دیروز در حالی رییس جمهور، نیلی احمدآبادی را به صحن مجلس آورد که از رایزنی ها و لابی های پرحجم و گسترده خبر چندانی نبود، دیروز حتی طرفداران دولت نیز این مسئله را احساس کرده بودند و می دانستند که این رفتار دولت نشان می دهد که نیلی رای نخواهد آورد.
به گزارش شهدای ایران، همچنانکه روزنامه اعتماد در گزارش تحلیلی خود درباره جلسه دیروز مجلس نوشت: يك اعتقاد جمعي وجود داشت كه دولت حسن روحاني آنگونه كه براي نرفتن فرجي دانا از وزارت علوم تلاش كرد براي آمدن نيلي به اين وزارتخانه تلاش نكرد.
این روزنامه می افزاید: "همين تلاش نكردن هم موجبات انتقادات بسياري را فراهم كرده بود و در نهايت نمايندگان مجلس را مشكوك به اين فرضيه كرد كه شايد « نيلي» گزينه اصلي دولت براي وزارت علوم نيست."
رفتار برخی اطرافیان روحانی نیز عدم رای اعتماد به نیلی را به شدت تشدید کرد، اظهارات حسام الدین آشنا که مجلس را به نوعی تهدید و باج خواه معرفی کرده بود نیز کار نیلی را یک شب قبل از رای اعتماد در واقعیت قضیه تمام کرده بود.
همچنانکه علی مطهری از نمایندگان سینه چاک دولت نیز بیان کرد، یکی از علل رای‌نیاوردن نیلی‌احمدآبادی رفتار دولت با مجلس بود، چراکه لزومی ندارد رییس‌جمهور در حین سخنان خود، به مجلس گوشه‌وکنایه بزند.
محمد جوادحق شناس، از فعالین اصلاح طلب نیز در بخشی از تحلیل خود درباره رای عدم اعتماد به نیلی در روزنامه اصلاح طلب اعتماد به همین نکته اشاره می کند و می نویسد: واقعيت اين است كه نمي‌توان نسبت به گلايه‌هاي برخي از دوستان دولت و حاميان رييس‌جمهور در مجلس شوراي اسلامي همچون علي مطهري بي‌تفاوت بود كه از وعده تعامل با نمايندگان حامي دولت گلايه‌مند بودند.
روزنامه اعتماد همچنین در گزارش خود حتی رفتار رییس جمهور را نیز در عدم رای به نیلی موثر می داند و درباره نوع رفتار دولت با مجلس می نویسد: راي پايين نيلي را مي‌توان در رابطه مستقيم با يك موضوع دانست كه آن هم رفتارها، موضع‌گيري‌ها و برخوردهاي اخير روحاني با مجلس است. رايي كه شايد نتيجه صحبت‌هاي همين چند روز پيش حسن روحاني در زنجان بوده باشد كه در اظهاراتش به بيان برخي گلايه‌هايش از مجلس پرداخته بود. اين انتقاد برخي نمايندگان مجلس هم بود.
اما با وجود اینکه بسیاری از نمایندگان مجلس نیز معتقدند که اساسا نیلی گزینه اصلی روحانی برای وزارت علوم نبود و گزینه دیگری مدنظر دولت است، ولی رای عدم اعتماد دیروز مجلس پیام های مهمی را در بر داشت. پیام‌هایی که به نظر می رسد روزنامه های اصلاح طلب به خوبی آن را دریافت کرده اند.
پیام های مجلس به دولت
الف: حساسیت مجلس درباره فتنه ۸۸ و دغدغه و نگرانی از نفوذ فتنه گران به دولت و به خصوص در وزارت علوم به یک مسئله فرآگیر و غیرقابل گذشت تبدیل شده است. علی مطهری نیز به عنوان یکی از اصلی ترین حامیان دولت تدبیر و امید در مجلس همین مسئله اعتراف کرده و معتقد است حساسیت مجلس به فتنه ۸۸ بسیار بیشتر شده است.
