"بدون کنکور وارد رشته دندانپزشکی شوید" گزاره اغواگری که هر علاقمند به تحصیل در رشته دندانپزشکی و کسب موقعیت اجتماعی و مالی را وسوسه می کند که به این تبلیغ بیشتر فکر کند. اما این جمله خیلی زود در سراب دانشگاه های بی کیفیت خارجی رنگ باخت.
به گزارش شهدای ایران، اکنون فارغ التحصیلان دندانپزشکی همین دانشگاهها با انبوهی از آزمون و تبصره و قانون برای به رسمیت شناخته شدن سالهای تحصیل شان مواجه شده اند. شاید اگر تصمیم بهتری می گرفتند نیازی به این همه هزینه، زندگی در غربت و رنج اثبات توانمندی نبود.
تبلیغات اغوا گرانه موسسات
همین روزها که سال تحصیلی در بسیاری از دانشگاهها در حال آغاز شدن است، می بینیم که بازار گرمی موسسات اعزام دانشجو به خارج اوج گرفته است تا برای ترم های آتی دانشگاه های خارجی مشتری پیدا کنند. تبلیغاتی از جمله : "اخذ پذيرش و ويزاي تحصيلي در دانشگاه هاي مورد تاييد وزارت بهداشت و وزارت علوم ايران در فيليپين; رشته هاي پزشكي ، دندان پزشكي ، داروسازي ، تمامي تخصص رشته هاي ذكر شده، مزاياي تحصيل در دانشگاههاي فيليپين شامل تحصيل به زبان انگليسي، بدون نياز به مدرك زبان IELTS/TOEFL ، ارزان بودن و كم بودن شهريه دانشگاه، تاييد مدارك در سفارت فيليپين، انجام كليه مراحل ثبت نام در دانشگاه، انتخاب واحد."
در کنار این تبلیغات مطرح می شود که ایرانیان زیادی در فیلیپین تحصیل می کنند می توانند به دانشجویان کمک کنند. در یک مورد موسسه مورد نظر حتی برای زودتر اقدام کردن برای پذیرش قرعه کشی یک بلیط رفت و برگشت به مقصد مانیل هم به متقاضیان هدیه می دهد. در مقابل موسسه دیگری عنوان کرده است "که در حال حاضر تنها دو دانشگاه فیلیپین مورد تایید ایران است که متاسفانه ایرانی به سختی پذیرش می کنند البته این دانشگاهها از نظر رتبه بندی ضعیف تر از دانشگاههای دیگر فیلیپین هستند اما وزارت بهداشت برای جلوگیری از روند خروج دانشجو به فیلیپین فعلا این دو دانشگاه را در لیست قرار داده است."
اقدام وزارت بهداشت
اما دندانپزشکی در فیلیپین چگونه به یک معضل برای وزارت بهداشت درآمد. در سال 88، وزارت بهداشت پس از چند دوره بازدید از وضعیت دانشگاه های کشور فیلیپین و وضعیت نامناسب آموزش در رشته های علوم پزشکی و به ویژه دندانپزشکی تصمیم گرفته شد که دانشگاه ها در زمره دانشگاه های بی کیفیت محسوب شده و فارغ التحصیلان و تحصیل کنندگان در این دانشگاهها برای ارزشیابی مدارک خود با شرایط ویژه ای مواجه خواهند شد.
در همان زمان اعلام شد که کسانی که از سال 2010 و 2011 به بعد در دانشگاه های غیر معتبر خارجی تحصیل کنند در زمان ارزشیابی مدارک تحصیلی با مشکل مواجه می شوند. به گفته کارشناسان مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت دانشگاه بی کیفیت دانشگاهی است که از حداقل های استاندارد آموزشی وزارت بهداشت بی بهره است. به گفته دکتر نفیسی کارشناس مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت شرایطی که آن دانشگاه دانشجو می پذیرد، امکانات دانشگاه، تظابق طول دوره و محتوای آموزشی هم مهم است.
