رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور گفت: آقای هاشمی رفسنجانی خودشان متوجه شدند که نمیتوانند نماز جمعه بخوانند.
به گزارش شهدای ایران، حجتالاسلام والمسلمین سیدرضا تقوی رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کشور میهمان این هفته برنامه «شناسنامه» بود.
حجتالاسلام تقوی در این برنامه در مورد ناگفتههایی از انتخاب امامان جمعه، میزان حقوق و مزایای آنها، آخرین نماز جمعه هاشمی رفسنجانی، اختلافات ناطقنوری و احمدینژاد و جلسات همگرایی صحبت کرد.
حجتالاسلام تقوی در بخشی از سخنان خود گفت: این شوخی است که با 150هزار تومان اینها بخواهند زندگی کنند، این پول آب و برق و رفت و آمدی که ائمه جمعه دارند نمیشود. من این مطلب را هم روشن کنم که واقعاً ائمه جمعه چیزی از دولت نمیگیرند، نه حقوقی میگیرند نه پولی میگیرند، فقط شهریه مقام معظم رهبری را میگیرند.
وی در بخش دیگری از سخنانش درباره آخرین نماز جمعه هاشمی رفسنجانی، گفت: این نماز جمعه را با چنگ و دندان کنترل کردیم. آیا واقعاً در هر هفتهای که آقای هاشمی میخواست بیاید ما باید یک لشکری را بسیج کنیم و به این شکل نماز جمعه را اداره کنیم. آن جمعه کنترل کردیم، اگر جمعه بعد میخواست ایشان تشریف بیاورد و بریزند نماز را به هم بریزند اصلاً چه میماند برای نماز جمعه؟ کشورهای اسلامی در مورد ما چه میگفتند؟ دنیا چگونه نگاه میکرد؟ لذا جناب آقای هاشمی خودشان هم متوجه شدند که به این شکل نمیتواند نماز بخواند.
تقوی در ادامه گفت: احمدینژاد یکی دو جلسه به جلسات شورای هماهنگی انتخابات 84 آمد و دیگر نیامد. اول هیچ فکر نمیکردیم او رئیسجمهور شود، حتی یکی دو برخورد تلفنی بین ناطقنوری با احمدینژاد هم انجام شد. آقای ناطق میگفت: شما این طرحهایی که دارید طرحهایی است که با واقعیتها خیلی نمیسازد، روی آسمانها سیر نکن، بیا پایین با هم صحبت کنیم، اینها را من میشنیدم که آقای ناطق تلفن زد به آقای احمدینژاد و آقای ناطق بهشدت معترض بود به اینگونه برخورد و این روش.
وی همچنین در مورد جلسات همگرایی، گفت: آیتالله مصباح سخنران جلسات آینده همگرایی نیست.
در ادامه متن مشروح برنامه «شناسنامه» را بخوانید.
مجری: بسم الله الرحمن الرحیم و صلّی الله علی محمد و آله الطاهرین. سلام عرض میکنم خدمت شما بینندگان عزیز. بعد از ظهر جمعه شما بهخیر، حلول ماه ربیع را خدمت شما تبریک عرض میکنم. شناسنامه امروز برگهای شناسنامه کسی را ورق خواهد زد که از سال 48 و 49، حدوداً 45 سال پیش، نزدیک به نیم قرن پیش، پای در مسیر انقلاب اسلامی نهاد و بعد از انقلاب اسلامی هم در عرصههای مختلف قبول مسئولیت کرد و الآن هم مسئولیت شورایی را دارند که سیاستگذار منابر حساس نماز جمعههای سراسر کشور هستند. مهمان ما کنار مسئولیتهایی که دارند شخصیتی سیاسی و تأثیرگذار در جماعتها و تشکلهای مختلف سیاسی دارند، بهویژه در ایام انتخابات و نزدیکیهای انتخابات که نشستهای انتخاباتی حال و هوای دیگری دارد. او یکی از شخصیتهای مؤثر جمعهای مختلف است و بسیاری از رسانهایها کنار ایشان هستند تا از ایشان خبرهایی را در زمینههای انتخاباتی و مسائل سیاسی کسب کنند. حجتالاسلام و المسلمین حاج آقای تقوی میزبان شناسنامه در محل کارشان هستند، حاج آقا، سلام علیکم، ممنون که وقت دادید.
تقوی: علیکم السلام. من هم خدمت شما و همه بینندگان سلام عرض میکنم و آرزوی توفیق را برای همگان دارم.
مجری: از اینجا شروع میکنیم که شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کارش چه است؟ شما برای همین جمعهای که داریم چه سیاستگذاری برای منابر مختلف نماز جمعه انجام میدهید؟
تقوی: شورای سیاستگذاری همانطور که از این واژهها روشن است برای نهاد نماز جمعه سیاستگذاری میکند. ما نیروهایی که گزینش میکنیم در این شورا پروندههایشان مطرح و تصویب میشود.
یکی از کارهای شورای سیاستگذاری این است که ائمه جمعه را که میخواهند وارد این تشکیلات شوند انتخاب میکنند و به تصویب میرسانند. کار دیگرشان این است که اگر خواستند امام جمعهای را بهدلایلی کنار بزنند و یا امام جمعهای استعفا بدهد باز باید در این شورا دلایل و مسائل مطرح شود و در موردش رأیگیری شود تا آن امامجمعه منفک یا حتی جابهجا شود از شهری به شهر دیگر برود.
مجری: بهلحاظ محتوایی چطور؟
تقوی: نکته دیگر داوری است. در شهری اگر اختلاف شد بین امام جمعه و مسئولین و یا کسی با امام جمعه مسئلهای پیدا کرد و کارشان رسید به اینکه باید در یک جایی صحبت آخر را بزنند و جمعبندی کنند، شورا داوری میکند.
در ارتباط با مسائل فرهنگی و سیاسی و اینگونه مسائل هم خود شورا یک سیاستهایی دارد. در زمان حضرت امام(ره) و الآن هم مقام معظم رهبری، رهنمودهایی که ایشان در احکام و ملاقاتها داشتند مشخص است.
براساس همان رهنمودها ما کارها را دنبال میکنیم، مثلاً یک موقعی پرسیده شده بود: امام جمعه با مسئولین چگونه باید برخورد کند؟ در یک شهر مردم میریزند در خانه امام جمعه و راجع به یک مسئلهای و یا راجع به یک مسئولی گله دارند، ما سیاست کلیمان این است که تا میشود اینگونه مسائل را به خطبهها نکشانند و در خارج از خطبههای نماز جمعه مسئولین با امام جمعه صحبت کنند و امامان جمعه صحبت مردم را به مسئولین برسانند و مسئولین بالاتر مشکل را حل کنند.
اینکه مقام معظم رهبری میفرمایند دولت را باید حمایت کرد، باید دید: حمایت ائمه جمعه چگونه و چهشکلی باشد؟ به هر نحوی و به هر شکلی ما باید از دولت حمایت کنیم؟
اگر اینطور باشد امام جمعه دولتی میشود. خود مردم نگاهشان به امام جمعه عوض میشود. مردم امام جمعه و روحانیت را پناهگاه خودشان میدانستند و هر کجا شکایتی و مسئلهای داشتند با آنها در میان میگذاشتند.
از گذشته همین طور بوده است. این حرفها را در خانه روحانیت به مراجع و علما میزدند و امروز هم دفتر امام جمعه در هر شهری پناهگاه مردم است، پس نمیتوانیم مردم را نادیده بگیریم. اینجاست که یک سیاست مشخص میشود که نقد منصفانه و دفاع واقعبینانه است.
مجری: مثلاً برای همین هفته یا هر هفته شما مطالب خاصی را تأکید دارید که امامان جمعه رویش تأکید کنند؟ چه سیاست داخلی چه خارجی؟
مدیریت شورای سیاستگذاری ائمه جمعه مدیریت پادگانی نیست
تقوی: نه، به این شکل نیست. سیاستهای کلی مشخص است. اینطور نیست هر هفته بنشینیم برای نماز جمعه یک چارچوبی را مشخص کنیم، اما مواردی اینگونه پیدا میشود. امامان جمعه شخصیتهای فاضل و تحصیلکرده هستند و چهرههای قابل قبولی دارند.
آنها افرادی نیستند که هر روز بخواهی مسئلهای را دیکته کنیم به آنها. ما چون دسترسیمان به اطلاعات و اخبار فراوان است، اخبار هفته را جمع میکنیم و برای آنها ارسال میکنیم.
یک سایتی هم داریم بهنام سایت امامت، اخبار را میگذاریم در آن سایت و آقایان از آن استفاده میکنند.
بعضیها میگویند شما مطالب را برای ائمه جمعه دیکته میکنید، آنها مطالب شما را میگویند، من بارها گفتم مدیریت ما در نهاد نماز جمعه مدیریت پادگانی نیست که یک فرماندهی بالا باشد که به چپ چپ به راست راست بگوید.
این مدیریت در نهاد روحانیت جواب نمیدهد، روحانیت در یک محیطی تربیت شده که به این شکل نمیشود مدیریت کرد.
مجری: ما با خیلی از ائمه جمعه سرشناس مصاحبه گرفتیم و گفتیم منابع اطلاعاتیتان کجاست؟ آنها هم بهصورت مختلف توضیح میدهند، آیا شما خودتان اشراف دارید بر این موضوع؟ چون خودتان میگویید روحانیت اینطور نیست که بشود به آنها مطالب را دیکته کرد. آیا شما میدانید که منابع اطلاعاتی آنها چطور است؟ شما باید بهعنوان سیاستگذار ائمه جمعه پاسخگو باشید. اگر مطلبی خدای نکرده اشتباهی براساس اطلاعات اشتباه گفته شود، شما هم باید پاسخگو باشید.
نماز جمعه جای مناظره نیست
تقوی: امامجمعه منابع مختلفی دارد، اولاً در خطبههای نماز جمعه هر مطلبی را نمیشود مطرح کرد و ائمه هم مطرح نمیکنند.
ادبیات خطبهها ادبیات ویژهای دارد. آنها دارند در نماز صحبت میکنند و بهتعبیر علما خُطبَتَین بِمَنزِلة الرَّکعَتین، دو خطبهای که میخوانند بهجای دو رکعت نمازی است که در ظهر چهار رکعت و در جمعه دورکعتی خوانده میشود.
نماز جمعه دو رکعت است و بهجای دو رکعت دیگرش خطبه است. آنها احتیاط میکنند. هیچکس نباید حین خطبه خواندن صحبت کند و نمازگزاران فقط باید گوش دهند.
در جایی امام جمعه مطالبی سیاسی مطرح کرده بود که به مذاق خیلیها جور نیامده بود، مستمعین آمده بودند به شورای سیاستگذاری میگفتند این امام جمعه این مسائل را مطرح کرده است. من گفتم: خوب، چه عیبی دارد؟ گفتند: ما حرف داریم و میخواهیم در این مورد حرف بزنیم. گفتند: همان موقعی که صحبت میکند اجازه دهید ما جواب دهیم یا ما هم برویم پشت تریبون برای مردم صحبت کنیم. من آنجا گفتم: یکی از جاهایی که مستمعین و مخاطب فقط باید گوش دهد نماز جمعه است.
اصلاً بحث طرفین نیست. خطبه را باید امام جمعه بخواند، کسی هم حرف نزند و صحبت نکند، این ضوابط شرعی است، نه چیزی که ما خودمان گفته باشیم، همه باید استماع کنند.
اینجا جای مناظره نیست. کرسیهای آزاداندیشی که در بحثها باید طرفین روبهروی هم قرار بگیرند، جای دیگری است و اینجا امام جمعه فقط باید سخن بگوید و بقیه هم باید گوش بدهند و حتی با بغل دستی هم صحبت نکنند.
مجری: اگر در مورد کسی مطلبی گفته شد، مستمعین چهکار باید کنند؟ بروند جای دیگر صحبت کنند؟
تقوی: فرض کنید ما یک سیاست نظام اسلامی را در خطبههای نماز جمعه میخواهیم تبیین کنیم، بهعنوان مثال سیاست کلی نظام اسلامی این است که آمریکا دشمن شماره یک ملتهای مستضعف و بهویژه ملت ماست.
آمریکا شیطان بزرگ است. حالا اگر دلایل همین جمله امام را ما بیاییم در خطبهها بیان بکنیم و یکی اعتقاد نداشته باشد و موافق نباشد با حرفهای ما، باید به او میدان دهیم تا بیاید در نماز جمعه حرف بزند؟ طبیعی است که در یک مجموعه عظیمی که در نماز جمعه شرکت کردند افکار و سلیقههای مختلفی وجود دارد، امام جمعه موظف است سیاستهای نظام را برگزار کند.
مجری: بیشتر در مورد نقدهای منصفانه محل مناقشه است، مثلاً امام جمعه از دولت، قوه قضائیه و مجلس نقدهایی میکند، آنها میخواهند جوابش را بدهند، قطعاً نمیتوانند در تریبون مجلس این پاسخ را دهند، آیا جایی برای این پیشبینی شده است؟
امام جمعه جناحی حرف نمیزند
تقوی: خیر، شده است که به امامجمعه اطلاعات غلطی دادهاند و او رفته در خطبه این حرفها را گفته است. این پیش آمده البته نه زیاد ولی بعد به امامجمعه اطلاعات صحیح دادهاند و شورا به او زنگ زده است.
ایشان هم در جمعه بعد رفت و تصحیح کرد. گاهی بعضی از احزاب و گروههای سیاسی ایراد میگیرند که نمازجمعه و امامجمعه جناحی است و جناحی دارد صحبت میکند.
روی همین مسائل است که باید بگویم امامجمعه جناحی نیست. البته ممکن است صحبت امامجمعه با صحبت یک جناح و طرفداران یک جناح در تضاد باشد.
فرض کنیم در مورد رابطه با آمریکا، یک عده ممکن است طرفدار رابطه با آمریکا باشند، حالا اگر امامجمعه آمد و با این رابطه با دلیل و منطق مخالفت کرد، آن وقت آنهایی که مخالف هستند حق دارند بگویند شما جناحی هستید؟ یا بعضی از جناحها با امامجمعه همراهند؟ بعضی مسائل اینطوری است.
مجری: اشاره کردید موضوعی که متهم میکنند تریبون نمازجمعه را که مثلا جناحی هست. شما بیش از 800 ائمهجمعه دارید در سراسر کشور، قطعا هر کدام از ائمه جمعه یک سری تفکرات سیاسی خاص خودشان را دارند، تریبون نمازجمعه که جای بیان کردن تفکرات خاص خودشان نیست و باید سیاستهای نظام مطرح شود. آیا آماری دارید که نشان بدهد این بیش از 800 نفر، چند درصدشان به چه تفکر سیاسی معتقدند. به قول حضرت آقا ما دو بال و دو جناح اصلی داریم.
تقوی: در نهاد نمازجمعه سلیقههای سیاسی وجود دارد، این را نمیشود منکر شد. الحمدلله وقتی آقایان پشت تریبون قرار میگیرند، سعی میکنند در راه همان سیاستهایی که برای نهاد نمازجمعه از طرف امام و مقام معظم رهبری مشخص شده حرکت کنند و مسائل را اینگونه مطرح کنند. ولی خارج از نمازجمعه بله ائمه جمعهای داریم که علاقمندیشان به بعضی از جریانهای سیاسی بیشتر است.
البته همانها هم سعی میکنند متهم به جناحی شدن نشوند یعنی آنها هم این پرهیز را دارند و مراقب هستند ولی بعضی از ائمهجمعه در میان احزاب و گروههای مختلف دوستانی دارند، علاقمندانی دارند، به لحاظ عاطفی و فکری به آنها نزدیک ترند.