ب: دیروز جریان اصولگرایی در مجلس وحدت بسیار خوبی از خود به نمایش گذاشتند. این مسئله نشان داد که به میل به وحدت در میان اصولگرایان بیش از گذشته افزایش یافته است. گرچه روزنامه های اصلاح طلب تلاش کردند ریشه عدم رای اعتماد دیروز را تماما به جریان پایداری و به قول خودشان تندروهای مجلس نسبت بدهند ولی ناچارا اعتراف می کنند که اصولگرایان مجلس دیرور بسیار یکپارچه عمل کردند.
روزنامه شرق در گزارش صفحه یک خود می نویسد: جلسه رای‌اعتماد به «نیلی‌احمدآبادی» نشانه‌های فراوانی از تغییر و تحول در بهارستان را نشان می‌داد؛ از تحکیم روابط اصولگرایان گرفته تا نگرانی پیرامون استیضاح‌هایی که حالا به حدنصاب رسیده و به‌زودی در نوبت صحن علنی قرار خواهد گرفت.
روزنامه اعتماد نیز در این باره نوشت: مجلس روز گذشته حجت را تمام كرد و نشان داد كه اصولگرايان مخالف دولت هر روز بيشتر مي‌شوند. مجلس ديروز نشان داد كه منتقدان دولت در حال توليد مثل هستند و كار روحاني براي يك سال آينده‌اش بيش از اندازه سخت‌تر است. دولت با اين مجلسي كه هر روز سخت گير‌تر مي‌شود حالا حالاها كار دارد و بايد براي نحوه ارتباطش با اين مجلس يك راهكار جدي پيدا كند. نخستين نكته‌يي كه در مورد آراي روز گذشته محمود نيلي احمدآبادي به چشم مي آيد ريزش آراي وزرايي است كه روحاني به مجلس معرفي مي‌كند. اگر نخستين وزير پيشنهادي علوم دولت روحاني يعني جعفر ميلي منفرد ۱۰۵ نماينده موافق را به همراه خود داشت و نتوانست به ساختمان وزارت علوم راه پيدا كند اين‌بار نيلي تنها ۷۹ نماينده را همراه خود داشت. كمي آن‌طرف‌تر اگر تعداد آنهايي كه پشت استيضاح رضا فرجي‌دانا ايستادند تا او را از ادامه حضور در وزارت علوم باز بدارند ۱۱۰ نفر بودند اين‌بار تعداد آنهايي كه مقابل نيلي ايستادند تا او وارد وزارت علوم نشود به ۱۶۰ نفر رسيد. آرايي كه شايد بتوان آنها را به نوعي افزايش تعداد مخالفان دولت در مجلس دانست"
اعتماد نیز در این باره نوشته است: اگر تا همين دو ماه پيش فراكسيون اكثريت مجلس مدافع سرسخت دولت بود و براي ماندن فردي همانند رضا فرجي‌دانا در مجموعه دولت رايزني و تلاش مي‌كرد و رييس مجلس شخصا براي وزير دولت وارد عمل مي‌شد اين‌بار از اين خبرها نبود. نه در فراكسيون اكثريت كه همان رهروان ولايت بود خبري از حمايت گسترده بود و نه خبري از رايزني و تلاش براي ورود نيلي به مجموعه وزارت علوم. علي لاريجاني هم مخالف بودنش با وزير پيشنهادي علوم را تكذيب نكرد و اين‌بار حتي فراكسيون رهروان ولايت هم پشت دولت را خالي كرد تا صف‌بندي‌هاي جديد مجلس نشان داده شود.
عدم اعتماد مجلس به نیلی بهانه ای برای تولید فشار به نمایندگان
اما برخی از ناظرین سیاسی تایید می کنند که برخی در دولت با معرفی نیلی به عنوان گزینه پیشنهادی به دنبال ایجاد فشار به مجلس هستند. بدین ترتیب که با عدم رای اعتماد به نیلی هزینه های به مجلس تحمیل می شود و به نوعی در رد گزینه بعدی دولت برای وزارت علوم مجبور به محافظه کاری خواهد شد.
