علوم در جامعه ما به درستی تبیین نشده است، گفت: ما می‌خواهیم علوم انسانی و اجتماعی را اسلامی کنیم. مگر علوم اجتماعی و همین جامعه‌شناسی یکی از پایه‌گذاران آن ابن خلدون نبوده است؟ معنایش چیست؟ معنایش مداخله ما در علم است؟ یعنی دولت می‌خواهد در این مداخله کند؟ آیا مقصود این است؟ اگر این است، ضرر می‌کنیم. آیا مقصود این است که دانشگاه‌ها استقلال علمی نداشته باشند؟ یعنی امر و نهی در دانشگاه باشد؟ ما که در علم، کور باش و دور باش نداریم. علم و دانش، محیط آزاد می‌خواهد.
رئیسجمهور تصریح کرد: علم محیطی آزاد می خواهد، یعنی همه دانشجویان، اساتید و محققان در راه علم اگر سخنی و حرفی دارند بیایند و اعلام کنند و ما حق نداریم به آنها بگوییم چرا این حرف را زدی و اگر این کار را کردیم یعنی راه ما غلط است.
روحانی با بیان اینکه نمی‌توان به دنیای علم با سوء ظن نگاه کرد، گفت: ما باید نسبت به علم، حسن ظن داشته باشیم، سوء ظن غیر جرم است. ما به همه سوء ظن داریم و یک قانون عام به نام سوء ظن درست کرده‌ایم و یک استثنا گذاشته‌ایم که این آقا و آن آقا همه امضا کنند و چقدر بد است که می‌نویسند این آقا هم نماز می‌خواند و واقعا شرم‌آور است در کشور اسلامی، مرکز عشق به خاندان رسالت، می‌گوییم این آقا هم نماز می‌خواند. مثل اینکه همه بی‌نمازند و حالا ثابت کردیم که این یک نفر نماز می‌خواند.
وی با اشاره به روایتی از امام گفت: آیا ما این روایت یادمان رفت که امام فرمود: «هر کس در عمر خود یک رکعت نماز خوانده است، او نماز خوان است». ما می‌گوییم نه در صف این هفته نماز جمعه نبود یا وسط خطبه دوم آمد؛ به تو چه! این گونه می‌خواهیم علم و دانشگاه‌ها را اداره کنیم؟
رئیسجمهور با تاکید بر اینکه دولت سر وعده‌های خود به دانشگاه و اساتید خواهد ایستاد، گفت: این دولت در زمینه علم، دانش و دانشگاه به اساتید و دانشجویان وعده‌هایی داده و تا آخر و با قدرت سر وعده‌های خود خواهد ایستاد.
روحانی پیشرفت علمی را نیازمند استقلال و آزادی در دانشگاه‌ها دانست و گفت: ما برای پیشرفت علمی، نیاز به استقلال در داخل دانشگاه‌ها داریم؛ یعنی استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی بخشی از این استقلال باید در دانشگاه‌ها باشد.
وی ادامه داد: ما در دانشگاه‌ها نیاز به آزادی داریم و این شعار «استقلال، آزادی» یک بخش از آزادی‌اش مربوط به محیط دانشگاه‌هاست و ما نیاز به گفتگو داریم و باید با هم حرف بزنیم.
رئیسجمهور، شهید مطهری را الگوی درستی برای تبیین علوم اسلامی دانست و گفت: اسلام را باید از زبان شهید مطهری و شهید بهشتی یاد بگیریم و بیاموزیم، چرا که خوب درس خواندند، خوب فهمیدند و خوب تبیین کردند.
روحانی یادآور شد: حالا این تعبیر من ممکن است یک مقدار تند باشد، اما اینکه دانشگاه آمد پشت سر انقلاب اسلامی و جانش را فدا کرد، چهره حوزه و دین را از روی چهره مطهری و بهشتی شناخت و «علی بابها»، آنها بودند. نکند یک وقتی برعکس شود و یک باب عوضی از این در حلبی بیاید و جای در واقعی را بگیرد. انشاءالله که این گونه نمی‌شود.
