پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای طی فراخوانی اعلام کرد به پرسش‌های شرعی مخاطبان که مربوط به احکام عزاداری است، پاسخ می‌دهد.
به گزارش شهدای ایران،پیرو این فراخوان، حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده، کارشناس مسائل فقهی به پرتکرارترین سوالات، مطابق با فتاوای حضرت آیت الله العظمی خامنه ای پاسخ داده است که بخشی از آن در شماره قبل منتشر شد.
بخش دوم از پرسش های شرعی و پاسخ های حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده به این شرح است:
یک عزاداری مورد رضایت اهل بیت علیهم السلام چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
عزاداری دو حیث دارد: یک حیث محتوایی است و مطالبی که گفته می شود، یک حیث قالب و شیوه عزاداری است. از نظر محتوا آنچه که گفته می شود نباید مطالب حرام و خلاف شرع باشد، یعنی دروغ نباشد، غلو نباشد، موجب وهن به مذهب نباشد، موجب تنقیص مقام اباعبدالله علیه السلام و معصومین علیهم السلام نباشد و همچنین موجب پایین آمدن مقام خود مومنین و عزاداران هم نباشد؛ یعنی از نظر محتوا مطالب مستند باشد، خلاف عقاید مکتب اهل بیت علیهم السلام نباشد، خلاف مرام اهل بیت علیهم السلام نباشد. نسبت به شیوه عزاداری اولا همراه با کار حرام مثل موسیقی حرام و امثال اینها نباشد و موجب وهن مذهب هم نباشد، یعنی کاری نکنند که سوژه به دست دشمنان بیفتد و با این شیوه عزاداری که داریم، آنها علیه مکتب اهل بیت علیهم السلام و پیروان مکتب اهل بیت علیهم السلام تبلیغ سوء داشته باشند.
آیا گفتن ذکر حسین علیه السلام در سینه زنی و به اصطلاح شور تند و پشت سر هم، بی احترامی است و اشکال شرعی دارد؟ آیا این مصداق غنای روضه خوانی است؟
ظاهرا مصداق غنا نباشد، اما رهبر انقلاب به برخی از مداحان یک توصیه ای داشتند که تکرار این الفاظ ثمره چندانی ندارد و عین عبارت این بود که فرمودند: «این مداحی شما، نوحه خوانی شما باید حکم یک منبر آموزنده را داشته باشد.» یعنی قصیده هایی را بخوانید، مطالبی را داشته باشید که مردم بر معرفتشان نسبت به ائمه اطهار علیهم السلام و تاریخی که گذشته و وقایعی که در عاشورا اتفاق افتاده است اطلاع بیشتری پیدا کنند؛ باید یک منبر آموزنده باشد؛ و می فرمودند که تکرار این الفاظ ثمره ای ندارد. البته نمی توانیم به طور کلی بگوییم حرام است؛ نه حرام نیست و به عنوان یک فتوا نیست. به عنوان یک توصیه که به جای تکرار این الفاظ مطالبی گفته شود که برای مخاطبان ضمن این که عزاداری هست مفید هم باشد و بر معرفت آنها بیفزاید و چیز یاد بگیرند.
بتازگی یک مغازه ای باز کردم و از آنجایی که در ماه محرم تعداد مشتری ها در منطقه ما بیشتر می شود و با این شرایط من مقداری هم به بازار بدهکارم، می خواستم بدانم اگر تاسوعا و عاشورا مغازه را باز کنم و خرید و فروشی داشته باشم اشکال شرعی دارد؟
مومنان در ایام عزای معصومین علیهم السلام از یک سری کارها پرهیز می کنند؛ مثلا مجلس شادی ندارند، اما اگر عقد خوانده شود اشکالی ندارد. معمولا کارها را تعطیل می کنند تا در مراسمی که جزو شعائر مذهبی شناخته می شود، شرکت کنند. اگر مغازه باز کردن شما در آن ایام توهینی باشد به عزاداران یا به عزاداری یا به اباعبدالله حسین علیه السلام، بله این اشکال دارد. اما اگر یک مغازه ای است که چند ساعتی باز می کنید که برخی از حوائج مومنان برآورده شود و بعد هم مغازه را می بندید و هیچ بی احترامی و توهین به عزاداری عزاداران یا خدای ناکرده به اباعبدالله حسین(ع) از آن برداشت نشود، اشکالی ندارد. ولی به طور کلی معمولا مومنین در یک سری ایام خاص مثل عاشورا، دست از یک سری کارهای دیگر می کشند و همگی در مراسم عزای سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله حسین(ع) شرکت می کنند.