روزنامه اصلاح طلب شرق و نزدیک به دولت یازدهم نیز به همین محاسبه اشاره می کند. در تحلیل این روزنامه درباره عدم رای اعتماد آمده است: "اتفاق دیروز بیش‌ازپیش مجلس را در معرض قضاوت افکارعمومی و جامعه دانشگاهی کشور قرار داد. مجلس تاکنون گام‌هایی همچون تلاش و زمینه‌سازی برای عدم‌معرفی جعفر توفیقی، عدم‌رای‌اعتماد به جعفر میلی‌منفرد، دادن رای‌اعتماد شکننده به فرجی‌دانا و پس‌گرفتن او و همچنین عدم‌رای‌اعتماد به گزینه غیرسیاسی دولت برداشته است و این اقدامات همگی مجلس را متحمل هزینه‌های زیادی در افکارعمومی می‌کند. شاید به همین دلیل بود که روحانی در نطق خود، قضاوت را به افکارعمومی سپرد، آن‌هم در یکی، دوسال مانده به انتخاب مجلس. علاوه‌بر این، عدم‌رای‌اعتماد به نیلی می‌تواند چوب خط استیضاح در مجلس را پرتعداد‌تر کند و حاشیه امنیت نسبی‌ای برای سایر وزرا (به‌خصوص وزیر فرهنگ‌وارشاداسلامی) طی ماه‌های آینده ایجاد کند، زیرا تعدد استیضاح‌ها، آن‌هم برای دولتی که از رای اکثریت مردم برخوردار است وجهه سیاسی مناسبی را برای مجلس ترسیم نخواهد کرد. هرچند، مجلس نهم نشان داده چندان هم قابل پیش‌بینی نیست و از قواعد رایج پیروی نمی‌کند"
روزنامه اعتماد نیز نوشت: آراي نيلي نشان داد كه نظر مثبت نمايندگان نسبت به وزرايي كه روحاني براي اين وزارتخانه به مجلس معرفي مي‌كند هر روز كمتر مي‌شود و شايد براي معرفي وزير بعدي بايد تنها دو پيش بيني داشت. يا مجلس براي متهم نشدن نزد افكار عمومي راي بالايي به وزير پيشنهادي مي‌دهد يا آنكه اين‌بار هم راي كمتر خواهد شد تا شرايط براي روحاني سخت‌تر از گذشته شود.
آیا دولت به سمت لج بازی خواهد رفت یا اصلاح؟
بنابراین باید منتظر ماند و دید آیا دولت به سمت اصلاح روند خود در وزارت علوم خواهد رفت یا با ظن فشار به مجلس می خواهد گزینه ای همانند چهره های همچون نیلی،فرجی دانا، جعفر توقیفی و... را به نمایندگان مردم تحمیل بکند. متاسفانه روند عملکرد و دیدگاه های آقای رییس جمهور در وزارت علوم علائم مثبت و امیدوار کننده ای را نشان نمی دهد.
* رجا
این روزنامه می افزاید: "همين تلاش نكردن هم موجبات انتقادات بسياري را فراهم كرده بود و در نهايت نمايندگان مجلس را مشكوك به اين فرضيه كرد كه شايد « نيلي» گزينه اصلي دولت براي وزارت علوم نيست."
رفتار برخی اطرافیان روحانی نیز عدم رای اعتماد به نیلی را به شدت تشدید کرد، اظهارات حسام الدین آشنا که مجلس را به نوعی تهدید و باج خواه معرفی کرده بود نیز کار نیلی را یک شب قبل از رای اعتماد در واقعیت قضیه تمام کرده بود.
همچنانکه علی مطهری از نمایندگان سینه چاک دولت نیز بیان کرد، یکی از علل رای‌نیاوردن نیلی‌احمدآبادی رفتار دولت با مجلس بود، چراکه لزومی ندارد رییس‌جمهور در حین سخنان خود، به مجلس گوشه‌وکنایه بزند.
محمد جوادحق شناس، از فعالین اصلاح طلب نیز در بخشی از تحلیل خود درباره رای عدم اعتماد به نیلی در روزنامه اصلاح طلب اعتماد به همین نکته اشاره می کند و می نویسد: واقعيت اين است كه نمي‌توان نسبت به گلايه‌هاي برخي از دوستان دولت و حاميان رييس‌جمهور در مجلس شوراي اسلامي همچون علي مطهري بي‌تفاوت بود كه از وعده تعامل با نمايندگان حامي دولت گلايه‌مند بودند.
