یک سال از روزی می‌گذرد که ظریف به عنوان گزینه پیشنهادی روحانی برای تصدی وزارت خارجه راهی این وزارتخانه شد و او در دومین سال وزارتش کاری سخت پیش رو دارد از جمله در زمینه دستیابی به توافق جامع هسته‌ای.
به گزارش شهدای ایران به نقل از فارس، دیروز (جمعه) 24 مرداد ماه یکمین سالی بود که محمدجواد ظریف رئیس دستگاه دیپلماسی به عنوان گزینه پیشنهادی حسن روحانی برای تصدی وزارت امور خارجه در دولت یازدهم توانست با کسب 232 رای موافق، 36 رای مخالف و 13 رای ممتنع از مجموع 281 رای اخذ شده به عنوان یازدهمین وزیر امور خارجه راهی وزارت امور خارجه شود.
او که 26 مرداد ماه 1392 کار خود را به عنوان وزیر خارجه در محل این وزارتخانه از سر گرفت، در حال حاضر ریاست تیم مذاکراتی ایران با گروه 1+5 را بعد از آنکه پرونده هسته‌ای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت خارجه محول شد، برعهده دارد و از جمله تحولات عمده در دوران وزارت او آنگونه که در برنامه پیشنهادی‌اش به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد «حل و فصل تدریجی و هوشمندانه موضوع هسته‌ای با حفظ حقوق و دستاوردهای علمی کشور و رفع ابهامات جهانی درباره صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای»، توافق ایران و 6 کشور (آمریکا، روسیه، فرانسه،چین، انگلستان و آلمان) بر سر برنامه هسته‌ای ایران تحت عنوان توافقنامه ژنو (برنامه اقدام مشترک) در سوم آذر ماه سال گذشته (24 نوامبر 2013) در شهر ژنو بود.
بعد از آنکه این توافقنامه در 30 دی ماه سال گذشته وارد مرحله اجرایی شد، شش دور مذاکره به ریاست وی و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شهر وین پایتخت اتریش در خصوص گام پایانی توافقنامه ژنو و دستیابی به راه‌حل جامع هسته‌ای با حضور هیأت‌های مذاکره کننده ایران و 1+5 برگزار شد و علی‌رغم اینکه کار نگارش توافقنامه جامع (برنامه جامع اقدام مشترک) در پنجمین دور مذاکرات در شهر وین آغاز شد و هیأت ایرانی 11 تیر ماه بدین منظور و برای دستیابی به توافق تا 28 تیر ماه در شهر وین حضور داشت، ولی آنگونه که سید عباس عراقچی عنوان کرد 60 تا 65 درصد متن توافقنامه مورد نگارش قرار گرفت و کماکان اختلافات عمده در خصوص غنی سازی و میزان آن، تحریم‌ها، راکتور آب سنگین اراک و بازه زمانی اجرای این توافقنامه باقی ماند.
در نهایت و یک روز قبل از پایان زمان شش ماه اول گام نخست توافقنامه ژنو و در ساعت 30 دقیقه بامداد روز شنبه 28 تیر ماه طرفین توافق کردند که این مذاکرات برای چهار ماه دیگر تمدید شود و سه تا چهار هفته بعد مذاکرات را به صورت دوجانبه، چندجانبه، کارشناسی و همچنین در سطح ظریف و اشتون از سر گیرند که اولین رایزنی دوجانبه 16 مرداد ماه به مدت چهار ساعت بین معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا به ریاست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان ظریف و ویلیام برنز قائم مقام و وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا برگزار شد و عراقچی این مذاکرات را خوب و مفید خواند.
البته قرار است تا برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل در اواخر شهریور ماه در نیویورک و احتمال برگزاری نشستی بین ایران و 1+5، این رایزنی‌های دوجانبه در پایتخت‌های این کشورها یا تهران انجام شود.
پس از حصول توافق ژنو عده‌ای در حمایت از آن مواضعی را بیان و عده‌ای نیز آن را نقد کرده و گفتند که ما در این توافقنامه همه چیز دادیم بدون اینکه امتیازی به دست بیاوریم و عده‌ای هم گروه دلواپسان را تشکیل دادند و با برگزاری نشست انتقادات خود را در این زمینه بیان کردند.
علی‌رغم این انتقادات ولی حسن روحانی در مناسبت‌های مختلف از عملکرد رئیس دستگاه دیپلماسی‌اش در زمینه توافق ژنو دفاع کرده که از آن جمله اظهارات رئیس جمهور در دیدار نوروزی تعدادی از کارکنان و مدیران نهاد ریاست جمهوری بود که در این باره گفت: «شاهکار ظریف و خدمتی که او در روند مذاکرات به ملت ایران کرده در آینده معلوم می‌شود.»
از دیگر سو مقام معظم رهبری نیز در مناسبت‌های مختلف با تأکید بر اینکه به مذاکرات خوشبین نیستند، ولی از عملکرد تیم مذاکره کننده هسته‌ای حمایت کرده و آنها را سربازان نظام خوانده‌اند.
آخرین فرمایشات ایشان در این زمینه روز چهارشنبه 22 مرداد ماه در جمع سفرا و روسای نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور عنوان شد.
ایشان با تأکید بر اینکه رابطه با آمریکا و مذاکره با این کشور به جز در موارد خاصی برای جمهوری اسلامی نه تنها هیچ نفعی ندارد بلکه ضرر هم دارد و کدام عاقلی است که دنبال کار بی منفعت برود؟! افزودند: عده‌ای اینجور وانمود می‌کردند که اگر با آمریکایی‌ها دور میز مذاکره بنشینیم بسیاری از مشکلات حل می‌شود، البته ما می‌دانستیم اینجور نیست، اما قضایای یک سال اخیر برای چندمین بار این واقعیت را اثبات کرد.
رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: در گذشته میان مسئولان ما و مسئولان آمریکا هیچ ارتباطی نبود، اما در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و تجربه‌ای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماس‌ها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند، اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد، بلکه لحن آمریکایی‌ها تندتر و اهانت آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند.
رهبر انقلاب افزودند: البته مسئولان ما در نشست‌ها در جواب طلبکاری آنها، جواب‌های قوی تر و گاهی گزنده‌تر دادند، اما در مجموع معلوم شد مذاکره برخلاف تصورات برخی‌ها، به هیچ چیز کمک نمی‌کند.
رهبر انقلاب در همین زمینه، افزایش تحریم‌ها را مورد اشاره قرار دادند و گفتند: آمریکایی‌ها نه تنها دشمنی‌ها را کم نکردند، بلکه تحریم‌ها را هم افزایش دادند! البته می‌گویند این تحریم‌ها، جدید نیست؛ اما در واقع جدید است و مذاکره در زمینه تحریم هم، فایده‌ای نداشته است.