مجری: بله، برای همین میخواستم بدانم چند درصد این طرفی هستند چند درصد آن طرفی؟
تقوی: آنهایی که در نهاد نمازجمعه هستند و سلیقه سیاسی خاصی دارند و تریبون نمازجمعه را همچنان تریبون نظام میدانند و حفظ کردند، کارشان را دارند انجام میدهند ما مشکلی نداریم با آنها.
ما هیچکس را به خاطر این که سلیقه سیاسی خاصی دارد از گزینشها رد نکردیم و سلیقههای مختلفی را گزینش میکنیم، اما او باید به سیاستهای نظام معتقد باشد و سیاستهای نظام را ترویج کند. هر نظامی تریبون به مخالفین خودش نمیدهد. باید سیاستهای کلی نظام را تقویت کند و ترویج کند.
مجری: فرمودید گزینشهایی دارید و نفراتی را گزینش میکنید برای امامت جمعه جاهای مختلف. بعد از اینکه کار گزینش تمام شد شما افراد را معرفی میکنید به حضرت آقا؟
تقوی: خیر، ائمهجمعه کشور در شورا مطرح میشوند و فقط ائمهجمعه مراکز استانها هستند که پیشنهاد میشود خدمت حضرت آقا. اگر قرار شد در مرکز استان امامجمعهای تغییر کند یا امامجمعهای نصب شود، فرد مورد نظر پیشنهاد میشود با دلایل و خصوصیاتی که باید حضرت آقا بدانند، حکم ائمهجمعه مراکز استانها را خود حضرت آقا میدهند چون نمایندگی خاص ایشان را هم دارند در استان. امامجمعه مرکز هر استانی نماینده رهبر معظم انقلاب هم است.
مقام معظم رهبری به شدت به مشورت معتقد است
مجری: بیشتر موارد پیشنهاد شما را حضرت آقا قبول میکنند؟ معدود پیش میآید رد کنند؟
تقوی: آنهایی که با حضرت آقا کار کردند میدانند که آقا به شدت به مشورت معتقد است. چند سال قبل در سالهای اولیهای که آمده بودم در شورای سیاستگذاری و مسئول شده بودم، حدود ده سال دوازده پیش، یک مطلبی را گزارش کردم خدمت حضرت آقا، این گزارش که رفت خدمتشان رسیده بود دفتر زنگ زد، گفت آقا فرموده بودند چرا نظر خودشان را ننوشتهاند.
یک امامجمعهای را میخواستیم برداریم، شخصیتی بود معروف و مشهور. من خدمت ایشان عرض کردم یکی از مراجع قم هم پیامی برای شما داده، من آن پیام را نوشته بودم، یادداشت کرده بودم در چند سطر و گفتم فلان آقای بزرگوار هم از قم زنگ زدند و اطلاعاتشان را راجع به آن شخص دادند و سلام هم رساندند و گفتند این اطلاعات من را هم خدمت آقا عرضه کنید و بعد هر چه ایشان تصمیم گرفت.
من وقتی اطلاعات را برایشان خواندم تاملی کردند و فرمودند نظر خودتان چیست. بعد من عرض کردم نظر من هم تقریبا شبیه همین نظر است. من معتقدم که مقام معظم رهبری این اطلاعات را داشتند حتی اطلاعاتشان شاید بیشتر بود چون از جاهای دیگر هم اطلاعات گرفتند که شاید ما نداشتیم، اما در این نوع برخورد میخواهد بگوید نظر شما هم به عنوان کارشناس برای من مهم است.
مجری: ما خدمت آیتالله امامیکاشانی رسیدیم و پرسیدم نظرتان در مورد نمازجمعهها چه است. ایشان از قدیمیهای نمازجمعه هستند به ویژه نمازجمعه تهران، پرسیدم استقبالها چطور است؟ گفتند استقبالها یک مقداری کم رنگتر شده. آیا شما این را قبول دارید که یک مقدار استقبال به نمازجمعه نسبت به گذشته کم رنگتر شده است؟
تقوی: در بعضی از شهرها مثل اوایل نیست، در بعضی از نقاط هم استقبال بیشتر هم شده است. اگر یک نگاه کلی را روی کشور اگر داشته باشیم، نمیتوانیم بگوییم کم شده است.
حضور مردم در نمازجمعه به چند چیز بستگی دارد. یکی خود امامجمعه است، بله امامجمعه اگر خطبههای غنیتری داشته باشد و در طول هفته هم ارتباطاتش با مردم بیشتر باشد استقبال بیشتر است.
ما در شهرهایی میبینیم که امامجمعه در همان شهر ساکن است با زن و بچه رفته به قول ما بار و بنهاش را کنار محرابش گذاشته و در درون آن شهر زندگی میکند و شب و روزش را گذاشته در اختیار مردم و در غمشان در شادیشان مردم حسش میکنند.
او همه جا وقتی کسی از زیارت میآید، از مکه، از کربلا میآید میرود سراغش، اگر کسی خدای نکرده حادثهای پیش بیاید در جلساتش شرکت میکند، اگر کسی بیمار شود به بیمارستان میرود و ملاقاتش میکند، در اعیاد مثل عید غدیر، عید نوروز، خانوادههای شهدا، رزمندگان، جانبازان را دیدار میکند حتی مسئولین را هم جمع میکند و به دنبال خودش راه میاندازند و میروند برای دیدار.
ما امامجمعهای داشتیم در ماه مبارک رمضان که یک شب افطارش را با زن و بچه اش نبود. در طول این سی شب خانوادههای محرومین و مسئولین را جمع میکرد و افطارشان را فراهم میکرد.
آنها از کمیته امداد لیست گرفته بودند و پنج نفر ده نفر از مسئولین حرکت میکردند و میرفتند محلههای مستضعف در خانه محرومین را میزدند و در همان خانه مینشستند و سر سفره افطار میکردند. این یک اثرات بسیار زیادی را در جامعه گذاشته بود.
مجری: اکثریت امامجمعهها همین طورند این خصلتها را دارند.
تقوی: روحیهها فرق میکند. یک امامجمعه بیشتر به تدریس میپردازد و در دانشگاه و حوزه است. ما گاهی سفارش هم میکنیم میگوییم آنچه که باید برای شما اصل باشد امامجمعه بودن و رسالتها و مسئولیتهایی است که این منصب دارد، ارتباط با مردم یکی از آنهاست، چون نمازجمعه عبادتی است که فقط باید با مردم انجام گیرد.
مجری: با احترام به همه بزرگانی که ما هم محضرشان و نمازجمعهشان را درک کردیم، قبول دارید یک مقدار اگر جوانتر کنید امامان جمعه را مخصوصا در شهرهای بزرگ، برای جوانان جذابتر خواهد بود؟
تقوی: متوسط سن 800 امامجمعه ما بین 40 تا 50 است. این سن مناسبترین سن برای امامت جمعه است، چون به یک پختگی خاصی رسیدهاند.
در ارتباط با سوال قبلیتان عرض کنم که حضور مردم در نمازجمعه به خیلی از چیزها بستگی دارد. یکی از آنها امامجمعه است و ارتباطاتی که باید برقرار کند.
رسانهها اگر مدام علیه نمازجمعه یا علیه دین و دیانت فعالیت کنند تاثیرگذار است. رسانههای دشمن اینگونه هستند. عوض شدن ترکیب جمعیتی هم موثر است، باید به نسل سوم و چهارم که معمولا مورد هدف دشمن هستند و ماهوارهها مدام ذهنشان و اندیشههایشان را مورد هجمه قرار میدهند توجه کرد.
ممکن است بگویید اینها کار میکنند از این طرف باید کار شود، میخواهم بگویم دشمن هم هست. از آن طرف دستگاهها هم باید هماهنگی داشته باشند.
اگر فرض کنید آموزش و پرورش و دانشگاه و یا فلان وزارتخانه و فلان دستگاه فرهنگی همراهی و هماهنگی نداشته باشد و در تضاد با نمازجمعه عمل کند، نمیخواهم بگویم این انجام میشود؛ و به تشویق و تحریص و جا انداختن موضوع خیلی اهمیت ندهند، آن وقت نمیشود توقع داشت که برای سه ربع یک ساعتی که مردم باید بیایند به نمازجمعه، همه جمعیت بیاید.
یا در بعضی شهرها امکانات حمل و نقل به خصوص در شهرهای بزرگ کم است که بتوانیم جمعیت را بیاوریم به نمازجمعه. اینها را هم باید در نظر گرفت. بسیاری از تحولات اقتصادی در نمازجمعهها تاثیر دارد. بحث تورم، بحث مشکلات زندگی مردم، این را هم نباید نادیده بگیریم، هرگاه دعواهای سیاسی در جامعه اوج میگیرد روی نمازهای جمعه اثر میگذارد.
مجری: حرف شما کاملا درست است براساس صحبتهای خودتان عرض میکنم نمیشود از این گذشت که امامجمعه باید با مردم ارتباط دشته باشد، سفرهاش با مردم یکی باشد، مردم به پاکدستی و سادهزیستی بشناسند و الحمدلله بیشترشان این طور هستند. کسی که همه چیز را فرای جناحها و جریانها میبیند مهم است. آیتالله امامیکاشانی فرمودند یکی از چیزهایی مهم است این است که امامجمعهها باید عمود خیمه ولایت به معنای واقعی باشند و همانطور که ولایت حرکت میکنند و همه جناحها را یک جور میبینند آنها هم یک جور ببینند، در این صورت آبی است روی آتش.
برای امامجمعه همه ایام هفته جمعه است
تقوی: بله، طبیعی است کسی که میخواهد برود توصیه به تقوا بکند باید این ویژگیها را داشته باشد.
من به دوستانی که وارد حوزه نمازجمعه میشوند و میخواهند بیایند حکمشان را بگیرند میگویم نمازجمعه از شنبه شروع میشود.
این نیست که روز جمعه برویم بایستیم جلوی مردم خطبه بخوانیم و نماز بخوانیم برویم تا جمعه دیگر، یعنی شنبه و یکشنبه هم برای امامجمعه، جمعه است. باید فعالیتها و تلاشها و اخلاصهای امامجمعه در طول هفته جمع شود و روز جمعه خودش را نشان دهد.
شهریه ائمهجمعه فقط 150 هزار تومان است
مجری: هر امامجمعه چقدر حقوق دریافت میکند؟
تقوی: ما عنوان حقوق را به کار نمیبریم، عنوان شهریه را بکار میبریم. همان چیزی که در حوزههای علمیه مرسوم بوده از 150 هزار تومان تا 200 هزار تومان. این را مقام معظم رهبری میدهند.
مجری: یعنی از بودجه دولت چیزی تعلق نمیگیرد؟
تقوی: در این زمینه هیچ چیز. دولت برای مصلیها کمک کمی میکند که بسیار اندک است.
ما از 800 شهری که داریم دو سومشان جای مناسبی برای اقامه نمازجمعه ندارند، یا در مساجد کوچکی که برای این کار ساخته نشده بوده نماز اقامه میکنند یا تابستانها در پارکها و یا سالنهای تربیتبدنی.
یک سوم فیالجمله مشکلی ندارد ولی برای آینده بعضیهایشان مشکل داریم. خیلی بد است در نظام اسلامی وقتی مردم متدین و مومن میخواهند بیایند نماز بخوانند، باید در خیابان بایستند و نماز بخوانند، تابستان زیر آفتاب و زمستان زیر برف و باران باشند.
24 میلیارد برای کل نهاد نمازجمعه بودجه گذاشتند. اگر خود این آقایان بیایند توزیع کنند میبینند که فقط پول یک مصلای مرکز استان و شهر بزرگ است، این بودجه یک مصلی است.
اگر برای دویست شهر بخواهیم مصلی بسازیم چه باید کرد تا الآن چیزی به ما از بودجه مصلی ندادهاند. البته به من گفتهاند یک رقم کمی در روزهای اخیر دادهاند که زمستان هم میرسد.
مجری: از بودجه 93 چیزی ندادهاند؟
تقوی: بله، پول مصلی را ندادهاند. من از دولت محترم جناب آقای دکتر روحانی خواهش میکنم، همچنین از معاونت دولت آقای نوبخت که توجه کنند، مجلس هم توجه کند، هم مجلس و هم دولت، کسانی که این برنامه را میبینند، این شوخی است که با 150 هزار تومان اینها بخواهند زندگی کنند.
این پول آب و برق و رفت و آمدی که ائمهجمعه دارند نمیشود. من این مطلب را هم روشن کنم که واقعا ائمهجمعه چیزی از دولت نمیگیرند، نه حقوقی میگیرند نه پولی میگیرند، فقط شهریه مقام معظم رهبری را میگیرند، البته اجازهای مقام معظم رهبری به آقایان میدهد که از ثلث سهم امام استفاده بکنند و بخشی از زندگیشان را از همان راه سهم امام تامین کنند با اجازه مقام معظم رهبری که آن هم حساب و کتاب دارد.
مجری: رابطه دولتها با نمازجمعهها و خطبههای نمازجمعه چطور بوده و هست؟
تقوی: خوب بوده، بعضی از دولتها رابطه بهتری داشتند، کمک بیشتری داشتند ما با دولتها مشکل نداشتیم.
دولت نهم و دهم بیشترین کمک را به نمازجمعه کردند
مجری: کدام دولتها رابطهی بیشتری داشتند.
تقوی: دولت نهم و دهم کمکهایش بیشتر بود، به نهاد نمازجمعه و به نهادهای فرهنگی و دینی و حوزه دین که در زیر نظر معمولا ائمهجمعه هست کمکهایش بیشتر بوده است.
مجری: ممکن است دوباره آقای آیتالله هاشمی به خطبههای نمازجمعه برگردند؟
تقوی: فکر نمیکنم ایشان باز بیایند.
آقای هاشمیرفسنجانی خودشان متوجه شدند که نمیتوانند نمازجمعه بخوانند/ با چنگ و دندان نمازجمعه را حفظ کردیم
مجری: ایشان کنارهگیری کردند یا کنار گذاشته شدند؟
تقوی: جریان فتنه 88 خسارتهایش خیلی زیاد بود. آن هفتهای هم که قرار شد در ماه رمضان در 26 تیر 88 جناب آقای هاشمی بیاید نمازجمعه، ما واقعا از یکی دو روز قبل شب و روز بسیار سختی داشتیم که نمازجمعه را چگونه کنترل کنیم.
این جمعیت را که هر آن ممکن بود نمازجمعه را به هم بریزند و نگذارند ایشان صحبت کند را چگونه کنترل کنیم. نیروهای امنیتی و انتظامی و بچههای ستاد نمازجمعه تهران کمک کردند که نمازجمعه به هم نریزد، با همه کنترلها باز، یکی بلند شد و شعار داد بین دو نماز که ماموری که آنجا بود زد در صورتش و بیرونش کرد و صورتش هم مجروح شد.
ما با چنگ و دندان سعی کردیم نمازجمعه آن روز را حفظ کنیم. اگر میخواست نمازجمعه آن روز به هم بریزد، معلوم نبود نمازجمعههای دیگر به هم نریزد و بشود کنترل کرد.
قرار بود در سخنرانیهای پیش از خطبهها وزیر اقتصاد وقت آقای دکتر حسینی صحبت کند. من دیدم شرایط به گونهای است که اصلا نمیتواند ایشان صحبت کند.
من خودم از آن بالا شاهد بودم اینهایی که آمده بودند با کفش نماز خواندند، آن زنهای کذایی و چه کارهایی که نکردند. در پشت دیوار دانشگاه بودند و بعضیها نفوذ کرده بودند در دانشگاه و همراهی و هماهنگی میکردند.
