مقام معظم رهبری در دیدار اخیرشان با کارگزاران نظام تاکید داشتند همه دولت‌ها نقاط مثبت دارند و در عین حال نقاط منفی هم دارند و ارزیابی عملکرد دولتهای قبل بصورت کارشناسی باشد نه سخنرانی از تریبون‌های عمومی.
شهدای ایران: مقام معظم رهبری، حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار روز دوشنبه هیئت دولت با ایشان، به اهمیت بخش کشاورزی اشاره کردند و با اظهار نگرانی از تبدیل و تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی گفتند: «نابودی زمین‌های کشاورزی یک خسارت غیرقابل جبران است و باید وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت از محیط زیست بطور جدی با این پدیده برخورد کنند.»
خبرنگار "مشرق" به‌تازگی میهمان وزیر سابق جهاد کشاورزی بود و با دکتر "صادق خلیلیان" در دانشگاه تربیت مدرس به گفت‌وگو نشست. خلیلیان معتقد است که اگر بخواهیم در بخش کشاورزی تولید را پایدار کنیم باید کارهای زیربنایی بخصوص مکانیزاسیون و طرحهای زیربنایی آب و خاک را توسعه ببخشیم.
او همچنین در این گفت‌وگو از روزهایی می‌گوید که از دولت استعفا داد و به دانشگاه رفت و پس از آن با ابتکار شخصی خود، نماینده اقتصادی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات 88 شد. او به مناظره و دفاع از عملکرد اقتصادی دولت نهم می‌پردازد و از دلایل حاشیه‌سازی‌ها برای دولت دهم نیز پرده برداشت و ناگفته‌هایی داشت که شنیدن آن خالی از لطف نیست.
این شما و این هم مشروح گفت‌وگوی تفصیلی خبرنگار مشرق با "صادق خلیلیان" وزیر سابق جهاد کشاورزی.
*****
اگر اجازه بدهید از نامه ای که به آقای روحانی نوشتید شروع کنیم؛ شما نامه‌ای به رئیس جمهور کنونی نوشتید و از او در حوزه کشاورزی انتقاد کردید، با چه انگیزه‌ای این نامه را نوشتید و با نوشتن این نامه می‌خواستید چه چیزی را نشان دهید؟
لازم می‌دانم قبل از اینکه وارد بحث شوم این نکته را بگویم که ارزیابی عملکرد هر دولت و نقد آن باید به صورت کارشناسی و منطقی صورت بگیرد که این موضوع برای دولت قبل هم صادق است و نباید عملکرد دولت قبل را سیاه‌نمایی کرد.
گاهی مسائلی رخ می‌دهد و یا مطرح می‌شود که وزرای دولت قبل باید درباره‌ی آنها توضیح بدهند، به عنوان مثال، چند وقت قبل آقای رفسنجانی تولید بنزین در دولت قبل را زیر سؤال بردند که آقای میرکاظمی پاسخ ایشان را داد.
چرا به روحانی نامه نوشتم؟/برخی اطلاعات غلط به رئیس جمهور می‌دهند/اصرار بر کاندیدا شدن مشایی، حاشیه های دولت را افزایش داد/مناظره با نماینده میرحسین طرح ابتکاری خودم بود/
"آمار گمرک امسال نشان داد که در سال 92 حدود 3،4 میلیون تن گندم وارد شد که حداقل 3،5 میلیون تن از حرف رئیس جمهور و 6 میلیون تن از ادعای غیر واقعی آقای جهانگیری کمتر است. "
در گزارش صد روزه آقای روحانی و در طول یکسال اخیر ایشان مسائلی را مطرح کردند که حتماً باید در خصوص آن توضیح داده می‌شد، از این رو، دو نامه یکی در آذرماه سال قبل و در پاسخ به گزارش 100 روزه ایشان و نامه دیگر را نیز اخیرا ارسال کردم که در پاسخ به برخی صحبت‌های غیر صحیح ایشان در رسانه‌ها در طول یکسال اخیر بود که این صحبت‌ها عمدتا ناشی از اطلاعات غلطی است که برخی افراد در اختیار ایشان قرار دادند که متاسفانه پست‌هایی نیز در دولت گرفته‌اند.
در فضای انتخابات، نقد دولت قبل برای جلب رأی مردم طبیعی است؛ اما وقتی فردی مسئولیتی را به عهده گرفت، باید در گزارش‌های خود درباره‌ی عملکردش توضیح دهد. مثلا آقای رئیس جمهور هم در گزارش صد روزه و هم در اکثر سخنرانی‌هایی که داشته‌اند فقط ضعف‌های دولت قبل را گفتند، بی آنکه بگوید کارهایی مثبتی هم در گذشته صورت گرفته است. مقام معظم رهبری در دیدار اخیرشان با کارگزاران نظام تاکید داشتند همه دولت‌ها نقاط مثبت دارند و در عین حال نقاط منفی هم دارند و ارزیابی عملکرد دولتهای قبل بصورت کارشناسی باشد نه سخنرانی از تریبون‌های عمومی.
در نامه خود چه نکاتی را به ایشان گفتید؟
مفصل است، اما یکی از موارد این بود که ایشان در روز معرفی دولت در صحن مجلس گفتند باید امسال 7,5 میلیون تن گندم وارد کنیم و آقای جهانگیری هم گفتند که بیش از این است و باید 10 میلیون تن گندم درسال 92 وارد شود.در حالی‌که من به ایشان در تیر ماه در ملاقاتی که داشتیم گفته بودم که این آمار غلط است، اما ایشان به حرف من توجهی نکرد و حتی در سخنرانی‌های مختلف این آمار را تکرار کردند.
خوشبختانه آمار گمرک که امسال منتشر شد نشان داد که در سال 92 حدود 3،4 میلیون تن و بعبارتی کمتر از چهار میلیون تن واردات انجام شده که حداقل 3،5 میلیون تن از حرف ایشان و 6 میلیون تن از ادعای غیر واقعی آقای جهانگیری کمتر است.
آیا صحیح است که رئیس جمهور و معاون اول ایشان چنین مطلبی را به مردم بگویند و بعد اصلاح هم نکنند، به‌نظر من حتی اگر این میزان هم لازم بود، باتوجه به مذاکرات با کشورهای 1+5، نبایدگفته می‌شد و یا مطلبی که راجع به خالی بودن خزانه مطرح کردند، اما بعدا گفتند بودجه بیشتری در سال 92 نسبت به سال 91 خرج کردیم که نشان می‌دهد سال 92 خزانه پرتر از سال 91 بوده است.
من میخواستم از نحوه ورودتان به دولت آقای احمدی نژاد بپرسم.چگونه وارد دولت شدید و با ایشان ارتباط پیدا کردید؟
من از گذشته در وزارت جهاد سازندگی مشغول بودم و در آنجا مسئولیت‌های مدیریتی داشتم. از سال 74 به عضویت هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس درآمدم و معاونت دانشگاه و ریاست دانشکده را تجربه کردم، در دولت نهم، سه سال معاون برنامه‌ریزی در وزارت جهاد کشاورزی بودم و در سال آخر به دانشگاه برگشتم.
چرا از دولت استعفا کردید؟
گاهی ممکن است اختلاف سلیقه پیش بیاید و این طبیعت کار است.
در چه مواردی با مهندس اسکندری اختلاف سلیقه داشتید؟
چندان مایل نیستم وارد این بحث بشوم.