ایشان افزودند: البته در زمینه ادامه مذاکرات هسته‌ای، منع نمی‌کنیم و کاری که دکتر ظریف و دوستانشان شروع کردند و تا امروز هم خوب پیش رفتند دنبال می‌شود؛ اما این، یک تجربه ذیقیمت دیگر برای همه بود که متوجه شویم نشست و برخاست و حرف زدن با آمریکایی‌ها، مطلقاً تأثیری در کم کردن دشمنی آنها ندارد و بدون فایده است.
از دیگر تحولاتی که در دوران وزارت ظریف رخ داد، مذاکرات دوجانبه با آمریکایی‌ها در سطح وزرای خارجه آن هم بعد از 34 سال بود و اولین ملاقات دوجانبه بین او و جان کری همتای آمریکایی در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک صورت گرفت و البته پس از آن در حاشیه مذاکرات ژنو و همچنین در طی مذاکرات وین رایزنی‌هایی به صورت دوجانبه بین وزرای خارجه و معاونان وزرای خارجه دو کشور انجام شد.
در همین زمینه رهبر انقلاب 22 مرداد ماه در دیدار سفرا و روسای نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور در تبیین ضررهای ناشی از مذاکره با آمریکایی‌ها افزودند: این کار ما را در افکار عمومی ملت‌ها و دولت‌ها به تذبذب متهم می‌کند و غربی‌ها با تبلیغات عظیم خودشان، جمهوری اسلامی را دچار انفعال و دو گانگی جلوه می‌دهند.
ایشان همچنین ضرر دیگر نشست و برخاست با آمریکا را ایجاد زمینه برای طرح توقعات جدید از سوی آنها دانستند.
*بهبود مناسبات تهران - لندن
تعیین کارداران غیرمقیم بین ایران و انگلیس و گفت‌وگوها در راستای از سرگیری مجدد مناسبات تهران و لندن از دیگر تحولاتی بود که در دوران وزارت ظریف رخ داد و ظریف با ویلیام هیگ همتای بریتانیایی خود در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در این زمینه توافقاتی کردند که در نهایت به تعیین کارداران غیرمقیم منجر شد و از سوی دیگر طرفین توافق کردند که در آینده نزدیک کارداران غیرمقیم را به مقیم تبدیل و از سوی دیگر بریتانیا نیز اعلام کرده که در آینده نزدیک سفارتخانه این کشور در تهران بازگشایی خواهد شد.
از سرگیری مناسبات ایران و مغرب (مراکش) آن هم پس از 5 سال، از دیگر تحولات در دوران وزارت محمدجواد ظریف بود.
به گزارش فارس، یک سال از حضور ظریف در کسوت وزارت می‌گذرد و برخی کارشناسان عملکرد آن را مثبت ارزیابی کرده و معتقدند که ظریف در این مدت توانسته تحولی را در مناسبات ایران با کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی ایجاد کند و شاهد بر این مدعا سفر 9 وزیر خارجه اروپایی به تهران و علاوه بر آن سفر کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و شکسته شدن یخ حاکم بر مناسبات تهران با اتحادیه اروپاست.
ظریف در اولین سفر خارجی‌اش بعد از انتصاب به این سمت، به عراق رفت و با مقامات این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد و علاوه بر آن سفرهایی به کشورهای منطقه البته به جز عربستان داشت و آنگونه که مرضیه افخم سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد آمادگی از سوی ظریف برای سفر وجود داشت ولی این آمادگی در طرف مقابل وجود نداشت. در همین راستا محمدعلی بصیری عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان معتقد است که وزارت خارجه در یک سال گذشته و در دوران وزارت ظریف در کاهش و توقف تحریم‌ها و بهبود و ترمیم روابط با همسایگان، عملکرد خوبی داشته است.
در دوران ریاست ظریف بر وزارت خارجه اقداماتی در راستای حل بحران‌های منطقه‌ای از جمله بحران سوریه صورت گرفت و تهران دو بار میزبان نشست دوستان سوریه برای حل این بحران بود.
از آغازین روزهای بحران غزه نیز دستگاه دیپلماسی و شخص وزیر خارجه تحرکات گسترده‌ای را برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی صورت دادند از یک سو ارسال نامه به دبیران کل شورای امنیت، اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی،تماس تلفنی با وزرای خارجه منطقه و برخی دیگر از وزرای خارجه، برگزاری نشست وزرای خارجه کشورهای عضو کمیته فلسطین جنبش عدم تعهد و ...
حسین شیخ‌زاده استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی درباره وزارت ظریف بر این باور است: قرار گرفتن محمدجواد ظریف در رأس وزارت امور خارجه دولت یازدهم پیامدهایی داشت که برای ناظران، بویژه پژوهشگران علوم سیاسی و روابط بین‌الملل قابل تأمل است: پرونده هسته‌ای کشور که تا پیش از تصدی ظریف در اختیار شورای عالی امنیت ملی بود، به وزارت امور خارجه محول شد؛ روند مذاکرات بی نتیجه و طولانی بین ایران و نمایندگان شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دگرگون شد و طی مدت نسبتاً کوتاهی مذاکرات فشرده‌ای صورت گرفت که نتیجه آن توافقات اولیه بین طرف‌های مذاکره بود. حاصل این توافقات حداقل در سه حوزه محسوس بود 1- روند صدور قطعنامه‌های جدید علیه ایران در شورای امنیت متوقف شد 2- از تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا جلوگیری به عمل آمد. 3- در گام اول و پیش از اجرای رسمی توافق اولیه، بخشی از تحریم‌های ایران نظیر تحریم کشتیرانی و معاملات طلا لغو شد.
برخی از کارشناسان نیز معتقدند در دوران وزارت ظریف این وزارتخانه بیشتر معطوف به مذاکرات هسته‌ای شده و دیگر ابعاد مناسبات دوجانبه و ... مغفول شده است. در همین راستا میرقاسم مومنی رئیس موسسه مطالعات چشم‌انداز ابرار نوین معتقد است که پتانسیل‌های وزارت خارجه معطوف به مذاکرات هسته‌ای شده و سایر موضوعات مغفول مانده است.
*یک بار حضور در صحن علنی مجلس برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان
رئیس دستگاه دیپلماسی در یک سالی که گذشت یک بار (16 اردیبهشت ماه) در صحن علنی مجلس برای پاسخگویی به چهار سوال نمایندگان که به ترتیب با 46، 23، 5 و یک امضا تهیه شده بود درباره اظهاراتش در خصوص هولوکاست و... حضور یافت که نمایندگان از پاسخ‌های او قانع شدند.