وی می افزاید از آنجایی که امکان بازدید همه دانشگاه های دنیا برای ارزیابی آنها وجود ندارد اعلام کرده ایم که دانشگاه هایی که در سه رتبه بندی برتر جهان شامل QS، شانگهای و تایمز در میان 500 دانشگاه برتر قرار دارند مورد تایید ما هستند اما بازهم شرط 80 درصد تطابق طول دوره و محتوا الزامی است.
به گزارش مهر، اتفاقی که برای رشته دندانپزشکی در کشور فیلیپین افتاد، این بود که دانشگاه های این کشور به جز دو دانشگاه یو پی و سنت توماس که دارای آزمون ورودی هستند، به راحتی دانشجوی دندانپزشکی را می پذیرفتند و حتی لیسانس های غیر مرتبط توانستند به راحتی وارد این رشته شده و با تطبیق برخی واحدها از طول دوره دو ساله اول بکاهند. طول دوره دندانپزشکی در فیلیپین به مدت 6 سال است که سه دوره دو ساله تشکیل شده است و امتحان ورودی نیز برای دوره ها اخذ نمی شود.
بر اساس قانون ارزشیابی مدارک تحصیلی علوم پزشکی مصوبه سال 88 پیش دانشگاهی و رشته مرتبط و معدل لازم است و ممکن است دانشگاه های خارجی فرد را بپذیرند اما وزارت بهداشت مدارک فارغ التحصیلی این افراد را معتبر نمی داند. در واقع رشته نامرتبط یکی از موانع ارزشیابی است.
اما بازدیدهای وزارت بهداشت از شرایط دانشگاه های کشور فیلیپین نشان داد که این دانشگاهها بدون در نظر گرفتن این استاندارد ورودی اقدام به پذیرش می کنند. به گفته دکتر سلیمان احمدی رئیس مرکز خدمات آموزشی ملاک های بازدید دانشگاه را چند شاخص بر می شمرد و می گوید: یک شاخص برنامه آموزشی است که با داخل کشور مقایسه می شود. یک شاخص نظام پذیرش آن دانشگاه است و دیگر اینکه شاخص اعضای هیات علمی و تقسیم بندی نظام آموزشی و همچنین شاخص فرآیندهای آموزشی که در عرصه اموزش دیده می شود و یا شاخص دیگر نظام درمانی و دیدن بیمار از سوی دانشجویان است.
وقتی دیپلم انسانی دندانپزشک می شود
وی می افزاید ما در ارزیابی این دانشگاهها دیدیم که نه محتوای آموزشی آنها، شرایط تحصیلی دانشجویان و امکانات دانشگاهها مناسب بود و اینکه یک شاخص هم برای ورود به دانشگاه وجود نداشت در مقابل سنت توماس که از سوی وزارت بهداشت معتبر است دارای یک آزمون مصاحبه است که بسیاری از داوطلبان به دلیل سختی همین موضوع به آنجا نمی روند. همین باعث شده است که دیپلم علوم انسانی و یا لیسانس حقوق و یا رشته های مرتبط با مهندسی هم بتوانند وارد این رشته شوند.
این در حالی است که رشته دندانپزشکی در دانشگاه های فیلیپین به دلیل همین ورود راحت بسیار مورد علاقه ایرانیان است و گفته می شود حدود یک هزار دانشجوی دندانپزشکی در این کشور مشغول به تحصیل هستند که این افراد از دوره های مختلف در آنجا حضور یافته اند. شایعات زیادی مبنی بر این موضوع مطرح است که دانشگاه های غیرمعتبر از نظر وزارت بهداشت مبالغی را از داوطلبان دریافت کردند تا زمان اخذ پذیرش را دستکاری کنند.
معضل نبود بیمار
یکی از دانشجویان این رشته در فیلیپین می گوید: معضل عمده دانشگاههای مرتبط با پزشکی، نبود بیمار برای آموزش است. در برخی مواقع شده است با توجه به فقر گسترده در آن کشور من به فردی پول داده ام که اجازه دهد وی را معاینه کنم و نکته ای را به صورت عملی یاد بگیرم اما در صف انتظار بیمار دیدن، همکلاسی ام با دادن پول بیشتر وی را از من می قاپد!
این دانشجو یادآور می شود: ساعت ها باید در صف انتظار دیدن بیمار بمانیم و با یک یونیت دندانپزشکی شاید یک دانشکده آموزش می بینند !