نمازجمعه جناب آقای هاشمی را به این شکل کنترل کردیم. آیا واقعا در هر هفتهای که آقای هاشمی میخواست بیاید ما باید یک لشکری را بسیج کنیم و به این شکل نمازجمعه را اداره کنیم.
آن جمعه کنترل کردیم، اگر جمعه بعد میخواست ایشان تشریف بیاورد و بریزند نماز را به هم بریزند اصلا چه میماند برای نمازجمعه؟ کشورهای اسلامی در مورد ما چه میگفتند؟ دنیا چگونه نگاه میکرد؟ لذا جناب آقای هاشمی خودشان هم متوجه شدند که به این شکل نمیتواند نماز بخواند.
مجری: قبل از اینکه این نمازجمعه آخر را اقامه کنند با ایشان صحبت کردید؟
تقوی: بله، گفتم شما چگونه باید صحبت کنید. اطلاع دادم به ایشان، حساسیت آنجا را منعکس کردم که در جهت وحدت و یکپارچگی باشد که بتوانیم نمازجمعه را کنترل کنیم .تلفنی صحبت کردیم و گفتند من هم اینطور صحبت خواهم کرد. فضا فضایی نبود که بتوانند نمازجمعه را هم اقامه کنند. خودشان هم شاهد بودند که ما به چه زحمتی نمازجمعه را اداره کردیم.
مجری: خیلی صحبت در مورد نمازجمعه شد. میخواهیم برویم 45 سال پیش. سال 49 نخستین دستگیریتان اتفاق افتاد در دامغان. بعد از اینکه با شهید محمد منتظر قائم سخنرانی کردید دستگیر شدید و رفتید زندان قزل قلعه، چطور دستگیر شدید؟
تقوی: من منبر میرفتم. منبرهای ما هم در راستای روشنگری بصیرتافزایی بود، مقلد امام بودیم بله 23 تا 24 ساله بودم. من اعلامیهها و عکسهای امام را برده بودم در دامغان پخش میکردم.
کسانی بودند که گزارش کرده بودند و منبرهای ما را رصد میکردند. ما را دستگیر کردند و از دامغان آوردند سمنان، چند روز در ساواک سمنان بودیم از آنجا ما را آوردند تهران قزل قلعه، بعد از شهادت شهید سعیدی بود، فضا فضای بسیار سختی بود.
فشار هم بر انقلابیون بسیار زیاد بود. آن سالها سختترین سالها بود. فشار طاغوت بیشترین فشار روی انقلابیون بود در زندانها.
مجری: چقدر زندان بودید؟
تقوی: من خیلی زندان نبودم دستگیری و بردن در کلانتریهای آن موقع خیلی رفته بودیم هر شهری میرفتیم ما را میبردند و اجازه نمیدادند من حدود یک ماه در خصوصی بودم.
مجری: نخستین دیدار شما با امام قبل از انقلاب بود یا بعد؟
تقوی: قبل از اینکه امام را تبعید کنند رفتم قم با راهنمایی و به همراه نماینده ولیفقیه حضرت آیتالله شاه چراغی که الآن در سمنان هستند ایشان پسر خاله ما هم است به اتفاق ایشان رفتیم قم تابستان بود درسهایشان شروع نشده بود امام درس تابستانی داشتند طلبه جوانی بودیم از حوزه علمیه دامغان آقای شاه چراغی گفت میخواهم بروم درس امام آن موقع میگفتند حاج آقا روحالله آقای خمینی. شما هم اگر میخواهید ایشان را ببینید بیایید، ما هم رفتیم اتاقها پر از شاگرد بودند صحبتهای امام در منزلشان که علمای نجف، ای علمای نجف من بودم صحبتی هم که در مسجد اعظم کردند من بودم
مجری: رادیو چالوس را چطور راه انداختید؟
تقوی: سال 58 ما در انقلاب بیشتر با آیتالله یزدی کار میکردیم قبل از انقلاب ایشان تبعید بود ما در تبعیدگاه ایشان منبر میرفتیم و ارتباط خیلی نزدیک داشتیم ایشان شخصیت اخلاقی و بسیار دوست داشتنی هستند از هر جهات خداوند وجود ایشان را حفظ بکند آقای خلخالی و آقاییزدی در رودبار تبعید بودند من رفتم آنجا که داستانهایی دارد این ارتباط همچنان حفظ بود تا زمان حضور امام من فکر میکنم برای این که ما بیاییم در مدرسه علوی و این ماموریتها را انجام بدهیم آقای یزدی را معرفی کرده بود البته با آقای ربانی شیرازی هم ارتباطاتی داشتیم با آقای ربانی املشی هم همین طور تلفن زنگ زد دیدم شهید آیتالله مطهری است گفتند دفتر امام مدرسه علوی گفتم بله گفت شما؟ گفتم من تقوی هستم ایشان تطبیق نمیکرد گفتند آقای فاکر هستند یکی دو اسم بردند گفتم در دسترس نیستند اگر کاری دارید بگویید برسانیم گفتند آقای تقوی من نگرانم دیشب خوابم نبرده کتابخانه سلطنتی را به دادش برسید نروند حمله کنند آنجا گنجینهای است بگویید نگهبانی بگذارند حفظ بکنید یک گروهی مستقر بکنند شهید مطهری در آن شلوغی و آن اوضاع به فکر این اسناد فرهنگی و کتابهای ذی قیمت و مراکز فرهنگی بودند آنجا صحبت شد و برای حفاظت آنجا رفتند و تخلیه کردند به جای دیگر بردند که الحمدلله حفظ شد رادیو چالوس، رادیو دریا بود رادیوی فصلی بود که تابستان در زمان طاغوت میرفتند لب دریا ترانهها و برنامههای شادی را که داشت و خیلی معروف و مشهور شده بود گزارش آمده بود چپیها کمونیستها و منافقین میخواهند بروند رادیو را بگیرند قطبزاده هم مدیر عامل صدا و سیمای آن وقت بودند ما را خواستند گفتند شما بروید با یکی دو نفر آنجا را محافظت بکنید هم تولیدی داشته باشید، برنامهای داشته باشید، چون همه مراکز رادیویی و تلویزیونی تولید را تعطیل کرده بودند فقط رله میکردند.
تنها جایی که تولید را آغاز کرد رادیو دریا بود فقط با سه ساعت تولید از دو بعد از ظهر تولید را شروع میکردیم وارد هم نبودیم برای کارهای فنیاش نیرو اعزام میشد برنامه نویسیاش با ما بود برنامهها زنده بود استودیو نبود ضبط کنیم شبها مینوشتیم چقدر باید بنویسی که سه ساعت برنامه را پر بکنی آن موقع موسیقی و آهنگهایی که الآن پخش میشود پخش نمیشد، خیلی سفت و سخت بود اوایل بود مسائل شفاف نبود مینشستیم تا صبح مینوشتیم ده دقیقه ربع میخواندند بیناش گزارش میدادند کی از دوستان خدا رحمت کند آقای سید محسن ترابی از شاگردان شهید قدوسی و شهید بهشتی بود که ایشان بود آقای جواد محدثی بود و آن آقای یوسفی اشکوری بود که بعد جز ملی مذهبیها شد الآن خارج کشور است خوش قلم بود یک چهره انقلابی بود بعد از انقلاب آن طور شد و چند نفر دیگر هم از طلبههای قم بودند ما مینوشتیم یک گروه نویسنده که سه ساعت برنامه را البته به هشت ساعت تولید را رساندیم شش ماه اداره شد ساعت برنامهها به هشت ساعت رسید.
مجری: 22 اردیبهشت سال 60 با حکم امام شدید امام جمعهی شهر کرد با شهر کرد چه ارتباطی داشتید؟
تقوی: من تا آن موقع شهر کرد نرفته بودم. یک روز آمدیم مجلس جناب آقای دری نجف آبادی که الآن نماینده ولیفقیه در استان مرکزی هستند ایشان قبلا امامجمعه آنجا بودند امامجمعه دیگری آمده بود یا موقت بود یا اصلی رفته بود آقای دری ما را دیده بود و شهید رحمان استکی که در انفجار حزب در کنار شهید بهشتی بود و به شهادت رسید آقای دری و آقای استکی دست ما را گذاشت در دست ایشان گفتند همین آقای تقوی را به عنوان امامجمعه آنجا ببرید ایشان شروع کرد به تعریف کردن از ما که البته من گفتم حسن ظن آقای دری است ولی من آنجا نرفتم با فرهنگ آنجا با منطقه آنجا آشنا نیستم گفتند آنجا هم مثل جاهای دیگر ایران است خیلی فرق نمیکند میروید آشنا میشوید آقای استکی ما را رها نکرد و یکی دو نفر دیگر هم از دوستانی که با شهرکرد ارتباط داشتند ما را معرفی کردند به دفتر حضرت امام و پیگیری کردند و یادم است وقتی که دیگر تصمیم گرفته شد بنده به آنجا بروم خدا رحمت کند شهید شیرازی و آقای هادی مروی من را دیدند با من دوست و آشنا بودند میگفتند حاج آقای تقوی شما میروید آنجا ولی موفقیت تو خیلی مشکل است چون اوضاع آنجا اوضاع مناسبی نیست خداوند به شما کمک کند رحم کند من رفتم اولا در شهر اعتصاب بود علیه جمهوری اسلامی و هفت هشت مغازه نیمه باز بود بقیه همه بسته بودند فشار منافقین بود نه مردم.
همه گروههای ضدانقلاب دفتر داشتند هر روز در مرکز شهر بساط را پهن میکردند مردم را تهدید میکردند حزب را آتش زدند در آنجا عدهای شهید شدند مجروح شدند.
ما با متدینین آنجا جمع شدیم آشنا شدیم بسیار مردم خوبی دارد شهرکرد منطقه استان و من از بهترین دوران خدمتم در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همان پنج سالی است که در شهرکرد بودم مردم بسیار همراه بودند ما با شیوههایی و مدیریتی که انجام شد بر شهر مسلط شدند نیروها و دیگر مسائل تقریبا از بین رفت نمازجمعه نماز با شکوهی شد پنج سال آنجا بودم مردم بسیار همراهی میکردند.
مجری: چطور حاج آقای تقوی امامت جمعه شهرکرد را رها کردند رفتند مجلس شورای اسلامی نماینده مردم دامغان شدند؟
تقوی: در فاجعه هواپیما که عدهای از نمایندگان و مسئولین جمهوری اسلامی به شهادت رسیدند شهید شاه چراغی رضوان الله تعالی علیه هم در آن هواپیما بودند هم نماینده دامغان بودند و مسئولین کیهان بودند ایشان که به شهادت رسیدند مردم دامغان و حتی پدر شهید شاه چراغی حضرت حجتالاسلام والمسلمین آقای مسیح شاه چراغی که پسر خاله ماست و استاد ما بوده خواستند شما بیایید به مجلس بروید البته میان دوره دوره دوم بود دو سال از وقت مجلس باقی مانده بود من هم دیگر پنج سال آنجا بودم با مشورتهایی که انجام شد آمدم در دامغان کاندیدا شدم رای آوردم.
مجری: از امام اجازه گرفتید؟
تقوی: بله هماهنگ شد، آقای ناصری که امامجمعه یزد هستند بعد از مدتی خواهش کردند تشریف آوردند.
مجری: سال 67 وارد شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز شدید و سخنگو شدید آیا این جامعه روحانیت مبارز همان روحانیت مبارز بزرگ است یا جدا شده از مجمع روحانیون است که از مجمع روحانیون از آن جدا شد؟
تقوی: آن اوایلی که من رفته بودم فکر نمیکنم جدا شده بود ولی آنها نمیآمدند آن اعضایی که جز جامعه روحانیت بودند شرکت نمیکردند در جلسه شاید هم من یادم نیست و جدا شده بودند ولی در جلسه نمیآمدند به هر حال اختلافات آن موقع هم بود اینها اگر عضو آن جامعه روحانیت هم بعضیهایشان بودند شرکت در جلسه نمیکردند.
مجری: سیر و تحولات جامعه روحانیت جالب است مثلا بعضی از اشخاص سیاسی سرشناس مثل آیتالله رفسنجانی یا آقای دکتر روحانی که از مدتها قبل عضو این جامعه بودند الآن هم جز جامعه روحانیت مبارز حساب میشوند با این که فعال نیستند.
تقوی: در جامعه بحث شد آنها را جزء جامعه روحانیت میدانیم ولی خب شرکت نمیکنند در جلسات نمیآیند.
مجری: هنوز عضو شورای مرکزی هستند؟
تقوی: بله هستند اما نیستند نمیآیند باید بیایند رای و صحبتشان.
مجری: چطور شد از آیتالله مهدوی به آیتالله موحدیکرمانی رسیدید چون صحبت از آقای شبستری و امامیکاشانی بود.
تقوی: آنجا در کمیته سیاسی من وقتی صحبت آقای شبستری به میان آمد عرض کردم به دوستان چون آقای شبستری نماینده مقام معظم رهبری هستند در تبریز ما نمیتوانیم بدون مشورت و یا در جریان گذاشتن مقام معظم رهبری نسبت به ایشان تصمیم بگیریم که ایشان را بخواهیم بیاوریم تهران ایشان الآن آنجا مسئول است به آقا که منتقل شد آقا فرمودند آقای شبستری همان جا باشند فعلا ایشان آنجا تشریف داشته باشند و هستند آقای امامکاشانی قبول نکردند بزرگان این قدر سلیم النفس هستند تواضع از خودشان نشان میدادند که اگر یکی مطرح میشد آنها میگفتند همان فرد. ماند آقای موحدی که به اتفاق آراء ایشان پذیرفته شد.
مجری: شما دوره چهارم و پنجم نماینده مردم تهران بودید در مجلس برخیها میگویند به ویژه عمل کرد مجلس پنجمیها بوده که باعث به وجود آمدن دولت دوم خرداد و به ویژه مجلس ششم شد چون آنطور که باید و شاید از حقوق مردم در مقابل دولت سازندگی که بیشتر به فکر سازندگی بود و از عدالت اجتماعی فاصله گرفته بود آن چنان که باید دفاع نکردند این را قبول دارید؟
تقوی: یک تحلیل این طوری است در جلساتی هم که بعد از آن انتخابات دوم خرداد که رقابت بین آقای ناطق و آقای خاتمی شد تحلیلهای مختلفی بود که چرا مسئله اینگونه شد همین تحلیل ارائه میشد که خیلی هم شاید بیربط نباشد.
مجری: یعنی بیشتر به خاطر این بود که طیف شما فکر میکردند آقای هاشمی از آقای ناطق حمایت خواهد کرد؟
تقوی: بعضی استانها که ما میرفتیم این را به ما میگفتند. میگفتند که آقای ناطق یعنی همان آقای هاشمی پس بنابراین تغییر و تحولی ایجاد نخواهد شد این را نمیدانم از کجا به دست آورده بودند در صورتی که ما خودمان در آن جلساتی که برای آینده طراحی و فکر میشد واقعا آقای ناطق اینطور نمیاندیشید حالا یا القا کرده بودند به این شکل آقای ناطق هم دنبال یک تحول و دگرگونی در بعضی از بخشها بود آن موقع بحث میشد ایشان یک نگاه به این شکل داشت ولی ایشان میگفت من از دولت حمایت میکنم و حمایتهای کلی را داشتند این را رقیب خیلی خوب استفاده کرد که در بحثهای تبلیغاتی کار به آن جا کشیده شد.
مجری: از آقای ناطق خبر دارید؟ جلسه دارید؟
تقوی: جلسه نداریم، اما خبر دارم دفترمان نزدیک هم است.