در طول یک سالی که از دولت رفتید (یعنی از سال 87 تا 88) به چه کاری مشغول بودید؟
بنده از قبل مشغول کارهای مطالعاتی و راهنمایی پایان‌نامه‌های دانشجویان بودم و از سال 75 درس اقتصاد کلان را برای دانشجویان فوق‌لیسانس و دکترا ارائه می‌کردم. در خصوص ارزیابی عملکرد دولت‌ها در شاخص‌های کلان جمع‌بندی داشتم و از این اطلاعات مستند و کارشناسی در مناظره‌های سال 87 و اوایل سال 88 استفاده می‌کردم.
خودتان وارد مناظره‌های اقتصادی شدید؟
بله، ابتکار شخصی خودم بود.
یعنی احمدی‌نژاد به شما دستور این کار را نداده بود؟
خیر. بعد از اینکه در سال 87 به دانشگاه آمدم، چند پیشنهاد دیگر از جانب دولت به من شد، از جمله استانداری فارس، اما من آن را نپذیرفتم و در دانشگاه مشغول شدم، مناظره‌های اقتصادی هم ابتکار شخصی خودم بود.
با چه افرادی مناظره کردید؟
با چند نفر از اقتصاددانان و اساتید در دانشگاه‌های مختلف مانند دانشگاه شهید چمران اهواز، صنعتی اصفهان و امیرکبیر مناظره داشتم، این افراد کسانی بودند که نامه‌ی 50 اقتصاددان را به رئیس‌جمهور نوشته بودند.
به نظر می‌رسید که در مناظره‌ها نسبت به نمایندگان آقای موسوی و اصلاح‌طلبان موفق‌تر بودید؛ به طوری که روزنامه‌های رقیب به سخنان شما واکنش نشان می‌دادند. شما به عنوان نماینده‌ی اقتصادی دولت مناظره می‌کردید؛ در حالی که افراد دیگر مثل آقایان حسینی و بهمنی (وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی) این کار را نمی‌کردند.
چرا به روحانی نامه نوشتم؟/برخی اطلاعات غلط به رئیس جمهور می‌دهند/اصرار بر کاندیدا شدن مشایی، حاشیه های دولت را افزایش داد/مناظره با نماینده میرحسین طرح ابتکاری خودم بود/
"در دوران وزارت 9 هزار میلیارد تومان در قالب صندوق توسعهی ملی در اختیار بخش کشاورزی قرار گرفت که کمک بزرگی برای توسعهی سرمایه‌گذاری این بخش محسوب می‌شد. "
این کار ابتدا یک ابتکار شخصی بود، سپس با نزدیک شدن به انتخابات تداوم پیدا کرد و در فضای رسانه‌ای این‌گونه قلمداد شده بود که من نماینده‌ی اقتصادی ستاد هستم. حال آنکه چنین مسئله‌ای به تدریج شکل گرفت و ابتدا مأموریت سازماندهی شده‌ای در کار نبود. بنده سعی می‌کردم از دیدگاه علمی و به طور مستند مسائل را مطرح کنم و طبیعتاً ستاد انتخاباتی احمدی‌نژاد از این امر استقبال کرد.
قرار نبود وزرای اقتصادی وارد این عرصه شوند؟
من از موضوعات پشت پرده اطلاع نداشتم؛ چون ارتباط سازماندهی‌شده‌ی کاری با آنها نداشتم.
با احمدی‌نژاد هم ارتباط نداشتید؟
تا زمانی که ایشان بحث وزارت را با من مطرح کرد، هیچ ملاقاتی با هم نداشتیم.
یعنی حرکت شما کاملاً خودجوش بود؟
بله به صورت خودجوش شروع شد و آنها وقتی دیدند حرکت موفقی است، از این موضوع استقبال کردند؛ بدون اینکه هیچ نشستی با رئیس جمهور داشته باشم.
چرا به روحانی نامه نوشتم؟/برخی اطلاعات غلط به رئیس جمهور می‌دهند/اصرار بر کاندیدا شدن مشایی، حاشیه های دولت را افزایش داد/مناظره با نماینده میرحسین طرح ابتکاری خودم بود/بعد از انتخاب احمدی‌نژاد، من شنیدم که شما را برای پست دیگری هم در نظر گرفته بودند.
با من راجع به وزارت جهاد کشاورزی صحبت کردند؛ اما سپس بحث وزارت بازرگانی هم مطرح شد و از من برنامه گرفتند، درنهایت در جمع‌بندی رئیس‌جمهور به این نتیجه رسیدند که من را برای وزارت جهاد کشاورزی به مجلس معرفی کنند.
پس از تصدی پست وزارت، چه اقداماتی را در این 4 سال دنبال کردید؟
به علت شناخت و تجربه‌ی کافی، برنامه‌های ما مشخص بود، اما به تأمین اعتبار و پشتیبانی از جانب دولت و رئیس‌جمهور نیاز داشتیم که خوشبختانه در این زمینه به ما کمک کردند. مثلاً علاوه بر اعتبارات بودجه، 1350میلیارد تومان برای کارهای زیربنایی آب و خاک اختصاص دادند که در دولتهای قبل کمتر به آن توجه می‌شد، در دولت جدید هم هنوز چنین اقدامی برای زیرساختهای بخش کشاورزی انجام نشده است و اگر بخواهیم در بخش کشاورزی تولید را پایدار کنیم، باید کارهای زیربنایی به خصوص مکانیزاسیون و طرحهای زیربنایی آب و خاک را توسعه ببخشیم.
اقدام دیگر این بود که با مصوبه دولت کارگروه توسعه کشاورزی با حضور رئیس‌جمهور و چند نفر از وزرا ستادی تشکیل شد که مسائل کشاورزی را مورد بررسی قرار می‌داد و تصمیم می‌گرفت که چه کمک‌هایی به این بخش اختصاص دهد. به علاوه، 9 هزار میلیارد تومان در قالب صندوق توسعهی ملی در اختیار بخش کشاورزی قرار گرفت که کمک بزرگی برای توسعهی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شد.
همچنین در تأمین نقدینگی واحدهای تولیدی موجود و اصلاح ساختار بخش قابل توجهی از آنها اقدامات خوبی انجام شد. خوشبختانه با اقداماتی که صورت گرفت در جریان تحریم‌ها بخش کشاورزی تنها بخشی بود که طی دو سال اخیر رشد اقتصادی مثبت و بالایی داشته است.
آیا عملکرد خودتان را موفق می‌دانید؟
به طور نسبی در مقایسه با عملکرد دولتهای قبل، چهار سال اخیر را موفق‌تر می‌دانم، هر چند که بدلیل گستردگی بخش کشاورزی جای کار بیشتری دارد. وقتی در نتیجه تحریم‌های کم سابقه که رشد اقتصادی کشور در دو سال اخیر منفی شده، ما همچنان شاهد رشد مثبت و بالای بخش کشاورزی هستیم، این ناشی از اقدامات اساسی و زیربنایی و سیاست‌های درستی است که در کشاورزی کشور صورت گرفته که یک موفقیت محسوب می‌گردد.
چه نمره‌ای به عملکردتان می‌دهید؟
دیگران باید نمره‌ی ما را ارزیابی کنند؛ اما فکر می‌کنم نمره‌ی قبولی خواهیم گرفت.
مهم‌ترین چالشهای دوران وزرات خود را نام ببرید.
