نگاه اجمالی به دیدگاه های رهبر انقلاب درباره تکفیری ها بیانگر این است که ایشان، در ۳ محور به این مساله پرداخته اند به طوری که در سخنرانی ها و موضع گیری ها مختلف، اولا ابعاد انحرافی و خطرهای این جریان برای جهان اسلام را تبیین کرده اند، ثانیا به دست های پشت پرده در سازماندهی و تقویت جریان های تکفیری پرداخته اند و ثالثا از راه های مقابله با این جریان خطرناک سخن گفته اند.
به گزارش شهدای ایران، متن بیانات مقام معظم رهبری به مناسبت های مختلف از این قرار است:
اینها دشمن های اصلی نیستند
اندیشه تکفیر و وجود افرادی که بر این روش فکری رفتار می کنند، نه تنها یک واقعیت غیرقابل انکار در دوران معاصر است که کمابیش در دوره های مختلف وجود داشته است اما تردیدی نیست که سالهای اخیر، این اندیشه سم آلود، به کمک دست های پیدا و پنهان تبلیغاتی، جلوه جدیدی به خود گرفته است؛ موضوعی که آیت الله العظمی خامنه ای از سالها قبل نسبت به آن هشدار داده اند.
۱- خطر بزرگ تکفیری ها
رهبر انقلاب مساله تکفیر و جریان های تکفیری را یک حرکت مخالف با دستورات قرآنی و روح نبوی معرفی کرده و آنها را به مثابه "خنجر از پشت" به پیکره امت اسلامی معرفی می کنند؛ چه آنکه از این جریان مشکوک به عنوان یکی از "مصائب" جهان اسلام، "خطر بزرگ"، "عمله ی شیطان" یاد می کنند و گاه به کشورهای حامی نیز هشدار می دهند که روزی، همین جریان های تکفیری گریبان شان را خواهند گرفت؛ مساله ای که این روزها بیش از پیش نمایان شده و در رسانه ها به صراحت از تقلای کشورهای حامی برای در امان ماندن از خطرات این جریان می خوانیم و می شنویم. رهبر انقلاب همچنین جریانات تکفیری را "مژده ای به استکبار" می دانند و به نقش مستقیم و غیرمستقیم آنها در رویگردانی اذهان از مساله ی اصلی جهان اسلام یعنی قضیه فلسطین اشاره می کنند.
نکته قابل توجه آن است که مساله تکفیری ها، موضوع جدیدی در ادبیات رهبری نیست و ایشان سالها قبل نسبت به این موضوع هشدار داده اند از جمله در سال ۱۳۷۴ یعنی ۱۹ سال قبل در دیدار با کارگزاران حج به این موضوع اشاره کرده اند و یا در سال ۱۳۸۴ از حضور مشکوک تکفیری ها سخن به میان آورده اند و البته بعدتر که حضور تبلیغاتی این جماعت بیشتر شده است، موضع گیری های ایشان نیز صریح تر و شدید تر شده است:
* پدیده مشکوک
امروز شعار جمهوری اسلامی، آزادفکری است؛ توسعه‌ی علم و معرفت است؛ توجه به حقوق انسانها و اختیارات انسانهاست؛ مهربانی و مهرورزی میان افراد انسان است؛ اینها شعار و پیام اسلام است؛ دنیا دنبال اینهاست. منطق امام بزرگوار ما، منطق عقل، منطق فکر، منطق عملِ روشن‌بینانه، منطق انسانیت و هنجار انسانی و اخلاق انسانی و فضائل اخلاقی بود؛ دنیا دنبال این است. مظهر بیداری اسلامی کسانی نیستند که با چهره‌ی عبوس و گرفته خود با همه‌ی دنیا - حتی با مؤمنین و مسلمین - مواجه می شوند؛ عده‌یی را تکفیر میکنند؛ عده‌یی را با قوم‌گرایی، عده‌یی را با طایفه‌گرایی، عده‌یی را به بهانه‌های نادرست مورد تهاجم قرار می دهند. وجود اینها بشدت مشکوک است، که اصلاً چنین کسانی هستند یا در واقع همان عوامل سرویسهای جاسوسی اسرائیل و امریکا و انگلیس‌اند که دارند این‌طور فعالیت می کنند؛ چهار نفر آدم غافل را هم دستخوش فعالیت خودشان کرده‌اند. این هم واقعیتی است که نمی شود آن را انکار کرد. (۱۱ شهریور ۱۳۸۴بیانات در دیدار کارگزاران نظام)
* حرکت بر خلاف دستورات قرآنی
یکی از دستورات قرآن این است که آحاد امت اسلامی با یکدیگر متحد باشند؛ دست در دست یکدیگر بگذارند: «و اعتصموا بحبل اللّه جمیعا و لا تفرّقوا» این خطاب به کیست؟ خطاب به ما است، خطاب به ملت ایران است، خطاب به ملتهای مسلمان کشورهای اسلامی است، خطاب به همه مؤمنین به اسلام در سراسر دنیا است. ما به این عمل میکنیم؟ نقطه‌ی مقابل این آموزش قرآنی، آموزش استعماری است: اختلاف میان مسلمانان. یک عده، یک عده‌ی دیگر را تکفیر کنند، لعن کنند، خود را از آنها بری بدانند. این چیزی است که امروز استعمار می خواهد؛ برای اینکه ما با هم نباشیم. متأسفانه بعضی از دولتهای اسلامی و حکومتهای اسلامی فریب می خورند؛ آنها هم داخل بازی دشمن میشوند؛ فریب دشمن را می خورند، برای دشمن کار می کنند؛ گاهی دانسته، گاهی هم ندانسته. (۱۸ خرداد ۱۳۹۲ بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در مسابقات بین‌المللی قرآن کریم)