وزارت بهداشت در اطلاعیه های متعدد که از سوی رایزن علمی ایران در منطقه شرق آسیا نیز از سال 88 اطلاع رسانی شده بود یادآور شده بود که از آگوست 2009 اگر دانشگاهی در لیست وزارت بهداشت نباشد مدارک ناشی از آن ارزشیابی نمی شود و علاقمندان به تحصیل در خارج این موضوع را مد نظر قرار دهند.
لیست غیرمعتبرها
با این حال دانشگاه سنترواسكولار Centro Escolar University از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه ايست University of the East از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه فار ايسترن Far Eastern University از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه مرکزي مانيل Manil Central University از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه بگيو University of Baguio از اول ژانويه 2005 در دندانپزشكي و داروسازي و از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه ويزاياس University of Visayas از اول ژانويه 2005 در دندانپزشكي و داروسازي و از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشكده پزشكي سيبو Cebu Doctor's College از اول ژانويه 2005 در دندانپزشكي و داروسازي و از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه سات وسترنSouth western از اول ژانويه 2005 در کلیه رشته ها ، انستیتو پزشكي سيبو ·Cebu Institute of Medicine Inc از اول ژانويه 2011 در رشته پزشکی و کلیه رشته ها غیر معتبر اعلام شده بودند.
این در حالی است که برخی از افراد معترض تحصیل خودشان را در این رشته در این سالها آغاز کرده اند و اکنون بعد از حدود 4 سال به عنوان فارغ التحصیل خواستار ارزشیابی مدارک خود از سوی وزارت بهداشت هستند و معتقدند که از این قانون خبر نداشته اند و وزارت بهداشت در زمان مقتصی به آنها موضوغ را اطلاع نداده است.
هراس از ارزیابی وزارت بهداشت
دکتر سعید عسگری -دبیر شورای آموزش دنداپزشکی در پاسخ به اعتراض این افراد به مهر می گوید: اگر این افراد آنقدر از دانش خود اطمینان دارند نباید از آزمون ملی هراسی داشته باشند چرا که این آزمون یک آزمون معمول است که بر اساس دروس و واحدهای یک دکتری حرفه ای دندانپزشکی در داخل کشور پس از دوره علوم پایه از دانشجویان اخذ می شود.
با این ترتیب وزارت بهداشت در سال 93 اولین آزمون ملی برای ارزشیابی توانمندی فارغ التحصیلان دندانپزشکی خارج از کشور را برگزار کرد و با وجود اعتراضات متعددی که از سوی فارغ التحصیلان فیلیپین مبنی بر ناعادلانه بودن این آزمون انجام گرفته بود اما بیشتر افراد معترض پس از شرکت در آزمون و قبولی در مرحله نظری آن دریافتند که آزمون ملی موضوع منفی برای آنها نخواهد بود. نکته ای که پیش از این معاون آموزشی وزارت بهداشت یادآور شده بود.
دکتر ضیایی تاکید کرده بود با وجود تمام کاستی هایی که آموزش علوم پزشکی در دانشگاه های بی کیفیت خارجی دارد اما نظام ارزشیابی ما نظام مهارت محور خواهد بود به این ترتیب که معتقدیم هر فردی از هر دانشگاهی از هر جای دنیا فارغ التحصیل می شود برای ارائه خدمات پزشکی در ایران باید از یک استانداردی برخوردار باشد که این استاندارد اکنون برای ما آزمون ملی است.
به گفته کارشناسان وزارت بهداشت آزمون ملی مورد توجه سایر فارغ التحصیلان نیز قرار گرفته است و ارزیابی های اولیه نشان می دهد که بخش عمده ای از معترضان توانسته اند نمره نسبتا مناسبی را کسب کنند.
به گزارش مهر، نبود ظرفیت مناسب برای تحصیل در داخل کشور در رشته های پرطرفدار و از سوی دیگر سهل گیری برخی از افراد مبنی بر انتخاب ارزان ترین، کوتاه ترین و کم امتحان ترین راه برای ادامه تحصیل در دانشگاهها معضلی به نام تحصیل در دانشگاههای بی کیفیت و غیر معتبر در کشور ایجاد کرده است که منجر به موجی از فارغ التحصیلان شده است که در بازگشت به کشور با هزاران قانون و تبصره مواجه می شوند. شاید اگر برای ادامه تحصیل در مسیر درستی گام بر می داشتند با این وضعیت مواحه نمی شدند.