لعن برخی از دشمنان اهل بیت علیهم السلام در مکان های عمومی یا خصوصی چه حکمی دارد؟
این هم از جمله پرسش هایی است که بارها پاسخش را شاید همه شما از خود حضرت آقا شنیده باشید و همین اواخر بیشتر تاکید داشتند. به خاطر این فتنه هایی که در جهان اسلام پیش آمده است و برادرکشی و مسلمان کشی بین برخی از مسلمانان و ضرری که برای جهان اسلام دارد و سودش را استکبار جهانی و صهیونیسم بین الملل می برد، بارها شنیده اید که ایشان فرموده اند به مقدسات دیگر مذاهب توهین نکنید و توهین به مقدسات دیگر مذاهب را حرام دانسته اند. به علاوه هر عملی که موجب تفرقه بین مسلمانان شود، ایشان آن را منع کرده اند و حرام دانسته اند؛ بنابراین مومنین از کارهایی که به هر حال سودی ندارد، بلکه ضرر دارد و موجب اختلاف بین مسلمان ها می شود و موجب برادرکشی بین مسلمانان می شود یا موجب وهن مذهب هست یا به نحوی توهین به مقدسات دیگر مذاهب اسلامی است ان شاءلله بپرهیزند که این عمل جایز نیست. سوال دومی که در اینجا مطرح شده این است که در این مجالس می شود شرکت کرد یا نه؟ یک وقت هست شما شرکت می کنید تا آن منبری یا آن مداح را از این کار خودش باز دارید ـ حالا با تذکر محترمانه که از این گفته های تفرقه انگیز بپرهیزد ـ این گاهی وقت ها لازم و واجب است. اما اگر شرکت شما این اثر را ندارد، بلکه مجلس چنین افرادی که تفرقه می اندازند تقویت می شود، گاهی وقت ها شرکت در چنین مجالسی جایز نیست و باید پرهیز شود.
نظر حضرت آقا در مورد الفاظی که در عزاداری ها و نوحه ها استفاده می شود و در شأن یک مسلمان و حتی انسان نیست و نسبت دادن یک سری الفاظ رکیک به خود چه حکمی دارد؟
کلا در عزاداری آن نزاکت و سنگینی و وزانت عزاداری باید حفظ شود. در پاسخ یکی از پرسش ها اشاره کردیم که هم باید از مطالبی که حرام است ـ و کذب مثل غلو نسبت به ائمه اطهار علیهم السلام ـ پرهیز شده و هم باید از مطالبی که دون شأن یک مسلمان است، پرهیز شود. اصلا اسلام، پیروان خودش را وزین، سنگین و باوقار می پسندد. در تعابیری که خوانده می شود، در نوحه ها ولو حالا در مقام اظهار ارادت به معصومین علیهم السلام یا به اباعبدالله علیه السلام باشد، اما در شأن یک مومن نیست چنین الفاظی به کار ببرد و در عزاداری از آن پرهیز شود.
بخش دوم از پرسش های شرعی و پاسخ های حجت الاسلام والمسلمین فلاح زاده به این شرح است:
یک عزاداری مورد رضایت اهل بیت علیهم السلام چه ویژگی هایی باید داشته باشد؟
عزاداری دو حیث دارد: یک حیث محتوایی است و مطالبی که گفته می شود، یک حیث قالب و شیوه عزاداری است. از نظر محتوا آنچه که گفته می شود نباید مطالب حرام و خلاف شرع باشد، یعنی دروغ نباشد، غلو نباشد، موجب وهن به مذهب نباشد، موجب تنقیص مقام اباعبدالله علیه السلام و معصومین علیهم السلام نباشد و همچنین موجب پایین آمدن مقام خود مومنین و عزاداران هم نباشد؛ یعنی از نظر محتوا مطالب مستند باشد، خلاف عقاید مکتب اهل بیت علیهم السلام نباشد، خلاف مرام اهل بیت علیهم السلام نباشد. نسبت به شیوه عزاداری اولا همراه با کار حرام مثل موسیقی حرام و امثال اینها نباشد و موجب وهن مذهب هم نباشد، یعنی کاری نکنند که سوژه به دست دشمنان بیفتد و با این شیوه عزاداری که داریم، آنها علیه مکتب اهل بیت علیهم السلام و پیروان مکتب اهل بیت علیهم السلام تبلیغ سوء داشته باشند.
آیا گفتن ذکر حسین علیه السلام در سینه زنی و به اصطلاح شور تند و پشت سر هم، بی احترامی است و اشکال شرعی دارد؟ آیا این مصداق غنای روضه خوانی است؟
ظاهرا مصداق غنا نباشد، اما رهبر انقلاب به برخی از مداحان یک توصیه ای داشتند که تکرار این الفاظ ثمره چندانی ندارد و عین عبارت این بود که فرمودند: «این مداحی شما، نوحه خوانی شما باید حکم یک منبر آموزنده را داشته باشد.» یعنی قصیده هایی را بخوانید، مطالبی را داشته باشید که مردم بر معرفتشان نسبت به ائمه اطهار علیهم السلام و تاریخی که گذشته و وقایعی که در عاشورا اتفاق افتاده است اطلاع بیشتری پیدا کنند؛ باید یک منبر آموزنده باشد؛ و می فرمودند که تکرار این الفاظ ثمره ای ندارد. البته نمی توانیم به طور کلی بگوییم حرام است؛ نه حرام نیست و به عنوان یک فتوا نیست. به عنوان یک توصیه که به جای تکرار این الفاظ مطالبی گفته شود که برای مخاطبان ضمن این که عزاداری هست مفید هم باشد و بر معرفت آنها بیفزاید و چیز یاد بگیرند.