* مخالفت با روح نبوی
ما عرض می کنیم وجود مقدس نبی مکرم و رسول اعظم اسلام، مهمترین نقطه‌ی ایجاد وحدت است. قبلاً هم این را عرض کردیم که دنیای اسلامی میتواند در این نقطه به هم پیوند بخورد؛ اینجا، جایی است که عواطف همه‌ی مسلمانها در آنجا متمرکز می شود؛ این، کانون عشق و محبت و دنیای اسلام است. حالا شما ببینید قلمهای پول گرفته‌ی از صهیونیستها، همین کانون را مورد توجه قرار می دهند و به آن اهانت میکنند؛ برای اینکه اهمیت اهانت به امت اسلامی و تحقیر دنیای اسلام، کم‌کم از بین برود. این، نقطه اصلی است؛ سیاستمداران، نخبگان علمی و فرهنگی، نویسندگان، شعرا و هنرمندان ما روی این نقطه تکیه کنند و همه مسلمانها با این شعار به هم نزدیک شوند. موارد مورد اختلاف را در نظر نگیرند، یکدیگر را متهم نکنند، یکدیگر را تکفیر نکنند و یکدیگر را از حوزه دین خارج نکنند. دلها در سراسر امت اسلامی، به یاد پیامبر و به عشق پیغمبر طراوت پیدا می کند؛ همه ما دلباخته و عاشق آن بزرگواریم. (۲۷ فروردین ۱۳۸۵ بیانات در دیدار کارگزاران نظام)
* عمله شیطان
توصیه مهم دیگر پرهیز از اختلافات مذهبی، قومی، نژادی، قبیله‌ای و مرزی است. تفاوتها را به رسمیت بشناسید و آن را مدیریت کنید. تفاهم میان مذاهب اسلامی کلید نجات است. آنها که آتش تفرقه‌ی مذهبی را با تکفیر این و آن دامن میزنند، اگر خودشان هم ندانند، مزدور و عمله شیطان اند. (۲۶ شهریور ۱۳۹۰ بیانات در اجلاس بین‌المللی بیداری اسلامی)
* از مصائب دنیای اسلام
رفتن سر قبر یک انسانی و طلب رحمت کردن برای او از خدای متعال، و طلب رحمت کردن برای خود در آن فضای معنوی و روحانی، شرک است؟ شرک این است که انسان بشود ابزار دست سیاستهای اینتلیجنس انگلیس و سی. آی. ای آمریکا و با این اعمال، دل مسلمانان را غمدار کند، آزرده کند. اینها اطاعت و عبودیت و خاکساری در مقابل طواغیت زنده را شرک نمیدانند، احترام به بزرگان را شرک میدانند! خود این، یک مصیبتی است. جریان تکفیریِ خبیث که امروز در دنیای اسلام به برکت برخی از منابع مادی، متأسفانه پول و امکانات هم در اختیار دارند، یکی از مصائب اسلام است. ( ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۲ بیانات در دیدار دست اندرکاران برگزاری انتخابات)
* خنجر از پشت
امروز هر حرکت تفرقه‌انگیز در دنیای اسلام، گناهی تاریخی است. آنان که عنودانه گروههای عظیمی از مسلمین را به بهانه‌های واهی تکفیر می کنند؛ آنان که با گمانهای باطل، به مقدسات فرقه‌هائی از مسلمین اهانت می کنند؛ آنان که به جوانهای از جان گذشته‌ی لبنان که مایه‌ی سربلندی امت اسلامی شدند، از پشت خنجر می زنند؛ آنان که برای خوشامد امریکا و صهیونیستها از خطر موهومی بنام هلال شیعی سخن میگویند؛ آنان که برای شکست دولت مسلمان و مردمی در عراق ناامنی و برادرکشی را دامن می زنند؛ آنان که دولت حماس را که محبوب و منتخب ملت فلسطین است از هرسو زیر فشار قرار میدهند. چه بدانند و چه ندانند مجرمانی به شمار می‌روند که تاریخ اسلام و نسلهای آینده از آنان با نفرت یاد خواهند کرد و آنان را مزدوران دشمن غدار خواهد دانست. ( ۲۵ دی ۱۳۸۵بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در هم‌اندیشی علمای اهل تسنن و تشیع)
* خطر بزرگ تکفیری ها
حضور نیروهای تکفیری که امروز متأسفانه در برخی از نقاط منطقه فعالند، خطر بزرگشان این نیست که بی‌گناه‌هان را می کشند، آن هم جنایت است، بزرگ است؛ اما خطر بزرگ این است که دو گروه شیعه و سنی را نسبت به هم بدبین میکنند؛ این خیلی خطر بزرگی است؛ (۱۵ اسفند ۱۳۹۲بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری)
* گریبانگیر کشورهای حامی
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به خطر گروههای تکفیری در منطقه، تأکید کردند: متأسفانه برخی کشورهای منطقه متوجه خطری که گروههای تکفیری، در آینده، برای خود آنها ایجاد خواهد کرد نیستند و همچنان در حال حمایت از این گروهها هستند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: برخی کشورهای منطقه اکنون با کمک به گروههای تکفیری، از کشتار و جنایات آنها در سوریه و برخی کشورهای دیگر حمایت می کنند اما در آینده نه چندان دور، این گروهها بلای جان همان کشورهای حامی خواهند شد و در نهایت مجبور خواهند بود که با هزینه زیاد، آنها را از بین ببرند.