او در این باره گفت: تلاش این خدمتگزار کوچک همواره این بوده که با فضاسازی‌های بین‌المللی قاطعانه مقابله و اجازه ندهد تبلیغات ساختگی و مسموم صهیونیستی و یا هر منبع ضد ایرانی، ایران را مخل امنیت جهانی و تهدید منطقه‌ای معرفی کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: من اینجا می گویم که ما دولت و ملتی صلح جو و خواهان تعامل سازنده با جهان هستیم اما مطیع و مرعوب نیستیم. ما برای حراست از حقوق و منافع ملی و آرمانی مان با توکل بر قدرت لایزال الهی با صلابت و منطق و بدون دلواپسی با جهان تعامل می کنیم .ما ملتی دلاوریم نه دلواپس.
ظریف همچنین 2 بار در صحن علنی و غیرعلنی مجلس به منظور اطلاع رسانی و ارائه توضیحاتی درباره عملکرد دستگاه دیپلماسی حضور یافت.
البته وزیر امور خارجه کشورمان این هفته برای پاسخگویی به سؤالات 8 نفر از وکلای ملت در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس حاضر می‌شود.
در حالی ظریف وارد دومین سال کاری خود در کسوت وزیر می‌شود که سرنوشت توافقنامه جامع هسته‌ای در هاله‌ای از ابهام است اینکه آیا طرف مقابل دست از زیاده‌خواهی‌ها برداشته و توافقی صورت گیرد در سه ماه و نیم آینده مشخص خواهد شد.
*نگاهی به اظهارات ظریف در زمان اخذ رای نمایندگان مجلس برای تصدی وزارت
جلسه بررسی صلاحیت محمدجواد ظریف به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت امور خارجه بعدازظهر سه‌شنبه (22 مرداد ماه 1392) در مجلس شورای اسلامی برگزار شد. 2 نماینده به عنوان مخالف و 4 نفر نیز به عنوان موافق ظریف برای تصدی این پست، در صحن علنی مجلس به ایراد سخنرانی پرداختند.
نادر قاضی‌پور نماینده ارومیه به عنوان اولین مخالف طی اظهاراتی مدعی شد که ظریف جزو باند نیویورک است و خطاب به وی گفت: «حدود چند دهه بعد از انقلاب شما در نیویورک ماندید و اصلا شناختی نسبت به خاورمیانه و کشورهای همسایه و شرق آسیا ندارید.»
اینکه آیا انرژی هسته‌ای را حق مسلم ما می‌دانید یا خیر و آیا بر سر منافع ملی معامله خواهید کرد؟ از جمله سؤالات این نماینده از گزینه پیشنهادی تصدی وزارت خارجه بود.
قاضی‌پور همچنین خطاب به ظریف عنوان کرد: «برنامه‌ای توسط شما برای حل بحران اقتصادی و تحریم مشاهده نشده است.»
سید احمدرضا دستغیب نماینده شیراز نیز به عنوان موافق ظریف برای تصدی این پست گفت: «خوشحالیم که برای اولین بار تصدی وزارت امور خارجه در اختیار فردی است که تخصص مرتبط را از ابتدا در کنار تجربه داراست.»
دستغیب در سخنانش ظریف را دیپلماتی موفق و مدیری توانمند در حوزه‌های مختلف برشمرد و افزود: «ظریف ابزار تخصص و تجربه را داراست و در عین حال مجهز به دانش روز است.»
حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر نماینده مشهد نیز به عنوان دومین مخالف در مخالفت با ظریف عنوان کرد: «در برنامه‌های ظریف انفعال در مقابل دشمن و تعامل یک سویه با کسانی که یک طرفه ارتباطشان را قطع کرده‌اند، مشاهده می‌شود و در برنامه‌های ظریف هیچ فعالیتی برای دفاع از انقلاب اسلامی در برنامه‌های بین‌المللی دیده نمی‌شود و فقط آنچه مشهود است عقب‌نشینی و انفعال است.»
نماینده مشهد برنامه‌های ظریف برای وزارت خارجه را مغایر با وصیتنامه امام (ره) دانست و از نمایندگان خواست به وصیتنامه رجوع کنند.
ناصر کاشانی نماینده زاهدان نیز به عنوان دومین موافق ظریف عنوان کرد: «ظریف در صورت کسب رای اعتماد اولین وزیر خارجه پس از انقلاب خواهد بود که دارای تخصص علمی متناسب با حوزه مسئولیت خود است. برخلاف اکثر وزرای پیشین وزارت خارجه از بدنه کارشناسی و مدیریتی این وزارتخانه برخاسته و با زوایا و زیر و بم‌های دستگاه دیپلماسی کشور کاملا آشناست.»
وی امتیاز برجسته ظریف را اشتهار بین‌المللی آن برشمرد و برخی ادعاها درباره گرایشات سیاسی وی یا همکاریش با جریانات خاص را فاقد اعتبار خواند و گفت: «ظریف به عنوان دیپلمات حرفه‌ای هیچ‌گونه وابستگی حزبی و جناحی نداشته و ندارد.»
حسین سبحانی‌نیا نماینده نیشابور نیز به عنوان موافق ظریف اظهار داشت: «ظریف در سنگرهای داخلی و خارجی با قدرت از منافع ملی کشور دفاع کرده است.»
وی افزود: «برنامه‌های ظریف به شکلی است که راه تعامل سازنده با جهان گشوده و طرح امنیتی ایران توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی شکسته می‌شود.»
جواد جهانگیرزاده نیز به عنوان موافق ظریف برای تصدی وزارت امور خارجه، خاطرنشان کرد: «ظریف در درون این وزارتخانه فرد معقولی به شمار می‌رود. وجود مهره‌ای در رأس وزارت به نام ظریف می‌تواند منافع جمهوری اسلامی را بیشتر برآورده کند.»
نماینده ارومیه در مجلس سؤال کرد: «اگر ظریف با تیم انحرافی ارتباط داشت چرا از کار برکنار شد؟»
پس از سخنان 2 مخالف و چهار موافق، ظریف پشت تریبون قرار گرفت و به تشریح برنامه‌هایش و پاسخ به اظهارات مخالفان پرداخت.
او با بیان اینکه دولت تدبیر و امید همکاری‌های توسعه‌ای و اقتصادی خود را با کشورها و نهادهای موثر در اقتصاد جهانی از موضع استغناء برای پیشرفت و بهبود معیشت مردم به کار خواهد بست، اظهار داشت: رویکرد اعتدال در سیاست خارجی دولت مبتنی بر واقع‌بینی، خودباوری و خودآگاهی برای ایجاد تفاهم و اعتماد متقابل برای ایجاد ظرفیت و توان ملی کشور و امنیت و توسعه آن است.
