در حالی آخوندی، وزیر راه و شهرسازی دولت یازدهم از ابتدای وزارت خود وعده تکمیل و تحویل واحدهای باقیمانده مسکن مهر را به متقاضیان داد که خبرهای جدید حکایت از تحویل این واحدهای مسکونی بدون امکانات زیربنایی به متقاضیان دارد.
به گزارش شهدای ایران، در دوره‌ای که مسکن یکی از چالش‌های مهم جامعه محسوب می‌شود، مسکن مهر را می‌توان یکی از مهمترین اقدامات دولت دهم در تامین مسکن اقشار ضعیف و کم درآمد دانست چرا که این طرح توانست تا حد قابل توجهی با ایجاد تعادل میزان عرضه و تقاضا در این بازار بر این چالش فائق آمده و بخشی از نیازهای مردم را تامین کند.
با تمام شدن عمر دولت دهم این موفقیت بزرگ با سرنوشتی عجیب مواجه شد. دولت یازدهم که در آغاز کار خود هیچ‌گاه از خود مخالفتی با طرح مسکن مهر نشان نداده بود، پس از چند وقت به صورت گسترده طرح را مورد هجمه خود قرار داد تا نشان دهد اعتقادی به طرح مسکن مهر نداشته و ارده‌ای نیز برای ادامه دادن آن در این دولت وجود ندارد. این مخالفت‌های آخوندی با طرح دولت احمدی‌نژاد، متقاضیان خرید واحدهای مسکونی مهر را هر روز با چالشی جدید مواجه شوند.
چالش اول: دستور توقف مسکن مهر از سوی آقای وزیر
در ابتدای وزارت عباس آخوندی، وی طرح مسکن مهر را عامل 40 درصد تورم دانست که البته در همان زمان با واکنش‌های نمایندگان مجلس و کارشناسان همراه داشت.
در ادامه نیز با وجود اینکه آخوندی وعده تکمیل و تحویل واحدهای باقیمانده مسکن مهر را داده بود، اما در اوایل آبان ماه سال 92 دستور توقف مسکن مهر را صادر کرده و اعلام کرد: «مسکن مهر به ظاهر به نفع مردم است، اما در واقع این پروژه برای گرفتار کردن هم دولت‌های آینده است و هم مردم. خیلی طرح جالبی نبوده است که گفته می‌شود که آیا متوقف می‌شود یا نه چرا که باید متوقف شود. این طرحی نیست که خیلی مناسب باشد و فکر کنید باید ادامه یابد.»
چالش دوم: افزایش قیمت واحدهای مسکونی مهر و توان پایین متقاضیان
ماجرا به همینجا ختم نشد. افزایش قیمت مسکن مهر از دیگر چالش‌هایی بود که متقاضیان این واحدها با آن مواجه شدند. این اقدام دولت یازدهم در حالی بود که در زمان وزارت نیکزاد دستور 20 ساله شدن پرداخت اقساط مسکن مهر صادر شده بود. اما آخوندی مصوبه فوق را لغو کرده و گفت: «بازپرداخت اقساط تسهیلات مسکن مهر همان ۱۵ساله است و دولت حق ندارد برای بانک مرکزی تعیین تکلیف کند.» اظهار نظری که خیلی زود از سوی قائم‌مقام آخوندی تکذیب شد و وی اعلام کرد : «20 ساله شدن بازپرداخت وام مسکن مهر که در دولت دهم از طرف هیات دولت ابلاغ شده بود به قوت خود باقی است و مصوبه جدید در این خصوص نداشته‌ایم.»
اما در نهایت باز هم یک ماه بعد رئیس‌جمهور دستور اجرای مصوبه قبل را داد و قائم مقام وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: «در ماه‌های گذشته به مدت بازپرداخت تسهیلات بانکی اعتراض داشتیم که با تاکید رئیس‌جمهور بر انجام تعهدات دولت گذشته در حوزه مسکن مهر و پیگیری وزیر راه و شهرسازی موضوع بازپرداخت تسهیلات از 15 سال به 20 با در نظر گرفتن دوران مشارکت برای متقاضیانی که هنوز دفترچه اقساط خود را دریافت نکرده‌اند، مصوب شد.»