روزنامه اعتماد همچنین در گزارش خود حتی رفتار رییس جمهور را نیز در عدم رای به نیلی موثر می داند و درباره نوع رفتار دولت با مجلس می نویسد: راي پايين نيلي را مي‌توان در رابطه مستقيم با يك موضوع دانست كه آن هم رفتارها، موضع‌گيري‌ها و برخوردهاي اخير روحاني با مجلس است. رايي كه شايد نتيجه صحبت‌هاي همين چند روز پيش حسن روحاني در زنجان بوده باشد كه در اظهاراتش به بيان برخي گلايه‌هايش از مجلس پرداخته بود. اين انتقاد برخي نمايندگان مجلس هم بود.
اما با وجود اینکه بسیاری از نمایندگان مجلس نیز معتقدند که اساسا نیلی گزینه اصلی روحانی برای وزارت علوم نبود و گزینه دیگری مدنظر دولت است، ولی رای عدم اعتماد دیروز مجلس پیام های مهمی را در بر داشت. پیام‌هایی که به نظر می رسد روزنامه های اصلاح طلب به خوبی آن را دریافت کرده اند.
پیام های مجلس به دولت
الف: حساسیت مجلس درباره فتنه ۸۸ و دغدغه و نگرانی از نفوذ فتنه گران به دولت و به خصوص در وزارت علوم به یک مسئله فرآگیر و غیرقابل گذشت تبدیل شده است. علی مطهری نیز به عنوان یکی از اصلی ترین حامیان دولت تدبیر و امید در مجلس همین مسئله اعتراف کرده و معتقد است حساسیت مجلس به فتنه ۸۸ بسیار بیشتر شده است.
ب: دیروز جریان اصولگرایی در مجلس وحدت بسیار خوبی از خود به نمایش گذاشتند. این مسئله نشان داد که به میل به وحدت در میان اصولگرایان بیش از گذشته افزایش یافته است. گرچه روزنامه های اصلاح طلب تلاش کردند ریشه عدم رای اعتماد دیروز را تماما به جریان پایداری و به قول خودشان تندروهای مجلس نسبت بدهند ولی ناچارا اعتراف می کنند که اصولگرایان مجلس دیرور بسیار یکپارچه عمل کردند.
روزنامه شرق در گزارش صفحه یک خود می نویسد: جلسه رای‌اعتماد به «نیلی‌احمدآبادی» نشانه‌های فراوانی از تغییر و تحول در بهارستان را نشان می‌داد؛ از تحکیم روابط اصولگرایان گرفته تا نگرانی پیرامون استیضاح‌هایی که حالا به حدنصاب رسیده و به‌زودی در نوبت صحن علنی قرار خواهد گرفت.
روزنامه اعتماد نیز در این باره نوشت: مجلس روز گذشته حجت را تمام كرد و نشان داد كه اصولگرايان مخالف دولت هر روز بيشتر مي‌شوند. مجلس ديروز نشان داد كه منتقدان دولت در حال توليد مثل هستند و كار روحاني براي يك سال آينده‌اش بيش از اندازه سخت‌تر است. دولت با اين مجلسي كه هر روز سخت گير‌تر مي‌شود حالا حالاها كار دارد و بايد براي نحوه ارتباطش با اين مجلس يك راهكار جدي پيدا كند. نخستين نكته‌يي كه در مورد آراي روز گذشته محمود نيلي احمدآبادي به چشم مي آيد ريزش آراي وزرايي است كه روحاني به مجلس معرفي مي‌كند. اگر نخستين وزير پيشنهادي علوم دولت روحاني يعني جعفر ميلي منفرد ۱۰۵ نماينده موافق را به همراه خود داشت و نتوانست به ساختمان وزارت علوم راه پيدا كند اين‌بار نيلي تنها ۷۹ نماينده را همراه خود داشت. كمي آن‌طرف‌تر اگر تعداد آنهايي كه پشت استيضاح رضا فرجي‌دانا ايستادند تا او را از ادامه حضور در وزارت علوم باز بدارند ۱۱۰ نفر بودند اين‌بار تعداد آنهايي كه مقابل نيلي ايستادند تا او وارد وزارت علوم نشود به ۱۶۰ نفر رسيد. آرايي كه شايد بتوان آنها را به نوعي افزايش تعداد مخالفان دولت در مجلس دانست"
اعتماد نیز در این باره نوشته است: اگر تا همين دو ماه پيش فراكسيون اكثريت مجلس مدافع سرسخت دولت بود و براي ماندن فردي همانند رضا فرجي‌دانا در مجموعه دولت رايزني و تلاش مي‌كرد و رييس مجلس شخصا براي وزير دولت وارد عمل مي‌شد اين‌بار از اين خبرها نبود. نه در فراكسيون اكثريت كه همان رهروان ولايت بود خبري از حمايت گسترده بود و نه خبري از رايزني و تلاش براي ورود نيلي به مجموعه وزارت علوم. علي لاريجاني هم مخالف بودنش با وزير پيشنهادي علوم را تكذيب نكرد و اين‌بار حتي فراكسيون رهروان ولايت هم پشت دولت را خالي كرد تا صف‌بندي‌هاي جديد مجلس نشان داده شود.