ظریف افزود: سیاست خارجی دولت اعتدال با اقتدار و آگاهی و به دور از حاشیه پردازی حقوق مسلم مردم ایران نه تنها در زمینه هسته‌ای بلکه در تمامی امور را پیگیری خواهد کرد و ذره‌ای از حقوق این ملت کوتاه نخواهد آمد و با ایجاد فرصت‌ها و کاهش تهدیدها دایره دوستی‌ها را در منطقه و جهان گسترش می‌دهد و باور به توان خود آماده است تا دیگر کنشگران صحنه جهانی را ناگزیر سازد که روابط و رفتار خصومت آمیز خود را به روابط عادلانه و مبتنی بر اعتماد و همکاری متقابل تبدیل کند.
وی با بیان اینکه من طالب این مسئولیت نبودم، خاطرنشان کرد: تلاش فراوانی کردم که آقای روحانی را متقاعد سازم که این وظیفه را بر عهده این بنده کوچک قرار ندهد. در صورت رای اعتماد شما مسئولیت سنگین و خطیری بر این بنده کوچک خدا گذاشته خواهد شد که تنها به اتکال خاضعانه به قدرت لایزال حضرت حق و توسل به پیامبر اعظم و ائمه هدی قابل تحمل است.
وی با بیان اینکه سیاست خارجی باید ملی، فراجناحی و براساس قانون اساسی تحت نظارت مستقیم مقام معظم رهبری باشد، خاطرنشان کرد: همواره در هر مسئولیتی که تاکنون در عرصه سیاست خارجی و روابط بین‌المللی داشته‌ام این اصل اساسی را نصب العین قرارداده‌ام. افتخار دارم که در اجرای تدابیر تاریخی و داهیانه حضرت ایشان در جنگ تحمیلی، بحران عراق و افغانستان، پرونده هسته‌ای و دیگر موضوعات مهم سیاست خارجی به لطف خدا کوتاهی نکرده‌ام و همواره مورد مرحمت بزرگوارانه ایشان بوده‌ام.
وزیر پیشنهادی امور خارجه سیاست خارجی را عرصه منافع و امنیت ملی کشور خواند و تصریح کرد: نباید دستخوش سلیقه‌های جناحی شود. سیاست خارجی امری تخصصی است. من باندگرا نیستم. من دست هر کس که بتواند منافع ملی ایران را به پیش ببرد می‌بوسم و از او طلب همکاری می‌کنم و این کار را در 25 سال سابقه مدیریتی در وزارت خارجه انجام داده‌ام.
ظریف گفت: من نه با اتوبوس، که تاکنون بعد از 25 سال یک نفر را از اقوام، خویشان و دوستان وارد وزارت خارجه نکرده‌ام و با کارشناسان خدوم وزارت خارجه همواره کار کرده‌ام.
وی اضافه کرد: سیاست خارجی حیطه دوراندیشی، صبوری و قاطعیت است و باید از هیجان‌های روزمره و ادعاهای هزینه‌ساز به دور باشد. در حوزه سیاست خارجی باید عرصه اجرا و تحلیل را از یکدیگر جدا کرد.
ظریف گفت:در قلمرو تحلیل، من خود و همکارانم را موظف می‌دانم همچون دیده‌بانی صادق زمینه‌های فرصت ساز یا تهدید آفرین و اوضاع عینی منطقه‌ای و جهانی را به طور شفاف و کامل به مسئولان و در رأس آنها مقام معظم رهبری منتقل کنم. ما در این مسئولیت با مدد از حضرت حق از تمام توان حرفه‌ای و قدرت تحلیلی خود بهره خواهیم برد و آن را در کمال راستگویی و خیرخواهی عرضه خواهیم کرد و از جوسازی و ارعاب، انکار و اهمال واهمه‌ای نخواهیم داشت.
ظریف خاطرنشان کرد: دستگاه دیپلماسی خود را موظف به اجرای تصمیماتی می‌داند که پس از طی مراحل تصمیم سازی توسط مراجع عالیه نظام ابلاغ می‌شود و در این عرصه ما تمام توان کارشناسی خود را بسیج خواهیم کرد که این تصمیمات را چه موافق نظراتمان باشد و چه مخالف تحلیلمان باشد، به بهترین نحو و برای رسیدن به بهترین نتیجه دنبال کنیم؛ چرا که دولت باید فقط یک سیاست خارجی داشته باشد.
وی در بخش دیگری از اظهاراتش خاطرنشان کرد: اینجانب برای تعامل مستمر با مجلس در صورتی که به من رای اعتماد بدهید و سایر دستگاه‌های ذیربط برای تولید این فهم مشترک آمادگی دارم و از ظرفیت مجلس در دیپلماسی هدفمند پارلمانی استفاده می‌کنم. در این صورت حتما با صداقت با شما برخورد خواهم کرد.
* کارنامه ظریف
محمدجواد ظریف متولد 1338 تهران، دارنده مدرک دکترای مطالعات بین‌المللی از دانشگاه دنور آمریکا3 و دانش آموخته دبستان و دبیرستان علوی تهران است.
معاون بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1390، دستیار ارشد وزیر خارجه در سالهای 1386 تا 1389، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نیویورک در سالهای 1381 تا 1386، معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه در سالهای 1371 تا 138، سفیر و معاون نماینده دائم ایران در سازمان ملل در سالهای 1368 تا 1371، مشاور وزیر امور خارجه در سالهای 1367 تا 1368، مشاور سیاسی، رایزن و کاردار نمایندگی ایران در سازمان ملل در سالهای 1361 تا 1367 و مشاور سرکنسولگری ایران در سانفرانسیسکو در سالهای 1357 تا 1359 از جمله سمت‌های این دیپلمات باسابقه است.
رئیس کمیسیون فرهنگی یونسکو، معاون مجمع عمومی سازمان ملل، رئیس کنفرانس آسیایی نژادپرستی و تبعیض نژادی، رئیس کمیسیون خلع سلاح سازمان ملل، رئیس کمیته متخصصان گفت‌وگوی تمدن‌ها، رئیس سمپوزیوم اسلامی گفت‌وگوی تمدن‌ها، رئیس کمیته سیاسی دوازدهمین اجلاس سران عدم تعهد، سخنگوی هشتمین اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی، رئیس کمیته سیاسی هشتمین اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی، رئیس کمیته حقوقی مشورتی آسیایی - آفریقایی، رئیس کمیته حقوقی چهل و هفتمین مجمع عمومی سازمان ملل از دیگر سمت‌های ظریف بوده است.