بتازگی یک مغازه ای باز کردم و از آنجایی که در ماه محرم تعداد مشتری ها در منطقه ما بیشتر می شود و با این شرایط من مقداری هم به بازار بدهکارم، می خواستم بدانم اگر تاسوعا و عاشورا مغازه را باز کنم و خرید و فروشی داشته باشم اشکال شرعی دارد؟
مومنان در ایام عزای معصومین علیهم السلام از یک سری کارها پرهیز می کنند؛ مثلا مجلس شادی ندارند، اما اگر عقد خوانده شود اشکالی ندارد. معمولا کارها را تعطیل می کنند تا در مراسمی که جزو شعائر مذهبی شناخته می شود، شرکت کنند. اگر مغازه باز کردن شما در آن ایام توهینی باشد به عزاداران یا به عزاداری یا به اباعبدالله حسین علیه السلام، بله این اشکال دارد. اما اگر یک مغازه ای است که چند ساعتی باز می کنید که برخی از حوائج مومنان برآورده شود و بعد هم مغازه را می بندید و هیچ بی احترامی و توهین به عزاداری عزاداران یا خدای ناکرده به اباعبدالله حسین(ع) از آن برداشت نشود، اشکالی ندارد. ولی به طور کلی معمولا مومنین در یک سری ایام خاص مثل عاشورا، دست از یک سری کارهای دیگر می کشند و همگی در مراسم عزای سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله حسین(ع) شرکت می کنند.
لعن برخی از دشمنان اهل بیت علیهم السلام در مکان های عمومی یا خصوصی چه حکمی دارد؟
این هم از جمله پرسش هایی است که بارها پاسخش را شاید همه شما از خود حضرت آقا شنیده باشید و همین اواخر بیشتر تاکید داشتند. به خاطر این فتنه هایی که در جهان اسلام پیش آمده است و برادرکشی و مسلمان کشی بین برخی از مسلمانان و ضرری که برای جهان اسلام دارد و سودش را استکبار جهانی و صهیونیسم بین الملل می برد، بارها شنیده اید که ایشان فرموده اند به مقدسات دیگر مذاهب توهین نکنید و توهین به مقدسات دیگر مذاهب را حرام دانسته اند. به علاوه هر عملی که موجب تفرقه بین مسلمانان شود، ایشان آن را منع کرده اند و حرام دانسته اند؛ بنابراین مومنین از کارهایی که به هر حال سودی ندارد، بلکه ضرر دارد و موجب اختلاف بین مسلمان ها می شود و موجب برادرکشی بین مسلمانان می شود یا موجب وهن مذهب هست یا به نحوی توهین به مقدسات دیگر مذاهب اسلامی است ان شاءلله بپرهیزند که این عمل جایز نیست. سوال دومی که در اینجا مطرح شده این است که در این مجالس می شود شرکت کرد یا نه؟ یک وقت هست شما شرکت می کنید تا آن منبری یا آن مداح را از این کار خودش باز دارید ـ حالا با تذکر محترمانه که از این گفته های تفرقه انگیز بپرهیزد ـ این گاهی وقت ها لازم و واجب است. اما اگر شرکت شما این اثر را ندارد، بلکه مجلس چنین افرادی که تفرقه می اندازند تقویت می شود، گاهی وقت ها شرکت در چنین مجالسی جایز نیست و باید پرهیز شود.
نظر حضرت آقا در مورد الفاظی که در عزاداری ها و نوحه ها استفاده می شود و در شأن یک مسلمان و حتی انسان نیست و نسبت دادن یک سری الفاظ رکیک به خود چه حکمی دارد؟
کلا در عزاداری آن نزاکت و سنگینی و وزانت عزاداری باید حفظ شود. در پاسخ یکی از پرسش ها اشاره کردیم که هم باید از مطالبی که حرام است ـ و کذب مثل غلو نسبت به ائمه اطهار علیهم السلام ـ پرهیز شده و هم باید از مطالبی که دون شأن یک مسلمان است، پرهیز شود. اصلا اسلام، پیروان خودش را وزین، سنگین و باوقار می پسندد. در تعابیری که خوانده می شود، در نوحه ها ولو حالا در مقام اظهار ارادت به معصومین علیهم السلام یا به اباعبدالله علیه السلام باشد، اما در شأن یک مومن نیست چنین الفاظی به کار ببرد و در عزاداری از آن پرهیز شود.