در بخش کشاورزی با شرایط آب و هوایی مواجه بودیم که تحت تاثیر خشکسالی‌های سالهای قبل از آن قرار داشت که آثار آن در برخی مناطق کشور در طول چهار سال دولت قبل هنوز ادامه داشت. از طرف دیگر تولید در این بخش بدلیل ماهیت آن تحت تأثیر آفات و امراض قرار دارد، که چنین ویژگی‌های در صنعت وجود ندارد به همین خاطر مدیریت بخش کشاورزی در مجموع از پیچیدگی بیشتری برخوردار است. همان طور که مستحضر هستید، واردات بی‌موقع یا بیش از اندازه می‌تواند به تولید داخلی ضربه بزند.
به همین دلیل، یکی از اقدامات ما بنا بر توصیه مقام معظم رهبری این بود که واردات را از نظر تعرفه‌ای و کمیت مقداری کنترل نماییم. در سال 90 این کار با موفقیت انجام شد و واردات محصولات کشاورزی بین 5 تا 6 میلیون تن کاهش پیدا کرد. سال 91 به دلیل تحریم‌ها نیاز بود ذخایر استراتژیکی کشور افزایش پیدا کند و به همین دلیل، واردات مقداری افزایش پیدا کرد، اما در سال 92 بدلیل افزایشی که در مجموع تولیدات کشاورزی داشتیم از حجم واردات کاسته شد.
در دوران وزارت، مشکل کاهش ذخایر انبارها را در تأمین مواد غذایی نداشتید.
خیر. فقط در مدت کوتاهی در واردات کنجاله سویا که ناشی از تحریم‌ها و مشکلات جابه‌جایی ارز در نظام بانکی بین‌المللی بود، وقفه‌ای ایجاد شد که به تدریج برطرف گردید.
مقام معظم رهبری مدتی است که سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کرده‌اند. نظر شما در این خصوص چیست؟
بحث اقتصاد مقاومتی بعد از پیروزی انقلاب خیلی پررنگ بود و درخودکفایی و پیشرفت کشور در درجه‌ی اول اهمیت قرار داشت. جهت‌گیری دولت‌ها هم در همین راستا بود؛ به خصوص در هشت سال دفاع مقدس که شرایط کشور آن را اقتضا می‌کرد، اما به تدریج از دولت دوم آقای رفسنجانی این امر که ما باید زیرساختهای کشور در بخش‌های مختلف اقتصادی و تولیدی را محکم کنیم تا بتوانیم نیازهای کشور را تأمین نماییم، کم‌رنگ شد.
در دوران اصلاحات هم به این نکته توجه چندانی نشد، البته بجز در بحث گندم که بصورت نسبی و با افزایش قیمت تضمینی آن، سطح زیرکشت افزایش یافت و میزان واردات کاهش پیدا کرد. آن موقع بنده با طرح خودکفایی گندم بصورت مشاوره‌ای همکاری داشتم و در جریان جزئیات آن قرار دارم. خوشبختانه در دولت قبل بطور نسبی توجه خوبی به توسعه سرمایه‌گذاری، توسعه زیر ساخت‌های تولید و صنایع مرتبط با کشاورزی صورت گرفت و همین موضوع سبب شد که بعد از اجرای هدفمندی و علیرغم تحریم‌ها، رشد بخش کشاورزی مثبت و بالا باشد.
همان طور که می‌دانید، رهبری با درایت و تیزبینی خاصی در سالهای قبل حمایت از تولید داخلی و کار و سرمایه‌ی ایرانی را مطرح می‌کردند، تمام این‌ها پیش‌زمینه‌های اقتصاد مقاومتی است و رهبری در قالب رهنمودهای ابتدای سال و در سخنرانی‌های خود و ابلاغیه‌ای که صادر کردند، مسیر اقتصاد مقاومتی را به وضوح برای دولت ومردم ترسیم کرده‌اند.
استنباط من از مفاهیم و اصول متعدد قانون اساسی این است که کشور ما باید از نظر علمی و اقتصادی روی پای خود محکم بایستد و در دنیا حرف برای گفتن داشته باشد. تاکنون پیشرفت‌های خوبی در بحث‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، علمی، پزشکی، صنعتی و کشاورزی شده است که باید با قدرت بیشتری تداوم یابد.
در عین حال لازم است در زمینه‌های دیگر نیز پیشرفت‌هایی صورت بگیرد، به ویژه تامین مواد اولیه و واسط صنعتی، تولید ادوات، ماشین‌آلات و تجهیزات مرتبط با تولید، فعال کردن ظرفیت‌های استفاده‌نشده یا معطل‌مانده، مانند فعال کردن آن بخش ازصنایع که بدلایلی تعطیل یا نیمه تعطیل هستند و یا تکمیل شبکه‌های آبیاری در پایاب سدها.
مقام معظم رهبری به بحث امنیت غذایی و مواد غذایی نیز اشاره فرمودند. دولت در این بخش چه وظیفه‌ای دارد؟
خوشبختانه بعد از پیروزی انقلاب به این دلیل که به تولید محصولات کشاورزی و مواد غذایی توجه شد، پیشرفت‌های خوبی به دست آوردیم. مثلاً اگر ابتدای انقلاب حدود 25 میلیون تن تولیدات داشتیم، الآن به بیش از 100میلیون تن رسیده است. در سال 91 با وجود اینکه اوج تحریم‌ها بود، 6,2 میلیارد دلار صادرات محصولات کشاورزی و مواد غذایی به خارج از کشور داشتیم که نشان‌دهنده‌ی روند رو به رشد بخش کشاورزی در کشور است.
چرا به روحانی نامه نوشتم؟/برخی اطلاعات غلط به رئیس جمهور می‌دهند/اصرار بر کاندیدا شدن مشایی، حاشیه های دولت را افزایش داد/مناظره با نماینده میرحسین طرح ابتکاری خودم بود/
"من سعی می‌کنم به ایشان سر بزنم؛ چرا که ایشان جزو ظرفیت‌های نظام هستند و هشت سال رئیس‌جمهور بودند. به جز برخی از حاشیه‌ها، در مسیر پیشرفت نظام و کشور، تبعیت از رهبری و دفاع از ارزشهای انقلاب زحمات زیادی کشیدند."
اما در برخی زمینه‌ها باید بیشتر کار کنیم. مثلاً دانه‌های روغنی نیازمند توسعهی سطح زیرکشت است. همچنین به علت کمبود آب در کشور باید به زیرساختهای آب و خاک توجه کنیم. البته به همین خاطر در 8 سال گذشته، توسعه طرحهای آبیاری مدرن، احداث شبکه‌های آبیاری و زهکشی، لایروبی و مرمت قنوات، انتقال آب با لوله، تجهیز و نوسازی ارضی در سطحی نزدیک به 1,6 میلیون هکتار انجام شد که نسبت به دولتهای قبل بیش از 2,2 برابر است.
همچنین توسعه ضریب مکانیزسیون، افزایش ضریب سلامت محصولات تولیدی، تامین 9 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی با نرخ سود و کارمزد پایین جهت توسعه سرمایه‌گذاری نیز از اقدامات دیگری بود که در دولت قبل انجام شد که در افزایش تولید و پایداری آن موثر است.
به نظرم باید دولت فعلی هم این مسیر را دنبال کند و حتی اگر بتواند سرعت دهد، زیرا راه رسیدن به توسعهی کشاورزی در چارچوب اقتصاد مقاومتی توسعهی زیرساختها و توسعه سرمایه‌گذاری است.