او که 26 مرداد ماه 1392 کار خود را به عنوان وزیر خارجه در محل این وزارتخانه از سر گرفت، در حال حاضر ریاست تیم مذاکراتی ایران با گروه 1+5 را بعد از آنکه پرونده هسته‌ای از شورای عالی امنیت ملی به وزارت خارجه محول شد، برعهده دارد و از جمله تحولات عمده در دوران وزارت او آنگونه که در برنامه پیشنهادی‌اش به مجلس شورای اسلامی ارائه کرد «حل و فصل تدریجی و هوشمندانه موضوع هسته‌ای با حفظ حقوق و دستاوردهای علمی کشور و رفع ابهامات جهانی درباره صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای»، توافق ایران و 6 کشور (آمریکا، روسیه، فرانسه،چین، انگلستان و آلمان) بر سر برنامه هسته‌ای ایران تحت عنوان توافقنامه ژنو (برنامه اقدام مشترک) در سوم آذر ماه سال گذشته (24 نوامبر 2013) در شهر ژنو بود.
بعد از آنکه این توافقنامه در 30 دی ماه سال گذشته وارد مرحله اجرایی شد، شش دور مذاکره به ریاست وی و کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در شهر وین پایتخت اتریش در خصوص گام پایانی توافقنامه ژنو و دستیابی به راه‌حل جامع هسته‌ای با حضور هیأت‌های مذاکره کننده ایران و 1+5 برگزار شد و علی‌رغم اینکه کار نگارش توافقنامه جامع (برنامه جامع اقدام مشترک) در پنجمین دور مذاکرات در شهر وین آغاز شد و هیأت ایرانی 11 تیر ماه بدین منظور و برای دستیابی به توافق تا 28 تیر ماه در شهر وین حضور داشت، ولی آنگونه که سید عباس عراقچی عنوان کرد 60 تا 65 درصد متن توافقنامه مورد نگارش قرار گرفت و کماکان اختلافات عمده در خصوص غنی سازی و میزان آن، تحریم‌ها، راکتور آب سنگین اراک و بازه زمانی اجرای این توافقنامه باقی ماند.
در نهایت و یک روز قبل از پایان زمان شش ماه اول گام نخست توافقنامه ژنو و در ساعت 30 دقیقه بامداد روز شنبه 28 تیر ماه طرفین توافق کردند که این مذاکرات برای چهار ماه دیگر تمدید شود و سه تا چهار هفته بعد مذاکرات را به صورت دوجانبه، چندجانبه، کارشناسی و همچنین در سطح ظریف و اشتون از سر گیرند که اولین رایزنی دوجانبه 16 مرداد ماه به مدت چهار ساعت بین معاونان وزرای خارجه ایران و آمریکا به ریاست سید عباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان ظریف و ویلیام برنز قائم مقام و وندی شرمن معاون وزیر خارجه آمریکا برگزار شد و عراقچی این مذاکرات را خوب و مفید خواند.
البته قرار است تا برگزاری نشست مجمع عمومی سازمان ملل در اواخر شهریور ماه در نیویورک و احتمال برگزاری نشستی بین ایران و 1+5، این رایزنی‌های دوجانبه در پایتخت‌های این کشورها یا تهران انجام شود.
پس از حصول توافق ژنو عده‌ای در حمایت از آن مواضعی را بیان و عده‌ای نیز آن را نقد کرده و گفتند که ما در این توافقنامه همه چیز دادیم بدون اینکه امتیازی به دست بیاوریم و عده‌ای هم گروه دلواپسان را تشکیل دادند و با برگزاری نشست انتقادات خود را در این زمینه بیان کردند.
علی‌رغم این انتقادات ولی حسن روحانی در مناسبت‌های مختلف از عملکرد رئیس دستگاه دیپلماسی‌اش در زمینه توافق ژنو دفاع کرده که از آن جمله اظهارات رئیس جمهور در دیدار نوروزی تعدادی از کارکنان و مدیران نهاد ریاست جمهوری بود که در این باره گفت: «شاهکار ظریف و خدمتی که او در روند مذاکرات به ملت ایران کرده در آینده معلوم می‌شود.»
از دیگر سو مقام معظم رهبری نیز در مناسبت‌های مختلف با تأکید بر اینکه به مذاکرات خوشبین نیستند، ولی از عملکرد تیم مذاکره کننده هسته‌ای حمایت کرده و آنها را سربازان نظام خوانده‌اند.
آخرین فرمایشات ایشان در این زمینه روز چهارشنبه 22 مرداد ماه در جمع سفرا و روسای نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور عنوان شد.
ایشان با تأکید بر اینکه رابطه با آمریکا و مذاکره با این کشور به جز در موارد خاصی برای جمهوری اسلامی نه تنها هیچ نفعی ندارد بلکه ضرر هم دارد و کدام عاقلی است که دنبال کار بی منفعت برود؟! افزودند: عده‌ای اینجور وانمود می‌کردند که اگر با آمریکایی‌ها دور میز مذاکره بنشینیم بسیاری از مشکلات حل می‌شود، البته ما می‌دانستیم اینجور نیست، اما قضایای یک سال اخیر برای چندمین بار این واقعیت را اثبات کرد.
رهبر انقلاب خاطرنشان کردند: در گذشته میان مسئولان ما و مسئولان آمریکا هیچ ارتباطی نبود، اما در یک سال اخیر بخاطر مسائل حساس هسته‌ای و تجربه‌ای که مطرح شد انجام بشود، بنا شد مسئولان تا سطح وزارت خارجه تماس‌ها، نشست‌ها و مذاکراتی داشته باشند، اما از این ارتباطات نه تنها فایده‌ای عاید نشد، بلکه لحن آمریکایی‌ها تندتر و اهانت آمیزتر شد و توقعات طلبکارانه بیشتری را در جلسات مذاکرات و در تریبون‌های عمومی بیان کردند.
رهبر انقلاب افزودند: البته مسئولان ما در نشست‌ها در جواب طلبکاری آنها، جواب‌های قوی تر و گاهی گزنده‌تر دادند، اما در مجموع معلوم شد مذاکره برخلاف تصورات برخی‌ها، به هیچ چیز کمک نمی‌کند.
رهبر انقلاب در همین زمینه، افزایش تحریم‌ها را مورد اشاره قرار دادند و گفتند: آمریکایی‌ها نه تنها دشمنی‌ها را کم نکردند، بلکه تحریم‌ها را هم افزایش دادند! البته می‌گویند این تحریم‌ها، جدید نیست؛ اما در واقع جدید است و مذاکره در زمینه تحریم هم، فایده‌ای نداشته است.
