در 31 شهريور 1359 رژيم بعثي عراق با تصميم و طرح قبلي و با هدف برانداختن نظام نوپاي جمهوري اسلامي جنگي تمام عيار را عليه ايران اسلامي آغاز کرد.
شهدای ایران: صدام حسين رئيس جمهور عراق با ظاهر شدن در برابر دوربين‌هاي تلويزيون عراق با پاره کردن قرارداد 1975 الجزاير، آغاز تجاوز رژيم بعثي به خاک ايران را اعلام کرد. جنگي نابرابر در شرايطي به ايران اسلامي تحميل شد که از جانب استکبار جهاني بويژه آمريکا تحت فشار شديدي قرار داشت و در داخل کشور نيز جناح هاي وابسته به غرب و شرق، با ايجاد هياهوي تبليغاتي و ايجاد درگيري‌هاي نظامي در صدد تضعيف نظام بودند و نيروهاي نظامي نيز به خاطر تبعات قهري انقلاب، هنوز مراحل بازسازي و ساماندهي را به طور کامل پشت سر ننهاده بودند.
آمريکا براي به سازش کشاندن جمهوري اسلامي و در نهايت تسليم آن‌ها حمايت پنهان و آشکار خود را در کليه زمينه‌هاي سياسي، نظامي، اقتصادي و ... از رژيم بعثي عراق به اجرا گذاشت. از سوي ديگر نيز ابرقدرت ديگر جهان يعني شوروي که متحد عراق محسوب مي‌شد، خصومتش را با نظام اسلامي که شعار نه شرقي و نه غربي را سرلوحه کار خود قرار داده بود و در جريان اشغال افغانستان توسط شوروي، اين تجاوز را محکوم کرده بود، بيش از پيش نمود. ارتش عراق که بر اساس محاسبات خود از وضعيت داخلي و خارجي ايران، فتح يک هفته‌اي تهران را در سر مي‌پرورانيد، در روزهاي نخست تجاوز، بدون مانعي جدي در مرزها تا دروازه‌هاي اهواز و خرمشهر پيش تاخت. تحت چنين شرايطي نيروهاي مردمي بدون امکانات و تجهيزات و حتي آموزش‌هاي نظامي به مقاومت پرداختند.
عليرغم کارشکني‌هاي رئيس جمهور وقت بني‌صدر، دفاع مقدس مردم مسلمان و انقلابي ايران شکل گرفت و نيروهاي جوان و شهادت طلب به جبهه‌ها شتافتند. پس از شکل‌گيري اتحاد و انسجام در ميان نيروهاي انقلابي و طرد نيروهاي وابسته، حماسه‌اي مقدس شکل گرفت که در تاريخ ايران اسلامي بي‌سابقه بود. هرسال 31 شهريور تا ششم مهرماه به عنوان هفته دفاع مقدس نامگذاري شده است.
يکي از مهمترين چالش هاي باقي مانده مربوط به جنگ تحميلي پرداخت غرامت هاي ايران از سوي دولت عراق است. در سال ۱۹۹۱، خاوير پرز دکوئيار (دبيرکل وقت سازمان ملل متحد) رسماً بر اساس نظر گروه ناظر نظامي سازمان ملل متحد، عراق را آغازگر جنگ معرفي کرده و از خواسته ايران براي دريافت غرامت جنگي پشتيباني کرد. خسارات وارده به ايران در طول جنگ ۸ ساله ۹۷ ميليارد دلار برآورد شد.
در شهريور ۱۳۸۹، کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي با تهيه طرحي دولت را ملزم به پيگيري اخذ غرامت‌هاي جنگ کرده‌است. ولي تا به حال هيچگونه عملي انجام نگرفته است. به عقيده کارشناسان حقوقي در اين زمينه، در مورد اصل غرامت، قرائن و شواهد حقوقي محکمي وجود دارد که ايران استحقاق دريافت غرامت را دارد. علت آن نقض حقوق بين الملل توسط عراق در آغاز جنگ و اشغال خاک ايران و وارد ساختن خسارات عظيم مي باشد. هرچند تجاوز عراق به ايران مسلم و بديهي است. مهم ترين سند در اين خصوص گزارش "خاوير پرز دکوئيار" به شوراي امنيت در سال 1991 مي باشد که عراق را آغازگر جنگ معرفي مي نمايد. اين گزارش در پي درخواست بند 6 قطعنامه 598 شوراي امنيت از دبير کل، مبني بر تعيين متجاوز تهيه و به شورا ارسال ميگردد.
ديوان بين المللي دادگستري (رکن قضايي سازمان ملل) در قضيه سکوهاي نفتي (دعواي ايران عليه آمريکا)، در راي سال 2003 خود اعلام کرد که "منازعه بين ايران و عراق در دوم سپتامبر 1980 با ورود نيروهاي عراقي به خاک ايران آغاز شد" در واقع ديوان تاييد مي نمايد که عراق آغاز کننده جنگ بوده است.
با توجه به جو سياسي بين المللي حاکم در آن زمان، اگر ايران آغاز گر جنگ بود شوراي امنيت همان ابتدا در قطعنامه خود به اين امر تصريح مي نمود. سکوت شورا به طور ضمني نشان داد که عراق آغاز گر جنگ مي باشد و به دليل تمايل به تضعيف ايران و حمايت از عراق در جنگ عليه ايران کشورهاي ذي نفوذ در شوراي امنيت ترجيح دادند تا تجاوز عراق را احراز ننمايند.