عدم اعتماد مجلس به نیلی بهانه ای برای تولید فشار به نمایندگان
اما برخی از ناظرین سیاسی تایید می کنند که برخی در دولت با معرفی نیلی به عنوان گزینه پیشنهادی به دنبال ایجاد فشار به مجلس هستند. بدین ترتیب که با عدم رای اعتماد به نیلی هزینه های به مجلس تحمیل می شود و به نوعی در رد گزینه بعدی دولت برای وزارت علوم مجبور به محافظه کاری خواهد شد.
روزنامه اصلاح طلب شرق و نزدیک به دولت یازدهم نیز به همین محاسبه اشاره می کند. در تحلیل این روزنامه درباره عدم رای اعتماد آمده است: "اتفاق دیروز بیش‌ازپیش مجلس را در معرض قضاوت افکارعمومی و جامعه دانشگاهی کشور قرار داد. مجلس تاکنون گام‌هایی همچون تلاش و زمینه‌سازی برای عدم‌معرفی جعفر توفیقی، عدم‌رای‌اعتماد به جعفر میلی‌منفرد، دادن رای‌اعتماد شکننده به فرجی‌دانا و پس‌گرفتن او و همچنین عدم‌رای‌اعتماد به گزینه غیرسیاسی دولت برداشته است و این اقدامات همگی مجلس را متحمل هزینه‌های زیادی در افکارعمومی می‌کند. شاید به همین دلیل بود که روحانی در نطق خود، قضاوت را به افکارعمومی سپرد، آن‌هم در یکی، دوسال مانده به انتخاب مجلس. علاوه‌بر این، عدم‌رای‌اعتماد به نیلی می‌تواند چوب خط استیضاح در مجلس را پرتعداد‌تر کند و حاشیه امنیت نسبی‌ای برای سایر وزرا (به‌خصوص وزیر فرهنگ‌وارشاداسلامی) طی ماه‌های آینده ایجاد کند، زیرا تعدد استیضاح‌ها، آن‌هم برای دولتی که از رای اکثریت مردم برخوردار است وجهه سیاسی مناسبی را برای مجلس ترسیم نخواهد کرد. هرچند، مجلس نهم نشان داده چندان هم قابل پیش‌بینی نیست و از قواعد رایج پیروی نمی‌کند"
روزنامه اعتماد نیز نوشت: آراي نيلي نشان داد كه نظر مثبت نمايندگان نسبت به وزرايي كه روحاني براي اين وزارتخانه به مجلس معرفي مي‌كند هر روز كمتر مي‌شود و شايد براي معرفي وزير بعدي بايد تنها دو پيش بيني داشت. يا مجلس براي متهم نشدن نزد افكار عمومي راي بالايي به وزير پيشنهادي مي‌دهد يا آنكه اين‌بار هم راي كمتر خواهد شد تا شرايط براي روحاني سخت‌تر از گذشته شود.
آیا دولت به سمت لج بازی خواهد رفت یا اصلاح؟
بنابراین باید منتظر ماند و دید آیا دولت به سمت اصلاح روند خود در وزارت علوم خواهد رفت یا با ظن فشار به مجلس می خواهد گزینه ای همانند چهره های همچون نیلی،فرجی دانا، جعفر توقیفی و... را به نمایندگان مردم تحمیل بکند. متاسفانه روند عملکرد و دیدگاه های آقای رییس جمهور در وزارت علوم علائم مثبت و امیدوار کننده ای را نشان نمی دهد.
* رجا