چالش سوم: دریافت وجه اضافه برای تکمیل واحدهای مسکونی
رها شدن طرح ساخت و تحویل واحدهای باقیمانده مسکن مهر و دست به دست شدن این واحدها از پیمانکاری به پیمانکار دیگر، تنها نتیجه‌ای که در پی داشت هدر رفت زمان، افزایش قیمت و تقاضای پول بیشتر از متقاضیان برای تحویل خانه‌هایشان است. موضوعی که انبوه‌سازان و تولیدکنندگان مسکن مهر از انتشار اخبار مربوط آن اظهار خوشحالی کرده و آن را عادلانه می‌خوانند.
ایرج رهبر، رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان در گفتگو با خبرنگار اقتصادی "خبرگزاری دانشجو" در پاسخ به این سوال که که آیا دریافت مجدد پول از متقاضیان مسکن مهر که واحد مسکونی خود را تحویل نگرفته‌اند و هر بار با تغییر پیمانکار متحمل هزینه‌ای جدید می‌شوند، قانونی است، اظهار داشت: در صورتی که واحد مسکونی تحویل گرفته شده باشد نباید دیگر اضافه دریافتی دریافت شود اما واحدهایی که هنوز تحویل داده نشده و در حال تکمیل می‌باشند، طبیعتا بر اساس افزایش قیمتی که در بخشنامه سازمان مدیریت مشخص شده است، مبلغی محاسبه شده و از متقاضیان دریافت می‌شود.
وی تاکید کرد: دریافت این وجوه اضافه بر اساس افزایش قیمت‌های موجود در بخشنامه غیرقانونی نیست.
مجتبی بیگدلی، رئیس انجمن انبوه‌سازان کشور نیز در این رابطه به"خبرگزاری دانشجو" گفت: افزایش قیمت مسکن مهر عادلانه است، چرا که با افزایش حدود 10 برابری قیمت مسکن، قیمت ساخت هیچ تکانی نخورده بود.
وی ادامه داد: این افزایش قیمت برای نجات دادن طرح مسکن مهر کاری ضروری است، چرا که باید پروژه‌های ناتمام را به طریقی به تمام رساند تا به دست مردم برسند. پس نه تنها این موضوع عادلانه است، بلکه به نجات طرح کمک می‌کند.
بیگدلی در جواب به این سوال که چرا تسهیلاتی از سوی دولت در اختیار انبوه‌سازان قرار نمی‌گیرد تا بار افزایش قیمت مسکن مهر بر دوش مردم انداخته نشود، بیان کرد: دولت با تصمیمات خود، تولیدکننده و کارآفرین را نابود نکند، تسهیلات نمی‌خواهیم.
وی اظهار داشت: قیمت مسکن مهر افزایش پیدا کند بسیار بهتر از این است که 20 سال از شروع پروژه‌‌ای بگذرد و خبری از آن نشود.
چالش چهارم: واگذاری واحدهای مسکن مهر بدون امکانات زیربنایی
در حالی وزارت راه و شهرسازی از سال گذشته مردم را با وعده به سرانجام رساندن پروژه‌های نیمه تمام مسکن مهر مشغول کرده است که هنوز این معضل برطرف نشده و نوبت به واگذاری واحدهای مسکن مهر بدون امکانات زیربنایی به متقاضیان توسط برخی تعاونی‌های مسکن رسیده است. ورود تعاونی‌ها به طرح مسکن مهر در سال‌های اخیر با حاشیه‌هایی همراه بوده است؛ یکی از این حواشی مربوط به تخلفاتی بود که به «تخلفات پنهان» مشهور شد.
از جمله امکانات زیربنایی قید شده در تعهدات تحویل واحدهای مسکونی مهر به غیر از آب و برق و گاز، نصب کامل پکیج و رادیاتورها، رنگ‌آمیزی و همچنین نصب کابیت و کمدهای دیواری است.