(۱۲ خرداد ۱۳۹۳ دیدار با امیر کویت)
* مژده به استکبار
دنیای استکبار ۶۵ سال است که با همه وجود و توان سعی در این دارد که واقعیّت وجود رژیم صهیونیستی را بر ملّتهای مسلمان تحمیل کند و آنها را وادار به پذیرش این واقعیّت کند، و نتوانسته است... امّت اسلامی نشان داد که فلسطین را از یاد نبرده است؛ این خیلی مسئله‌ی مهمّی است. در همین شرایط است که همه‌تلاشهای دشمن متوجّه این میشود که امّت اسلامی را از یاد فلسطین غافل کند. چه جور؟ با ایجاد اختلافات، با جنگهای داخلی، با ترویج افراطگریِ انحرافی به نام اسلام و به نام دین و شریعت؛ عدّه‌ای عامّه‌ی مسلمانان را، اکثریّت مسلمانان را تکفیر کنند. وجود این جریانهای تکفیری که در دنیای اسلام به‌وجود آمدند، برای استکبار، برای دشمنان جهان اسلام یک مژده است. اینها هستند که به‌جای توجّه به واقعیّت خبیث رژیم صهیونیستی، توجّه‌ها را به‌جای دیگری معطوف می کنند. درست نقطه‌ی مقابل آنچه اسلام خواسته است؛ اسلام از مسلمانان خواسته است که «اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَماءُ بَینَهُم» (۲) [باشند]؛ مسلمانان باید در مقابل دشمنان دین سرسخت باشند، باید بایستند، باید تحت نفوذ قرار نگیرند؛ «اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّار» صریح آیه قرآن است. بین خودشان مهربان باشند، با هم باشند، دست در دست یکدیگر بگذارند، اعتصام به حبل‌الله بکنند؛ این دستور اسلام است. آن‌وقت یک جریانی به‌وجود بیاید که مسلمانها را تقسیم کند به مسلم و کافر! عدّه‌ای را به‌عنوان کافر هدف قرار بدهد، مسلمانها را به جان هم بیندازند! (۲۹ دی ۱۳۹۲بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی)
۲- دست های پیدا و پنهان غربی ها
رهبر انقلاب بارها نسبت به پشت پرده جریان های تکفیری موضع گیری کرده اند و از تلاش های غربی ها در به وجود آوردن و حمایت کردن این جریان ها سخن به میان آورده اند که در جدیدترین موضعگیری، در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری تلاش غرب برای ایجاد جریان هایی مانند القاعده و طالبان در شرق ِ ایران را یادآور شدند و گفتند: شبهه‌اى وجود ندارد که راه انداختن این جریانها و ساختن این جریانها، به‌دست همین قدرتهاى غربى و عوامل منطقه‌اى آنها [است]. (۱۳ شهریور ۱۳۹۳ دیدار با اعضاى مجلس خبرگان رهبرى)
همین مساله باعث شده است تا در منظومه فکری رهبری، جریان های تکفیری نه به عنوان دشمن اصلی که به عنوان یک کارگزار برای دشمن اصلی قلمداد شود و حتی در یکی از سخنرانی های خود که بعد از خیزش مردمی در مصر انجام گرفت از اسلامِ تکفیری به عنوان یکی از گزینه های پیشنهادیِ غرب به ملتهای مسلمان یاد کردند:
* دشمنهای اصلی نیستند
امروز یک عده‌اى در بخشهاى مختلف دنیاى اسلام به‌نام گروه‌هاى تکفیرى و وهابى و سَلَفى، علیه ایران، علیه شیعه، علیه تشیع، دارند تلاش میکنند، کارهاى بدى میکنند، کارهاى زشتى میکنند؛ اما اینها دشمنهاى اصلى نیستند؛ این را همه بدانند. دشمنى میکنند، حماقت میکنند اما دشمن اصلى، آن کسى است که اینها را تحریک میکند، آن کسى است که پول در اختیارشان میگذارد، آن کسى است که وقتى انگیزه‌ى آنها اندکى ضعیف شد، با وسایل گوناگون آنها را انگیزه‌دار میکند؛ دشمن اصلى، آن کسى است که تخم شکاف و اختلاف را بین آن گروه نادان و جاهل، و ملت مظلوم ایران مى‌افشاند؛ اینها آن دست پنهانِ سرویس‌هاى امنیتى و اطلاعاتى است. لذا ما مکرر گفته‌ایم این گروه‌هاى بى‌عقلى را که به نام سَلَفى‌گرى، به نام تکفیر، به نام اسلام با نظام جمهورى اسلامى مقابله میکنند، دشمن اصلى نمیدانیم؛ ما شما را فریب‌خورده میدانیم؛ به اینها گفته‌ایم: لَئِن بَسَطتَ اِلَىَّ یَدَکَ لِتَقتُلَنى ما اَنا بِباسِطٍ یَدِىَ اِلَیکَ لِاَقتُلَکَ اِنّى اَخافُ اللهَ رَبَّ العَلَمین؛ (۸) تو اگر خطا میکنى، اشتباه میکنى، کمر به قتل برادر مسلمان خودت میبندى، ما تو [آدمِ] نادان و جاهل را کسى نمیدانیم که بایستى کمر به قتل او ببندیم؛ البته از خودمان دفاع می کنیم، هر کسى به ما حمله بکند، با مشت محکم ما مواجه خواهد شد، این طبیعى است؛ اما معتقدیم اینها دشمنان اصلى نیستند، فریب‌خورده هستند. دشمن اصلى آن دشمن پشت پرده است، آن دست نه‌چندان پنهانى است که از آستین سرویس‌هاى امنیتى بیرون مى‌آید و گریبان مسلمانان را میگیرد و آنها را به جان هم مى‌اندازد. (۱۴ خرداد ۱۳۹۳بیانات در مراسم بیست و پنجمین سالروز رحلت حضرت امام خمینی)
* سرویسهای جاسوسی غرب و صهیونیزم
امروز یکی از خطرناک‌‌ترین چیزهائی که نهضت بیداری اسلامی را تهدید میکند، اختلاف‌‌افکنی و تبدیل این نهضتها به معارضه‌‌های خونین فرقه‌‌ای و مذهبی و قومی و ملّی است. این توطئه هم‌‌اکنون از سوی سرویسهای جاسوسی غرب و صهیونیزم، با کمک دلارهای نفتی و سیاستمداران خودفروخته، از شرق آسیا تا شمال آفریقا و بویژه در منطقه‌‌ی‌‌عربی، با جد و اهتمام دنبال می شود و پولی که می توانست در خدمت بهروزی خلق خدا باشد، خرج تهدید و تکفیر و ترور و بمبگذاری و ریختن خون مسلمانان و برافروختن آتش کینه‌‌های درازمدت می گردد. آنها که قدرت یکپارچه‌‌ی اسلامی را مانع هدفهای خبیث خود می دانند، دامن‌‌زدن به اختلافها در درون امت اسلامی را آسانترین راه برای مقصود شیطانی خود یافته‌‌اند و تفاوتهای نظری در فقه و کلام و تاریخ و حدیث را - که طبیعی و اجتناب‌‌ناپذیر است - دستاویز تکفیر و خونریزی و فتنه و فساد ساخته‌‌اند.