به طور کلي مسأله پرداخت غرامت، از حقوق حقه ايران است و آنچه در اين برهه زماني نسبت به پرداخت غرامت ها مي توان گفت اين است که به نظر مي رسد به لحاظ ملاحظات سياسي و مشکلات اقتصادي عراق، ايران فعلا اصراري بر اخذ غرامت نداشته است.
*موج
آمريکا براي به سازش کشاندن جمهوري اسلامي و در نهايت تسليم آن‌ها حمايت پنهان و آشکار خود را در کليه زمينه‌هاي سياسي، نظامي، اقتصادي و ... از رژيم بعثي عراق به اجرا گذاشت. از سوي ديگر نيز ابرقدرت ديگر جهان يعني شوروي که متحد عراق محسوب مي‌شد، خصومتش را با نظام اسلامي که شعار نه شرقي و نه غربي را سرلوحه کار خود قرار داده بود و در جريان اشغال افغانستان توسط شوروي، اين تجاوز را محکوم کرده بود، بيش از پيش نمود. ارتش عراق که بر اساس محاسبات خود از وضعيت داخلي و خارجي ايران، فتح يک هفته‌اي تهران را در سر مي‌پرورانيد، در روزهاي نخست تجاوز، بدون مانعي جدي در مرزها تا دروازه‌هاي اهواز و خرمشهر پيش تاخت. تحت چنين شرايطي نيروهاي مردمي بدون امکانات و تجهيزات و حتي آموزش‌هاي نظامي به مقاومت پرداختند.
عليرغم کارشکني‌هاي رئيس جمهور وقت بني‌صدر، دفاع مقدس مردم مسلمان و انقلابي ايران شکل گرفت و نيروهاي جوان و شهادت طلب به جبهه‌ها شتافتند. پس از شکل‌گيري اتحاد و انسجام در ميان نيروهاي انقلابي و طرد نيروهاي وابسته، حماسه‌اي مقدس شکل گرفت که در تاريخ ايران اسلامي بي‌سابقه بود. هرسال 31 شهريور تا ششم مهرماه به عنوان هفته دفاع مقدس نامگذاري شده است.
يکي از مهمترين چالش هاي باقي مانده مربوط به جنگ تحميلي پرداخت غرامت هاي ايران از سوي دولت عراق است. در سال ۱۹۹۱، خاوير پرز دکوئيار (دبيرکل وقت سازمان ملل متحد) رسماً بر اساس نظر گروه ناظر نظامي سازمان ملل متحد، عراق را آغازگر جنگ معرفي کرده و از خواسته ايران براي دريافت غرامت جنگي پشتيباني کرد. خسارات وارده به ايران در طول جنگ ۸ ساله ۹۷ ميليارد دلار برآورد شد.
در شهريور ۱۳۸۹، کميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس شوراي اسلامي با تهيه طرحي دولت را ملزم به پيگيري اخذ غرامت‌هاي جنگ کرده‌است. ولي تا به حال هيچگونه عملي انجام نگرفته است. به عقيده کارشناسان حقوقي در اين زمينه، در مورد اصل غرامت، قرائن و شواهد حقوقي محکمي وجود دارد که ايران استحقاق دريافت غرامت را دارد. علت آن نقض حقوق بين الملل توسط عراق در آغاز جنگ و اشغال خاک ايران و وارد ساختن خسارات عظيم مي باشد. هرچند تجاوز عراق به ايران مسلم و بديهي است. مهم ترين سند در اين خصوص گزارش "خاوير پرز دکوئيار" به شوراي امنيت در سال 1991 مي باشد که عراق را آغازگر جنگ معرفي مي نمايد. اين گزارش در پي درخواست بند 6 قطعنامه 598 شوراي امنيت از دبير کل، مبني بر تعيين متجاوز تهيه و به شورا ارسال ميگردد.
ديوان بين المللي دادگستري (رکن قضايي سازمان ملل) در قضيه سکوهاي نفتي (دعواي ايران عليه آمريکا)، در راي سال 2003 خود اعلام کرد که "منازعه بين ايران و عراق در دوم سپتامبر 1980 با ورود نيروهاي عراقي به خاک ايران آغاز شد" در واقع ديوان تاييد مي نمايد که عراق آغاز کننده جنگ بوده است.
با توجه به جو سياسي بين المللي حاکم در آن زمان، اگر ايران آغاز گر جنگ بود شوراي امنيت همان ابتدا در قطعنامه خود به اين امر تصريح مي نمود. سکوت شورا به طور ضمني نشان داد که عراق آغاز گر جنگ مي باشد و به دليل تمايل به تضعيف ايران و حمايت از عراق در جنگ عليه ايران کشورهاي ذي نفوذ در شوراي امنيت ترجيح دادند تا تجاوز عراق را احراز ننمايند.
به طور کلي مسأله پرداخت غرامت، از حقوق حقه ايران است و آنچه در اين برهه زماني نسبت به پرداخت غرامت ها مي توان گفت اين است که به نظر مي رسد به لحاظ ملاحظات سياسي و مشکلات اقتصادي عراق، ايران فعلا اصراري بر اخذ غرامت نداشته است.
*موج