ناطقنوری هنوز اصولگراست
مجری: در دایره اصولگرایی میدانید ایشان را؟
تقوی: من ایشان را خارج از اصولگرایی نمیدانیم اصولگرایی را تا چگونه تعریف کنیم اگر پایبندی به ارزشها و آرمانهای انقلاب است اگر پایبندی به اصل ولایت است اگر پایبندی به جهاد و مبارزه با استکبارجهانی است اگر خط امام به تفسیر ولایت و رهبری باشد من چیز خاصی را ندیدم البته اختلاف سلیقه وجود دارد.
مجری: شما همیشه یکی از افراد پشت صحنه انتخابات هستید در جمعهای مختف اصولگراها یک بازسازی اصولگراها کردند بعد از دوم خرداد نقطه آغازش شورای شهر دوم بود و بعد هم مجلس هفتم برخیها مدعی هستند یک سری میگویند این بازسازی توسط شورای هماهنگی نیروهای انقلاب به ریاست آقای ناطق انجام شد بعضیها میگویند آقای احمدینژاد نقش ویژه داشت بعضیها میگویند آقای باهنر بعضیها آقای فدایی. شما نقش کدام را در این بازسازی بیشتر میدانید. طراحی با کدام بود؟
تقوی: این یک فکر جمعی بود نمیتوانیم برای هر کدام شان بگوییم واقعا فلانی نقش بیشتری داشت فکر جمعی بود وقتی به یک نقطه رسیدند همگرایی و وفاق در این سطح انجام گرفت و نتیجهاش آن شد من خودم در آن جلسات بودم واقعا این که نقش آن آقا این آقا بیشتر بود را ندیدم آقای ناطق برای جمع کردن و اینها را به یک دور هم بنشاند را میدیدم البته در این بین در آن مسائل اختلافاتی هم که پیش آمد و بحث آقای احمدینژاد که چرا شورای هماهنگی به هم خورد دلایل خاص خود را داشت.
احمدینژاد بعد از دو جلسه دیگر به شورای هماهنگی نیامد/ ناطقنوری به شدت به احمدینژاد معترض بود
مجری: سوال من همین است چرا آن شورای هماهنگی به آن موفقی که در شورای شهر دوم و مجلس هفتم جواب داد در 84 جواب نداد؟
تقوی: جلسات در دفتر آقای ناطق تشکیل میشد آقای ناطق محور این هماهنگی بود حتی بعضی جلسات در منزل ایشان تشکیل میشد. کاندیداها را نامزدهای ریاستجمهوری آن زمان را همه را دعوت کردیم آمدند برنامهها و دیدگاههایشان را مطرح کردند همه نامزدها که با این تفکر هماهنگی داشتند من یادم است بعضی از جلسات در منزل آقای ناطق در کتابخانه ایشان تشکیل میشد و صحبتها دنبال میشد آقای ناطق به اینجا رسیده بود ما هر چه اینجا میبریم و میدوزیم در همین جریان خود ما کسانی هستند که میروند خنثی میکنند و تخریب میکنند یک چنین نگاهی پیدا شد که شاید خیلی به خاطر همان اختلاف دیدگاههایی که در آن جا پیش آمد بعضیها با آن دیدگاههایی که وجود داشت همراهی و هماهنگی نداشتند و لذا از یک جای دیگر کار را شروع میکردند ایشان میگفت این معنی ندارد ما یک جایی بنشینیم وقتمان را بگذاریم تلاش کنیم زحمت بکشیم بعد بروند یک جای دیگر یک جور دیگر تصمیم بگیرند.
مجری: منظورشان افراد خاصی بود؟
تقوی: بله اسامی را میگفتند.
مجری: مثلا چه کسانی؟
تقوی: بگذارید من این مسائل را خیلی باز نکنم. شاید آنهایی را هم که این مسائل را میگفتند برای خودشان یک دلایلی داشتند ما نتوانستیم این دو نگاه را جمع کنیم و به یک نقطه واحد برسانیم.
مجری: فکر میکنم آقای احمدینژاد اولین فردی بود که از شورای هماهنگی آمد بیرون گفت قبول ندارم فکر میکردید او رای بیاورد؟
تقوی: آقای احمدینژاد یکی دو جلسه آمد دیگر نیامد نه اول هیچ فکر نمیکردیم حتی یکی دو برخورد تلفنی آقای ناطق با احمدینژاد هم انجام شد آقای ناطق میگفت شما این طرحهایی که دارید طرحهایی است که با واقعیتها خیلی نمیسازد روی آسمانها سیر نکن بیا پایین با هم صحبت کنیم اینها را من میشنیدم که آقای ناطق تلفن زد به آقای احمدینژاد و آقای ناطق به شدت معترض بود به اینگونه برخورد و این روش.
مجری: این درست است که آقای ناطق از اول نظرشان روی آقای لاریجانی بود و میخواستند کل جمع به آقای لاریجانی برسند و بعد گفتند صحبت کردن فایده ندارد؟
تقوی: بحثهای زیادی میشد مرحوم عسگراولادی هم بودند ما به جمعبندی نرسیدیم که نظر آقای ناطق اعلام شود، البته این را میشد از صحبتها به دست آورد آقای ناطق صحبت و استدلال که میکرد شاید این استدلالها بیشتر به سمت آقای لاریجانی سوق پیدا میکرد.
مجری: سال 84 به چه کسی دور اول و دوم رای دادید صلاح میدانید بگویید؟
تقوی: آن زمان من واقعا یادم نیست الآن نه یادم نیست به چه کسی رای دادم.
مجری: دور دوم احتمالا به آقای احمدینژاد رای دادید.
تقوی: بله، من با آقای مهدوی مشورتی کردم نظر آقای مهدوی آقای احمدینژاد بود.
فتنه 88 یک جریان برانداز بود
مجری: نظر شما درباره فتنه 88 چیست آن را تهدید میدانید فرصت روشنگری یا یک جور پاکسازی نظام بود؟
تقوی: من فتنه 88 را یک جریان برانداز میدانم. اختلاف بر سر آراء بین دو کاندیدا اینها نیست واقعا کسانی که اطلاع داشته باشند از همه مسائل این فتنه 88 نمیتوانند اینطوری قضاوت کنند که این اختلافی بود بین دو نفر از کاندیداها فتنه 88 که مردم را دعوت کنیم بکشانیم لشکرکشی کنیم مسجد آتش بزنند اموال مردم غارت کنند با بلوک سیمانی بزنند روی سر بسیجی مغزش را روی کف خیابان بریزند به پایگاههای بسیج حمله کنند چادر از سر زنها بکشند و مسائلی از این قبیل.
من یک حرکت براندازانه میدانم. این است که دشمنان قسم خورده ما رژیمصهیونیستی، آمریکا و مستکبرین جهانی از اینها حمایت کردند میگفتند امید ما اینها هستند.
مجری: به نقش و جایگاه نمازجمعه را در مقابله با فتنه چه نمرهای میدهید؟
تقوی: یکی از رسالتهای نمازجمعه بصیرتافزایی است مقام معظم رهبری هم در این مسائل فتنه و برخوردهایی که انجام گرفته بود ایشان تاکید میکرد بصیرتافزایی کنید بصیرت مردم را تقویت کنید نمازجمعه در این جهت رسالت خودش را به خوبی انجام داد.
مجری: 9 دی کجا بودید؟
تقوی: تهران.
9 دی جواب دندانشکن مردم به فتنه بود
مجری: انتظار چنین چیزی را داشتید؟
تقوی: به این شکل نه واقعا پاسخ دندانشکنی مردم دادند به کارهایی که در فتنه انجام گرفت هم به دشمنان خارجی و هم به عوامل داخلی.
مجری: خاطره خاصی دارید؟
تقوی: نه فقط عشق مردم و شور مردم را که با چه عشقی با چه شوری صحنههایش را حتما در صدا و سیما دارید من تقاضا میکنم آنها را بیاورید در این ایام نشان دهید که به 9 دی نزدیک میشویم عشق و علاقه مردم به رهبری نظام را.
آن موقع آقا که میخواستند بیایند نمازجمعه تاریخی دانشگاه تهران 29 خرداد و آن صحبتهای بسیار ارزشمند و بلندی را که ایشان داشتند مثل همیشه یک روز قبلش آیتالله نوریهمدانی از قم زنگ زدند که به رهبری به شکلی منعکس شود من خودم هم میروم تهران جلوی جمعیت راه میافتم و بعد میرویم دانشگاه و در نماز آقا شرکت میکنیم که ما مقدمات آمدن ایشان را فراهم کردیم بعد این مسئله را با دفتر در میان گذاشتیم خدمت آقا گفته شد آقا فرمودند بگویید نیازی به آمدن شما الآن نیست مزاحم ایشان نشوید مردم تهران متدینین تهران زن و مرد تهران در صحنه هستند و خیلی نگرانی نیست که از قم شما بخواهید بیایید تهران ما هم تشکر کردیم.
مجری: بعد از این تجربه انتخابات مجلس نهم و بعد هم انتخابات 92 شنیدیم شما هر دو هفته یک بار جلسهای برای اصولگراها برگزار میکنید و همه را جمع میکنید آیا باز هم خوش بین هستید و فکر میکنید بشود کاری کرد؟
تقوی: بله، خیلی هم خوب جواب داده این حرکت در کل کشور من این حرکت را از موضع این که عضو جامعه روحانیت هستم و معاون امور استانها و مناطق هستم در جامعه روحانیت اول در جامعه روحانیت مطرح کردم چون بعضی از اصولگراها آمدند که نیروهای اصولگرا و مومن منزوی شدند.
مجری: بعضیها میگویند این جلسات وحدت زورکی است؟
تقوی: ابدا این جلسات یک نفر را به زور نبوده.
مجری: مثلا میگویند نمایشی جلسات را میگذارند و آخر سر وحدتی صورت نمیگیرد؟
تقوی: نه اینها را آن کسانی مطرح میکنند و القا میکنند که وحدت را نمیخواهند در این طرف اتفاق بیفتد و طبیعی است که رقیب نکات مثبت را رویش حساس بشود این وحدتی که ما در جامعه روحانیت مطرح کردیم در زمان خود آقای مهدوی بود جلسه هم در دفتر آقای مهدوی تشکیل شده بود ما اول از ایشان خواستیم تشریف بیاورند
مجری: ابراز بیمیلی کردند؟
تقوی: نه ایشان هم شرایط جسمی شان اجازه نمیداد هم از اصولگرایان ناراحت بودند که در انتخابات اخیر ما چقدر محاسن سفید را ارائه دادیم گوش نکردند اینها خودشان احساس تکلیف میکنند و خیلی گوش نمیدهند قبول نکردند جلسه بعد طرح دیگری را آقایان آوردند یکی از اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت قبول کند که ما در جلسه مطرح کردیم ایشان فرمود من با این طرح موافقم که یکی از آقایان بپذیرند ده بیست نفری که دور میز بودیم گفتند یکی از آقایان بپذیرد کسی نپذیرفت من خودم اعلام آمادگی کردم کسی نپذیرفت گفتم به همه گرفتاری و کارهایی که دارم میایم به میدان و امید کمک هم دارم که دیگران به من کمک کنند حرکت را آغاز کردیم اول با سران اصولگرایی صحبت کردم با همه چهرههای موثر و شناخته شده همه تایید کردند هیچکس نگفت این کار مناسب نیست گفتند کار خوبی است بعضیها نا امید بودند گفتند به جایی نمیرسد بعضیها میگفتند شما خودت را خسته میکنی عاقبت هم کنار خواهید رفت بعضیها میگفتند شما جلو برو ببینیم کجا میرسی.
مجری: بعضیها به شما ایراد میگیرند که به عنوان رئیس شورای سیاستگذاری ائمهجمعه چرا در این مسائل سیاسی دخالت میکنید این شائبه است که کسی که هدایتکننده سیاستگذاران نمازجمعه است دارد از جناح خاصی حمایت میکند؟
تقوی: من عضو شورای مرکزی جامعه روحانیتام. من معاون این شورا در امور استانها و مناطق تهران هستم. به هر حال نمیتوانم که نسبت به فعالیتهایی که آن نهاد و آن مجموعه دارد بیتفاوت باشم.
مجری: خللی در کارتان به وجود نمیآورد؟
تقوی: نه شما خیال میکنید دیگران که کار سیاسی میکنند هیچ کجا نباید باشند و نیستند؟ آنهایی که کار سیاسی میکنند در کارهای دولتی در جاهای مختلف نباید باشند و کار سیاسی بکنند؟ ما نباید نمازجمعه را تریبونش را جناحی کنیم و بخواهیم از آن در این زمینه بهرهبرداری کنیم.
مجری: جلسه همگرایی گسترده برگزار کردید که آیتالله مصباح را دعوت کردید جلسه بعدی معلوم نیست کی برگزار شود؟
تقوی: نه داریم برنامهریزی میکنیم معلوم نیست زمانش.
مجری: باز هم سخنران آیتالله مصباح هستند؟
تقوی: نه کس دیگری را در نظر داریم.
مجری: نمیتوانید بگویید؟
تقوی: نه.
ناطق نوری به دلیل حرفهای احمدینژاد به جلسات جامعه روحانیت نمیآید/ ناطقنوری و هاشمیرفسنجانی هنوز عضو جامعه روحانیت هستند
مجری: آخرین سوالم این است آقای ناطق چرا از جامعه روحانیت استعفا داد؟
تقوی: استعفا نداند، نمیآیند. آقای ناطق یک ایراداتی دارد به جامعه، ایشان یکی از ایرادهایش این است که در جریان انتخابات که آقای احمدینژاد در آن مصاحبه حرف زد به من ظلم شد.
چیزی من از ایشان شنیدم و جامعه روحانیت از من دفاع نکرد، شما باید از عضو قدیمی این جامعه دفاع میکردید، حالا در جامعه هم مطرح شد که آیا هر عضوی از جامعه در بیرون در کارهای سیاسی کاری انجام دهد شورای مرکزی دفاع کند یا نه؟
بحثهای زیادی شد، آنجا مسائل آقای هاشمی هم مطرح شد. آقای هاشمی هم عضو جامعه هستند. البته به صورت کلی آن مسئله را ما به آن شکل اعلامیه دادیم و حتی آقای مهدوی با خود آقای احمدینژاد هم صحبت کرد. به این شکل ما قبول نداریم که بیاییم در تریبونها اسامی افراد را مطرح کنیم که خود آقای مهدوی هم در جلسه مطرح کردند.
مجری: پاسخ آقای احمدینژاد نبود؟
تقوی: نمیدانم چیزی نگفتند آقای مهدوی. گفت در مرقد امام هم یک جلسهای بود آقای احمدینژاد را دیده بود و گفته بود. ما هم اطلاعیه به صورت کلی دادیم ولی آقای ناطق نظرش این بود که بیشتر بیایند دفاع کنند شورا به یک جمعبندی نرسید کارهای جمعی این است.
مجری: خیلی سپاسگزارم بنده استفاده کردم انشاءالله مردم هم استفاده کرده باشند. بعضی جاها هم سوالات ما زیادی صریح بود ولی خاصیت برنامه شناسنامه همینطور است. اگر اذیت شدید ما را ببخشید.
تقوی: خیر تشکر میکنم شما برای روشنگری این سوالات را کردید. از صدا و سیما تشکر میکنیم. بعضی از مسائل پشت صحنه را میآورید روی صحنه و هم در نهاد نمازجمعه که صدا و سیما رسانه ملی چه تهران چه استانها خیلی به ما کمک میکند و سخنان ائمهجمعه را بازتاب میدهد گزارش تهیه میکند و مردم را با جریان نمازجمعه هر چه بیشتر نزدیک میکند.