بر اساس قیمت‌های روز هزینه خرید پکیج برای یک واحد ۸۰ متری حدود ۲ میلیون تومان است. با احتساب ۵ عدد رادیاتور (۲ رادیاتور در اتاق‌ها، ۲ رادیاتور در پذیرایی و یک راداتور در حمام) هزینه خرید و نصب پکیج به همراه رادیاتورها حدود ۴ میلیون تومان خرج روی دست متقاضی مسکن مهر می‌گذارد.
از سوی دیگر اگر هزینه کابینت محاسبه شود، متقاضی برای این بخش نیز باید حداقل ۵ میلیون تومان کنار بگذارد تا بتواند کابینت‌های تقریبا معمولی را در واحد مسکن مهر نصب کند.
هزینه رنگ‌آمیزی واحد را نیز به لیست هزینه‌های متقاضی اضافه کنید. در حال حاضر هزینه خرید رنگ به اصطلاح روغنی و رنگ‌آمیزی واحد کمی بیش از ۲ میلیون تومان هزینه دارد. بنابراین تا اینجای کار برای خرید پکیج، رادیاتور و نصب آنها، کابینت و رنگ‌آمیزی، متقاضی مسکن مهر باید ۱۱ میلیون تومان داشته باشد.
اگر هزینه نصب کمد دیواری را نیز که در برخی از قراردادهای مسکن مهر قید شده است نیز به این لیست اضافه کنیم چیزی در حدود 2 میلیون نیز باید برای اینکار کنار گذاشت. یعنی در مجموع یک متقاضی مسکن مهر باید یک حساب با حداقل ۱۳ میلیون تومان داشته باشد تا بتواند پس از تحویل واحد مسکونی‌اش در آن ساکن شود.
جالب‌تر زمانی است که متوجه شدیم شرکت گاز بدون نصب پکیج، کنتور گاز را نصب نمی‌کند که آن نیز هزینه‌ای جداگانه بر دوش این صاحب خانه‌ها خواهد گذاشت.
به نظر می‌رسد این مشکلات تمامی ندارد و این متقاضیان هر روز باید با چالشی جدید مواجه شوند و تنها کاری که می‌توانند انجام دهند وفق دادن خود با شرایط موجود است. مسائلی که گفته شد شاید تنها بخشی از مشکلات متقاضیان و یا ساکنین فعلی مسکن مهر باشد که با بی‌مهری دولت یازدهم در برخورد با این مسئله مواجه شده‌اند و با توجه به عدم اعتقاد آخوندی به این طرح امیدی نیز به بهبود شرایط ندارند.
*خبرگزاری دانشجو
با تمام شدن عمر دولت دهم این موفقیت بزرگ با سرنوشتی عجیب مواجه شد. دولت یازدهم که در آغاز کار خود هیچ‌گاه از خود مخالفتی با طرح مسکن مهر نشان نداده بود، پس از چند وقت به صورت گسترده طرح را مورد هجمه خود قرار داد تا نشان دهد اعتقادی به طرح مسکن مهر نداشته و ارده‌ای نیز برای ادامه دادن آن در این دولت وجود ندارد. این مخالفت‌های آخوندی با طرح دولت احمدی‌نژاد، متقاضیان خرید واحدهای مسکونی مهر را هر روز با چالشی جدید مواجه شوند.
چالش اول: دستور توقف مسکن مهر از سوی آقای وزیر
در ابتدای وزارت عباس آخوندی، وی طرح مسکن مهر را عامل 40 درصد تورم دانست که البته در همان زمان با واکنش‌های نمایندگان مجلس و کارشناسان همراه داشت.
در ادامه نیز با وجود اینکه آخوندی وعده تکمیل و تحویل واحدهای باقیمانده مسکن مهر را داده بود، اما در اوایل آبان ماه سال 92 دستور توقف مسکن مهر را صادر کرده و اعلام کرد: «مسکن مهر به ظاهر به نفع مردم است، اما در واقع این پروژه برای گرفتار کردن هم دولت‌های آینده است و هم مردم. خیلی طرح جالبی نبوده است که گفته می‌شود که آیا متوقف می‌شود یا نه چرا که باید متوقف شود. این طرحی نیست که خیلی مناسب باشد و فکر کنید باید ادامه یابد.»