من در سال گذشته در ملاقات با آقای روحانی همین توضیحات را دادم و برایشان مکتوب هم نوشتم. خوشبختانه دولت فعلی هم قصد دارد این مسیر را دنبال کند و منابع توسعهی کشاورزی را که در دولت قبل بنیانگذاری شده، از صندوق ملی تأمین کند. یکی از این طرح‌ها، طرح مقام معظم رهبری در استان خوزستان و ایلام بود که از سال 89 شروع شد و جهش خوبی در توسعهی آب و خاک خوزستان ایجاد کرد، دولت فعلی هم قصد دارد این طرح را تکمیل کند که امیدوارم محقق شود.
یکی دیگر از موضوعات خودکفایی در دانه‌های روغنی است. چرا هنوز 85 درصد روغن ما از خارج وارد می‌شود؟
همان طور که توضیح دادم، برای این کار توسعه سطح زیرکشت و نیز تامین آب مورد نیاز است. هنر نیست که سطح زیرکشت محصول دیگری را کم کنیم؛ بلکه باید ظرفیت‌های جدید ایجاد شود تا بتوان هم تولیدات دیگر را حفظ کرد و هم دانه‌های روغنی را افزایش داد. در همین راستا باید در 2,5 میلیون هکتار اراضی پایاب سدهای کشور، شبکه‌های آبیاری و زهکشی را تکمیل کنیم و همچنین در مصرف آب موجود از طریق توسعهی آبیاری تحت فشار صرفه‌جویی نماییم. در دولت قبل این موضوع مورد توجه قرار گرفت که توضیحات در زمینه اقدامات انجام شده را در پاسخ سوالات قبلی دادم و امیدوارم در دولت فعلی هم این اقدامات بصورت ویژه مورد توجه قرار گیرد.
وضعیت تولید در سایرمحصولات کشاورزی بطور اجمال چگونه است؟
در زمینه تولید مرغ و تخم مرغ، شیر و انواع لبنیات، ماهی و میگو، سبزی و صیفی‌جات، انواع میوه و خشکبار، شرایط کشور به گونه‌ای است که خوشبختانه 100 درصد نیاز از محل تولید داخل تامین می‌گردد و مقدار قابل توجهی از این محصولات نیز صادر می‌شود. حدود 65 الی 70 درصد برنج، 50 درصد شکر، 90 درصد گوشت قرمز، 80 درصد گندم، 75 تا 80 درصد حبوبات و حدود 85 درصد علوفه مورد نیاز کشور از محل تولید داخل تامین می‌گردد.
در مجموع تولید محصولات کشاورزی بیش از 110 میلیون تن، نیاز وارداتی حدود 13 میلیون تن(که در سال 90 این میزان وارد شد) و مقدار صادرات نیز بیش از 4 میلیون تن است. با اقدامات خوب دولت قبل ظرفیت صنایع تبدیلی و تکمیلی مرتبط با کشاورزی از 7 میلیون تن به 32 میلیون تن افزایش یافته است.
متأسفانه از نظر سیاسی چند حاشیه گریبان دولت قبل را گرفت که توسط مخالفان نیز پررنگ شد. اگر آن حاشیه‌ها ایجاد نمی‌شد، طبیعتاً پیشرفت‌های بزرگ عمرانی، تولیدی و اقتصادی دولت بیشتر نمایان می‌شد.
به نظر شما، خود دولت به این حاشیه‌ها دامن نزد؟
بخشی از آن ناشی از اشتباهات دولت بود و مقداری هم معلول تحریک‌های بیرون از دولت و بزرگنمایی بود. مثلاً فردی مطرح کرد که «ما با مردم رژیم اشغالگر قدس مشکلی نداریم.» رهبری به نحو مطلوبی اشاره کردند که این حرف غلط است و نشان دادند که چنین تفکری درست نیست. همچنین تأکید افراطی بر ناسیونالیسم در مقابل اسلامیت نظام، یا مسائلی که در جلسه استیضاح آقای شیخ الاسلام پیش آمد، یا در بحث جابه‌جایی وزیر اطلاعات، حاشیه‌هایی ایجاد شد که مورد بهره‌برداری و سوء استفاده مخالفان هم قرار گرفت.
سرمنشأ آن چه بود؟
پس از پایان انتخابات سال 88، بحث معاون اولی ریاست جمهوری مطرح شد که رهبر معظم انقلاب آن را به صلاح ندانستند. متأسفانه این حاشیه‌ها ادامه پیدا کرد و به نظر من حتی در انتخابات سال 92 هم به نوعی خود را نشان داد. وقتی رهبری فردی را برای معاون اولی مناسب ندانستند، نمی‌توان انتظار داشت که برای ریاست جمهوری مورد تأیید قرار بگیرد؟ واضح است که چنین اتفاقی نمی‌تواند رخ بدهد و اصرار بر آن حاشیه‌ها را بیشتر می‌کند.
در این زمینه صحبت دوستانه یا خصوصی با احمدی‌نژاد داشتید؟
بله، به آقای رییس جمهور گفتم که در بحث تأیید صلاحیت مشایی همه احتمالات را در نظر بگیرند. البته همانطور که گفتم من عدم احراز صلاحیت ایشان توسط شورای نگهبان را قطعی میدانستم؛ اما جملات را قدری با ملاحظه به کار بردم.
چرا به روحانی نامه نوشتم؟/برخی اطلاعات غلط به رئیس جمهور می‌دهند/اصرار بر کاندیدا شدن مشایی، حاشیه های دولت را افزایش داد/مناظره با نماینده میرحسین طرح ابتکاری خودم بود/
"رابطه‌ی ما با آقای معاون اول چندان قوی نبود و اختلاف سلیقه‌ی کاری با هم داشتیم، اما همواره احترام ایشان را حفظ می‌کردم.
به هر حال، ما در هیئت دولت، با پررنگ کردن ناسیونالیسم در مقابل اسلام مخالف بودیم و جدا کردن حساب مردم رژیم اشغالگر قدس از دولت آنها را قبول نداشتیم، رهبری هم به موقع این را تذکر دادند.
در حقیقت، تبعیت از رهبرمعظم انقلاب، تکیه بر اصول و ارزشهای نظام و آنچه را که امام راحل توصیه کردند و قانون اساسی، چارچوب فعالیت در نظام است. اگر کسی یا جریانی بخواهد این چارچوب را تضعیف کند یا خدشه‌ای به آن وارد نماید، هرگز مورد قبول نیست.
بعد از پایان دوران وزارت، با احمدی‌نژاد دیدار کردید؟
بله. من سعی می‌کنم به ایشان سر بزنم؛ چرا که ایشان جزو ظرفیت‌های نظام هستند و هشت سال رئیس‌جمهور بودند. به جز برخی از حاشیه‌ها، در مسیر پیشرفت نظام و کشور، تبعیت از رهبری و دفاع از ارزشهای انقلاب زحمات زیادی کشیدند. هر فردی ممکن است در طول کار اجرایی دچار حاشیه‌هایی شود، ما نباید نقاط مثبت فراوان ایشان را کنار بگذاریم و چند مسئله حاشیه‌ی را ملاک ارزیابی قرار دهیم.
به جز احمدی‌نژاد، با کدام یک از اعضای دولت بیشتر ارتباط داشتید؟
رابطه‌ی ما با آقای معاون اول چندان قوی نبود و اختلاف سلیقه‌ی کاری با هم داشتیم، اما همواره احترام ایشان را حفظ می‌کردم. البته یک بار این اختلاف به رسانه‌ها کشیده شد، ایشان در تلویزیون علیه عملکرد بنده صحبت کردند و من هم در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار پاسخ ایشان را محترمانه دادم، که بعدا این کدورت برطرف شد. البته با بسیاری از وزرا ارتباط خوبی داشتم زیرا لازمه موفقیت دولت بود.