*تسنیم
حجتالاسلام تقوی در این برنامه در مورد ناگفتههایی از انتخاب امامان جمعه، میزان حقوق و مزایای آنها، آخرین نماز جمعه هاشمی رفسنجانی، اختلافات ناطقنوری و احمدینژاد و جلسات همگرایی صحبت کرد.
حجتالاسلام تقوی در بخشی از سخنان خود گفت: این شوخی است که با 150هزار تومان اینها بخواهند زندگی کنند، این پول آب و برق و رفت و آمدی که ائمه جمعه دارند نمیشود. من این مطلب را هم روشن کنم که واقعاً ائمه جمعه چیزی از دولت نمیگیرند، نه حقوقی میگیرند نه پولی میگیرند، فقط شهریه مقام معظم رهبری را میگیرند.
وی در بخش دیگری از سخنانش درباره آخرین نماز جمعه هاشمی رفسنجانی، گفت: این نماز جمعه را با چنگ و دندان کنترل کردیم. آیا واقعاً در هر هفتهای که آقای هاشمی میخواست بیاید ما باید یک لشکری را بسیج کنیم و به این شکل نماز جمعه را اداره کنیم. آن جمعه کنترل کردیم، اگر جمعه بعد میخواست ایشان تشریف بیاورد و بریزند نماز را به هم بریزند اصلاً چه میماند برای نماز جمعه؟ کشورهای اسلامی در مورد ما چه میگفتند؟ دنیا چگونه نگاه میکرد؟ لذا جناب آقای هاشمی خودشان هم متوجه شدند که به این شکل نمیتواند نماز بخواند.
تقوی در ادامه گفت: احمدینژاد یکی دو جلسه به جلسات شورای هماهنگی انتخابات 84 آمد و دیگر نیامد. اول هیچ فکر نمیکردیم او رئیسجمهور شود، حتی یکی دو برخورد تلفنی بین ناطقنوری با احمدینژاد هم انجام شد. آقای ناطق میگفت: شما این طرحهایی که دارید طرحهایی است که با واقعیتها خیلی نمیسازد، روی آسمانها سیر نکن، بیا پایین با هم صحبت کنیم، اینها را من میشنیدم که آقای ناطق تلفن زد به آقای احمدینژاد و آقای ناطق بهشدت معترض بود به اینگونه برخورد و این روش.
وی همچنین در مورد جلسات همگرایی، گفت: آیتالله مصباح سخنران جلسات آینده همگرایی نیست.
در ادامه متن مشروح برنامه «شناسنامه» را بخوانید.
مجری: بسم الله الرحمن الرحیم و صلّی الله علی محمد و آله الطاهرین. سلام عرض میکنم خدمت شما بینندگان عزیز. بعد از ظهر جمعه شما بهخیر، حلول ماه ربیع را خدمت شما تبریک عرض میکنم. شناسنامه امروز برگهای شناسنامه کسی را ورق خواهد زد که از سال 48 و 49، حدوداً 45 سال پیش، نزدیک به نیم قرن پیش، پای در مسیر انقلاب اسلامی نهاد و بعد از انقلاب اسلامی هم در عرصههای مختلف قبول مسئولیت کرد و الآن هم مسئولیت شورایی را دارند که سیاستگذار منابر حساس نماز جمعههای سراسر کشور هستند. مهمان ما کنار مسئولیتهایی که دارند شخصیتی سیاسی و تأثیرگذار در جماعتها و تشکلهای مختلف سیاسی دارند، بهویژه در ایام انتخابات و نزدیکیهای انتخابات که نشستهای انتخاباتی حال و هوای دیگری دارد. او یکی از شخصیتهای مؤثر جمعهای مختلف است و بسیاری از رسانهایها کنار ایشان هستند تا از ایشان خبرهایی را در زمینههای انتخاباتی و مسائل سیاسی کسب کنند. حجتالاسلام و المسلمین حاج آقای تقوی میزبان شناسنامه در محل کارشان هستند، حاج آقا، سلام علیکم، ممنون که وقت دادید.
تقوی: علیکم السلام. من هم خدمت شما و همه بینندگان سلام عرض میکنم و آرزوی توفیق را برای همگان دارم.
مجری: از اینجا شروع میکنیم که شورای سیاستگذاری ائمه جمعه کارش چه است؟ شما برای همین جمعهای که داریم چه سیاستگذاری برای منابر مختلف نماز جمعه انجام میدهید؟
تقوی: شورای سیاستگذاری همانطور که از این واژهها روشن است برای نهاد نماز جمعه سیاستگذاری میکند. ما نیروهایی که گزینش میکنیم در این شورا پروندههایشان مطرح و تصویب میشود.
یکی از کارهای شورای سیاستگذاری این است که ائمه جمعه را که میخواهند وارد این تشکیلات شوند انتخاب میکنند و به تصویب میرسانند. کار دیگرشان این است که اگر خواستند امام جمعهای را بهدلایلی کنار بزنند و یا امام جمعهای استعفا بدهد باز باید در این شورا دلایل و مسائل مطرح شود و در موردش رأیگیری شود تا آن امامجمعه منفک یا حتی جابهجا شود از شهری به شهر دیگر برود.
مجری: بهلحاظ محتوایی چطور؟
تقوی: نکته دیگر داوری است. در شهری اگر اختلاف شد بین امام جمعه و مسئولین و یا کسی با امام جمعه مسئلهای پیدا کرد و کارشان رسید به اینکه باید در یک جایی صحبت آخر را بزنند و جمعبندی کنند، شورا داوری میکند.
در ارتباط با مسائل فرهنگی و سیاسی و اینگونه مسائل هم خود شورا یک سیاستهایی دارد. در زمان حضرت امام(ره) و الآن هم مقام معظم رهبری، رهنمودهایی که ایشان در احکام و ملاقاتها داشتند مشخص است.
براساس همان رهنمودها ما کارها را دنبال میکنیم، مثلاً یک موقعی پرسیده شده بود: امام جمعه با مسئولین چگونه باید برخورد کند؟ در یک شهر مردم میریزند در خانه امام جمعه و راجع به یک مسئلهای و یا راجع به یک مسئولی گله دارند، ما سیاست کلیمان این است که تا میشود اینگونه مسائل را به خطبهها نکشانند و در خارج از خطبههای نماز جمعه مسئولین با امام جمعه صحبت کنند و امامان جمعه صحبت مردم را به مسئولین برسانند و مسئولین بالاتر مشکل را حل کنند.
اینکه مقام معظم رهبری میفرمایند دولت را باید حمایت کرد، باید دید: حمایت ائمه جمعه چگونه و چهشکلی باشد؟ به هر نحوی و به هر شکلی ما باید از دولت حمایت کنیم؟
اگر اینطور باشد امام جمعه دولتی میشود. خود مردم نگاهشان به امام جمعه عوض میشود. مردم امام جمعه و روحانیت را پناهگاه خودشان میدانستند و هر کجا شکایتی و مسئلهای داشتند با آنها در میان میگذاشتند.
از گذشته همین طور بوده است. این حرفها را در خانه روحانیت به مراجع و علما میزدند و امروز هم دفتر امام جمعه در هر شهری پناهگاه مردم است، پس نمیتوانیم مردم را نادیده بگیریم. اینجاست که یک سیاست مشخص میشود که نقد منصفانه و دفاع واقعبینانه است.
مجری: مثلاً برای همین هفته یا هر هفته شما مطالب خاصی را تأکید دارید که امامان جمعه رویش تأکید کنند؟ چه سیاست داخلی چه خارجی؟
مدیریت شورای سیاستگذاری ائمه جمعه مدیریت پادگانی نیست
تقوی: نه، به این شکل نیست. سیاستهای کلی مشخص است. اینطور نیست هر هفته بنشینیم برای نماز جمعه یک چارچوبی را مشخص کنیم، اما مواردی اینگونه پیدا میشود. امامان جمعه شخصیتهای فاضل و تحصیلکرده هستند و چهرههای قابل قبولی دارند.
آنها افرادی نیستند که هر روز بخواهی مسئلهای را دیکته کنیم به آنها. ما چون دسترسیمان به اطلاعات و اخبار فراوان است، اخبار هفته را جمع میکنیم و برای آنها ارسال میکنیم.
یک سایتی هم داریم بهنام سایت امامت، اخبار را میگذاریم در آن سایت و آقایان از آن استفاده میکنند.
بعضیها میگویند شما مطالب را برای ائمه جمعه دیکته میکنید، آنها مطالب شما را میگویند، من بارها گفتم مدیریت ما در نهاد نماز جمعه مدیریت پادگانی نیست که یک فرماندهی بالا باشد که به چپ چپ به راست راست بگوید.
این مدیریت در نهاد روحانیت جواب نمیدهد، روحانیت در یک محیطی تربیت شده که به این شکل نمیشود مدیریت کرد.
مجری: ما با خیلی از ائمه جمعه سرشناس مصاحبه گرفتیم و گفتیم منابع اطلاعاتیتان کجاست؟ آنها هم بهصورت مختلف توضیح میدهند، آیا شما خودتان اشراف دارید بر این موضوع؟ چون خودتان میگویید روحانیت اینطور نیست که بشود به آنها مطالب را دیکته کرد. آیا شما میدانید که منابع اطلاعاتی آنها چطور است؟ شما باید بهعنوان سیاستگذار ائمه جمعه پاسخگو باشید. اگر مطلبی خدای نکرده اشتباهی براساس اطلاعات اشتباه گفته شود، شما هم باید پاسخگو باشید.
نماز جمعه جای مناظره نیست
تقوی: امامجمعه منابع مختلفی دارد، اولاً در خطبههای نماز جمعه هر مطلبی را نمیشود مطرح کرد و ائمه هم مطرح نمیکنند.
ادبیات خطبهها ادبیات ویژهای دارد. آنها دارند در نماز صحبت میکنند و بهتعبیر علما خُطبَتَین بِمَنزِلة الرَّکعَتین، دو خطبهای که میخوانند بهجای دو رکعت نمازی است که در ظهر چهار رکعت و در جمعه دورکعتی خوانده میشود.
نماز جمعه دو رکعت است و بهجای دو رکعت دیگرش خطبه است. آنها احتیاط میکنند. هیچکس نباید حین خطبه خواندن صحبت کند و نمازگزاران فقط باید گوش دهند.
در جایی امام جمعه مطالبی سیاسی مطرح کرده بود که به مذاق خیلیها جور نیامده بود، مستمعین آمده بودند به شورای سیاستگذاری میگفتند این امام جمعه این مسائل را مطرح کرده است. من گفتم: خوب، چه عیبی دارد؟ گفتند: ما حرف داریم و میخواهیم در این مورد حرف بزنیم. گفتند: همان موقعی که صحبت میکند اجازه دهید ما جواب دهیم یا ما هم برویم پشت تریبون برای مردم صحبت کنیم. من آنجا گفتم: یکی از جاهایی که مستمعین و مخاطب فقط باید گوش دهد نماز جمعه است.
اصلاً بحث طرفین نیست. خطبه را باید امام جمعه بخواند، کسی هم حرف نزند و صحبت نکند، این ضوابط شرعی است، نه چیزی که ما خودمان گفته باشیم، همه باید استماع کنند.
اینجا جای مناظره نیست. کرسیهای آزاداندیشی که در بحثها باید طرفین روبهروی هم قرار بگیرند، جای دیگری است و اینجا امام جمعه فقط باید سخن بگوید و بقیه هم باید گوش بدهند و حتی با بغل دستی هم صحبت نکنند.
مجری: اگر در مورد کسی مطلبی گفته شد، مستمعین چهکار باید کنند؟ بروند جای دیگر صحبت کنند؟
تقوی: فرض کنید ما یک سیاست نظام اسلامی را در خطبههای نماز جمعه میخواهیم تبیین کنیم، بهعنوان مثال سیاست کلی نظام اسلامی این است که آمریکا دشمن شماره یک ملتهای مستضعف و بهویژه ملت ماست.
آمریکا شیطان بزرگ است. حالا اگر دلایل همین جمله امام را ما بیاییم در خطبهها بیان بکنیم و یکی اعتقاد نداشته باشد و موافق نباشد با حرفهای ما، باید به او میدان دهیم تا بیاید در نماز جمعه حرف بزند؟ طبیعی است که در یک مجموعه عظیمی که در نماز جمعه شرکت کردند افکار و سلیقههای مختلفی وجود دارد، امام جمعه موظف است سیاستهای نظام را برگزار کند.
مجری: بیشتر در مورد نقدهای منصفانه محل مناقشه است، مثلاً امام جمعه از دولت، قوه قضائیه و مجلس نقدهایی میکند، آنها میخواهند جوابش را بدهند، قطعاً نمیتوانند در تریبون مجلس این پاسخ را دهند، آیا جایی برای این پیشبینی شده است؟
امام جمعه جناحی حرف نمیزند
تقوی: خیر، شده است که به امامجمعه اطلاعات غلطی دادهاند و او رفته در خطبه این حرفها را گفته است. این پیش آمده البته نه زیاد ولی بعد به امامجمعه اطلاعات صحیح دادهاند و شورا به او زنگ زده است.
ایشان هم در جمعه بعد رفت و تصحیح کرد. گاهی بعضی از احزاب و گروههای سیاسی ایراد میگیرند که نمازجمعه و امامجمعه جناحی است و جناحی دارد صحبت میکند.
روی همین مسائل است که باید بگویم امامجمعه جناحی نیست. البته ممکن است صحبت امامجمعه با صحبت یک جناح و طرفداران یک جناح در تضاد باشد.
فرض کنیم در مورد رابطه با آمریکا، یک عده ممکن است طرفدار رابطه با آمریکا باشند، حالا اگر امامجمعه آمد و با این رابطه با دلیل و منطق مخالفت کرد، آن وقت آنهایی که مخالف هستند حق دارند بگویند شما جناحی هستید؟ یا بعضی از جناحها با امامجمعه همراهند؟ بعضی مسائل اینطوری است.
مجری: اشاره کردید موضوعی که متهم میکنند تریبون نمازجمعه را که مثلا جناحی هست. شما بیش از 800 ائمهجمعه دارید در سراسر کشور، قطعا هر کدام از ائمه جمعه یک سری تفکرات سیاسی خاص خودشان را دارند، تریبون نمازجمعه که جای بیان کردن تفکرات خاص خودشان نیست و باید سیاستهای نظام مطرح شود. آیا آماری دارید که نشان بدهد این بیش از 800 نفر، چند درصدشان به چه تفکر سیاسی معتقدند. به قول حضرت آقا ما دو بال و دو جناح اصلی داریم.
تقوی: در نهاد نمازجمعه سلیقههای سیاسی وجود دارد، این را نمیشود منکر شد. الحمدلله وقتی آقایان پشت تریبون قرار میگیرند، سعی میکنند در راه همان سیاستهایی که برای نهاد نمازجمعه از طرف امام و مقام معظم رهبری مشخص شده حرکت کنند و مسائل را اینگونه مطرح کنند. ولی خارج از نمازجمعه بله ائمه جمعهای داریم که علاقمندیشان به بعضی از جریانهای سیاسی بیشتر است.
البته همانها هم سعی میکنند متهم به جناحی شدن نشوند یعنی آنها هم این پرهیز را دارند و مراقب هستند ولی بعضی از ائمهجمعه در میان احزاب و گروههای مختلف دوستانی دارند، علاقمندانی دارند، به لحاظ عاطفی و فکری به آنها نزدیک ترند.
