ریتم و موسیقی‌های بدون کلام برای کودکان می‌تواند مناسب باشد اما فعالیت‌های دیگری مثل رقص که اکنون در بعضی از آموزشگاه‌های انجام می‌شود، برای کودکان مناسب نیست.
به گزارش شهدای ایران؛ سایت ایران اسلامی نوشت: اگر شما هم فرضا زمانی تصمیم گرفتید فرزند خود را در یکی از مدارس و یا آموزشگاه های موسیقی ثبت نام کنید، با اولین تماس تلفنی و یا مراجعه حضوری به یکی از مراکز متوجه می شوید که بر خلاف تصور اولیه شما، در این گونه آموزشگاه ها نه تنها از موسیقی به عنوان ابزاری برای بالا بردن توانایی ذهنی کودک شما استفاده نمی شود، بلکه یادگیری موسیقی هدفی است که مسئولان آموزشگاه نسبت به شما به آن متعهد شده اند و برای رسیدن به آن به هر طریق ممکن تلاش می کنند.
* آموزش موسیقی همراه با رقص و آواز
در تماس با یکی از آموزشگاه های موسیقی که تراکت های تبلیغاتی بسیاری را در یکی از محلات تهران پخش کرده است، وقتی از میانگین گروه سنی متقاضیان و مراجعان به آموزشگاه سوال کردیم، پاسخ دادند: «مربیان ما توانایی آموزش از کودکان با سن 3.5 سال به بالا البته با توجه به توانایی های هنر آموز را دارند.»
در ادامه وقتی از جزئیات کلاس های کودکان پرسیدیم اینگونه جواب دادند: «کلاسهای آموزشی با نام "ارف" برای کودکان تا سن 8 سال به صورت گروهی و مختلط برگزار می شود و جهت بالا بردن جذابیت کلاسها، از رقص و آواز و بازی هم در کنار آموزش استفاده می شود.»
وقتی هم سراغ کلاس رقص برای کودکان را گرفتیم، گفتند: «در این آموزشگاه "کلاس رقص باله" از سن 4 سال تشکیل می شود.»
* تاثیر منفی رقص و حرکات نمایشی در رفتار اجتماعی کودک
دکتر خدیجه ابوالمعالی روانشناس و استاد دانشگاه درباره اثراتی که انواع موسیقی می تواند بر کودکان داشته باشد به ایران اسلامی گفت: آموزش فعالیت های ریتمیک مثل ورزش هایی که با ریتم همراه است برای کودکان موردی ندارد وحتی اثربخشی ریتم روی نظم بخشی سیستم عصبی مرکزی بیشترازموسیقی است، چون هدف موسیقی ایجاد ریتم هایی هستند که به نظم بخشی سیستم عصبی مرکزی کمک می کند و باعث ایجاد آرامش برای فرد می شود، اما موسیقی جاز و موسیقی تندی که توام با چیزی باشد که بچه ها را وادار به رقص و تحرک کند مناسب نیست.
وی ادامه داد: بنابراین ریتم و موسیقی های بدون کلام برای کودکان می تواند مناسب باشد اما اگر فعالیت های دیگری مثل رقص که اکنون در بعضی از آموزشگاه های موسیقی در کنار آموزش ساز و موسیقی به کودکان به عنوان فعالیت نشاط آور و برای آموزش بهتر موسیقی بدان پرداخته می شود، مناسب نیست.
دکتر ابوالمعالی در ادامه با بیان اینکه شادی و نشاط در فرزندانمان را از راه ها و فعالیت های دیگری می توانیم ایجاد کنیم، افزود: بازی های گروهی، بازی های که متناسب با سن کودکان است، بازی والدین با کودکان وهمچنین نمایش هایی که درقالب شخصیت های عروسکی برای کودکان اجرا می کنیم، نه تنها برای بچه ها نشاط آورتر است بلکه با ویژگی های رشدی آنها سروکار دارد.