منبع: مشرق
خبرنگار "مشرق" به‌تازگی میهمان وزیر سابق جهاد کشاورزی بود و با دکتر "صادق خلیلیان" در دانشگاه تربیت مدرس به گفت‌وگو نشست. خلیلیان معتقد است که اگر بخواهیم در بخش کشاورزی تولید را پایدار کنیم باید کارهای زیربنایی بخصوص مکانیزاسیون و طرحهای زیربنایی آب و خاک را توسعه ببخشیم.
او همچنین در این گفت‌وگو از روزهایی می‌گوید که از دولت استعفا داد و به دانشگاه رفت و پس از آن با ابتکار شخصی خود، نماینده اقتصادی محمود احمدی‌نژاد در انتخابات 88 شد. او به مناظره و دفاع از عملکرد اقتصادی دولت نهم می‌پردازد و از دلایل حاشیه‌سازی‌ها برای دولت دهم نیز پرده برداشت و ناگفته‌هایی داشت که شنیدن آن خالی از لطف نیست.
این شما و این هم مشروح گفت‌وگوی تفصیلی خبرنگار مشرق با "صادق خلیلیان" وزیر سابق جهاد کشاورزی.
*****
اگر اجازه بدهید از نامه ای که به آقای روحانی نوشتید شروع کنیم؛ شما نامه‌ای به رئیس جمهور کنونی نوشتید و از او در حوزه کشاورزی انتقاد کردید، با چه انگیزه‌ای این نامه را نوشتید و با نوشتن این نامه می‌خواستید چه چیزی را نشان دهید؟
لازم می‌دانم قبل از اینکه وارد بحث شوم این نکته را بگویم که ارزیابی عملکرد هر دولت و نقد آن باید به صورت کارشناسی و منطقی صورت بگیرد که این موضوع برای دولت قبل هم صادق است و نباید عملکرد دولت قبل را سیاه‌نمایی کرد.
گاهی مسائلی رخ می‌دهد و یا مطرح می‌شود که وزرای دولت قبل باید درباره‌ی آنها توضیح بدهند، به عنوان مثال، چند وقت قبل آقای رفسنجانی تولید بنزین در دولت قبل را زیر سؤال بردند که آقای میرکاظمی پاسخ ایشان را داد.
چرا به روحانی نامه نوشتم؟/برخی اطلاعات غلط به رئیس جمهور می‌دهند/اصرار بر کاندیدا شدن مشایی، حاشیه های دولت را افزایش داد/مناظره با نماینده میرحسین طرح ابتکاری خودم بود/
"آمار گمرک امسال نشان داد که در سال 92 حدود 3،4 میلیون تن گندم وارد شد که حداقل 3،5 میلیون تن از حرف رئیس جمهور و 6 میلیون تن از ادعای غیر واقعی آقای جهانگیری کمتر است. "
در گزارش صد روزه آقای روحانی و در طول یکسال اخیر ایشان مسائلی را مطرح کردند که حتماً باید در خصوص آن توضیح داده می‌شد، از این رو، دو نامه یکی در آذرماه سال قبل و در پاسخ به گزارش 100 روزه ایشان و نامه دیگر را نیز اخیرا ارسال کردم که در پاسخ به برخی صحبت‌های غیر صحیح ایشان در رسانه‌ها در طول یکسال اخیر بود که این صحبت‌ها عمدتا ناشی از اطلاعات غلطی است که برخی افراد در اختیار ایشان قرار دادند که متاسفانه پست‌هایی نیز در دولت گرفته‌اند.
در فضای انتخابات، نقد دولت قبل برای جلب رأی مردم طبیعی است؛ اما وقتی فردی مسئولیتی را به عهده گرفت، باید در گزارش‌های خود درباره‌ی عملکردش توضیح دهد. مثلا آقای رئیس جمهور هم در گزارش صد روزه و هم در اکثر سخنرانی‌هایی که داشته‌اند فقط ضعف‌های دولت قبل را گفتند، بی آنکه بگوید کارهایی مثبتی هم در گذشته صورت گرفته است. مقام معظم رهبری در دیدار اخیرشان با کارگزاران نظام تاکید داشتند همه دولت‌ها نقاط مثبت دارند و در عین حال نقاط منفی هم دارند و ارزیابی عملکرد دولتهای قبل بصورت کارشناسی باشد نه سخنرانی از تریبون‌های عمومی.
در نامه خود چه نکاتی را به ایشان گفتید؟
مفصل است، اما یکی از موارد این بود که ایشان در روز معرفی دولت در صحن مجلس گفتند باید امسال 7,5 میلیون تن گندم وارد کنیم و آقای جهانگیری هم گفتند که بیش از این است و باید 10 میلیون تن گندم درسال 92 وارد شود.در حالی‌که من به ایشان در تیر ماه در ملاقاتی که داشتیم گفته بودم که این آمار غلط است، اما ایشان به حرف من توجهی نکرد و حتی در سخنرانی‌های مختلف این آمار را تکرار کردند.
خوشبختانه آمار گمرک که امسال منتشر شد نشان داد که در سال 92 حدود 3،4 میلیون تن و بعبارتی کمتر از چهار میلیون تن واردات انجام شده که حداقل 3،5 میلیون تن از حرف ایشان و 6 میلیون تن از ادعای غیر واقعی آقای جهانگیری کمتر است.
آیا صحیح است که رئیس جمهور و معاون اول ایشان چنین مطلبی را به مردم بگویند و بعد اصلاح هم نکنند، به‌نظر من حتی اگر این میزان هم لازم بود، باتوجه به مذاکرات با کشورهای 1+5، نبایدگفته می‌شد و یا مطلبی که راجع به خالی بودن خزانه مطرح کردند، اما بعدا گفتند بودجه بیشتری در سال 92 نسبت به سال 91 خرج کردیم که نشان می‌دهد سال 92 خزانه پرتر از سال 91 بوده است.
من میخواستم از نحوه ورودتان به دولت آقای احمدی نژاد بپرسم.چگونه وارد دولت شدید و با ایشان ارتباط پیدا کردید؟
من از گذشته در وزارت جهاد سازندگی مشغول بودم و در آنجا مسئولیت‌های مدیریتی داشتم. از سال 74 به عضویت هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس درآمدم و معاونت دانشگاه و ریاست دانشکده را تجربه کردم، در دولت نهم، سه سال معاون برنامه‌ریزی در وزارت جهاد کشاورزی بودم و در سال آخر به دانشگاه برگشتم.
چرا از دولت استعفا کردید؟
گاهی ممکن است اختلاف سلیقه پیش بیاید و این طبیعت کار است.
در چه مواردی با مهندس اسکندری اختلاف سلیقه داشتید؟
چندان مایل نیستم وارد این بحث بشوم.
در طول یک سالی که از دولت رفتید (یعنی از سال 87 تا 88) به چه کاری مشغول بودید؟
بنده از قبل مشغول کارهای مطالعاتی و راهنمایی پایان‌نامه‌های دانشجویان بودم و از سال 75 درس اقتصاد کلان را برای دانشجویان فوق‌لیسانس و دکترا ارائه می‌کردم. در خصوص ارزیابی عملکرد دولت‌ها در شاخص‌های کلان جمع‌بندی داشتم و از این اطلاعات مستند و کارشناسی در مناظره‌های سال 87 و اوایل سال 88 استفاده می‌کردم.