*مهر
تبلیغات اغوا گرانه موسسات
همین روزها که سال تحصیلی در بسیاری از دانشگاهها در حال آغاز شدن است، می بینیم که بازار گرمی موسسات اعزام دانشجو به خارج اوج گرفته است تا برای ترم های آتی دانشگاه های خارجی مشتری پیدا کنند. تبلیغاتی از جمله : "اخذ پذيرش و ويزاي تحصيلي در دانشگاه هاي مورد تاييد وزارت بهداشت و وزارت علوم ايران در فيليپين; رشته هاي پزشكي ، دندان پزشكي ، داروسازي ، تمامي تخصص رشته هاي ذكر شده، مزاياي تحصيل در دانشگاههاي فيليپين شامل تحصيل به زبان انگليسي، بدون نياز به مدرك زبان IELTS/TOEFL ، ارزان بودن و كم بودن شهريه دانشگاه، تاييد مدارك در سفارت فيليپين، انجام كليه مراحل ثبت نام در دانشگاه، انتخاب واحد."
در کنار این تبلیغات مطرح می شود که ایرانیان زیادی در فیلیپین تحصیل می کنند می توانند به دانشجویان کمک کنند. در یک مورد موسسه مورد نظر حتی برای زودتر اقدام کردن برای پذیرش قرعه کشی یک بلیط رفت و برگشت به مقصد مانیل هم به متقاضیان هدیه می دهد. در مقابل موسسه دیگری عنوان کرده است "که در حال حاضر تنها دو دانشگاه فیلیپین مورد تایید ایران است که متاسفانه ایرانی به سختی پذیرش می کنند البته این دانشگاهها از نظر رتبه بندی ضعیف تر از دانشگاههای دیگر فیلیپین هستند اما وزارت بهداشت برای جلوگیری از روند خروج دانشجو به فیلیپین فعلا این دو دانشگاه را در لیست قرار داده است."
اقدام وزارت بهداشت
اما دندانپزشکی در فیلیپین چگونه به یک معضل برای وزارت بهداشت درآمد. در سال 88، وزارت بهداشت پس از چند دوره بازدید از وضعیت دانشگاه های کشور فیلیپین و وضعیت نامناسب آموزش در رشته های علوم پزشکی و به ویژه دندانپزشکی تصمیم گرفته شد که دانشگاه ها در زمره دانشگاه های بی کیفیت محسوب شده و فارغ التحصیلان و تحصیل کنندگان در این دانشگاهها برای ارزشیابی مدارک خود با شرایط ویژه ای مواجه خواهند شد.
در همان زمان اعلام شد که کسانی که از سال 2010 و 2011 به بعد در دانشگاه های غیر معتبر خارجی تحصیل کنند در زمان ارزشیابی مدارک تحصیلی با مشکل مواجه می شوند. به گفته کارشناسان مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت دانشگاه بی کیفیت دانشگاهی است که از حداقل های استاندارد آموزشی وزارت بهداشت بی بهره است. به گفته دکتر نفیسی کارشناس مرکز خدمات آموزشی وزارت بهداشت شرایطی که آن دانشگاه دانشجو می پذیرد، امکانات دانشگاه، تظابق طول دوره و محتوای آموزشی هم مهم است.
وی می افزاید از آنجایی که امکان بازدید همه دانشگاه های دنیا برای ارزیابی آنها وجود ندارد اعلام کرده ایم که دانشگاه هایی که در سه رتبه بندی برتر جهان شامل QS، شانگهای و تایمز در میان 500 دانشگاه برتر قرار دارند مورد تایید ما هستند اما بازهم شرط 80 درصد تطابق طول دوره و محتوا الزامی است.
