جنگ‌هاي آنها خانمانسوز و خانمان برانداز بود، ويراني، جنايت، تجاوز، اشغال و هر آنچه كه تصورش را بكنيد از پليدي‌ها در آن جنگ‌ها ديده مي‌شد اما خم فيلم‌هاي آن را نگه داشته‌اند و هم همچنان از آن وقايع فيلم مي‌سازند بر‌اساس اميال و ايده‌هاي خود، واقعيت و تحريف را با هم قاطي مي‌كنند و به خورد افكار عمومي جهان مي‌دهند.
كشور ما ۸ سال جنگي را تجربه كرده است كه زمان آن از جنگ جهاني اول و دوم هم بيشتر طول كشيد، در زمان معاصر هم بود و زمان زيادي هم از پايان آن نگذشته است.
اين جنگ از هر لحاظ با ديگر جنگ‌هاي تفاوت داشت، دفاعي بود مقدس از آرمان و كيان و سرزمين مادري و البته از اسلامي كه ناب است و بدون تحريف.
بچه‌هاي همين مردم سرزمين ايران اسلامي سينه خود را سپر كردند تا نامردان و نامحرمان ذره‌اي به ناموس اين سرزمين تعدي نكنند. اسطوره‌‌هايي بودند و اكنون هم بازماندگان آن دوران درخشان چند ده نفري مانده‌اند تا يادمان نرود آن دوران زيبا را.
يادگاران آن دوران كه يك به يك مي‌روند، همت كنيم از فيلم‌ها و عكس‌هاي آن دوران حفاظت كنيم.
براي ماندگار شدن آن دلاوري‌ها و جانفشاني‌ها بايد كارهاي ديگري هم كرد. فيلم ساخت، كتاب نوشت و هر آنچه كه لازم است بايد تدارك ديد تا دفاع‌مقدس ايران اسلامي، هميشه تاريخ زنده بماند.
اما نسبت به اين مقطع از تاريخ اين سرزمين كم لطفي‌هايي شده است كه مسبب از ياد رفتن،‌فراموشي، بي مهري و بد بيني‌هايي هم شده است.
آن زمان را تصور كنيم كه بچه‌هاي جبهه و جنگ ديگر نباشند، نسل آينده بدون آنها چه خواهد كرد؟! اگر آنها را نشناسد، با آنها ارتباط برقرار نكرده باشد، آْنها درك نكرده باشد، آينده نسل بعدي و سرزمينمان چه خواهد شد. تاريخ است كه مي‌تواند آينده را تضمين كند. تاريخي كه در گوشه‌اش براي مردم مدرسه‌ عشق است.
يكي از مواردي كه در حوزه دفاع‌مقدس تاثير گذار است و ماندگار عكس‌هايي است كه برخي عكاسان جبهه و جنگ آنها را به ثبت رسانده‌اند.
آنگونه كه گفته شده است، براي ماندگاري اين عكس‌ها و نگاتيو‌هاي آن توجهي نشده است و در حال نابودي است.
رئیس انجمن عکاسان انقلاب و دفاع‌مقدس، از نابودي برخی نگاتیوها و عکس‌های دفاع‌مقدس به دلیل نبود امکانات برای نگهداری آرشیوها خبر داد و گفت: بخش قابل توجهی از این آثار دچار قارچ‌زدگی شده است. او از نبود حمایت ارگان‌ها انتقاد دارد.
سید عباس میرهاشمی رییس انجمن عکاسان انقلاب و دفاع‌مقدس در گفت و‌گو با تسنیم از شرایط نامناسب و حمایت نشدن از این انجمن برای حفظ آثار بجا مانده خبر داد و نسبت به شرایط برخی از عکاسان انقلاب و دفاع‌مقدس ابراز تاسف کرد.
در حال حاضر انجمن عکاسان انقلاب و دفاع‌مقدس در چه شرایطی به سر می‌برد؟
در حال حاضر شرایط کلی انجمن از نظر برنامه ریزی مناسب است و تلاش کرده‌ایم تا با این برنامه‌ریزی بتوانیم هرچه بیشتر به حوزه عکاسی دفاع‌مقدس توجه کنیم. یکی از مهم‌ترین برنامه‌های حال حاضر ما ایجاد یک بستر مناسب و اعتمادسازی برای فعالیت عکاسان و اعضای انجمن است. خوشبختانه در حال حاضر می‌توان نتیجه‌ این اعتماد‌سازی و ثمرات آن را مشاهده کرد.
