* عامل نارجی حاوی سمی ترین مواد جهان است
وایدمن در گزارش خود آورده است: زمانی که به عنوان پزشک در جنگ ویتنام در حال خدمت بودم، سربازی ۱۹ ساله را میشناختم که با مادهای به نام “عامل نارنجی ” گیاهان و علفهای هرزه را اسپری کرده و از سر راه بر میداشت و بدین طریق هر چیز سبزی که دور و بر من بود به رنگ نارنجی تبدیل شده بود. محیط پیرامونی نیز بدین شکل مرز بندی شده بود تا بدین طریق خط آتش برای نیروهای خودی در زمان حمله دشمن مشخص باشد و آنها دچار غافلگیری نشوند.
همانطور که مراکز نظامی مختلف آمریکا در ویتنام را بازدید میکردم، شاهد این بودم که زمین اطراف آنها مثل سطح کره ماه پاک و صاف بود. علت این بود که این پایگاهها از همان مادهای استفاده میکردند که آن سرباز ۱۹ ساله استفاده میکرد و شاخ و برگ درختان را به دلایل راهبردی از بین میبردند.
حالا بعد از ۴۰ سال متوجه شدهایم که همان ماده یعنی عامل نارنجی دارای ماده سمی دی اوکسین است که یکی از سمیترین مواد موجود در جهان است.
* تکلیف سربازان بیمار هر دو طرف چه میشود؟
کهنه سربازان جنگ ویتنام که از انواع بیماریها و عارضههای ناشی از “عامل نارنجی ” /دی اوکسین رنج میبرند، اکنون از “سازمان بازنشستگان نظامی ” توقع دارند که به وضعیت آنها رسیدگی شود. اما تکلیف ویتنامیهایی که به این ماده آلوده شدهاند، چیست؟ مردم ویتنام که در معرض پس ماندههای دی اوکسین در آن کشور قرار دارند و تا به امروز به انواع مشکلات ناشی از این ماده مبتلا شدهاند، چه کنند؟
* یک چهارم ویتنام جنوبی به عامل نارنجی آلوده شده است
ارتش آمریکا میلیونها گالن “عامل نارنجی ” را توسط کشتی و انواع وسائل حمل و نقل در دل یک چهارم ویتنام جنوبی سابق خالی کرد تا بدین وسیله علاوه بر کشتار جمعی، نفس دشمن را در نطفه خفه کند. با توجه به تجربیاتمان خوب میدانیم که دی اوکسین چه بلای خانمان سوزی است. بیماریهای ناشی از عامل نارنجی دامنهای از ناهنجاری ستون فقرات تا انواع سرطان و پارکینسون را شامل میشوند.
* دولتمردان آمریکایی به قربانیان خود بیتوجهی میکنند
هنوز در خود آمریکا هم در مورد این موضوع جدالهای سیاسی وجود دارد. “شینسکی ” دبیر “سازمان بازنشستگان نظامی ” – بازنشستگان بیمار را فقط در صورت ابتلا به سه عارضه ناشی از “دی اوکسین ” واجد شرایط دریافت مزایا دانسته است. همچنین کودکان زنانی که در جنگ ویتنام شرکت داشتند و در اثر ابتلای مادر به این مواد بیمار شدهاند، فقط در صورت ابتلا به یکی از ۱۴ ناهنجاری پس از تولد، واجد شرایط محسوب میگردند. “ماده نارنجی ” میتواند تا نسلها موجب وارد شدن آسیب شدید به دی.ان.ای شود.
* “عامل نارنجی ” ۳ میلیون بیمار و معلول برای ویتنام به جای گذاشته است
مشکل خیلی فراتر از اینهاست. بسیاری از مردان و زنان سرباز در جنگ ویتنام دچار اختلالات و بیماریهای مختلف شدند که در نتیجه آن فرزند اولشان از مشکلات ژنتیکی رنج میبرد. “عامل نارنجی/دی اوکسین ” ریهها را هدف قرار میدهد. در اینجا مردان جنگ دیروز، اسیران بیماری امروز شدهاند و این در حالیست که ویتنامیها گوی فلاکت و بیماری را از ما ربوده و طبق گزارش صلیب سرخ آن کشور، امروزه ۳ میلیون نفر مردم ویتنام که ۱۵۰ هزار نفر آنها را کودکان تشکیل میدهند، از عوارض این ماده رنج میبرند و به طرق مختلف معلول هستند.
* ویتنام عمق فاجعه را دیده است اما آمریکا نمیخواهد ببیند
پایگاههای هوایی چون “دا نانگ ” هنوز در زمین و محیط خود دارای مواد بسیار سمی “عامل نارنجی ” هستند. “دی اوکسین ” مادهایست که بسیار سخت از خاک جدا میشود و قادر است تا سالها در بافتهای بدن انسان باقی بماند. برخلاف دولت آمریکا، دولت ویتنام بروز اختلالات کروموزومی در نسل دوم و سومیهای سربازان جنگ را تشخیص دادند. تجربه من میگوید که نسل فرزندان سربازان امریکایی هم، چنین موردی را دارند. اما سازمان “بازنشستگان نظامی آمریکا ” با اینکه فرزندان بیمار و معلول این افراد را میبیند معتقد است که این عوارض به خاطر “عامل نارنجی ” و “دی اوکسین ” نیست.
* اختصاص بودجهای هر چند اندک، درد را التیام میدهد
اکنون دیگر وقت آنست که این میراث جنگ از خاک آن کشور پاک شود. مقامات ارشد هر دو کشور توافق کردهاند که با بودجه ۳۰۰ میلیون دلاری ظرف مدت ۱۰ سال ریشه این ماده سمی را از ویتنام بکنند؛ اکو سیستم آسیب دیده آن کشور را به حالت اول بازگردانند و به تمامی قربانیان این مواد سمی اعم از نسل دومی و سومیها نهایت کمک رسانی را داشته باشند.
۳۰۰ میلیون دلار یعنی سالی ۳۰ میلیون دلار. رقمی که برای دولت امریکا آنقدر ناچیز است که به چشم نمیآید. باید به هر طریقی که میشود لکه شرم و ننگ از چهره آمریکا پاک شود. اقدامات اخیر دولت آمریکا مبنی بر پاکسازی خاک ویتنام از آلودگی و اعمال روشهای مختلف در درمان معلولین قربانی مواد شیمیایی نشان میدهد که میخواهد گذشته سیاه خود را جبران کند.
* باید به فکر فرزندان امروز و فردای ویتنام و آمریکا بود
اگر امروز به کمک نسلهای بیمار و معلول ویتنام که خود آنها را به این روز آوردهایم نشتابیم، شاهد نابود شدن تدریجی نسلهای آینده خود در هر دو سوی اقیانوس آرام خواهیم بود.
وایدمن به عنوان پزشک ارتش آمریکا در یگان I-Corps در سال ۱۹۶۹ در ویتنام خدمت کرد. او هم اکنون به عنوان مدیر اجرایی امور دولت و سیاست دفتر بازنشستگان نظامی آمریکا فعالیت میکند.