وی با اشاره به کتاب «خدمات متقابل اسلام و ایران» شهید مطهری، گفت: یکی از کتاب‌های ارزشمند شهید مطهری همین بود و یک عالمی همان زمان می‌گفت چرا همچین اصطلاحی را به کار برده است. آیا اسلام قابل مقایسه با ایران است که من به او گفتم، گفته است خدمات متقابل و نگفته است که وزن آنها یکی است. این خدمات متقابلی که شهید مطهری فرمود، خدمات متقابل اسلام و ایران. ما می‌توانیم همان را عاریه بگیریم برای علوم انسانی و بگوییم خدمات متقابل بین علوم انسانی، اسلامی و بومی ما و آنچه امروز در دنیای علوم اسلامی وجود دارد و اگر ما این تعبیر را به وام بگیریم، آیا ضرر می‌کنیم؟
رئیسجمهور خاطر نشان کرد: مگر می‌شود امروز ما در کیفرشناسی بحث کنیم و از نظریات علمی اندیشمندان حقوقی و جامعه‌شناسی غرب استفاده نکنیم. این چه ظلمی است به دانشگاه؟ این چه دانشگاهی است که کرسی جرم‌شناسی باشد و از اساتید بزرگ و بنام دنیا استفاده نشود؟
روحانی یادآور شد: اگر در فضای علمی و دانشگاه‌های ما گفتگو باشد، بهتر می‌توانیم از اسلام استفاده کنیم.
وی با طرح این سئوال که چرا در علوم انسانی ما عقب‌تر از دیگر کشورها هستیم؟ گفت: در علومی که غربی‌ها بیشتر فعال بودند، ما آنها را فرا گرفتیم و حتی از آنان جلو زده‌ایم. مثلا در علوم پزشکی، بهداشت و درمان و فناوری. اما در علوم انسانی با آن همه آثار و تاریخ چطور عقب هستیم؟ در تحقیقات بنیادی و کاربردی چرا عقب هستیم؟ این همه معضلات و مشکلات اجتماعی را چه کسی باید حل کند؟ مگر نه اینکه علوم انسانی، اجتماعی و حقوق باید به کمک جامعه بیاید؟
رئیسجمهور در ادامه با اشاره به مذاکرات هسته‌ای، گفت: ما امروز دیپلمات‌های بسیار مجربی در اختیار داریم و می‌بینیم که چگونه در برابر تیم مذاکره‌کننده ۱+۵ می‌ایستند و حرف سیاسی، حقوقی و فنی می‌زنند؛ این یک افتخار برای کشور ماست.
روحانی تصریح کرد: حالا برخی‌ها می‌گویند چرا تند راه رفت، چرا کند راه رفت و چرا کُتش کج بود؟ ما باید به این دیپلمات‌های‌مان افتخار کنیم، به این دیپلمات‌هایی که شجاع هستند.
وی اظهار داشت: تیم مذاکره‌کننده چند روز پیش آمده بود و می‌خواست دوباره برگردد و من دیدم که چند شب است نخوابیده‌اند، شب و روز ندارند و تلاش می‌کنند و شجاعانه حرف می‌زنند؛ تشویق ملی خیلی موثر است. در مذاکراتی که همه دنیا دوربینش را روی آن زوم کرده و آن طرفیها هر چه که انجام می‌دهند، برای جمع خودشان کف می‌زنند اما ما در داخل ایران چه می‌کنیم؟ حتی گاهی برای آن طرفیها کف می‌زنیم. بعد می گوییم چرا برای آن طرفیها کف می زنید مرد حسابی؟ می گویند انتقاد چیز خوب خوبی است. ای خدا! عقل سالم بده به بدن سالم.
رئیسجمهور با بیان اینکه انتقاد معنی‌اش تهمت و تخریب نیست، گفت: انتقاد یعنی راه بهتر نشان دادن. به نام انتقاد، تخریب! به نام حزب و جناح، ضربه زدن بر منافع ملی! حزب و جناح ذیل منافع ملی تعریف می‌شود؛ نه هم تراز منافع ملی و نه بالا سر منافع ملی.
روحانی با بیان اینکه سیاست، حقوق و اجتماع در حوزه علوم انسانی تعریف می‌شود، گفت: ما نیاز داریم به تحقیقات بنیادین در همه این زمینه‌ها و هم دولت نیاز دارد به تحقیقات کاربردی و راه آن، استقلال دانشگاه‌ها، آزادی در دانشگاه‌ها و مسیر گفت و شنود در دانشگاه‌هاست. ما باید با هم حرف بزنیم، با هم بحث کنیم، با دلسوزی هم بحث کنیم و برای اهداف بلندمان بحث کنیم. برای ادامه راه انقلاب و توسعه انقلاب، علوم انسانی بیشتر باید کمک کند.
وی خاطر نشان کرد: ما نیاز به توسعه علم نداریم، با کمک دولت، نه با مداخله دولت.