به گزارش مهر، اتفاقی که برای رشته دندانپزشکی در کشور فیلیپین افتاد، این بود که دانشگاه های این کشور به جز دو دانشگاه یو پی و سنت توماس که دارای آزمون ورودی هستند، به راحتی دانشجوی دندانپزشکی را می پذیرفتند و حتی لیسانس های غیر مرتبط توانستند به راحتی وارد این رشته شده و با تطبیق برخی واحدها از طول دوره دو ساله اول بکاهند. طول دوره دندانپزشکی در فیلیپین به مدت 6 سال است که سه دوره دو ساله تشکیل شده است و امتحان ورودی نیز برای دوره ها اخذ نمی شود.
بر اساس قانون ارزشیابی مدارک تحصیلی علوم پزشکی مصوبه سال 88 پیش دانشگاهی و رشته مرتبط و معدل لازم است و ممکن است دانشگاه های خارجی فرد را بپذیرند اما وزارت بهداشت مدارک فارغ التحصیلی این افراد را معتبر نمی داند. در واقع رشته نامرتبط یکی از موانع ارزشیابی است.
اما بازدیدهای وزارت بهداشت از شرایط دانشگاه های کشور فیلیپین نشان داد که این دانشگاهها بدون در نظر گرفتن این استاندارد ورودی اقدام به پذیرش می کنند. به گفته دکتر سلیمان احمدی رئیس مرکز خدمات آموزشی ملاک های بازدید دانشگاه را چند شاخص بر می شمرد و می گوید: یک شاخص برنامه آموزشی است که با داخل کشور مقایسه می شود. یک شاخص نظام پذیرش آن دانشگاه است و دیگر اینکه شاخص اعضای هیات علمی و تقسیم بندی نظام آموزشی و همچنین شاخص فرآیندهای آموزشی که در عرصه اموزش دیده می شود و یا شاخص دیگر نظام درمانی و دیدن بیمار از سوی دانشجویان است.
وقتی دیپلم انسانی دندانپزشک می شود
وی می افزاید ما در ارزیابی این دانشگاهها دیدیم که نه محتوای آموزشی آنها، شرایط تحصیلی دانشجویان و امکانات دانشگاهها مناسب بود و اینکه یک شاخص هم برای ورود به دانشگاه وجود نداشت در مقابل سنت توماس که از سوی وزارت بهداشت معتبر است دارای یک آزمون مصاحبه است که بسیاری از داوطلبان به دلیل سختی همین موضوع به آنجا نمی روند. همین باعث شده است که دیپلم علوم انسانی و یا لیسانس حقوق و یا رشته های مرتبط با مهندسی هم بتوانند وارد این رشته شوند.
این در حالی است که رشته دندانپزشکی در دانشگاه های فیلیپین به دلیل همین ورود راحت بسیار مورد علاقه ایرانیان است و گفته می شود حدود یک هزار دانشجوی دندانپزشکی در این کشور مشغول به تحصیل هستند که این افراد از دوره های مختلف در آنجا حضور یافته اند. شایعات زیادی مبنی بر این موضوع مطرح است که دانشگاه های غیرمعتبر از نظر وزارت بهداشت مبالغی را از داوطلبان دریافت کردند تا زمان اخذ پذیرش را دستکاری کنند.
معضل نبود بیمار
یکی از دانشجویان این رشته در فیلیپین می گوید: معضل عمده دانشگاههای مرتبط با پزشکی، نبود بیمار برای آموزش است. در برخی مواقع شده است با توجه به فقر گسترده در آن کشور من به فردی پول داده ام که اجازه دهد وی را معاینه کنم و نکته ای را به صورت عملی یاد بگیرم اما در صف انتظار بیمار دیدن، همکلاسی ام با دادن پول بیشتر وی را از من می قاپد!
این دانشجو یادآور می شود: ساعت ها باید در صف انتظار دیدن بیمار بمانیم و با یک یونیت دندانپزشکی شاید یک دانشکده آموزش می بینند !
وزارت بهداشت در اطلاعیه های متعدد که از سوی رایزن علمی ایران در منطقه شرق آسیا نیز از سال 88 اطلاع رسانی شده بود یادآور شده بود که از آگوست 2009 اگر دانشگاهی در لیست وزارت بهداشت نباشد مدارک ناشی از آن ارزشیابی نمی شود و علاقمندان به تحصیل در خارج این موضوع را مد نظر قرار دهند.