ایشان افزودند: البته در زمینه ادامه مذاکرات هسته‌ای، منع نمی‌کنیم و کاری که دکتر ظریف و دوستانشان شروع کردند و تا امروز هم خوب پیش رفتند دنبال می‌شود؛ اما این، یک تجربه ذیقیمت دیگر برای همه بود که متوجه شویم نشست و برخاست و حرف زدن با آمریکایی‌ها، مطلقاً تأثیری در کم کردن دشمنی آنها ندارد و بدون فایده است.
از دیگر تحولاتی که در دوران وزارت ظریف رخ داد، مذاکرات دوجانبه با آمریکایی‌ها در سطح وزرای خارجه آن هم بعد از 34 سال بود و اولین ملاقات دوجانبه بین او و جان کری همتای آمریکایی در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک صورت گرفت و البته پس از آن در حاشیه مذاکرات ژنو و همچنین در طی مذاکرات وین رایزنی‌هایی به صورت دوجانبه بین وزرای خارجه و معاونان وزرای خارجه دو کشور انجام شد.
در همین زمینه رهبر انقلاب 22 مرداد ماه در دیدار سفرا و روسای نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور در تبیین ضررهای ناشی از مذاکره با آمریکایی‌ها افزودند: این کار ما را در افکار عمومی ملت‌ها و دولت‌ها به تذبذب متهم می‌کند و غربی‌ها با تبلیغات عظیم خودشان، جمهوری اسلامی را دچار انفعال و دو گانگی جلوه می‌دهند.
ایشان همچنین ضرر دیگر نشست و برخاست با آمریکا را ایجاد زمینه برای طرح توقعات جدید از سوی آنها دانستند.
*بهبود مناسبات تهران - لندن
تعیین کارداران غیرمقیم بین ایران و انگلیس و گفت‌وگوها در راستای از سرگیری مجدد مناسبات تهران و لندن از دیگر تحولاتی بود که در دوران وزارت ظریف رخ داد و ظریف با ویلیام هیگ همتای بریتانیایی خود در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در این زمینه توافقاتی کردند که در نهایت به تعیین کارداران غیرمقیم منجر شد و از سوی دیگر طرفین توافق کردند که در آینده نزدیک کارداران غیرمقیم را به مقیم تبدیل و از سوی دیگر بریتانیا نیز اعلام کرده که در آینده نزدیک سفارتخانه این کشور در تهران بازگشایی خواهد شد.
از سرگیری مناسبات ایران و مغرب (مراکش) آن هم پس از 5 سال، از دیگر تحولات در دوران وزارت محمدجواد ظریف بود.
به گزارش فارس، یک سال از حضور ظریف در کسوت وزارت می‌گذرد و برخی کارشناسان عملکرد آن را مثبت ارزیابی کرده و معتقدند که ظریف در این مدت توانسته تحولی را در مناسبات ایران با کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی ایجاد کند و شاهد بر این مدعا سفر 9 وزیر خارجه اروپایی به تهران و علاوه بر آن سفر کاترین اشتون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و شکسته شدن یخ حاکم بر مناسبات تهران با اتحادیه اروپاست.
ظریف در اولین سفر خارجی‌اش بعد از انتصاب به این سمت، به عراق رفت و با مقامات این کشور دیدار و گفت‌وگو کرد و علاوه بر آن سفرهایی به کشورهای منطقه البته به جز عربستان داشت و آنگونه که مرضیه افخم سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد آمادگی از سوی ظریف برای سفر وجود داشت ولی این آمادگی در طرف مقابل وجود نداشت. در همین راستا محمدعلی بصیری عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان معتقد است که وزارت خارجه در یک سال گذشته و در دوران وزارت ظریف در کاهش و توقف تحریم‌ها و بهبود و ترمیم روابط با همسایگان، عملکرد خوبی داشته است.
در دوران ریاست ظریف بر وزارت خارجه اقداماتی در راستای حل بحران‌های منطقه‌ای از جمله بحران سوریه صورت گرفت و تهران دو بار میزبان نشست دوستان سوریه برای حل این بحران بود.
از آغازین روزهای بحران غزه نیز دستگاه دیپلماسی و شخص وزیر خارجه تحرکات گسترده‌ای را برای توقف جنایات رژیم صهیونیستی صورت دادند از یک سو ارسال نامه به دبیران کل شورای امنیت، اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی،تماس تلفنی با وزرای خارجه منطقه و برخی دیگر از وزرای خارجه، برگزاری نشست وزرای خارجه کشورهای عضو کمیته فلسطین جنبش عدم تعهد و ...
حسین شیخ‌زاده استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه خوارزمی درباره وزارت ظریف بر این باور است: قرار گرفتن محمدجواد ظریف در رأس وزارت امور خارجه دولت یازدهم پیامدهایی داشت که برای ناظران، بویژه پژوهشگران علوم سیاسی و روابط بین‌الملل قابل تأمل است: پرونده هسته‌ای کشور که تا پیش از تصدی ظریف در اختیار شورای عالی امنیت ملی بود، به وزارت امور خارجه محول شد؛ روند مذاکرات بی نتیجه و طولانی بین ایران و نمایندگان شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دگرگون شد و طی مدت نسبتاً کوتاهی مذاکرات فشرده‌ای صورت گرفت که نتیجه آن توافقات اولیه بین طرف‌های مذاکره بود. حاصل این توافقات حداقل در سه حوزه محسوس بود 1- روند صدور قطعنامه‌های جدید علیه ایران در شورای امنیت متوقف شد 2- از تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا جلوگیری به عمل آمد. 3- در گام اول و پیش از اجرای رسمی توافق اولیه، بخشی از تحریم‌های ایران نظیر تحریم کشتیرانی و معاملات طلا لغو شد.
برخی از کارشناسان نیز معتقدند در دوران وزارت ظریف این وزارتخانه بیشتر معطوف به مذاکرات هسته‌ای شده و دیگر ابعاد مناسبات دوجانبه و ... مغفول شده است. در همین راستا میرقاسم مومنی رئیس موسسه مطالعات چشم‌انداز ابرار نوین معتقد است که پتانسیل‌های وزارت خارجه معطوف به مذاکرات هسته‌ای شده و سایر موضوعات مغفول مانده است.
*یک بار حضور در صحن علنی مجلس برای پاسخگویی به سوالات نمایندگان
رئیس دستگاه دیپلماسی در یک سالی که گذشت یک بار (16 اردیبهشت ماه) در صحن علنی مجلس برای پاسخگویی به چهار سوال نمایندگان که به ترتیب با 46، 23، 5 و یک امضا تهیه شده بود درباره اظهاراتش در خصوص هولوکاست و... حضور یافت که نمایندگان از پاسخ‌های او قانع شدند.