چالش دوم: افزایش قیمت واحدهای مسکونی مهر و توان پایین متقاضیان
ماجرا به همینجا ختم نشد. افزایش قیمت مسکن مهر از دیگر چالش‌هایی بود که متقاضیان این واحدها با آن مواجه شدند. این اقدام دولت یازدهم در حالی بود که در زمان وزارت نیکزاد دستور 20 ساله شدن پرداخت اقساط مسکن مهر صادر شده بود. اما آخوندی مصوبه فوق را لغو کرده و گفت: «بازپرداخت اقساط تسهیلات مسکن مهر همان ۱۵ساله است و دولت حق ندارد برای بانک مرکزی تعیین تکلیف کند.» اظهار نظری که خیلی زود از سوی قائم‌مقام آخوندی تکذیب شد و وی اعلام کرد : «20 ساله شدن بازپرداخت وام مسکن مهر که در دولت دهم از طرف هیات دولت ابلاغ شده بود به قوت خود باقی است و مصوبه جدید در این خصوص نداشته‌ایم.»
اما در نهایت باز هم یک ماه بعد رئیس‌جمهور دستور اجرای مصوبه قبل را داد و قائم مقام وزیر راه و شهرسازی اعلام کرد: «در ماه‌های گذشته به مدت بازپرداخت تسهیلات بانکی اعتراض داشتیم که با تاکید رئیس‌جمهور بر انجام تعهدات دولت گذشته در حوزه مسکن مهر و پیگیری وزیر راه و شهرسازی موضوع بازپرداخت تسهیلات از 15 سال به 20 با در نظر گرفتن دوران مشارکت برای متقاضیانی که هنوز دفترچه اقساط خود را دریافت نکرده‌اند، مصوب شد.»
چالش سوم: دریافت وجه اضافه برای تکمیل واحدهای مسکونی
رها شدن طرح ساخت و تحویل واحدهای باقیمانده مسکن مهر و دست به دست شدن این واحدها از پیمانکاری به پیمانکار دیگر، تنها نتیجه‌ای که در پی داشت هدر رفت زمان، افزایش قیمت و تقاضای پول بیشتر از متقاضیان برای تحویل خانه‌هایشان است. موضوعی که انبوه‌سازان و تولیدکنندگان مسکن مهر از انتشار اخبار مربوط آن اظهار خوشحالی کرده و آن را عادلانه می‌خوانند.
ایرج رهبر، رئیس کانون سراسری انبوه‌سازان در گفتگو با خبرنگار اقتصادی "خبرگزاری دانشجو" در پاسخ به این سوال که که آیا دریافت مجدد پول از متقاضیان مسکن مهر که واحد مسکونی خود را تحویل نگرفته‌اند و هر بار با تغییر پیمانکار متحمل هزینه‌ای جدید می‌شوند، قانونی است، اظهار داشت: در صورتی که واحد مسکونی تحویل گرفته شده باشد نباید دیگر اضافه دریافتی دریافت شود اما واحدهایی که هنوز تحویل داده نشده و در حال تکمیل می‌باشند، طبیعتا بر اساس افزایش قیمتی که در بخشنامه سازمان مدیریت مشخص شده است، مبلغی محاسبه شده و از متقاضیان دریافت می‌شود.
وی تاکید کرد: دریافت این وجوه اضافه بر اساس افزایش قیمت‌های موجود در بخشنامه غیرقانونی نیست.
مجتبی بیگدلی، رئیس انجمن انبوه‌سازان کشور نیز در این رابطه به"خبرگزاری دانشجو" گفت: افزایش قیمت مسکن مهر عادلانه است، چرا که با افزایش حدود 10 برابری قیمت مسکن، قیمت ساخت هیچ تکانی نخورده بود.
وی ادامه داد: این افزایش قیمت برای نجات دادن طرح مسکن مهر کاری ضروری است، چرا که باید پروژه‌های ناتمام را به طریقی به تمام رساند تا به دست مردم برسند. پس نه تنها این موضوع عادلانه است، بلکه به نجات طرح کمک می‌کند.