البته تا کنون بیش از ۱۰ جلد کتاب از سوی این انجمن منتشر شده و باید تلاش کنیم تا آثار بیشتری را در زمینه عکس‌های دوران دفاع‌مقدس منتشر کنیم. در حوزه پژوهش نیز بحث‌های کارشناسی مختلفی را انجام داده‌ایم و البته پیگیری می‌کنیم. نباید تنها به آثار منتشر شده اکتفا کنیم و باید برای چاپ آثار بیشتر تلاش کنیم.
مهم‌ترین نیازهای انجمن در حال حاضر شامل چه بخش‌هایی می‌شود؟
یکی ازمهم‌ترین نیازهای انجمن در حال حاضر حمایت مالی است. برای توسعه فعالیت‌های انجمن، تبدیل آرشیوهای آثار موجود به دیجیتال، نگهداری از آثار و فعالیت‌های هرچه بیشتر نیاز به حمایت مالی داریم. در حال حاضر انجمن با برخی از تهدیدات روبروست که باید برای برطرف کردن آنها حمایت مالی مناسبی صورت پذیرد.
این تهدیدات و مخاطرات پیش رو چیست؟
متاسفانه در سال‌های اخیر دست روی دست گذاشتن سبب فرسایش و از بین رفتن تدریجی آثار موجود در انجمن شده‌ است. نبود منابع مالی مناسب برای ارتقا شرایط نگهداری آثار سبب شده تا با تهدیدات جدی برای حفظ آثار روبرو شویم و اگر هرچه زودتر فکری برای تامین منابع مالی مناسب برای حفظ و بالا بردن کیفیت نگهداری آثار نکنیم، به مرور باید شاهد از بین رفتن آثار موجود باشیم.
بسیاری از عکاسان ایرانی در دوران دفاع‌مقدس به دلیل محدودیت‌هایی که در ورود نگاتیوها وجود داشت مجبور بودند عکس‌های خود را با نگاتیوهای تاریخ گذشته بگیرند. در آن زمان به دلیل تحریم‌های موجود ما حتی در تهیه نگاتیوهای عکاسی مشکل داشتیم و به دلیل شرایط اقتصادی در آن زمان ورود داروهای عکاسی نیز در آن زمان دشوار بود. این امر نشان می‌دهد عکاسان ما در چه شرایطی و با چه امکاناتی چنین آثار ماندگاری را برای تاریخ معاصر ثبت کردند.
مگر احیای آثار به جا مانده در چه شرایطی انجام شده است؟
احیای آثار باقی مانده از دوران دفاع‌مقدس با داروهای خارج از استاندارد صورت پذیرفته است. به دلیل استفاده از داروهای غیر‌استاندارد، آثاری که ظاهر شدند کیفیت مناسبی را نداشتند. البته بعدها هم آثار در شرایط نه چندان مناسبی از نظر دما، رطوبت، نور و‌... نگهداری شدند و همین امر امکان رشد قارچ و باکتری را در آثار تقویت کرد.
بسیاری از سازمان‌ها عکس‌های مختلفی را در اختیار دارند. برای جمع‌آوری این آثار چه اقداماتی صورت پذیرفته است؟
این دقیقاً یکی دیگر از مشکلات ماست. متاسفانه نهادها و سازمان‌هایی که آثار را جمع‌آوری می‌کردند، اطلاعات لازم را در نظر نمی‌گرفتند. در این میان بسیاری از آثار فاقد تاریخ، نام، محل عکاسی و‌... هستند و توضیحات لازم در عکس‌ها بیان نشده است. البته ما با بسیاری از سازمان‌ها در این رابطه صحبت‌هایی را انجام داده‌ایم. فراموش نکنیم درحال حاضر بسیاری از آثار در معرض نابودی قرار دارد و نیاز به یک عزم ملی برای جمع‌آوری و نگهداری از عکس‌ها و نگاتیوهای دوران دفاع‌مقدس داریم.
امیدوارم نهادهای مختلف در این زمینه همکاری مناسبی را با ما داشته باشند. برای مثال برخی از عکس‌های بجا مانده از دوران دفاع‌مقدس هویت مشخصی ندارند و مشخص نیست متعلق به چه سالی یا چه عملیاتی هستند.
برای حفظ آثار به جا مانده نیاز به کمک کدام بخش‌ها احساس می‌شود؟
متولیان مشخصی هستند که باید به صورت جدی به مقوله خطر از بین رفتن آثار عکاسی دوران دفاع‌مقدس توجه کنند. هر روزی که می‌گذرد تهدید آثار باقی مانده جدی‌تر می‌شود و روند آسیب رسیدن به آثار بالاتر می‌رود.
برای نمونه نهادهایی چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع‌مقدس باید توجه بیشتری به حفظ و نگهداری عکس‌های دوران دفاع‌مقدس داشته باشند. توجه ویژه به عکس‌ها و نگاتیوهای باقی مانده از دوران دفاع‌مقدس باید سرلوحه نهادهای فرهنگی قرار گیرد و آن را جزو مطالبات خود قرار دهند.