او در این باره گفت: تلاش این خدمتگزار کوچک همواره این بوده که با فضاسازی‌های بین‌المللی قاطعانه مقابله و اجازه ندهد تبلیغات ساختگی و مسموم صهیونیستی و یا هر منبع ضد ایرانی، ایران را مخل امنیت جهانی و تهدید منطقه‌ای معرفی کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی اضافه کرد: من اینجا می گویم که ما دولت و ملتی صلح جو و خواهان تعامل سازنده با جهان هستیم اما مطیع و مرعوب نیستیم. ما برای حراست از حقوق و منافع ملی و آرمانی مان با توکل بر قدرت لایزال الهی با صلابت و منطق و بدون دلواپسی با جهان تعامل می کنیم .ما ملتی دلاوریم نه دلواپس.
ظریف همچنین 2 بار در صحن علنی و غیرعلنی مجلس به منظور اطلاع رسانی و ارائه توضیحاتی درباره عملکرد دستگاه دیپلماسی حضور یافت.
البته وزیر امور خارجه کشورمان این هفته برای پاسخگویی به سؤالات 8 نفر از وکلای ملت در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس حاضر می‌شود.
در حالی ظریف وارد دومین سال کاری خود در کسوت وزیر می‌شود که سرنوشت توافقنامه جامع هسته‌ای در هاله‌ای از ابهام است اینکه آیا طرف مقابل دست از زیاده‌خواهی‌ها برداشته و توافقی صورت گیرد در سه ماه و نیم آینده مشخص خواهد شد.
*نگاهی به اظهارات ظریف در زمان اخذ رای نمایندگان مجلس برای تصدی وزارت
جلسه بررسی صلاحیت محمدجواد ظریف به عنوان وزیر پیشنهادی وزارت امور خارجه بعدازظهر سه‌شنبه (22 مرداد ماه 1392) در مجلس شورای اسلامی برگزار شد. 2 نماینده به عنوان مخالف و 4 نفر نیز به عنوان موافق ظریف برای تصدی این پست، در صحن علنی مجلس به ایراد سخنرانی پرداختند.
نادر قاضی‌پور نماینده ارومیه به عنوان اولین مخالف طی اظهاراتی مدعی شد که ظریف جزو باند نیویورک است و خطاب به وی گفت: «حدود چند دهه بعد از انقلاب شما در نیویورک ماندید و اصلا شناختی نسبت به خاورمیانه و کشورهای همسایه و شرق آسیا ندارید.»
اینکه آیا انرژی هسته‌ای را حق مسلم ما می‌دانید یا خیر و آیا بر سر منافع ملی معامله خواهید کرد؟ از جمله سؤالات این نماینده از گزینه پیشنهادی تصدی وزارت خارجه بود.
قاضی‌پور همچنین خطاب به ظریف عنوان کرد: «برنامه‌ای توسط شما برای حل بحران اقتصادی و تحریم مشاهده نشده است.»
سید احمدرضا دستغیب نماینده شیراز نیز به عنوان موافق ظریف برای تصدی این پست گفت: «خوشحالیم که برای اولین بار تصدی وزارت امور خارجه در اختیار فردی است که تخصص مرتبط را از ابتدا در کنار تجربه داراست.»
دستغیب در سخنانش ظریف را دیپلماتی موفق و مدیری توانمند در حوزه‌های مختلف برشمرد و افزود: «ظریف ابزار تخصص و تجربه را داراست و در عین حال مجهز به دانش روز است.»
حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر نماینده مشهد نیز به عنوان دومین مخالف در مخالفت با ظریف عنوان کرد: «در برنامه‌های ظریف انفعال در مقابل دشمن و تعامل یک سویه با کسانی که یک طرفه ارتباطشان را قطع کرده‌اند، مشاهده می‌شود و در برنامه‌های ظریف هیچ فعالیتی برای دفاع از انقلاب اسلامی در برنامه‌های بین‌المللی دیده نمی‌شود و فقط آنچه مشهود است عقب‌نشینی و انفعال است.»
نماینده مشهد برنامه‌های ظریف برای وزارت خارجه را مغایر با وصیتنامه امام (ره) دانست و از نمایندگان خواست به وصیتنامه رجوع کنند.
ناصر کاشانی نماینده زاهدان نیز به عنوان دومین موافق ظریف عنوان کرد: «ظریف در صورت کسب رای اعتماد اولین وزیر خارجه پس از انقلاب خواهد بود که دارای تخصص علمی متناسب با حوزه مسئولیت خود است. برخلاف اکثر وزرای پیشین وزارت خارجه از بدنه کارشناسی و مدیریتی این وزارتخانه برخاسته و با زوایا و زیر و بم‌های دستگاه دیپلماسی کشور کاملا آشناست.»
وی امتیاز برجسته ظریف را اشتهار بین‌المللی آن برشمرد و برخی ادعاها درباره گرایشات سیاسی وی یا همکاریش با جریانات خاص را فاقد اعتبار خواند و گفت: «ظریف به عنوان دیپلمات حرفه‌ای هیچ‌گونه وابستگی حزبی و جناحی نداشته و ندارد.»
حسین سبحانی‌نیا نماینده نیشابور نیز به عنوان موافق ظریف اظهار داشت: «ظریف در سنگرهای داخلی و خارجی با قدرت از منافع ملی کشور دفاع کرده است.»
وی افزود: «برنامه‌های ظریف به شکلی است که راه تعامل سازنده با جهان گشوده و طرح امنیتی ایران توسط آمریکا و رژیم صهیونیستی شکسته می‌شود.»
جواد جهانگیرزاده نیز به عنوان موافق ظریف برای تصدی وزارت امور خارجه، خاطرنشان کرد: «ظریف در درون این وزارتخانه فرد معقولی به شمار می‌رود. وجود مهره‌ای در رأس وزارت به نام ظریف می‌تواند منافع جمهوری اسلامی را بیشتر برآورده کند.»
نماینده ارومیه در مجلس سؤال کرد: «اگر ظریف با تیم انحرافی ارتباط داشت چرا از کار برکنار شد؟»
پس از سخنان 2 مخالف و چهار موافق، ظریف پشت تریبون قرار گرفت و به تشریح برنامه‌هایش و پاسخ به اظهارات مخالفان پرداخت.
او با بیان اینکه دولت تدبیر و امید همکاری‌های توسعه‌ای و اقتصادی خود را با کشورها و نهادهای موثر در اقتصاد جهانی از موضع استغناء برای پیشرفت و بهبود معیشت مردم به کار خواهد بست، اظهار داشت: رویکرد اعتدال در سیاست خارجی دولت مبتنی بر واقع‌بینی، خودباوری و خودآگاهی برای ایجاد تفاهم و اعتماد متقابل برای ایجاد ظرفیت و توان ملی کشور و امنیت و توسعه آن است.