خودتان وارد مناظره‌های اقتصادی شدید؟
بله، ابتکار شخصی خودم بود.
یعنی احمدی‌نژاد به شما دستور این کار را نداده بود؟
خیر. بعد از اینکه در سال 87 به دانشگاه آمدم، چند پیشنهاد دیگر از جانب دولت به من شد، از جمله استانداری فارس، اما من آن را نپذیرفتم و در دانشگاه مشغول شدم، مناظره‌های اقتصادی هم ابتکار شخصی خودم بود.
با چه افرادی مناظره کردید؟
با چند نفر از اقتصاددانان و اساتید در دانشگاه‌های مختلف مانند دانشگاه شهید چمران اهواز، صنعتی اصفهان و امیرکبیر مناظره داشتم، این افراد کسانی بودند که نامه‌ی 50 اقتصاددان را به رئیس‌جمهور نوشته بودند.
به نظر می‌رسید که در مناظره‌ها نسبت به نمایندگان آقای موسوی و اصلاح‌طلبان موفق‌تر بودید؛ به طوری که روزنامه‌های رقیب به سخنان شما واکنش نشان می‌دادند. شما به عنوان نماینده‌ی اقتصادی دولت مناظره می‌کردید؛ در حالی که افراد دیگر مثل آقایان حسینی و بهمنی (وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی) این کار را نمی‌کردند.
چرا به روحانی نامه نوشتم؟/برخی اطلاعات غلط به رئیس جمهور می‌دهند/اصرار بر کاندیدا شدن مشایی، حاشیه های دولت را افزایش داد/مناظره با نماینده میرحسین طرح ابتکاری خودم بود/
"در دوران وزارت 9 هزار میلیارد تومان در قالب صندوق توسعهی ملی در اختیار بخش کشاورزی قرار گرفت که کمک بزرگی برای توسعهی سرمایه‌گذاری این بخش محسوب می‌شد. "
این کار ابتدا یک ابتکار شخصی بود، سپس با نزدیک شدن به انتخابات تداوم پیدا کرد و در فضای رسانه‌ای این‌گونه قلمداد شده بود که من نماینده‌ی اقتصادی ستاد هستم. حال آنکه چنین مسئله‌ای به تدریج شکل گرفت و ابتدا مأموریت سازماندهی شده‌ای در کار نبود. بنده سعی می‌کردم از دیدگاه علمی و به طور مستند مسائل را مطرح کنم و طبیعتاً ستاد انتخاباتی احمدی‌نژاد از این امر استقبال کرد.
قرار نبود وزرای اقتصادی وارد این عرصه شوند؟
من از موضوعات پشت پرده اطلاع نداشتم؛ چون ارتباط سازماندهی‌شده‌ی کاری با آنها نداشتم.
با احمدی‌نژاد هم ارتباط نداشتید؟
تا زمانی که ایشان بحث وزارت را با من مطرح کرد، هیچ ملاقاتی با هم نداشتیم.
یعنی حرکت شما کاملاً خودجوش بود؟
بله به صورت خودجوش شروع شد و آنها وقتی دیدند حرکت موفقی است، از این موضوع استقبال کردند؛ بدون اینکه هیچ نشستی با رئیس جمهور داشته باشم.
چرا به روحانی نامه نوشتم؟/برخی اطلاعات غلط به رئیس جمهور می‌دهند/اصرار بر کاندیدا شدن مشایی، حاشیه های دولت را افزایش داد/مناظره با نماینده میرحسین طرح ابتکاری خودم بود/بعد از انتخاب احمدی‌نژاد، من شنیدم که شما را برای پست دیگری هم در نظر گرفته بودند.
با من راجع به وزارت جهاد کشاورزی صحبت کردند؛ اما سپس بحث وزارت بازرگانی هم مطرح شد و از من برنامه گرفتند، درنهایت در جمع‌بندی رئیس‌جمهور به این نتیجه رسیدند که من را برای وزارت جهاد کشاورزی به مجلس معرفی کنند.
پس از تصدی پست وزارت، چه اقداماتی را در این 4 سال دنبال کردید؟
به علت شناخت و تجربه‌ی کافی، برنامه‌های ما مشخص بود، اما به تأمین اعتبار و پشتیبانی از جانب دولت و رئیس‌جمهور نیاز داشتیم که خوشبختانه در این زمینه به ما کمک کردند. مثلاً علاوه بر اعتبارات بودجه، 1350میلیارد تومان برای کارهای زیربنایی آب و خاک اختصاص دادند که در دولتهای قبل کمتر به آن توجه می‌شد، در دولت جدید هم هنوز چنین اقدامی برای زیرساختهای بخش کشاورزی انجام نشده است و اگر بخواهیم در بخش کشاورزی تولید را پایدار کنیم، باید کارهای زیربنایی به خصوص مکانیزاسیون و طرحهای زیربنایی آب و خاک را توسعه ببخشیم.
اقدام دیگر این بود که با مصوبه دولت کارگروه توسعه کشاورزی با حضور رئیس‌جمهور و چند نفر از وزرا ستادی تشکیل شد که مسائل کشاورزی را مورد بررسی قرار می‌داد و تصمیم می‌گرفت که چه کمک‌هایی به این بخش اختصاص دهد. به علاوه، 9 هزار میلیارد تومان در قالب صندوق توسعهی ملی در اختیار بخش کشاورزی قرار گرفت که کمک بزرگی برای توسعهی سرمایه‌گذاری محسوب می‌شد.
همچنین در تأمین نقدینگی واحدهای تولیدی موجود و اصلاح ساختار بخش قابل توجهی از آنها اقدامات خوبی انجام شد. خوشبختانه با اقداماتی که صورت گرفت در جریان تحریم‌ها بخش کشاورزی تنها بخشی بود که طی دو سال اخیر رشد اقتصادی مثبت و بالایی داشته است.
آیا عملکرد خودتان را موفق می‌دانید؟
به طور نسبی در مقایسه با عملکرد دولتهای قبل، چهار سال اخیر را موفق‌تر می‌دانم، هر چند که بدلیل گستردگی بخش کشاورزی جای کار بیشتری دارد. وقتی در نتیجه تحریم‌های کم سابقه که رشد اقتصادی کشور در دو سال اخیر منفی شده، ما همچنان شاهد رشد مثبت و بالای بخش کشاورزی هستیم، این ناشی از اقدامات اساسی و زیربنایی و سیاست‌های درستی است که در کشاورزی کشور صورت گرفته که یک موفقیت محسوب می‌گردد.
چه نمره‌ای به عملکردتان می‌دهید؟
دیگران باید نمره‌ی ما را ارزیابی کنند؛ اما فکر می‌کنم نمره‌ی قبولی خواهیم گرفت.
مهم‌ترین چالشهای دوران وزرات خود را نام ببرید.
در بخش کشاورزی با شرایط آب و هوایی مواجه بودیم که تحت تاثیر خشکسالی‌های سالهای قبل از آن قرار داشت که آثار آن در برخی مناطق کشور در طول چهار سال دولت قبل هنوز ادامه داشت. از طرف دیگر تولید در این بخش بدلیل ماهیت آن تحت تأثیر آفات و امراض قرار دارد، که چنین ویژگی‌های در صنعت وجود ندارد به همین خاطر مدیریت بخش کشاورزی در مجموع از پیچیدگی بیشتری برخوردار است. همان طور که مستحضر هستید، واردات بی‌موقع یا بیش از اندازه می‌تواند به تولید داخلی ضربه بزند.