نگاه هوشمندانه به صحنه‌‌ی درگیریهای داخلی، دست دشمن را در پس این فاجعه‌‌ها به روشنی نشان میدهد. این دست غدّار، بی‌‌شک از جهلها و عصبیتها و سطحی‌‌نگری‌‌ها در میان جوامع ما بهره‌‌برداری میکند و بر روی آتش، بنزین می ریزد. وظیفه‌‌ی مصلحان و نخبگان دینی و سیاسی در این ماجرا بسیار سنگین است. (۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ بیانات در اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی)
* طراحی ایادی استکبار
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، ایجاد تفرقه و دامن زدن به اختلافات میان جوامع و فرق مختلف اسلامی را نمونه روشنی از تلاشهای خصمانه استکبار علیه اسلام و مسلمین دانستند و فرمودند: هر عامل تفرقه‌ای که در دنیای اسلام مشاهده شود، در نهایت با ایادی خبیث استکبار ارتباط پیدا میکند و تحریکات تفرقه‌افکنانه آنان میان قومیّتها، ملّتها و مذاهب اسلامی اکنون به جایی رسیده است که با پول، تشویق، تدبیر و طرّاحی ایادی استکبار برخی از مسلمین برخی دیگر را تکفیر میکنند و آنان را کافر می‌خوانند. (۱۶ اسفند ۱۳۷۵دیدار کارگزاران حج با رهبر انقلاب)
* اسلام تکفیری؛ گزینه غربی
تعریفها باید بازخوانی و اصلاح شوند. دو الگوی «اسلام تکفیری» و «اسلام لائیک» از سوی غرب به شما پیشنهاد شده و خواهد شد تا الگوی «اسلام اصولگرای معتدل و عقلانی» در میان انقلابهای منطقه تقویت نشود. کلمات را دوباره و بدقت تعریف کنید. (۱۴ بهمن ۱۳۹۰خطبه‌های نماز جمعه تهران + ترجمه خطبه عربی)
* دست پخت آمریکایی ها در منطقه
یک عده سعی نکنند چهره‌ی آمریکا را بزک کنند، آرایش کنند، زشتی‌ها و وحشت‌آفرینی‌ها و خشونتها را از چهره‌ی آمریکا بزدایند... همین گروههای تندروِ افراطیِ آدم‌کشِ تکفیری را اول اینها راه انداختند که حالا در یک‌جاهایی کمانه کرده و به خودشان هم دارد می خورد. (۲۸ بهمن ۱۳۹۲ دیدار با مردم آذربایجان)
۴- علاج اصلی
رهبر انقلاب همچنانکه از خطر بزرگ تکفیری ها و دست های پشت پرده در شکل گیری آنها سخن گفته اند، نسبت به راه علاج این مصیبت جهان اسلام نیز سکوت نکرده اند.
در دیدگاه های رهبری، سخنی مبنی بر مقابله به مثل مشاهده نمی شود چه آنکه کافر شمردنِ تکفیری ها، خودش نوعی تکفیر است و راه به جایی نمی برد. همچنانکه سخنی از تار و مار کردن این گروه ها نیز دیده نمی شود. البته اگر کشوری، امنیت ملی اش به دست این گروه ها تهدید شود، مساله دیگری است و رهبری هم در سخنان ۱۴ خرداد ۱۳۹۳ در کنار حرم مطهر امام خمینی خطاب به تکفیری ها تاکید کردند "ما تو [آدمِ] نادان و جاهل را کسى نمیدانیم که بایستى کمر به قتل او ببندیم؛ البته از خودمان دفاع میکنیم، هر کسى به ما حمله بکند، با مشت محکم ما مواجه خواهد شد، این طبیعى است" اما علاج اصلی در برابر تکفیری ها در ادبیات رهبر انقلاب، دو چیز بیشتر نیست: ۱- شناخت و بصیرت نسبت ماهیت اصلی تکفیری ها ۲ – وحدت امت اسلامی
* بنزین روی آتش نریزیم
دشمنان دنیای اسلام دنبال این فکرند، دنبال این نقشه‌اند. خوب فهمیدند که اگر در دنیای اسلام مذاهب اسلامی گریبان یکدیگر را بگیرند و کشمکش با همدیگر را شروع کنند، رژیم غاصب صهیونیست نفس راحتی خواهد کشید؛ این را خوب فهمیدند، درست فهمیدند؛ لذا از یک طرف گروههای تکفیری را به راه می‌اندازند که نه فقط شیعه را تکفیر کنند، بلکه بسیاری از فِرق اهل سنّت را هم تکفیر کنند؛ از آن طرف هم یک عدّه مزدور را به راه بیندازند که برای این آتش هیمه فراهم کنند، بنزین روی آتش بریزند... امام بزرگوار این همه تأکید میکنند بر حفظ اتّحاد امّت اسلامی و برادری مسلمانان با یکدیگر... اینها را باید بفهمیم، اینها را باید توجّه کنیم. (۲۰ شهریور ۱۳۹۲بیانات در دیدار کارگزاران حج)
* علاج بنیانی و اساسی
علاج بنیانی و اساسی را میتوان در دو جمله‌ی کلیدی خلاصه کرد که هر دو از بارزترین درسهای حج است:
اوّل: اتّحاد و برادری مسلمانان در زیر لوای توحید،
و دوّم: شناخت دشمن و مقابله با نقشه‌ها و شیوه‌های او.