ظریف افزود: سیاست خارجی دولت اعتدال با اقتدار و آگاهی و به دور از حاشیه پردازی حقوق مسلم مردم ایران نه تنها در زمینه هسته‌ای بلکه در تمامی امور را پیگیری خواهد کرد و ذره‌ای از حقوق این ملت کوتاه نخواهد آمد و با ایجاد فرصت‌ها و کاهش تهدیدها دایره دوستی‌ها را در منطقه و جهان گسترش می‌دهد و باور به توان خود آماده است تا دیگر کنشگران صحنه جهانی را ناگزیر سازد که روابط و رفتار خصومت آمیز خود را به روابط عادلانه و مبتنی بر اعتماد و همکاری متقابل تبدیل کند.
وی با بیان اینکه من طالب این مسئولیت نبودم، خاطرنشان کرد: تلاش فراوانی کردم که آقای روحانی را متقاعد سازم که این وظیفه را بر عهده این بنده کوچک قرار ندهد. در صورت رای اعتماد شما مسئولیت سنگین و خطیری بر این بنده کوچک خدا گذاشته خواهد شد که تنها به اتکال خاضعانه به قدرت لایزال حضرت حق و توسل به پیامبر اعظم و ائمه هدی قابل تحمل است.
وی با بیان اینکه سیاست خارجی باید ملی، فراجناحی و براساس قانون اساسی تحت نظارت مستقیم مقام معظم رهبری باشد، خاطرنشان کرد: همواره در هر مسئولیتی که تاکنون در عرصه سیاست خارجی و روابط بین‌المللی داشته‌ام این اصل اساسی را نصب العین قرارداده‌ام. افتخار دارم که در اجرای تدابیر تاریخی و داهیانه حضرت ایشان در جنگ تحمیلی، بحران عراق و افغانستان، پرونده هسته‌ای و دیگر موضوعات مهم سیاست خارجی به لطف خدا کوتاهی نکرده‌ام و همواره مورد مرحمت بزرگوارانه ایشان بوده‌ام.
وزیر پیشنهادی امور خارجه سیاست خارجی را عرصه منافع و امنیت ملی کشور خواند و تصریح کرد: نباید دستخوش سلیقه‌های جناحی شود. سیاست خارجی امری تخصصی است. من باندگرا نیستم. من دست هر کس که بتواند منافع ملی ایران را به پیش ببرد می‌بوسم و از او طلب همکاری می‌کنم و این کار را در 25 سال سابقه مدیریتی در وزارت خارجه انجام داده‌ام.
ظریف گفت: من نه با اتوبوس، که تاکنون بعد از 25 سال یک نفر را از اقوام، خویشان و دوستان وارد وزارت خارجه نکرده‌ام و با کارشناسان خدوم وزارت خارجه همواره کار کرده‌ام.
وی اضافه کرد: سیاست خارجی حیطه دوراندیشی، صبوری و قاطعیت است و باید از هیجان‌های روزمره و ادعاهای هزینه‌ساز به دور باشد. در حوزه سیاست خارجی باید عرصه اجرا و تحلیل را از یکدیگر جدا کرد.
ظریف گفت:در قلمرو تحلیل، من خود و همکارانم را موظف می‌دانم همچون دیده‌بانی صادق زمینه‌های فرصت ساز یا تهدید آفرین و اوضاع عینی منطقه‌ای و جهانی را به طور شفاف و کامل به مسئولان و در رأس آنها مقام معظم رهبری منتقل کنم. ما در این مسئولیت با مدد از حضرت حق از تمام توان حرفه‌ای و قدرت تحلیلی خود بهره خواهیم برد و آن را در کمال راستگویی و خیرخواهی عرضه خواهیم کرد و از جوسازی و ارعاب، انکار و اهمال واهمه‌ای نخواهیم داشت.
ظریف خاطرنشان کرد: دستگاه دیپلماسی خود را موظف به اجرای تصمیماتی می‌داند که پس از طی مراحل تصمیم سازی توسط مراجع عالیه نظام ابلاغ می‌شود و در این عرصه ما تمام توان کارشناسی خود را بسیج خواهیم کرد که این تصمیمات را چه موافق نظراتمان باشد و چه مخالف تحلیلمان باشد، به بهترین نحو و برای رسیدن به بهترین نتیجه دنبال کنیم؛ چرا که دولت باید فقط یک سیاست خارجی داشته باشد.
وی در بخش دیگری از اظهاراتش خاطرنشان کرد: اینجانب برای تعامل مستمر با مجلس در صورتی که به من رای اعتماد بدهید و سایر دستگاه‌های ذیربط برای تولید این فهم مشترک آمادگی دارم و از ظرفیت مجلس در دیپلماسی هدفمند پارلمانی استفاده می‌کنم. در این صورت حتما با صداقت با شما برخورد خواهم کرد.
* کارنامه ظریف
محمدجواد ظریف متولد 1338 تهران، دارنده مدرک دکترای مطالعات بین‌المللی از دانشگاه دنور آمریکا3 و دانش آموخته دبستان و دبیرستان علوی تهران است.
معاون بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی در سال 1390، دستیار ارشد وزیر خارجه در سالهای 1386 تا 1389، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نیویورک در سالهای 1381 تا 1386، معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه در سالهای 1371 تا 138، سفیر و معاون نماینده دائم ایران در سازمان ملل در سالهای 1368 تا 1371، مشاور وزیر امور خارجه در سالهای 1367 تا 1368، مشاور سیاسی، رایزن و کاردار نمایندگی ایران در سازمان ملل در سالهای 1361 تا 1367 و مشاور سرکنسولگری ایران در سانفرانسیسکو در سالهای 1357 تا 1359 از جمله سمت‌های این دیپلمات باسابقه است.
رئیس کمیسیون فرهنگی یونسکو، معاون مجمع عمومی سازمان ملل، رئیس کنفرانس آسیایی نژادپرستی و تبعیض نژادی، رئیس کمیسیون خلع سلاح سازمان ملل، رئیس کمیته متخصصان گفت‌وگوی تمدن‌ها، رئیس سمپوزیوم اسلامی گفت‌وگوی تمدن‌ها، رئیس کمیته سیاسی دوازدهمین اجلاس سران عدم تعهد، سخنگوی هشتمین اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی، رئیس کمیته سیاسی هشتمین اجلاس سران سازمان کنفرانس اسلامی، رئیس کمیته حقوقی مشورتی آسیایی - آفریقایی، رئیس کمیته حقوقی چهل و هفتمین مجمع عمومی سازمان ملل از دیگر سمت‌های ظریف بوده است.