به همین دلیل، یکی از اقدامات ما بنا بر توصیه مقام معظم رهبری این بود که واردات را از نظر تعرفه‌ای و کمیت مقداری کنترل نماییم. در سال 90 این کار با موفقیت انجام شد و واردات محصولات کشاورزی بین 5 تا 6 میلیون تن کاهش پیدا کرد. سال 91 به دلیل تحریم‌ها نیاز بود ذخایر استراتژیکی کشور افزایش پیدا کند و به همین دلیل، واردات مقداری افزایش پیدا کرد، اما در سال 92 بدلیل افزایشی که در مجموع تولیدات کشاورزی داشتیم از حجم واردات کاسته شد.
در دوران وزارت، مشکل کاهش ذخایر انبارها را در تأمین مواد غذایی نداشتید.
خیر. فقط در مدت کوتاهی در واردات کنجاله سویا که ناشی از تحریم‌ها و مشکلات جابه‌جایی ارز در نظام بانکی بین‌المللی بود، وقفه‌ای ایجاد شد که به تدریج برطرف گردید.
مقام معظم رهبری مدتی است که سیاست‌های اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کرده‌اند. نظر شما در این خصوص چیست؟
بحث اقتصاد مقاومتی بعد از پیروزی انقلاب خیلی پررنگ بود و درخودکفایی و پیشرفت کشور در درجه‌ی اول اهمیت قرار داشت. جهت‌گیری دولت‌ها هم در همین راستا بود؛ به خصوص در هشت سال دفاع مقدس که شرایط کشور آن را اقتضا می‌کرد، اما به تدریج از دولت دوم آقای رفسنجانی این امر که ما باید زیرساختهای کشور در بخش‌های مختلف اقتصادی و تولیدی را محکم کنیم تا بتوانیم نیازهای کشور را تأمین نماییم، کم‌رنگ شد.
در دوران اصلاحات هم به این نکته توجه چندانی نشد، البته بجز در بحث گندم که بصورت نسبی و با افزایش قیمت تضمینی آن، سطح زیرکشت افزایش یافت و میزان واردات کاهش پیدا کرد. آن موقع بنده با طرح خودکفایی گندم بصورت مشاوره‌ای همکاری داشتم و در جریان جزئیات آن قرار دارم. خوشبختانه در دولت قبل بطور نسبی توجه خوبی به توسعه سرمایه‌گذاری، توسعه زیر ساخت‌های تولید و صنایع مرتبط با کشاورزی صورت گرفت و همین موضوع سبب شد که بعد از اجرای هدفمندی و علیرغم تحریم‌ها، رشد بخش کشاورزی مثبت و بالا باشد.
همان طور که می‌دانید، رهبری با درایت و تیزبینی خاصی در سالهای قبل حمایت از تولید داخلی و کار و سرمایه‌ی ایرانی را مطرح می‌کردند، تمام این‌ها پیش‌زمینه‌های اقتصاد مقاومتی است و رهبری در قالب رهنمودهای ابتدای سال و در سخنرانی‌های خود و ابلاغیه‌ای که صادر کردند، مسیر اقتصاد مقاومتی را به وضوح برای دولت ومردم ترسیم کرده‌اند.
استنباط من از مفاهیم و اصول متعدد قانون اساسی این است که کشور ما باید از نظر علمی و اقتصادی روی پای خود محکم بایستد و در دنیا حرف برای گفتن داشته باشد. تاکنون پیشرفت‌های خوبی در بحث‌های صلح‌آمیز هسته‌ای، علمی، پزشکی، صنعتی و کشاورزی شده است که باید با قدرت بیشتری تداوم یابد.
در عین حال لازم است در زمینه‌های دیگر نیز پیشرفت‌هایی صورت بگیرد، به ویژه تامین مواد اولیه و واسط صنعتی، تولید ادوات، ماشین‌آلات و تجهیزات مرتبط با تولید، فعال کردن ظرفیت‌های استفاده‌نشده یا معطل‌مانده، مانند فعال کردن آن بخش ازصنایع که بدلایلی تعطیل یا نیمه تعطیل هستند و یا تکمیل شبکه‌های آبیاری در پایاب سدها.
مقام معظم رهبری به بحث امنیت غذایی و مواد غذایی نیز اشاره فرمودند. دولت در این بخش چه وظیفه‌ای دارد؟
خوشبختانه بعد از پیروزی انقلاب به این دلیل که به تولید محصولات کشاورزی و مواد غذایی توجه شد، پیشرفت‌های خوبی به دست آوردیم. مثلاً اگر ابتدای انقلاب حدود 25 میلیون تن تولیدات داشتیم، الآن به بیش از 100میلیون تن رسیده است. در سال 91 با وجود اینکه اوج تحریم‌ها بود، 6,2 میلیارد دلار صادرات محصولات کشاورزی و مواد غذایی به خارج از کشور داشتیم که نشان‌دهنده‌ی روند رو به رشد بخش کشاورزی در کشور است.
چرا به روحانی نامه نوشتم؟/برخی اطلاعات غلط به رئیس جمهور می‌دهند/اصرار بر کاندیدا شدن مشایی، حاشیه های دولت را افزایش داد/مناظره با نماینده میرحسین طرح ابتکاری خودم بود/
"من سعی می‌کنم به ایشان سر بزنم؛ چرا که ایشان جزو ظرفیت‌های نظام هستند و هشت سال رئیس‌جمهور بودند. به جز برخی از حاشیه‌ها، در مسیر پیشرفت نظام و کشور، تبعیت از رهبری و دفاع از ارزشهای انقلاب زحمات زیادی کشیدند."
اما در برخی زمینه‌ها باید بیشتر کار کنیم. مثلاً دانه‌های روغنی نیازمند توسعهی سطح زیرکشت است. همچنین به علت کمبود آب در کشور باید به زیرساختهای آب و خاک توجه کنیم. البته به همین خاطر در 8 سال گذشته، توسعه طرحهای آبیاری مدرن، احداث شبکه‌های آبیاری و زهکشی، لایروبی و مرمت قنوات، انتقال آب با لوله، تجهیز و نوسازی ارضی در سطحی نزدیک به 1,6 میلیون هکتار انجام شد که نسبت به دولتهای قبل بیش از 2,2 برابر است.
همچنین توسعه ضریب مکانیزسیون، افزایش ضریب سلامت محصولات تولیدی، تامین 9 هزار میلیارد تومان تسهیلات بانکی با نرخ سود و کارمزد پایین جهت توسعه سرمایه‌گذاری نیز از اقدامات دیگری بود که در دولت قبل انجام شد که در افزایش تولید و پایداری آن موثر است.
به نظرم باید دولت فعلی هم این مسیر را دنبال کند و حتی اگر بتواند سرعت دهد، زیرا راه رسیدن به توسعهی کشاورزی در چارچوب اقتصاد مقاومتی توسعهی زیرساختها و توسعه سرمایه‌گذاری است.
من در سال گذشته در ملاقات با آقای روحانی همین توضیحات را دادم و برایشان مکتوب هم نوشتم. خوشبختانه دولت فعلی هم قصد دارد این مسیر را دنبال کند و منابع توسعهی کشاورزی را که در دولت قبل بنیانگذاری شده، از صندوق ملی تأمین کند. یکی از این طرح‌ها، طرح مقام معظم رهبری در استان خوزستان و ایلام بود که از سال 89 شروع شد و جهش خوبی در توسعهی آب و خاک خوزستان ایجاد کرد، دولت فعلی هم قصد دارد این طرح را تکمیل کند که امیدوارم محقق شود.