مجری: بله، برای همین میخواستم بدانم چند درصد این طرفی هستند چند درصد آن طرفی؟
تقوی: آنهایی که در نهاد نمازجمعه هستند و سلیقه سیاسی خاصی دارند و تریبون نمازجمعه را همچنان تریبون نظام میدانند و حفظ کردند، کارشان را دارند انجام میدهند ما مشکلی نداریم با آنها.
ما هیچکس را به خاطر این که سلیقه سیاسی خاصی دارد از گزینشها رد نکردیم و سلیقههای مختلفی را گزینش میکنیم، اما او باید به سیاستهای نظام معتقد باشد و سیاستهای نظام را ترویج کند. هر نظامی تریبون به مخالفین خودش نمیدهد. باید سیاستهای کلی نظام را تقویت کند و ترویج کند.
مجری: فرمودید گزینشهایی دارید و نفراتی را گزینش میکنید برای امامت جمعه جاهای مختلف. بعد از اینکه کار گزینش تمام شد شما افراد را معرفی میکنید به حضرت آقا؟
تقوی: خیر، ائمهجمعه کشور در شورا مطرح میشوند و فقط ائمهجمعه مراکز استانها هستند که پیشنهاد میشود خدمت حضرت آقا. اگر قرار شد در مرکز استان امامجمعهای تغییر کند یا امامجمعهای نصب شود، فرد مورد نظر پیشنهاد میشود با دلایل و خصوصیاتی که باید حضرت آقا بدانند، حکم ائمهجمعه مراکز استانها را خود حضرت آقا میدهند چون نمایندگی خاص ایشان را هم دارند در استان. امامجمعه مرکز هر استانی نماینده رهبر معظم انقلاب هم است.
مقام معظم رهبری به شدت به مشورت معتقد است
مجری: بیشتر موارد پیشنهاد شما را حضرت آقا قبول میکنند؟ معدود پیش میآید رد کنند؟
تقوی: آنهایی که با حضرت آقا کار کردند میدانند که آقا به شدت به مشورت معتقد است. چند سال قبل در سالهای اولیهای که آمده بودم در شورای سیاستگذاری و مسئول شده بودم، حدود ده سال دوازده پیش، یک مطلبی را گزارش کردم خدمت حضرت آقا، این گزارش که رفت خدمتشان رسیده بود دفتر زنگ زد، گفت آقا فرموده بودند چرا نظر خودشان را ننوشتهاند.
یک امامجمعهای را میخواستیم برداریم، شخصیتی بود معروف و مشهور. من خدمت ایشان عرض کردم یکی از مراجع قم هم پیامی برای شما داده، من آن پیام را نوشته بودم، یادداشت کرده بودم در چند سطر و گفتم فلان آقای بزرگوار هم از قم زنگ زدند و اطلاعاتشان را راجع به آن شخص دادند و سلام هم رساندند و گفتند این اطلاعات من را هم خدمت آقا عرضه کنید و بعد هر چه ایشان تصمیم گرفت.
من وقتی اطلاعات را برایشان خواندم تاملی کردند و فرمودند نظر خودتان چیست. بعد من عرض کردم نظر من هم تقریبا شبیه همین نظر است. من معتقدم که مقام معظم رهبری این اطلاعات را داشتند حتی اطلاعاتشان شاید بیشتر بود چون از جاهای دیگر هم اطلاعات گرفتند که شاید ما نداشتیم، اما در این نوع برخورد میخواهد بگوید نظر شما هم به عنوان کارشناس برای من مهم است.
مجری: ما خدمت آیتالله امامیکاشانی رسیدیم و پرسیدم نظرتان در مورد نمازجمعهها چه است. ایشان از قدیمیهای نمازجمعه هستند به ویژه نمازجمعه تهران، پرسیدم استقبالها چطور است؟ گفتند استقبالها یک مقداری کم رنگتر شده. آیا شما این را قبول دارید که یک مقدار استقبال به نمازجمعه نسبت به گذشته کم رنگتر شده است؟
تقوی: در بعضی از شهرها مثل اوایل نیست، در بعضی از نقاط هم استقبال بیشتر هم شده است. اگر یک نگاه کلی را روی کشور اگر داشته باشیم، نمیتوانیم بگوییم کم شده است.
حضور مردم در نمازجمعه به چند چیز بستگی دارد. یکی خود امامجمعه است، بله امامجمعه اگر خطبههای غنیتری داشته باشد و در طول هفته هم ارتباطاتش با مردم بیشتر باشد استقبال بیشتر است.
ما در شهرهایی میبینیم که امامجمعه در همان شهر ساکن است با زن و بچه رفته به قول ما بار و بنهاش را کنار محرابش گذاشته و در درون آن شهر زندگی میکند و شب و روزش را گذاشته در اختیار مردم و در غمشان در شادیشان مردم حسش میکنند.
او همه جا وقتی کسی از زیارت میآید، از مکه، از کربلا میآید میرود سراغش، اگر کسی خدای نکرده حادثهای پیش بیاید در جلساتش شرکت میکند، اگر کسی بیمار شود به بیمارستان میرود و ملاقاتش میکند، در اعیاد مثل عید غدیر، عید نوروز، خانوادههای شهدا، رزمندگان، جانبازان را دیدار میکند حتی مسئولین را هم جمع میکند و به دنبال خودش راه میاندازند و میروند برای دیدار.
ما امامجمعهای داشتیم در ماه مبارک رمضان که یک شب افطارش را با زن و بچه اش نبود. در طول این سی شب خانوادههای محرومین و مسئولین را جمع میکرد و افطارشان را فراهم میکرد.
آنها از کمیته امداد لیست گرفته بودند و پنج نفر ده نفر از مسئولین حرکت میکردند و میرفتند محلههای مستضعف در خانه محرومین را میزدند و در همان خانه مینشستند و سر سفره افطار میکردند. این یک اثرات بسیار زیادی را در جامعه گذاشته بود.
مجری: اکثریت امامجمعهها همین طورند این خصلتها را دارند.
تقوی: روحیهها فرق میکند. یک امامجمعه بیشتر به تدریس میپردازد و در دانشگاه و حوزه است. ما گاهی سفارش هم میکنیم میگوییم آنچه که باید برای شما اصل باشد امامجمعه بودن و رسالتها و مسئولیتهایی است که این منصب دارد، ارتباط با مردم یکی از آنهاست، چون نمازجمعه عبادتی است که فقط باید با مردم انجام گیرد.
مجری: با احترام به همه بزرگانی که ما هم محضرشان و نمازجمعهشان را درک کردیم، قبول دارید یک مقدار اگر جوانتر کنید امامان جمعه را مخصوصا در شهرهای بزرگ، برای جوانان جذابتر خواهد بود؟
تقوی: متوسط سن 800 امامجمعه ما بین 40 تا 50 است. این سن مناسبترین سن برای امامت جمعه است، چون به یک پختگی خاصی رسیدهاند.
در ارتباط با سوال قبلیتان عرض کنم که حضور مردم در نمازجمعه به خیلی از چیزها بستگی دارد. یکی از آنها امامجمعه است و ارتباطاتی که باید برقرار کند.
رسانهها اگر مدام علیه نمازجمعه یا علیه دین و دیانت فعالیت کنند تاثیرگذار است. رسانههای دشمن اینگونه هستند. عوض شدن ترکیب جمعیتی هم موثر است، باید به نسل سوم و چهارم که معمولا مورد هدف دشمن هستند و ماهوارهها مدام ذهنشان و اندیشههایشان را مورد هجمه قرار میدهند توجه کرد.
ممکن است بگویید اینها کار میکنند از این طرف باید کار شود، میخواهم بگویم دشمن هم هست. از آن طرف دستگاهها هم باید هماهنگی داشته باشند.
اگر فرض کنید آموزش و پرورش و دانشگاه و یا فلان وزارتخانه و فلان دستگاه فرهنگی همراهی و هماهنگی نداشته باشد و در تضاد با نمازجمعه عمل کند، نمیخواهم بگویم این انجام میشود؛ و به تشویق و تحریص و جا انداختن موضوع خیلی اهمیت ندهند، آن وقت نمیشود توقع داشت که برای سه ربع یک ساعتی که مردم باید بیایند به نمازجمعه، همه جمعیت بیاید.
یا در بعضی شهرها امکانات حمل و نقل به خصوص در شهرهای بزرگ کم است که بتوانیم جمعیت را بیاوریم به نمازجمعه. اینها را هم باید در نظر گرفت. بسیاری از تحولات اقتصادی در نمازجمعهها تاثیر دارد. بحث تورم، بحث مشکلات زندگی مردم، این را هم نباید نادیده بگیریم، هرگاه دعواهای سیاسی در جامعه اوج میگیرد روی نمازهای جمعه اثر میگذارد.
مجری: حرف شما کاملا درست است براساس صحبتهای خودتان عرض میکنم نمیشود از این گذشت که امامجمعه باید با مردم ارتباط دشته باشد، سفرهاش با مردم یکی باشد، مردم به پاکدستی و سادهزیستی بشناسند و الحمدلله بیشترشان این طور هستند. کسی که همه چیز را فرای جناحها و جریانها میبیند مهم است. آیتالله امامیکاشانی فرمودند یکی از چیزهایی مهم است این است که امامجمعهها باید عمود خیمه ولایت به معنای واقعی باشند و همانطور که ولایت حرکت میکنند و همه جناحها را یک جور میبینند آنها هم یک جور ببینند، در این صورت آبی است روی آتش.
برای امامجمعه همه ایام هفته جمعه است
تقوی: بله، طبیعی است کسی که میخواهد برود توصیه به تقوا بکند باید این ویژگیها را داشته باشد.
من به دوستانی که وارد حوزه نمازجمعه میشوند و میخواهند بیایند حکمشان را بگیرند میگویم نمازجمعه از شنبه شروع میشود.
این نیست که روز جمعه برویم بایستیم جلوی مردم خطبه بخوانیم و نماز بخوانیم برویم تا جمعه دیگر، یعنی شنبه و یکشنبه هم برای امامجمعه، جمعه است. باید فعالیتها و تلاشها و اخلاصهای امامجمعه در طول هفته جمع شود و روز جمعه خودش را نشان دهد.
شهریه ائمهجمعه فقط 150 هزار تومان است
مجری: هر امامجمعه چقدر حقوق دریافت میکند؟
تقوی: ما عنوان حقوق را به کار نمیبریم، عنوان شهریه را بکار میبریم. همان چیزی که در حوزههای علمیه مرسوم بوده از 150 هزار تومان تا 200 هزار تومان. این را مقام معظم رهبری میدهند.
مجری: یعنی از بودجه دولت چیزی تعلق نمیگیرد؟
تقوی: در این زمینه هیچ چیز. دولت برای مصلیها کمک کمی میکند که بسیار اندک است.
ما از 800 شهری که داریم دو سومشان جای مناسبی برای اقامه نمازجمعه ندارند، یا در مساجد کوچکی که برای این کار ساخته نشده بوده نماز اقامه میکنند یا تابستانها در پارکها و یا سالنهای تربیتبدنی.
یک سوم فیالجمله مشکلی ندارد ولی برای آینده بعضیهایشان مشکل داریم. خیلی بد است در نظام اسلامی وقتی مردم متدین و مومن میخواهند بیایند نماز بخوانند، باید در خیابان بایستند و نماز بخوانند، تابستان زیر آفتاب و زمستان زیر برف و باران باشند.
24 میلیارد برای کل نهاد نمازجمعه بودجه گذاشتند. اگر خود این آقایان بیایند توزیع کنند میبینند که فقط پول یک مصلای مرکز استان و شهر بزرگ است، این بودجه یک مصلی است.
اگر برای دویست شهر بخواهیم مصلی بسازیم چه باید کرد تا الآن چیزی به ما از بودجه مصلی ندادهاند. البته به من گفتهاند یک رقم کمی در روزهای اخیر دادهاند که زمستان هم میرسد.
مجری: از بودجه 93 چیزی ندادهاند؟
تقوی: بله، پول مصلی را ندادهاند. من از دولت محترم جناب آقای دکتر روحانی خواهش میکنم، همچنین از معاونت دولت آقای نوبخت که توجه کنند، مجلس هم توجه کند، هم مجلس و هم دولت، کسانی که این برنامه را میبینند، این شوخی است که با 150 هزار تومان اینها بخواهند زندگی کنند.
این پول آب و برق و رفت و آمدی که ائمهجمعه دارند نمیشود. من این مطلب را هم روشن کنم که واقعا ائمهجمعه چیزی از دولت نمیگیرند، نه حقوقی میگیرند نه پولی میگیرند، فقط شهریه مقام معظم رهبری را میگیرند، البته اجازهای مقام معظم رهبری به آقایان میدهد که از ثلث سهم امام استفاده بکنند و بخشی از زندگیشان را از همان راه سهم امام تامین کنند با اجازه مقام معظم رهبری که آن هم حساب و کتاب دارد.
مجری: رابطه دولتها با نمازجمعهها و خطبههای نمازجمعه چطور بوده و هست؟
تقوی: خوب بوده، بعضی از دولتها رابطه بهتری داشتند، کمک بیشتری داشتند ما با دولتها مشکل نداشتیم.
دولت نهم و دهم بیشترین کمک را به نمازجمعه کردند
مجری: کدام دولتها رابطهی بیشتری داشتند.
تقوی: دولت نهم و دهم کمکهایش بیشتر بود، به نهاد نمازجمعه و به نهادهای فرهنگی و دینی و حوزه دین که در زیر نظر معمولا ائمهجمعه هست کمکهایش بیشتر بوده است.
مجری: ممکن است دوباره آقای آیتالله هاشمی به خطبههای نمازجمعه برگردند؟
تقوی: فکر نمیکنم ایشان باز بیایند.
آقای هاشمیرفسنجانی خودشان متوجه شدند که نمیتوانند نمازجمعه بخوانند/ با چنگ و دندان نمازجمعه را حفظ کردیم
مجری: ایشان کنارهگیری کردند یا کنار گذاشته شدند؟
تقوی: جریان فتنه 88 خسارتهایش خیلی زیاد بود. آن هفتهای هم که قرار شد در ماه رمضان در 26 تیر 88 جناب آقای هاشمی بیاید نمازجمعه، ما واقعا از یکی دو روز قبل شب و روز بسیار سختی داشتیم که نمازجمعه را چگونه کنترل کنیم.
این جمعیت را که هر آن ممکن بود نمازجمعه را به هم بریزند و نگذارند ایشان صحبت کند را چگونه کنترل کنیم. نیروهای امنیتی و انتظامی و بچههای ستاد نمازجمعه تهران کمک کردند که نمازجمعه به هم نریزد، با همه کنترلها باز، یکی بلند شد و شعار داد بین دو نماز که ماموری که آنجا بود زد در صورتش و بیرونش کرد و صورتش هم مجروح شد.
ما با چنگ و دندان سعی کردیم نمازجمعه آن روز را حفظ کنیم. اگر میخواست نمازجمعه آن روز به هم بریزد، معلوم نبود نمازجمعههای دیگر به هم نریزد و بشود کنترل کرد.
قرار بود در سخنرانیهای پیش از خطبهها وزیر اقتصاد وقت آقای دکتر حسینی صحبت کند. من دیدم شرایط به گونهای است که اصلا نمیتواند ایشان صحبت کند.
من خودم از آن بالا شاهد بودم اینهایی که آمده بودند با کفش نماز خواندند، آن زنهای کذایی و چه کارهایی که نکردند. در پشت دیوار دانشگاه بودند و بعضیها نفوذ کرده بودند در دانشگاه و همراهی و هماهنگی میکردند.