(۲۲ مهر ۱۳۹۲ پیام به کنگره عظیم حج)
اینها دشمن های اصلی نیستند
اندیشه تکفیر و وجود افرادی که بر این روش فکری رفتار می کنند، نه تنها یک واقعیت غیرقابل انکار در دوران معاصر است که کمابیش در دوره های مختلف وجود داشته است اما تردیدی نیست که سالهای اخیر، این اندیشه سم آلود، به کمک دست های پیدا و پنهان تبلیغاتی، جلوه جدیدی به خود گرفته است؛ موضوعی که آیت الله العظمی خامنه ای از سالها قبل نسبت به آن هشدار داده اند.
۱- خطر بزرگ تکفیری ها
رهبر انقلاب مساله تکفیر و جریان های تکفیری را یک حرکت مخالف با دستورات قرآنی و روح نبوی معرفی کرده و آنها را به مثابه "خنجر از پشت" به پیکره امت اسلامی معرفی می کنند؛ چه آنکه از این جریان مشکوک به عنوان یکی از "مصائب" جهان اسلام، "خطر بزرگ"، "عمله ی شیطان" یاد می کنند و گاه به کشورهای حامی نیز هشدار می دهند که روزی، همین جریان های تکفیری گریبان شان را خواهند گرفت؛ مساله ای که این روزها بیش از پیش نمایان شده و در رسانه ها به صراحت از تقلای کشورهای حامی برای در امان ماندن از خطرات این جریان می خوانیم و می شنویم. رهبر انقلاب همچنین جریانات تکفیری را "مژده ای به استکبار" می دانند و به نقش مستقیم و غیرمستقیم آنها در رویگردانی اذهان از مساله ی اصلی جهان اسلام یعنی قضیه فلسطین اشاره می کنند.
نکته قابل توجه آن است که مساله تکفیری ها، موضوع جدیدی در ادبیات رهبری نیست و ایشان سالها قبل نسبت به این موضوع هشدار داده اند از جمله در سال ۱۳۷۴ یعنی ۱۹ سال قبل در دیدار با کارگزاران حج به این موضوع اشاره کرده اند و یا در سال ۱۳۸۴ از حضور مشکوک تکفیری ها سخن به میان آورده اند و البته بعدتر که حضور تبلیغاتی این جماعت بیشتر شده است، موضع گیری های ایشان نیز صریح تر و شدید تر شده است:
* پدیده مشکوک
امروز شعار جمهوری اسلامی، آزادفکری است؛ توسعه‌ی علم و معرفت است؛ توجه به حقوق انسانها و اختیارات انسانهاست؛ مهربانی و مهرورزی میان افراد انسان است؛ اینها شعار و پیام اسلام است؛ دنیا دنبال اینهاست. منطق امام بزرگوار ما، منطق عقل، منطق فکر، منطق عملِ روشن‌بینانه، منطق انسانیت و هنجار انسانی و اخلاق انسانی و فضائل اخلاقی بود؛ دنیا دنبال این است. مظهر بیداری اسلامی کسانی نیستند که با چهره‌ی عبوس و گرفته خود با همه‌ی دنیا - حتی با مؤمنین و مسلمین - مواجه می شوند؛ عده‌یی را تکفیر میکنند؛ عده‌یی را با قوم‌گرایی، عده‌یی را با طایفه‌گرایی، عده‌یی را به بهانه‌های نادرست مورد تهاجم قرار می دهند. وجود اینها بشدت مشکوک است، که اصلاً چنین کسانی هستند یا در واقع همان عوامل سرویسهای جاسوسی اسرائیل و امریکا و انگلیس‌اند که دارند این‌طور فعالیت می کنند؛ چهار نفر آدم غافل را هم دستخوش فعالیت خودشان کرده‌اند. این هم واقعیتی است که نمی شود آن را انکار کرد. (۱۱ شهریور ۱۳۸۴بیانات در دیدار کارگزاران نظام)
* حرکت بر خلاف دستورات قرآنی
یکی از دستورات قرآن این است که آحاد امت اسلامی با یکدیگر متحد باشند؛ دست در دست یکدیگر بگذارند: «و اعتصموا بحبل اللّه جمیعا و لا تفرّقوا» این خطاب به کیست؟ خطاب به ما است، خطاب به ملت ایران است، خطاب به ملتهای مسلمان کشورهای اسلامی است، خطاب به همه مؤمنین به اسلام در سراسر دنیا است. ما به این عمل میکنیم؟ نقطه‌ی مقابل این آموزش قرآنی، آموزش استعماری است: اختلاف میان مسلمانان. یک عده، یک عده‌ی دیگر را تکفیر کنند، لعن کنند، خود را از آنها بری بدانند. این چیزی است که امروز استعمار می خواهد؛ برای اینکه ما با هم نباشیم. متأسفانه بعضی از دولتهای اسلامی و حکومتهای اسلامی فریب می خورند؛ آنها هم داخل بازی دشمن میشوند؛ فریب دشمن را می خورند، برای دشمن کار می کنند؛ گاهی دانسته، گاهی هم ندانسته. (۱۸ خرداد ۱۳۹۲ بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در مسابقات بین‌المللی قرآن کریم)
* مخالفت با روح نبوی