لیست غیرمعتبرها
با این حال دانشگاه سنترواسكولار Centro Escolar University از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه ايست University of the East از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه فار ايسترن Far Eastern University از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه مرکزي مانيل Manil Central University از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه بگيو University of Baguio از اول ژانويه 2005 در دندانپزشكي و داروسازي و از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه ويزاياس University of Visayas از اول ژانويه 2005 در دندانپزشكي و داروسازي و از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشكده پزشكي سيبو Cebu Doctor's College از اول ژانويه 2005 در دندانپزشكي و داروسازي و از اول ژانويه 2011 در کلیه رشته ها، دانشگاه سات وسترنSouth western از اول ژانويه 2005 در کلیه رشته ها ، انستیتو پزشكي سيبو ·Cebu Institute of Medicine Inc از اول ژانويه 2011 در رشته پزشکی و کلیه رشته ها غیر معتبر اعلام شده بودند.
این در حالی است که برخی از افراد معترض تحصیل خودشان را در این رشته در این سالها آغاز کرده اند و اکنون بعد از حدود 4 سال به عنوان فارغ التحصیل خواستار ارزشیابی مدارک خود از سوی وزارت بهداشت هستند و معتقدند که از این قانون خبر نداشته اند و وزارت بهداشت در زمان مقتصی به آنها موضوغ را اطلاع نداده است.
هراس از ارزیابی وزارت بهداشت
دکتر سعید عسگری -دبیر شورای آموزش دنداپزشکی در پاسخ به اعتراض این افراد به مهر می گوید: اگر این افراد آنقدر از دانش خود اطمینان دارند نباید از آزمون ملی هراسی داشته باشند چرا که این آزمون یک آزمون معمول است که بر اساس دروس و واحدهای یک دکتری حرفه ای دندانپزشکی در داخل کشور پس از دوره علوم پایه از دانشجویان اخذ می شود.
با این ترتیب وزارت بهداشت در سال 93 اولین آزمون ملی برای ارزشیابی توانمندی فارغ التحصیلان دندانپزشکی خارج از کشور را برگزار کرد و با وجود اعتراضات متعددی که از سوی فارغ التحصیلان فیلیپین مبنی بر ناعادلانه بودن این آزمون انجام گرفته بود اما بیشتر افراد معترض پس از شرکت در آزمون و قبولی در مرحله نظری آن دریافتند که آزمون ملی موضوع منفی برای آنها نخواهد بود. نکته ای که پیش از این معاون آموزشی وزارت بهداشت یادآور شده بود.
دکتر ضیایی تاکید کرده بود با وجود تمام کاستی هایی که آموزش علوم پزشکی در دانشگاه های بی کیفیت خارجی دارد اما نظام ارزشیابی ما نظام مهارت محور خواهد بود به این ترتیب که معتقدیم هر فردی از هر دانشگاهی از هر جای دنیا فارغ التحصیل می شود برای ارائه خدمات پزشکی در ایران باید از یک استانداردی برخوردار باشد که این استاندارد اکنون برای ما آزمون ملی است.
به گفته کارشناسان وزارت بهداشت آزمون ملی مورد توجه سایر فارغ التحصیلان نیز قرار گرفته است و ارزیابی های اولیه نشان می دهد که بخش عمده ای از معترضان توانسته اند نمره نسبتا مناسبی را کسب کنند.
به گزارش مهر، نبود ظرفیت مناسب برای تحصیل در داخل کشور در رشته های پرطرفدار و از سوی دیگر سهل گیری برخی از افراد مبنی بر انتخاب ارزان ترین، کوتاه ترین و کم امتحان ترین راه برای ادامه تحصیل در دانشگاهها معضلی به نام تحصیل در دانشگاههای بی کیفیت و غیر معتبر در کشور ایجاد کرده است که منجر به موجی از فارغ التحصیلان شده است که در بازگشت به کشور با هزاران قانون و تبصره مواجه می شوند. شاید اگر برای ادامه تحصیل در مسیر درستی گام بر می داشتند با این وضعیت مواحه نمی شدند.
*مهر