نمازجمعه جناب آقای هاشمی را به این شکل کنترل کردیم. آیا واقعا در هر هفتهای که آقای هاشمی میخواست بیاید ما باید یک لشکری را بسیج کنیم و به این شکل نمازجمعه را اداره کنیم.
آن جمعه کنترل کردیم، اگر جمعه بعد میخواست ایشان تشریف بیاورد و بریزند نماز را به هم بریزند اصلا چه میماند برای نمازجمعه؟ کشورهای اسلامی در مورد ما چه میگفتند؟ دنیا چگونه نگاه میکرد؟ لذا جناب آقای هاشمی خودشان هم متوجه شدند که به این شکل نمیتواند نماز بخواند.
مجری: قبل از اینکه این نمازجمعه آخر را اقامه کنند با ایشان صحبت کردید؟
تقوی: بله، گفتم شما چگونه باید صحبت کنید. اطلاع دادم به ایشان، حساسیت آنجا را منعکس کردم که در جهت وحدت و یکپارچگی باشد که بتوانیم نمازجمعه را کنترل کنیم .تلفنی صحبت کردیم و گفتند من هم اینطور صحبت خواهم کرد. فضا فضایی نبود که بتوانند نمازجمعه را هم اقامه کنند. خودشان هم شاهد بودند که ما به چه زحمتی نمازجمعه را اداره کردیم.
مجری: خیلی صحبت در مورد نمازجمعه شد. میخواهیم برویم 45 سال پیش. سال 49 نخستین دستگیریتان اتفاق افتاد در دامغان. بعد از اینکه با شهید محمد منتظر قائم سخنرانی کردید دستگیر شدید و رفتید زندان قزل قلعه، چطور دستگیر شدید؟
تقوی: من منبر میرفتم. منبرهای ما هم در راستای روشنگری بصیرتافزایی بود، مقلد امام بودیم بله 23 تا 24 ساله بودم. من اعلامیهها و عکسهای امام را برده بودم در دامغان پخش میکردم.
کسانی بودند که گزارش کرده بودند و منبرهای ما را رصد میکردند. ما را دستگیر کردند و از دامغان آوردند سمنان، چند روز در ساواک سمنان بودیم از آنجا ما را آوردند تهران قزل قلعه، بعد از شهادت شهید سعیدی بود، فضا فضای بسیار سختی بود.
فشار هم بر انقلابیون بسیار زیاد بود. آن سالها سختترین سالها بود. فشار طاغوت بیشترین فشار روی انقلابیون بود در زندانها.
مجری: چقدر زندان بودید؟
تقوی: من خیلی زندان نبودم دستگیری و بردن در کلانتریهای آن موقع خیلی رفته بودیم هر شهری میرفتیم ما را میبردند و اجازه نمیدادند من حدود یک ماه در خصوصی بودم.
مجری: نخستین دیدار شما با امام قبل از انقلاب بود یا بعد؟
تقوی: قبل از اینکه امام را تبعید کنند رفتم قم با راهنمایی و به همراه نماینده ولیفقیه حضرت آیتالله شاه چراغی که الآن در سمنان هستند ایشان پسر خاله ما هم است به اتفاق ایشان رفتیم قم تابستان بود درسهایشان شروع نشده بود امام درس تابستانی داشتند طلبه جوانی بودیم از حوزه علمیه دامغان آقای شاه چراغی گفت میخواهم بروم درس امام آن موقع میگفتند حاج آقا روحالله آقای خمینی. شما هم اگر میخواهید ایشان را ببینید بیایید، ما هم رفتیم اتاقها پر از شاگرد بودند صحبتهای امام در منزلشان که علمای نجف، ای علمای نجف من بودم صحبتی هم که در مسجد اعظم کردند من بودم
مجری: رادیو چالوس را چطور راه انداختید؟
تقوی: سال 58 ما در انقلاب بیشتر با آیتالله یزدی کار میکردیم قبل از انقلاب ایشان تبعید بود ما در تبعیدگاه ایشان منبر میرفتیم و ارتباط خیلی نزدیک داشتیم ایشان شخصیت اخلاقی و بسیار دوست داشتنی هستند از هر جهات خداوند وجود ایشان را حفظ بکند آقای خلخالی و آقاییزدی در رودبار تبعید بودند من رفتم آنجا که داستانهایی دارد این ارتباط همچنان حفظ بود تا زمان حضور امام من فکر میکنم برای این که ما بیاییم در مدرسه علوی و این ماموریتها را انجام بدهیم آقای یزدی را معرفی کرده بود البته با آقای ربانی شیرازی هم ارتباطاتی داشتیم با آقای ربانی املشی هم همین طور تلفن زنگ زد دیدم شهید آیتالله مطهری است گفتند دفتر امام مدرسه علوی گفتم بله گفت شما؟ گفتم من تقوی هستم ایشان تطبیق نمیکرد گفتند آقای فاکر هستند یکی دو اسم بردند گفتم در دسترس نیستند اگر کاری دارید بگویید برسانیم گفتند آقای تقوی من نگرانم دیشب خوابم نبرده کتابخانه سلطنتی را به دادش برسید نروند حمله کنند آنجا گنجینهای است بگویید نگهبانی بگذارند حفظ بکنید یک گروهی مستقر بکنند شهید مطهری در آن شلوغی و آن اوضاع به فکر این اسناد فرهنگی و کتابهای ذی قیمت و مراکز فرهنگی بودند آنجا صحبت شد و برای حفاظت آنجا رفتند و تخلیه کردند به جای دیگر بردند که الحمدلله حفظ شد رادیو چالوس، رادیو دریا بود رادیوی فصلی بود که تابستان در زمان طاغوت میرفتند لب دریا ترانهها و برنامههای شادی را که داشت و خیلی معروف و مشهور شده بود گزارش آمده بود چپیها کمونیستها و منافقین میخواهند بروند رادیو را بگیرند قطبزاده هم مدیر عامل صدا و سیمای آن وقت بودند ما را خواستند گفتند شما بروید با یکی دو نفر آنجا را محافظت بکنید هم تولیدی داشته باشید، برنامهای داشته باشید، چون همه مراکز رادیویی و تلویزیونی تولید را تعطیل کرده بودند فقط رله میکردند.
تنها جایی که تولید را آغاز کرد رادیو دریا بود فقط با سه ساعت تولید از دو بعد از ظهر تولید را شروع میکردیم وارد هم نبودیم برای کارهای فنیاش نیرو اعزام میشد برنامه نویسیاش با ما بود برنامهها زنده بود استودیو نبود ضبط کنیم شبها مینوشتیم چقدر باید بنویسی که سه ساعت برنامه را پر بکنی آن موقع موسیقی و آهنگهایی که الآن پخش میشود پخش نمیشد، خیلی سفت و سخت بود اوایل بود مسائل شفاف نبود مینشستیم تا صبح مینوشتیم ده دقیقه ربع میخواندند بیناش گزارش میدادند کی از دوستان خدا رحمت کند آقای سید محسن ترابی از شاگردان شهید قدوسی و شهید بهشتی بود که ایشان بود آقای جواد محدثی بود و آن آقای یوسفی اشکوری بود که بعد جز ملی مذهبیها شد الآن خارج کشور است خوش قلم بود یک چهره انقلابی بود بعد از انقلاب آن طور شد و چند نفر دیگر هم از طلبههای قم بودند ما مینوشتیم یک گروه نویسنده که سه ساعت برنامه را البته به هشت ساعت تولید را رساندیم شش ماه اداره شد ساعت برنامهها به هشت ساعت رسید.
مجری: 22 اردیبهشت سال 60 با حکم امام شدید امام جمعهی شهر کرد با شهر کرد چه ارتباطی داشتید؟
تقوی: من تا آن موقع شهر کرد نرفته بودم. یک روز آمدیم مجلس جناب آقای دری نجف آبادی که الآن نماینده ولیفقیه در استان مرکزی هستند ایشان قبلا امامجمعه آنجا بودند امامجمعه دیگری آمده بود یا موقت بود یا اصلی رفته بود آقای دری ما را دیده بود و شهید رحمان استکی که در انفجار حزب در کنار شهید بهشتی بود و به شهادت رسید آقای دری و آقای استکی دست ما را گذاشت در دست ایشان گفتند همین آقای تقوی را به عنوان امامجمعه آنجا ببرید ایشان شروع کرد به تعریف کردن از ما که البته من گفتم حسن ظن آقای دری است ولی من آنجا نرفتم با فرهنگ آنجا با منطقه آنجا آشنا نیستم گفتند آنجا هم مثل جاهای دیگر ایران است خیلی فرق نمیکند میروید آشنا میشوید آقای استکی ما را رها نکرد و یکی دو نفر دیگر هم از دوستانی که با شهرکرد ارتباط داشتند ما را معرفی کردند به دفتر حضرت امام و پیگیری کردند و یادم است وقتی که دیگر تصمیم گرفته شد بنده به آنجا بروم خدا رحمت کند شهید شیرازی و آقای هادی مروی من را دیدند با من دوست و آشنا بودند میگفتند حاج آقای تقوی شما میروید آنجا ولی موفقیت تو خیلی مشکل است چون اوضاع آنجا اوضاع مناسبی نیست خداوند به شما کمک کند رحم کند من رفتم اولا در شهر اعتصاب بود علیه جمهوری اسلامی و هفت هشت مغازه نیمه باز بود بقیه همه بسته بودند فشار منافقین بود نه مردم.
همه گروههای ضدانقلاب دفتر داشتند هر روز در مرکز شهر بساط را پهن میکردند مردم را تهدید میکردند حزب را آتش زدند در آنجا عدهای شهید شدند مجروح شدند.
ما با متدینین آنجا جمع شدیم آشنا شدیم بسیار مردم خوبی دارد شهرکرد منطقه استان و من از بهترین دوران خدمتم در بعد از پیروزی انقلاب اسلامی همان پنج سالی است که در شهرکرد بودم مردم بسیار همراه بودند ما با شیوههایی و مدیریتی که انجام شد بر شهر مسلط شدند نیروها و دیگر مسائل تقریبا از بین رفت نمازجمعه نماز با شکوهی شد پنج سال آنجا بودم مردم بسیار همراهی میکردند.
مجری: چطور حاج آقای تقوی امامت جمعه شهرکرد را رها کردند رفتند مجلس شورای اسلامی نماینده مردم دامغان شدند؟
تقوی: در فاجعه هواپیما که عدهای از نمایندگان و مسئولین جمهوری اسلامی به شهادت رسیدند شهید شاه چراغی رضوان الله تعالی علیه هم در آن هواپیما بودند هم نماینده دامغان بودند و مسئولین کیهان بودند ایشان که به شهادت رسیدند مردم دامغان و حتی پدر شهید شاه چراغی حضرت حجتالاسلام والمسلمین آقای مسیح شاه چراغی که پسر خاله ماست و استاد ما بوده خواستند شما بیایید به مجلس بروید البته میان دوره دوره دوم بود دو سال از وقت مجلس باقی مانده بود من هم دیگر پنج سال آنجا بودم با مشورتهایی که انجام شد آمدم در دامغان کاندیدا شدم رای آوردم.
مجری: از امام اجازه گرفتید؟
تقوی: بله هماهنگ شد، آقای ناصری که امامجمعه یزد هستند بعد از مدتی خواهش کردند تشریف آوردند.
مجری: سال 67 وارد شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز شدید و سخنگو شدید آیا این جامعه روحانیت مبارز همان روحانیت مبارز بزرگ است یا جدا شده از مجمع روحانیون است که از مجمع روحانیون از آن جدا شد؟
تقوی: آن اوایلی که من رفته بودم فکر نمیکنم جدا شده بود ولی آنها نمیآمدند آن اعضایی که جز جامعه روحانیت بودند شرکت نمیکردند در جلسه شاید هم من یادم نیست و جدا شده بودند ولی در جلسه نمیآمدند به هر حال اختلافات آن موقع هم بود اینها اگر عضو آن جامعه روحانیت هم بعضیهایشان بودند شرکت در جلسه نمیکردند.
مجری: سیر و تحولات جامعه روحانیت جالب است مثلا بعضی از اشخاص سیاسی سرشناس مثل آیتالله رفسنجانی یا آقای دکتر روحانی که از مدتها قبل عضو این جامعه بودند الآن هم جز جامعه روحانیت مبارز حساب میشوند با این که فعال نیستند.
تقوی: در جامعه بحث شد آنها را جزء جامعه روحانیت میدانیم ولی خب شرکت نمیکنند در جلسات نمیآیند.
مجری: هنوز عضو شورای مرکزی هستند؟
تقوی: بله هستند اما نیستند نمیآیند باید بیایند رای و صحبتشان.
مجری: چطور شد از آیتالله مهدوی به آیتالله موحدیکرمانی رسیدید چون صحبت از آقای شبستری و امامیکاشانی بود.
تقوی: آنجا در کمیته سیاسی من وقتی صحبت آقای شبستری به میان آمد عرض کردم به دوستان چون آقای شبستری نماینده مقام معظم رهبری هستند در تبریز ما نمیتوانیم بدون مشورت و یا در جریان گذاشتن مقام معظم رهبری نسبت به ایشان تصمیم بگیریم که ایشان را بخواهیم بیاوریم تهران ایشان الآن آنجا مسئول است به آقا که منتقل شد آقا فرمودند آقای شبستری همان جا باشند فعلا ایشان آنجا تشریف داشته باشند و هستند آقای امامکاشانی قبول نکردند بزرگان این قدر سلیم النفس هستند تواضع از خودشان نشان میدادند که اگر یکی مطرح میشد آنها میگفتند همان فرد. ماند آقای موحدی که به اتفاق آراء ایشان پذیرفته شد.
مجری: شما دوره چهارم و پنجم نماینده مردم تهران بودید در مجلس برخیها میگویند به ویژه عمل کرد مجلس پنجمیها بوده که باعث به وجود آمدن دولت دوم خرداد و به ویژه مجلس ششم شد چون آنطور که باید و شاید از حقوق مردم در مقابل دولت سازندگی که بیشتر به فکر سازندگی بود و از عدالت اجتماعی فاصله گرفته بود آن چنان که باید دفاع نکردند این را قبول دارید؟
تقوی: یک تحلیل این طوری است در جلساتی هم که بعد از آن انتخابات دوم خرداد که رقابت بین آقای ناطق و آقای خاتمی شد تحلیلهای مختلفی بود که چرا مسئله اینگونه شد همین تحلیل ارائه میشد که خیلی هم شاید بیربط نباشد.
مجری: یعنی بیشتر به خاطر این بود که طیف شما فکر میکردند آقای هاشمی از آقای ناطق حمایت خواهد کرد؟
تقوی: بعضی استانها که ما میرفتیم این را به ما میگفتند. میگفتند که آقای ناطق یعنی همان آقای هاشمی پس بنابراین تغییر و تحولی ایجاد نخواهد شد این را نمیدانم از کجا به دست آورده بودند در صورتی که ما خودمان در آن جلساتی که برای آینده طراحی و فکر میشد واقعا آقای ناطق اینطور نمیاندیشید حالا یا القا کرده بودند به این شکل آقای ناطق هم دنبال یک تحول و دگرگونی در بعضی از بخشها بود آن موقع بحث میشد ایشان یک نگاه به این شکل داشت ولی ایشان میگفت من از دولت حمایت میکنم و حمایتهای کلی را داشتند این را رقیب خیلی خوب استفاده کرد که در بحثهای تبلیغاتی کار به آن جا کشیده شد.
مجری: از آقای ناطق خبر دارید؟ جلسه دارید؟
تقوی: جلسه نداریم، اما خبر دارم دفترمان نزدیک هم است.