ما عرض می کنیم وجود مقدس نبی مکرم و رسول اعظم اسلام، مهمترین نقطه‌ی ایجاد وحدت است. قبلاً هم این را عرض کردیم که دنیای اسلامی میتواند در این نقطه به هم پیوند بخورد؛ اینجا، جایی است که عواطف همه‌ی مسلمانها در آنجا متمرکز می شود؛ این، کانون عشق و محبت و دنیای اسلام است. حالا شما ببینید قلمهای پول گرفته‌ی از صهیونیستها، همین کانون را مورد توجه قرار می دهند و به آن اهانت میکنند؛ برای اینکه اهمیت اهانت به امت اسلامی و تحقیر دنیای اسلام، کم‌کم از بین برود. این، نقطه اصلی است؛ سیاستمداران، نخبگان علمی و فرهنگی، نویسندگان، شعرا و هنرمندان ما روی این نقطه تکیه کنند و همه مسلمانها با این شعار به هم نزدیک شوند. موارد مورد اختلاف را در نظر نگیرند، یکدیگر را متهم نکنند، یکدیگر را تکفیر نکنند و یکدیگر را از حوزه دین خارج نکنند. دلها در سراسر امت اسلامی، به یاد پیامبر و به عشق پیغمبر طراوت پیدا می کند؛ همه ما دلباخته و عاشق آن بزرگواریم. (۲۷ فروردین ۱۳۸۵ بیانات در دیدار کارگزاران نظام)
* عمله شیطان
توصیه مهم دیگر پرهیز از اختلافات مذهبی، قومی، نژادی، قبیله‌ای و مرزی است. تفاوتها را به رسمیت بشناسید و آن را مدیریت کنید. تفاهم میان مذاهب اسلامی کلید نجات است. آنها که آتش تفرقه‌ی مذهبی را با تکفیر این و آن دامن میزنند، اگر خودشان هم ندانند، مزدور و عمله شیطان اند. (۲۶ شهریور ۱۳۹۰ بیانات در اجلاس بین‌المللی بیداری اسلامی)
* از مصائب دنیای اسلام
رفتن سر قبر یک انسانی و طلب رحمت کردن برای او از خدای متعال، و طلب رحمت کردن برای خود در آن فضای معنوی و روحانی، شرک است؟ شرک این است که انسان بشود ابزار دست سیاستهای اینتلیجنس انگلیس و سی. آی. ای آمریکا و با این اعمال، دل مسلمانان را غمدار کند، آزرده کند. اینها اطاعت و عبودیت و خاکساری در مقابل طواغیت زنده را شرک نمیدانند، احترام به بزرگان را شرک میدانند! خود این، یک مصیبتی است. جریان تکفیریِ خبیث که امروز در دنیای اسلام به برکت برخی از منابع مادی، متأسفانه پول و امکانات هم در اختیار دارند، یکی از مصائب اسلام است. ( ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۲ بیانات در دیدار دست اندرکاران برگزاری انتخابات)
* خنجر از پشت
امروز هر حرکت تفرقه‌انگیز در دنیای اسلام، گناهی تاریخی است. آنان که عنودانه گروههای عظیمی از مسلمین را به بهانه‌های واهی تکفیر می کنند؛ آنان که با گمانهای باطل، به مقدسات فرقه‌هائی از مسلمین اهانت می کنند؛ آنان که به جوانهای از جان گذشته‌ی لبنان که مایه‌ی سربلندی امت اسلامی شدند، از پشت خنجر می زنند؛ آنان که برای خوشامد امریکا و صهیونیستها از خطر موهومی بنام هلال شیعی سخن میگویند؛ آنان که برای شکست دولت مسلمان و مردمی در عراق ناامنی و برادرکشی را دامن می زنند؛ آنان که دولت حماس را که محبوب و منتخب ملت فلسطین است از هرسو زیر فشار قرار میدهند. چه بدانند و چه ندانند مجرمانی به شمار می‌روند که تاریخ اسلام و نسلهای آینده از آنان با نفرت یاد خواهند کرد و آنان را مزدوران دشمن غدار خواهد دانست. ( ۲۵ دی ۱۳۸۵بیانات در دیدار شرکت‌کنندگان در هم‌اندیشی علمای اهل تسنن و تشیع)
* خطر بزرگ تکفیری ها
حضور نیروهای تکفیری که امروز متأسفانه در برخی از نقاط منطقه فعالند، خطر بزرگشان این نیست که بی‌گناه‌هان را می کشند، آن هم جنایت است، بزرگ است؛ اما خطر بزرگ این است که دو گروه شیعه و سنی را نسبت به هم بدبین میکنند؛ این خیلی خطر بزرگی است؛ (۱۵ اسفند ۱۳۹۲بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری)
* گریبانگیر کشورهای حامی
رهبر انقلاب اسلامی با اشاره به خطر گروههای تکفیری در منطقه، تأکید کردند: متأسفانه برخی کشورهای منطقه متوجه خطری که گروههای تکفیری، در آینده، برای خود آنها ایجاد خواهد کرد نیستند و همچنان در حال حمایت از این گروهها هستند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: برخی کشورهای منطقه اکنون با کمک به گروههای تکفیری، از کشتار و جنایات آنها در سوریه و برخی کشورهای دیگر حمایت می کنند اما در آینده نه چندان دور، این گروهها بلای جان همان کشورهای حامی خواهند شد و در نهایت مجبور خواهند بود که با هزینه زیاد، آنها را از بین ببرند.