برای این مسئله تا کنون اقدامی صورت گرفته است؟
ما با نهادها و سازمان‌های مختلف برای همکاری با انجمن صحبت‌هایی را مطرح کردیم، ولی در زمینه یاری رسانی چندان عزمی در نهادهایی که با آنها مذاکره کردیم، وجود ندارد. در بخش دیگر ما نیاز به حضور نیروهای متخصص و توان‌مند برای تربیت نیروهای که بتوانند در آینده جایگزین عکاسان پیشکسوت شوند، داریم.
در این بین صحبت‌هایی را با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای توجه بیشتر به آثار عکس باقی مانده از دوارن دفاع‌مقدس انجام داده‌ایم. البته وزارت ارشاد بیشتر ما را به سمت بنیاد حفط آثار و نشر ارزش‌های دفاع‌مقدس سوق داد. امیدوارم نهادی چون وزارت ارشاد توجه بیشتری نسبت به این مقوله داشته باشد و باید به صورت جدی به این بخش ورود پیدا کند. البته این مذاکرات و حمایت نکردن به صورت جدی مختص یک دوره نیست و ما از سالها قبل با این مشکل مواجه هستیم.
شرایط حال حاضر عکاسان دوران دفاع‌مقدس و انقلاب به چه صورتی است؟
متاسفانه بسیاری از این عکاسان فراموش شده‌اند و باید بدانیم فراموش کردن آنها هزینه زیادی را برای همه ما دربر خواهد داشت. متولیان امر باید نسبت به کم توجهی به عکاسانی که در دوارن دفاع‌مقدس جان خود را در دست گرفتند و به جای سلاح دوربین برداشتند و قسمتی از تاریخ این سرزمین را ثبت کردند، پاسخگو باشند.
این عکاسان نه تنها در طول دوران دفاع‌مقدس، بلکه در دوره حاضر نیز جزو انسان‌های تاثیر گذار به شمار می‌روند. احترام و توجه به عکاسان دوره دفاع‌مقدس باید جزو اولویت‌های نهاد‌های مختلف فرهنگی باشد. شاید برخی از این عکاسان به دست فراموشی سپرده شده باشند ولی این‌ها ماندگارترین عکس‌های دوران معاصر را برای تاریخ ایران رقم زدند.
آیا خبری از این عکاسان گرفته می‌شود و کسی از حال و روز آنها با خبر است؟
باید عکاسان دوران دفاع‌مقدس را خارج از شعار بشناسیم. این هنرمندان واقعی را باید بدون شعار مورد احترام و تکریم قرار دهیم. متاسفانه برخی از عکاسان دوران دفاع‌مقدس حتی در تامین هزینه‌های روزمره زندگی خود نیز دچار مشکل هستند و این جای تاسف بسیار دارد.
وقتی عکاس جوان ببیند که چه بر سر پیشکسوتان عکاسی دوران دفاع‌مقدس آمده است، با چه انگیزه‌ای می‌خواهد به فعالیت خود ادامه دهد؟ احتمالا عکاسان جوان وقتی ببینند آینده‌ یک عکاس با سابقه و حرفه‌ای که با به خطر انداختن جان خود به عکاسی در بدترین شرایط پرداخته حالا به اینجا رسیده، دیگر انگیزه‌ای برای کار کردن نداشته باشد.
زنده یاد حسین پرتوی یکی از عکاسانی بود که آثار ماندگاری را از خود به جا گذاشت ولی متاسفانه چندان توجهی به او هم نشده بود. هنوز هم چنین هنرمندانی را در عرصه عکاسی داریم؟
متاسفانه حق زنده یاد حسین پرتوی بسیار بیشتر از آن بود که برایش گذشت. عکاس فقیدی که ماندگارترین عکس‌های را برای ما به یادگار گذاشت، این‌چنین غریبانه زیست و در نهایت هم از پیش ما رفت. عکاسی که آن تصویر ماندگار دیدار همافران با امام خمینی‌(ره) را ثبت کرد، خیلی بیشتر باید مورد توجه قرار می‌گرفت.
در این میان هنوز هم عکاسان بسیاری از دوران دفاع‌مقدس و انقلاب هستند که پا به سن گذاشته‌اند و چندان حال و روز مناسبی ندارند. این عکاسان بخشی از تاریخ ما هستند و بی‌توجهی به آنها به معنای بی توجهی به تاریخ است. اگر می‌خواهیم برای فرزندان آینده این سرزمین نشان دهیم که چه کسانی از این کشور دفاع کردند و چه کسانی تصاویر آنها را ثبت کردند باید هرچه زودتر اقدام کنیم.