بیگدلی در جواب به این سوال که چرا تسهیلاتی از سوی دولت در اختیار انبوه‌سازان قرار نمی‌گیرد تا بار افزایش قیمت مسکن مهر بر دوش مردم انداخته نشود، بیان کرد: دولت با تصمیمات خود، تولیدکننده و کارآفرین را نابود نکند، تسهیلات نمی‌خواهیم.
وی اظهار داشت: قیمت مسکن مهر افزایش پیدا کند بسیار بهتر از این است که 20 سال از شروع پروژه‌‌ای بگذرد و خبری از آن نشود.
چالش چهارم: واگذاری واحدهای مسکن مهر بدون امکانات زیربنایی
در حالی وزارت راه و شهرسازی از سال گذشته مردم را با وعده به سرانجام رساندن پروژه‌های نیمه تمام مسکن مهر مشغول کرده است که هنوز این معضل برطرف نشده و نوبت به واگذاری واحدهای مسکن مهر بدون امکانات زیربنایی به متقاضیان توسط برخی تعاونی‌های مسکن رسیده است. ورود تعاونی‌ها به طرح مسکن مهر در سال‌های اخیر با حاشیه‌هایی همراه بوده است؛ یکی از این حواشی مربوط به تخلفاتی بود که به «تخلفات پنهان» مشهور شد.
از جمله امکانات زیربنایی قید شده در تعهدات تحویل واحدهای مسکونی مهر به غیر از آب و برق و گاز، نصب کامل پکیج و رادیاتورها، رنگ‌آمیزی و همچنین نصب کابیت و کمدهای دیواری است.
بر اساس قیمت‌های روز هزینه خرید پکیج برای یک واحد ۸۰ متری حدود ۲ میلیون تومان است. با احتساب ۵ عدد رادیاتور (۲ رادیاتور در اتاق‌ها، ۲ رادیاتور در پذیرایی و یک راداتور در حمام) هزینه خرید و نصب پکیج به همراه رادیاتورها حدود ۴ میلیون تومان خرج روی دست متقاضی مسکن مهر می‌گذارد.
از سوی دیگر اگر هزینه کابینت محاسبه شود، متقاضی برای این بخش نیز باید حداقل ۵ میلیون تومان کنار بگذارد تا بتواند کابینت‌های تقریبا معمولی را در واحد مسکن مهر نصب کند.
هزینه رنگ‌آمیزی واحد را نیز به لیست هزینه‌های متقاضی اضافه کنید. در حال حاضر هزینه خرید رنگ به اصطلاح روغنی و رنگ‌آمیزی واحد کمی بیش از ۲ میلیون تومان هزینه دارد. بنابراین تا اینجای کار برای خرید پکیج، رادیاتور و نصب آنها، کابینت و رنگ‌آمیزی، متقاضی مسکن مهر باید ۱۱ میلیون تومان داشته باشد.
اگر هزینه نصب کمد دیواری را نیز که در برخی از قراردادهای مسکن مهر قید شده است نیز به این لیست اضافه کنیم چیزی در حدود 2 میلیون نیز باید برای اینکار کنار گذاشت. یعنی در مجموع یک متقاضی مسکن مهر باید یک حساب با حداقل ۱۳ میلیون تومان داشته باشد تا بتواند پس از تحویل واحد مسکونی‌اش در آن ساکن شود.
جالب‌تر زمانی است که متوجه شدیم شرکت گاز بدون نصب پکیج، کنتور گاز را نصب نمی‌کند که آن نیز هزینه‌ای جداگانه بر دوش این صاحب خانه‌ها خواهد گذاشت.
به نظر می‌رسد این مشکلات تمامی ندارد و این متقاضیان هر روز باید با چالشی جدید مواجه شوند و تنها کاری که می‌توانند انجام دهند وفق دادن خود با شرایط موجود است. مسائلی که گفته شد شاید تنها بخشی از مشکلات متقاضیان و یا ساکنین فعلی مسکن مهر باشد که با بی‌مهری دولت یازدهم در برخورد با این مسئله مواجه شده‌اند و با توجه به عدم اعتقاد آخوندی به این طرح امیدی نیز به بهبود شرایط ندارند.
*خبرگزاری دانشجو