(۱۲ خرداد ۱۳۹۳ دیدار با امیر کویت)
* مژده به استکبار
دنیای استکبار ۶۵ سال است که با همه وجود و توان سعی در این دارد که واقعیّت وجود رژیم صهیونیستی را بر ملّتهای مسلمان تحمیل کند و آنها را وادار به پذیرش این واقعیّت کند، و نتوانسته است... امّت اسلامی نشان داد که فلسطین را از یاد نبرده است؛ این خیلی مسئله‌ی مهمّی است. در همین شرایط است که همه‌تلاشهای دشمن متوجّه این میشود که امّت اسلامی را از یاد فلسطین غافل کند. چه جور؟ با ایجاد اختلافات، با جنگهای داخلی، با ترویج افراطگریِ انحرافی به نام اسلام و به نام دین و شریعت؛ عدّه‌ای عامّه‌ی مسلمانان را، اکثریّت مسلمانان را تکفیر کنند. وجود این جریانهای تکفیری که در دنیای اسلام به‌وجود آمدند، برای استکبار، برای دشمنان جهان اسلام یک مژده است. اینها هستند که به‌جای توجّه به واقعیّت خبیث رژیم صهیونیستی، توجّه‌ها را به‌جای دیگری معطوف می کنند. درست نقطه‌ی مقابل آنچه اسلام خواسته است؛ اسلام از مسلمانان خواسته است که «اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَماءُ بَینَهُم» (۲) [باشند]؛ مسلمانان باید در مقابل دشمنان دین سرسخت باشند، باید بایستند، باید تحت نفوذ قرار نگیرند؛ «اَشِدّاءُ عَلَی الکُفّار» صریح آیه قرآن است. بین خودشان مهربان باشند، با هم باشند، دست در دست یکدیگر بگذارند، اعتصام به حبل‌الله بکنند؛ این دستور اسلام است. آن‌وقت یک جریانی به‌وجود بیاید که مسلمانها را تقسیم کند به مسلم و کافر! عدّه‌ای را به‌عنوان کافر هدف قرار بدهد، مسلمانها را به جان هم بیندازند! (۲۹ دی ۱۳۹۲بیانات در دیدار مسئولان نظام و میهمانان کنفرانس وحدت اسلامی)
۲- دست های پیدا و پنهان غربی ها
رهبر انقلاب بارها نسبت به پشت پرده جریان های تکفیری موضع گیری کرده اند و از تلاش های غربی ها در به وجود آوردن و حمایت کردن این جریان ها سخن به میان آورده اند که در جدیدترین موضعگیری، در دیدار با اعضای مجلس خبرگان رهبری تلاش غرب برای ایجاد جریان هایی مانند القاعده و طالبان در شرق ِ ایران را یادآور شدند و گفتند: شبهه‌اى وجود ندارد که راه انداختن این جریانها و ساختن این جریانها، به‌دست همین قدرتهاى غربى و عوامل منطقه‌اى آنها [است]. (۱۳ شهریور ۱۳۹۳ دیدار با اعضاى مجلس خبرگان رهبرى)
همین مساله باعث شده است تا در منظومه فکری رهبری، جریان های تکفیری نه به عنوان دشمن اصلی که به عنوان یک کارگزار برای دشمن اصلی قلمداد شود و حتی در یکی از سخنرانی های خود که بعد از خیزش مردمی در مصر انجام گرفت از اسلامِ تکفیری به عنوان یکی از گزینه های پیشنهادیِ غرب به ملتهای مسلمان یاد کردند:
* دشمنهای اصلی نیستند
امروز یک عده‌اى در بخشهاى مختلف دنیاى اسلام به‌نام گروه‌هاى تکفیرى و وهابى و سَلَفى، علیه ایران، علیه شیعه، علیه تشیع، دارند تلاش میکنند، کارهاى بدى میکنند، کارهاى زشتى میکنند؛ اما اینها دشمنهاى اصلى نیستند؛ این را همه بدانند. دشمنى میکنند، حماقت میکنند اما دشمن اصلى، آن کسى است که اینها را تحریک میکند، آن کسى است که پول در اختیارشان میگذارد، آن کسى است که وقتى انگیزه‌ى آنها اندکى ضعیف شد، با وسایل گوناگون آنها را انگیزه‌دار میکند؛ دشمن اصلى، آن کسى است که تخم شکاف و اختلاف را بین آن گروه نادان و جاهل، و ملت مظلوم ایران مى‌افشاند؛ اینها آن دست پنهانِ سرویس‌هاى امنیتى و اطلاعاتى است. لذا ما مکرر گفته‌ایم این گروه‌هاى بى‌عقلى را که به نام سَلَفى‌گرى، به نام تکفیر، به نام اسلام با نظام جمهورى اسلامى مقابله میکنند، دشمن اصلى نمیدانیم؛ ما شما را فریب‌خورده میدانیم؛ به اینها گفته‌ایم: لَئِن بَسَطتَ اِلَىَّ یَدَکَ لِتَقتُلَنى ما اَنا بِباسِطٍ یَدِىَ اِلَیکَ لِاَقتُلَکَ اِنّى اَخافُ اللهَ رَبَّ العَلَمین؛ (۸) تو اگر خطا میکنى، اشتباه میکنى، کمر به قتل برادر مسلمان خودت میبندى، ما تو [آدمِ] نادان و جاهل را کسى نمیدانیم که بایستى کمر به قتل او ببندیم؛ البته از خودمان دفاع می کنیم، هر کسى به ما حمله بکند، با مشت محکم ما مواجه خواهد شد، این طبیعى است؛ اما معتقدیم اینها دشمنان اصلى نیستند، فریب‌خورده هستند. دشمن اصلى آن دشمن پشت پرده است، آن دست نه‌چندان پنهانى است که از آستین سرویس‌هاى امنیتى بیرون مى‌آید و گریبان مسلمانان را میگیرد و آنها را به جان هم مى‌اندازد. (۱۴ خرداد ۱۳۹۳بیانات در مراسم بیست و پنجمین سالروز رحلت حضرت امام خمینی)
* سرویسهای جاسوسی غرب و صهیونیزم
امروز یکی از خطرناک‌‌ترین چیزهائی که نهضت بیداری اسلامی را تهدید میکند، اختلاف‌‌افکنی و تبدیل این نهضتها به معارضه‌‌های خونین فرقه‌‌ای و مذهبی و قومی و ملّی است. این توطئه هم‌‌اکنون از سوی سرویسهای جاسوسی غرب و صهیونیزم، با کمک دلارهای نفتی و سیاستمداران خودفروخته، از شرق آسیا تا شمال آفریقا و بویژه در منطقه‌‌ی‌‌عربی، با جد و اهتمام دنبال می شود و پولی که می توانست در خدمت بهروزی خلق خدا باشد، خرج تهدید و تکفیر و ترور و بمبگذاری و ریختن خون مسلمانان و برافروختن آتش کینه‌‌های درازمدت می گردد. آنها که قدرت یکپارچه‌‌ی اسلامی را مانع هدفهای خبیث خود می دانند، دامن‌‌زدن به اختلافها در درون امت اسلامی را آسانترین راه برای مقصود شیطانی خود یافته‌‌اند و تفاوتهای نظری در فقه و کلام و تاریخ و حدیث را - که طبیعی و اجتناب‌‌ناپذیر است - دستاویز تکفیر و خونریزی و فتنه و فساد ساخته‌‌اند.