ناطقنوری هنوز اصولگراست
مجری: در دایره اصولگرایی میدانید ایشان را؟
تقوی: من ایشان را خارج از اصولگرایی نمیدانیم اصولگرایی را تا چگونه تعریف کنیم اگر پایبندی به ارزشها و آرمانهای انقلاب است اگر پایبندی به اصل ولایت است اگر پایبندی به جهاد و مبارزه با استکبارجهانی است اگر خط امام به تفسیر ولایت و رهبری باشد من چیز خاصی را ندیدم البته اختلاف سلیقه وجود دارد.
مجری: شما همیشه یکی از افراد پشت صحنه انتخابات هستید در جمعهای مختف اصولگراها یک بازسازی اصولگراها کردند بعد از دوم خرداد نقطه آغازش شورای شهر دوم بود و بعد هم مجلس هفتم برخیها مدعی هستند یک سری میگویند این بازسازی توسط شورای هماهنگی نیروهای انقلاب به ریاست آقای ناطق انجام شد بعضیها میگویند آقای احمدینژاد نقش ویژه داشت بعضیها میگویند آقای باهنر بعضیها آقای فدایی. شما نقش کدام را در این بازسازی بیشتر میدانید. طراحی با کدام بود؟
تقوی: این یک فکر جمعی بود نمیتوانیم برای هر کدام شان بگوییم واقعا فلانی نقش بیشتری داشت فکر جمعی بود وقتی به یک نقطه رسیدند همگرایی و وفاق در این سطح انجام گرفت و نتیجهاش آن شد من خودم در آن جلسات بودم واقعا این که نقش آن آقا این آقا بیشتر بود را ندیدم آقای ناطق برای جمع کردن و اینها را به یک دور هم بنشاند را میدیدم البته در این بین در آن مسائل اختلافاتی هم که پیش آمد و بحث آقای احمدینژاد که چرا شورای هماهنگی به هم خورد دلایل خاص خود را داشت.
احمدینژاد بعد از دو جلسه دیگر به شورای هماهنگی نیامد/ ناطقنوری به شدت به احمدینژاد معترض بود
مجری: سوال من همین است چرا آن شورای هماهنگی به آن موفقی که در شورای شهر دوم و مجلس هفتم جواب داد در 84 جواب نداد؟
تقوی: جلسات در دفتر آقای ناطق تشکیل میشد آقای ناطق محور این هماهنگی بود حتی بعضی جلسات در منزل ایشان تشکیل میشد. کاندیداها را نامزدهای ریاستجمهوری آن زمان را همه را دعوت کردیم آمدند برنامهها و دیدگاههایشان را مطرح کردند همه نامزدها که با این تفکر هماهنگی داشتند من یادم است بعضی از جلسات در منزل آقای ناطق در کتابخانه ایشان تشکیل میشد و صحبتها دنبال میشد آقای ناطق به اینجا رسیده بود ما هر چه اینجا میبریم و میدوزیم در همین جریان خود ما کسانی هستند که میروند خنثی میکنند و تخریب میکنند یک چنین نگاهی پیدا شد که شاید خیلی به خاطر همان اختلاف دیدگاههایی که در آن جا پیش آمد بعضیها با آن دیدگاههایی که وجود داشت همراهی و هماهنگی نداشتند و لذا از یک جای دیگر کار را شروع میکردند ایشان میگفت این معنی ندارد ما یک جایی بنشینیم وقتمان را بگذاریم تلاش کنیم زحمت بکشیم بعد بروند یک جای دیگر یک جور دیگر تصمیم بگیرند.
مجری: منظورشان افراد خاصی بود؟
تقوی: بله اسامی را میگفتند.
مجری: مثلا چه کسانی؟
تقوی: بگذارید من این مسائل را خیلی باز نکنم. شاید آنهایی را هم که این مسائل را میگفتند برای خودشان یک دلایلی داشتند ما نتوانستیم این دو نگاه را جمع کنیم و به یک نقطه واحد برسانیم.
مجری: فکر میکنم آقای احمدینژاد اولین فردی بود که از شورای هماهنگی آمد بیرون گفت قبول ندارم فکر میکردید او رای بیاورد؟
تقوی: آقای احمدینژاد یکی دو جلسه آمد دیگر نیامد نه اول هیچ فکر نمیکردیم حتی یکی دو برخورد تلفنی آقای ناطق با احمدینژاد هم انجام شد آقای ناطق میگفت شما این طرحهایی که دارید طرحهایی است که با واقعیتها خیلی نمیسازد روی آسمانها سیر نکن بیا پایین با هم صحبت کنیم اینها را من میشنیدم که آقای ناطق تلفن زد به آقای احمدینژاد و آقای ناطق به شدت معترض بود به اینگونه برخورد و این روش.
مجری: این درست است که آقای ناطق از اول نظرشان روی آقای لاریجانی بود و میخواستند کل جمع به آقای لاریجانی برسند و بعد گفتند صحبت کردن فایده ندارد؟
تقوی: بحثهای زیادی میشد مرحوم عسگراولادی هم بودند ما به جمعبندی نرسیدیم که نظر آقای ناطق اعلام شود، البته این را میشد از صحبتها به دست آورد آقای ناطق صحبت و استدلال که میکرد شاید این استدلالها بیشتر به سمت آقای لاریجانی سوق پیدا میکرد.
مجری: سال 84 به چه کسی دور اول و دوم رای دادید صلاح میدانید بگویید؟
تقوی: آن زمان من واقعا یادم نیست الآن نه یادم نیست به چه کسی رای دادم.
مجری: دور دوم احتمالا به آقای احمدینژاد رای دادید.
تقوی: بله، من با آقای مهدوی مشورتی کردم نظر آقای مهدوی آقای احمدینژاد بود.
فتنه 88 یک جریان برانداز بود
مجری: نظر شما درباره فتنه 88 چیست آن را تهدید میدانید فرصت روشنگری یا یک جور پاکسازی نظام بود؟
تقوی: من فتنه 88 را یک جریان برانداز میدانم. اختلاف بر سر آراء بین دو کاندیدا اینها نیست واقعا کسانی که اطلاع داشته باشند از همه مسائل این فتنه 88 نمیتوانند اینطوری قضاوت کنند که این اختلافی بود بین دو نفر از کاندیداها فتنه 88 که مردم را دعوت کنیم بکشانیم لشکرکشی کنیم مسجد آتش بزنند اموال مردم غارت کنند با بلوک سیمانی بزنند روی سر بسیجی مغزش را روی کف خیابان بریزند به پایگاههای بسیج حمله کنند چادر از سر زنها بکشند و مسائلی از این قبیل.
من یک حرکت براندازانه میدانم. این است که دشمنان قسم خورده ما رژیمصهیونیستی، آمریکا و مستکبرین جهانی از اینها حمایت کردند میگفتند امید ما اینها هستند.
مجری: به نقش و جایگاه نمازجمعه را در مقابله با فتنه چه نمرهای میدهید؟
تقوی: یکی از رسالتهای نمازجمعه بصیرتافزایی است مقام معظم رهبری هم در این مسائل فتنه و برخوردهایی که انجام گرفته بود ایشان تاکید میکرد بصیرتافزایی کنید بصیرت مردم را تقویت کنید نمازجمعه در این جهت رسالت خودش را به خوبی انجام داد.
مجری: 9 دی کجا بودید؟
تقوی: تهران.
9 دی جواب دندانشکن مردم به فتنه بود
مجری: انتظار چنین چیزی را داشتید؟
تقوی: به این شکل نه واقعا پاسخ دندانشکنی مردم دادند به کارهایی که در فتنه انجام گرفت هم به دشمنان خارجی و هم به عوامل داخلی.
مجری: خاطره خاصی دارید؟
تقوی: نه فقط عشق مردم و شور مردم را که با چه عشقی با چه شوری صحنههایش را حتما در صدا و سیما دارید من تقاضا میکنم آنها را بیاورید در این ایام نشان دهید که به 9 دی نزدیک میشویم عشق و علاقه مردم به رهبری نظام را.
آن موقع آقا که میخواستند بیایند نمازجمعه تاریخی دانشگاه تهران 29 خرداد و آن صحبتهای بسیار ارزشمند و بلندی را که ایشان داشتند مثل همیشه یک روز قبلش آیتالله نوریهمدانی از قم زنگ زدند که به رهبری به شکلی منعکس شود من خودم هم میروم تهران جلوی جمعیت راه میافتم و بعد میرویم دانشگاه و در نماز آقا شرکت میکنیم که ما مقدمات آمدن ایشان را فراهم کردیم بعد این مسئله را با دفتر در میان گذاشتیم خدمت آقا گفته شد آقا فرمودند بگویید نیازی به آمدن شما الآن نیست مزاحم ایشان نشوید مردم تهران متدینین تهران زن و مرد تهران در صحنه هستند و خیلی نگرانی نیست که از قم شما بخواهید بیایید تهران ما هم تشکر کردیم.
مجری: بعد از این تجربه انتخابات مجلس نهم و بعد هم انتخابات 92 شنیدیم شما هر دو هفته یک بار جلسهای برای اصولگراها برگزار میکنید و همه را جمع میکنید آیا باز هم خوش بین هستید و فکر میکنید بشود کاری کرد؟
تقوی: بله، خیلی هم خوب جواب داده این حرکت در کل کشور من این حرکت را از موضع این که عضو جامعه روحانیت هستم و معاون امور استانها و مناطق هستم در جامعه روحانیت اول در جامعه روحانیت مطرح کردم چون بعضی از اصولگراها آمدند که نیروهای اصولگرا و مومن منزوی شدند.
مجری: بعضیها میگویند این جلسات وحدت زورکی است؟
تقوی: ابدا این جلسات یک نفر را به زور نبوده.
مجری: مثلا میگویند نمایشی جلسات را میگذارند و آخر سر وحدتی صورت نمیگیرد؟
تقوی: نه اینها را آن کسانی مطرح میکنند و القا میکنند که وحدت را نمیخواهند در این طرف اتفاق بیفتد و طبیعی است که رقیب نکات مثبت را رویش حساس بشود این وحدتی که ما در جامعه روحانیت مطرح کردیم در زمان خود آقای مهدوی بود جلسه هم در دفتر آقای مهدوی تشکیل شده بود ما اول از ایشان خواستیم تشریف بیاورند
مجری: ابراز بیمیلی کردند؟
تقوی: نه ایشان هم شرایط جسمی شان اجازه نمیداد هم از اصولگرایان ناراحت بودند که در انتخابات اخیر ما چقدر محاسن سفید را ارائه دادیم گوش نکردند اینها خودشان احساس تکلیف میکنند و خیلی گوش نمیدهند قبول نکردند جلسه بعد طرح دیگری را آقایان آوردند یکی از اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت قبول کند که ما در جلسه مطرح کردیم ایشان فرمود من با این طرح موافقم که یکی از آقایان بپذیرند ده بیست نفری که دور میز بودیم گفتند یکی از آقایان بپذیرد کسی نپذیرفت من خودم اعلام آمادگی کردم کسی نپذیرفت گفتم به همه گرفتاری و کارهایی که دارم میایم به میدان و امید کمک هم دارم که دیگران به من کمک کنند حرکت را آغاز کردیم اول با سران اصولگرایی صحبت کردم با همه چهرههای موثر و شناخته شده همه تایید کردند هیچکس نگفت این کار مناسب نیست گفتند کار خوبی است بعضیها نا امید بودند گفتند به جایی نمیرسد بعضیها میگفتند شما خودت را خسته میکنی عاقبت هم کنار خواهید رفت بعضیها میگفتند شما جلو برو ببینیم کجا میرسی.
مجری: بعضیها به شما ایراد میگیرند که به عنوان رئیس شورای سیاستگذاری ائمهجمعه چرا در این مسائل سیاسی دخالت میکنید این شائبه است که کسی که هدایتکننده سیاستگذاران نمازجمعه است دارد از جناح خاصی حمایت میکند؟
تقوی: من عضو شورای مرکزی جامعه روحانیتام. من معاون این شورا در امور استانها و مناطق تهران هستم. به هر حال نمیتوانم که نسبت به فعالیتهایی که آن نهاد و آن مجموعه دارد بیتفاوت باشم.
مجری: خللی در کارتان به وجود نمیآورد؟
تقوی: نه شما خیال میکنید دیگران که کار سیاسی میکنند هیچ کجا نباید باشند و نیستند؟ آنهایی که کار سیاسی میکنند در کارهای دولتی در جاهای مختلف نباید باشند و کار سیاسی بکنند؟ ما نباید نمازجمعه را تریبونش را جناحی کنیم و بخواهیم از آن در این زمینه بهرهبرداری کنیم.
مجری: جلسه همگرایی گسترده برگزار کردید که آیتالله مصباح را دعوت کردید جلسه بعدی معلوم نیست کی برگزار شود؟
تقوی: نه داریم برنامهریزی میکنیم معلوم نیست زمانش.
مجری: باز هم سخنران آیتالله مصباح هستند؟
تقوی: نه کس دیگری را در نظر داریم.
مجری: نمیتوانید بگویید؟
تقوی: نه.
ناطق نوری به دلیل حرفهای احمدینژاد به جلسات جامعه روحانیت نمیآید/ ناطقنوری و هاشمیرفسنجانی هنوز عضو جامعه روحانیت هستند
مجری: آخرین سوالم این است آقای ناطق چرا از جامعه روحانیت استعفا داد؟
تقوی: استعفا نداند، نمیآیند. آقای ناطق یک ایراداتی دارد به جامعه، ایشان یکی از ایرادهایش این است که در جریان انتخابات که آقای احمدینژاد در آن مصاحبه حرف زد به من ظلم شد.
چیزی من از ایشان شنیدم و جامعه روحانیت از من دفاع نکرد، شما باید از عضو قدیمی این جامعه دفاع میکردید، حالا در جامعه هم مطرح شد که آیا هر عضوی از جامعه در بیرون در کارهای سیاسی کاری انجام دهد شورای مرکزی دفاع کند یا نه؟
بحثهای زیادی شد، آنجا مسائل آقای هاشمی هم مطرح شد. آقای هاشمی هم عضو جامعه هستند. البته به صورت کلی آن مسئله را ما به آن شکل اعلامیه دادیم و حتی آقای مهدوی با خود آقای احمدینژاد هم صحبت کرد. به این شکل ما قبول نداریم که بیاییم در تریبونها اسامی افراد را مطرح کنیم که خود آقای مهدوی هم در جلسه مطرح کردند.
مجری: پاسخ آقای احمدینژاد نبود؟
تقوی: نمیدانم چیزی نگفتند آقای مهدوی. گفت در مرقد امام هم یک جلسهای بود آقای احمدینژاد را دیده بود و گفته بود. ما هم اطلاعیه به صورت کلی دادیم ولی آقای ناطق نظرش این بود که بیشتر بیایند دفاع کنند شورا به یک جمعبندی نرسید کارهای جمعی این است.
مجری: خیلی سپاسگزارم بنده استفاده کردم انشاءالله مردم هم استفاده کرده باشند. بعضی جاها هم سوالات ما زیادی صریح بود ولی خاصیت برنامه شناسنامه همینطور است. اگر اذیت شدید ما را ببخشید.
تقوی: خیر تشکر میکنم شما برای روشنگری این سوالات را کردید. از صدا و سیما تشکر میکنیم. بعضی از مسائل پشت صحنه را میآورید روی صحنه و هم در نهاد نمازجمعه که صدا و سیما رسانه ملی چه تهران چه استانها خیلی به ما کمک میکند و سخنان ائمهجمعه را بازتاب میدهد گزارش تهیه میکند و مردم را با جریان نمازجمعه هر چه بیشتر نزدیک میکند.
*تسنیم