یکی دیگر از موضوعات خودکفایی در دانه‌های روغنی است. چرا هنوز 85 درصد روغن ما از خارج وارد می‌شود؟
همان طور که توضیح دادم، برای این کار توسعه سطح زیرکشت و نیز تامین آب مورد نیاز است. هنر نیست که سطح زیرکشت محصول دیگری را کم کنیم؛ بلکه باید ظرفیت‌های جدید ایجاد شود تا بتوان هم تولیدات دیگر را حفظ کرد و هم دانه‌های روغنی را افزایش داد. در همین راستا باید در 2,5 میلیون هکتار اراضی پایاب سدهای کشور، شبکه‌های آبیاری و زهکشی را تکمیل کنیم و همچنین در مصرف آب موجود از طریق توسعهی آبیاری تحت فشار صرفه‌جویی نماییم. در دولت قبل این موضوع مورد توجه قرار گرفت که توضیحات در زمینه اقدامات انجام شده را در پاسخ سوالات قبلی دادم و امیدوارم در دولت فعلی هم این اقدامات بصورت ویژه مورد توجه قرار گیرد.
وضعیت تولید در سایرمحصولات کشاورزی بطور اجمال چگونه است؟
در زمینه تولید مرغ و تخم مرغ، شیر و انواع لبنیات، ماهی و میگو، سبزی و صیفی‌جات، انواع میوه و خشکبار، شرایط کشور به گونه‌ای است که خوشبختانه 100 درصد نیاز از محل تولید داخل تامین می‌گردد و مقدار قابل توجهی از این محصولات نیز صادر می‌شود. حدود 65 الی 70 درصد برنج، 50 درصد شکر، 90 درصد گوشت قرمز، 80 درصد گندم، 75 تا 80 درصد حبوبات و حدود 85 درصد علوفه مورد نیاز کشور از محل تولید داخل تامین می‌گردد.
در مجموع تولید محصولات کشاورزی بیش از 110 میلیون تن، نیاز وارداتی حدود 13 میلیون تن(که در سال 90 این میزان وارد شد) و مقدار صادرات نیز بیش از 4 میلیون تن است. با اقدامات خوب دولت قبل ظرفیت صنایع تبدیلی و تکمیلی مرتبط با کشاورزی از 7 میلیون تن به 32 میلیون تن افزایش یافته است.
متأسفانه از نظر سیاسی چند حاشیه گریبان دولت قبل را گرفت که توسط مخالفان نیز پررنگ شد. اگر آن حاشیه‌ها ایجاد نمی‌شد، طبیعتاً پیشرفت‌های بزرگ عمرانی، تولیدی و اقتصادی دولت بیشتر نمایان می‌شد.
به نظر شما، خود دولت به این حاشیه‌ها دامن نزد؟
بخشی از آن ناشی از اشتباهات دولت بود و مقداری هم معلول تحریک‌های بیرون از دولت و بزرگنمایی بود. مثلاً فردی مطرح کرد که «ما با مردم رژیم اشغالگر قدس مشکلی نداریم.» رهبری به نحو مطلوبی اشاره کردند که این حرف غلط است و نشان دادند که چنین تفکری درست نیست. همچنین تأکید افراطی بر ناسیونالیسم در مقابل اسلامیت نظام، یا مسائلی که در جلسه استیضاح آقای شیخ الاسلام پیش آمد، یا در بحث جابه‌جایی وزیر اطلاعات، حاشیه‌هایی ایجاد شد که مورد بهره‌برداری و سوء استفاده مخالفان هم قرار گرفت.
سرمنشأ آن چه بود؟
پس از پایان انتخابات سال 88، بحث معاون اولی ریاست جمهوری مطرح شد که رهبر معظم انقلاب آن را به صلاح ندانستند. متأسفانه این حاشیه‌ها ادامه پیدا کرد و به نظر من حتی در انتخابات سال 92 هم به نوعی خود را نشان داد. وقتی رهبری فردی را برای معاون اولی مناسب ندانستند، نمی‌توان انتظار داشت که برای ریاست جمهوری مورد تأیید قرار بگیرد؟ واضح است که چنین اتفاقی نمی‌تواند رخ بدهد و اصرار بر آن حاشیه‌ها را بیشتر می‌کند.
در این زمینه صحبت دوستانه یا خصوصی با احمدی‌نژاد داشتید؟
بله، به آقای رییس جمهور گفتم که در بحث تأیید صلاحیت مشایی همه احتمالات را در نظر بگیرند. البته همانطور که گفتم من عدم احراز صلاحیت ایشان توسط شورای نگهبان را قطعی میدانستم؛ اما جملات را قدری با ملاحظه به کار بردم.
چرا به روحانی نامه نوشتم؟/برخی اطلاعات غلط به رئیس جمهور می‌دهند/اصرار بر کاندیدا شدن مشایی، حاشیه های دولت را افزایش داد/مناظره با نماینده میرحسین طرح ابتکاری خودم بود/
"رابطه‌ی ما با آقای معاون اول چندان قوی نبود و اختلاف سلیقه‌ی کاری با هم داشتیم، اما همواره احترام ایشان را حفظ می‌کردم.
به هر حال، ما در هیئت دولت، با پررنگ کردن ناسیونالیسم در مقابل اسلام مخالف بودیم و جدا کردن حساب مردم رژیم اشغالگر قدس از دولت آنها را قبول نداشتیم، رهبری هم به موقع این را تذکر دادند.
در حقیقت، تبعیت از رهبرمعظم انقلاب، تکیه بر اصول و ارزشهای نظام و آنچه را که امام راحل توصیه کردند و قانون اساسی، چارچوب فعالیت در نظام است. اگر کسی یا جریانی بخواهد این چارچوب را تضعیف کند یا خدشه‌ای به آن وارد نماید، هرگز مورد قبول نیست.
بعد از پایان دوران وزارت، با احمدی‌نژاد دیدار کردید؟
بله. من سعی می‌کنم به ایشان سر بزنم؛ چرا که ایشان جزو ظرفیت‌های نظام هستند و هشت سال رئیس‌جمهور بودند. به جز برخی از حاشیه‌ها، در مسیر پیشرفت نظام و کشور، تبعیت از رهبری و دفاع از ارزشهای انقلاب زحمات زیادی کشیدند. هر فردی ممکن است در طول کار اجرایی دچار حاشیه‌هایی شود، ما نباید نقاط مثبت فراوان ایشان را کنار بگذاریم و چند مسئله حاشیه‌ی را ملاک ارزیابی قرار دهیم.
به جز احمدی‌نژاد، با کدام یک از اعضای دولت بیشتر ارتباط داشتید؟
رابطه‌ی ما با آقای معاون اول چندان قوی نبود و اختلاف سلیقه‌ی کاری با هم داشتیم، اما همواره احترام ایشان را حفظ می‌کردم. البته یک بار این اختلاف به رسانه‌ها کشیده شد، ایشان در تلویزیون علیه عملکرد بنده صحبت کردند و من هم در یکی از روزنامه‌های کثیرالانتشار پاسخ ایشان را محترمانه دادم، که بعدا این کدورت برطرف شد. البته با بسیاری از وزرا ارتباط خوبی داشتم زیرا لازمه موفقیت دولت بود.
منبع: مشرق