نگاه هوشمندانه به صحنه‌‌ی درگیریهای داخلی، دست دشمن را در پس این فاجعه‌‌ها به روشنی نشان میدهد. این دست غدّار، بی‌‌شک از جهلها و عصبیتها و سطحی‌‌نگری‌‌ها در میان جوامع ما بهره‌‌برداری میکند و بر روی آتش، بنزین می ریزد. وظیفه‌‌ی مصلحان و نخبگان دینی و سیاسی در این ماجرا بسیار سنگین است. (۹ اردیبهشت ۱۳۹۲ بیانات در اجلاس جهانی علما و بیداری اسلامی)
* طراحی ایادی استکبار
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، ایجاد تفرقه و دامن زدن به اختلافات میان جوامع و فرق مختلف اسلامی را نمونه روشنی از تلاشهای خصمانه استکبار علیه اسلام و مسلمین دانستند و فرمودند: هر عامل تفرقه‌ای که در دنیای اسلام مشاهده شود، در نهایت با ایادی خبیث استکبار ارتباط پیدا میکند و تحریکات تفرقه‌افکنانه آنان میان قومیّتها، ملّتها و مذاهب اسلامی اکنون به جایی رسیده است که با پول، تشویق، تدبیر و طرّاحی ایادی استکبار برخی از مسلمین برخی دیگر را تکفیر میکنند و آنان را کافر می‌خوانند. (۱۶ اسفند ۱۳۷۵دیدار کارگزاران حج با رهبر انقلاب)
* اسلام تکفیری؛ گزینه غربی
تعریفها باید بازخوانی و اصلاح شوند. دو الگوی «اسلام تکفیری» و «اسلام لائیک» از سوی غرب به شما پیشنهاد شده و خواهد شد تا الگوی «اسلام اصولگرای معتدل و عقلانی» در میان انقلابهای منطقه تقویت نشود. کلمات را دوباره و بدقت تعریف کنید. (۱۴ بهمن ۱۳۹۰خطبه‌های نماز جمعه تهران + ترجمه خطبه عربی)
* دست پخت آمریکایی ها در منطقه
یک عده سعی نکنند چهره‌ی آمریکا را بزک کنند، آرایش کنند، زشتی‌ها و وحشت‌آفرینی‌ها و خشونتها را از چهره‌ی آمریکا بزدایند... همین گروههای تندروِ افراطیِ آدم‌کشِ تکفیری را اول اینها راه انداختند که حالا در یک‌جاهایی کمانه کرده و به خودشان هم دارد می خورد. (۲۸ بهمن ۱۳۹۲ دیدار با مردم آذربایجان)
۴- علاج اصلی
رهبر انقلاب همچنانکه از خطر بزرگ تکفیری ها و دست های پشت پرده در شکل گیری آنها سخن گفته اند، نسبت به راه علاج این مصیبت جهان اسلام نیز سکوت نکرده اند.
در دیدگاه های رهبری، سخنی مبنی بر مقابله به مثل مشاهده نمی شود چه آنکه کافر شمردنِ تکفیری ها، خودش نوعی تکفیر است و راه به جایی نمی برد. همچنانکه سخنی از تار و مار کردن این گروه ها نیز دیده نمی شود. البته اگر کشوری، امنیت ملی اش به دست این گروه ها تهدید شود، مساله دیگری است و رهبری هم در سخنان ۱۴ خرداد ۱۳۹۳ در کنار حرم مطهر امام خمینی خطاب به تکفیری ها تاکید کردند "ما تو [آدمِ] نادان و جاهل را کسى نمیدانیم که بایستى کمر به قتل او ببندیم؛ البته از خودمان دفاع میکنیم، هر کسى به ما حمله بکند، با مشت محکم ما مواجه خواهد شد، این طبیعى است" اما علاج اصلی در برابر تکفیری ها در ادبیات رهبر انقلاب، دو چیز بیشتر نیست: ۱- شناخت و بصیرت نسبت ماهیت اصلی تکفیری ها ۲ – وحدت امت اسلامی
* بنزین روی آتش نریزیم
دشمنان دنیای اسلام دنبال این فکرند، دنبال این نقشه‌اند. خوب فهمیدند که اگر در دنیای اسلام مذاهب اسلامی گریبان یکدیگر را بگیرند و کشمکش با همدیگر را شروع کنند، رژیم غاصب صهیونیست نفس راحتی خواهد کشید؛ این را خوب فهمیدند، درست فهمیدند؛ لذا از یک طرف گروههای تکفیری را به راه می‌اندازند که نه فقط شیعه را تکفیر کنند، بلکه بسیاری از فِرق اهل سنّت را هم تکفیر کنند؛ از آن طرف هم یک عدّه مزدور را به راه بیندازند که برای این آتش هیمه فراهم کنند، بنزین روی آتش بریزند... امام بزرگوار این همه تأکید میکنند بر حفظ اتّحاد امّت اسلامی و برادری مسلمانان با یکدیگر... اینها را باید بفهمیم، اینها را باید توجّه کنیم. (۲۰ شهریور ۱۳۹۲بیانات در دیدار کارگزاران حج)
* علاج بنیانی و اساسی
علاج بنیانی و اساسی را میتوان در دو جمله‌ی کلیدی خلاصه کرد که هر دو از بارزترین درسهای حج است:
اوّل: اتّحاد و برادری مسلمانان در زیر لوای توحید،
و دوّم: شناخت دشمن و مقابله با نقشه‌ها و شیوه‌های او.
(۲۲ مهر ۱۳۹۲ پیام به کنگره عظیم حج)