وی همچنین درباره اثرات منفی رقص و تشویق کودکان به حرکات نمایشی بر تربیت آنها گفت: وقتی از سنین خیلی پایین بچه ها را وادار می کنیم به رفتارهای نمایشی مثل رقص، آنها یاد می گیرند برای جلب تایید دیگران به جای اینکه روی توانمندی های اصیل خودشان تکیه داشته و توانمندی های واقعی مرتبط با رفتارهای اجتماعی را پرورش دهند از حرکات نمایشی استفاده کنند. به گفته ی برونر هدف ما از آموزش، تربیت انسانهای خود فرمان است، انسانهایی که خودشان بتوانند رفتار خودشان را کنترل کنند.
این روانشناس خانواده در این باره تاکید کرد: وقتی که ما کودک را به یک فعالیت که توام با تشویق دیگران است مواجه می کنیم؛ کودک به جای اینکه خودش روی رفتارش کنترل داشته باشد، منتظر مشوق های محیطی است، چون هر گونه حرکت کودک را می خواهیم تشویق کنیم ودر این صورت وابسته به تشویق ها و تقویت های محیطی می شود.
ابوالمعالی در پاسخ به این سوال که چه فعالیت هایی بهتر است جایگزین کلاسهای موسیقی برای کودک باشد، افزود: سیستم بدنی ما تابع ریتم است؛ مثل ریتم ها یا ساعت های بیولوژیک، که در یک ساعت بیدار می شویم دریک ساعت می خوابیم و.. این ها به صورت یک ریتم بیولوژیک در بدن ما تنظیم می شود. بنابراین ریتم اساسا چیز بدی نیست ولی ما بیاییم به فکر فعالیت هایی که به رشد جسمی کودک هم کمک می کند و مفرح نیز است بپردازیم بهتر از موسیقی است. مثل فعالیت های ورزشی.
این استاد دانشگاه در ادامه یاد آور شد: فعالیت های ورزشی ریتمیک که توام با فعالیت گروهی است می توانند جایگزین مناسبی باشند، به این علت که عزت نفس کودک و فرزند ما را تقویت می کند، آنها را جامعه پذیرترمی کند وبه رشد اجتماعی و پذیرش اجتماعی کودکمان کمک می کند.
* آغاز آموزش های تربیتی با مبانى دینی و اعتقادى
بر اساس آموزه های دینی یکی از حقوق فرزندان بر والدین تلاش برای تربیت صحیح بر اساس آموزه های اسلامی و تعالیم قرآن و اهل بیت علیهم السلام است.
وجود روایات و تعالیم بسیاری از ائمه اطهار در چگونگی تربیت فرزندان صالح، نشان از سنگینی بارمسئولیت والدین در پرورش فرزندان دارد.
در پایان تنها به یک نمونه از توصیه های تربیتی ائمه بزگوار در مورد اهمیت و چگونگی آغاز فرایند تربیت فرزندان با مبانی دینی و اعتقادی اکتفا می کنیم؛
امام جعفر صادق علیه السلام می فرمایند:
«هنگامى که کودک به سن سه سالگى رسید، «لا اله الاّ اللّه» را به او بیاموزید و او را رها کنید. وقتى هفت ماه دیگر گذشت، «محمّد رسولاللّه» را به او آموزش دهید، سپس او را رها کنید تا چهار ساله شود. آن گاه «صلوات فرستادن» را به او بیاموزید. در پنجسالگى به او سمت راست و چپ را یاد بدهید و قبله را به او نشان دهید و بگویید سجده کند. آنگاه او را تا سن شش سالگى به حال خود رها کنید و فقط پیش روى او نماز بخوانید و رکوع و سجود را یادش دهید تا هفت سالش تمام شود، وقتى سن هفت سالگى را پشتسر گذاشت، وضو ساختن را به او تعلیم دهید و به او بگویید که نماز بخواند. وقتى نه ساله شد، وضو گرفتن و نماز خواندن را خوب آموخته است». (1)
* آموزش موسیقی همراه با رقص و آواز
در تماس با یکی از آموزشگاه های موسیقی که تراکت های تبلیغاتی بسیاری را در یکی از محلات تهران پخش کرده است، وقتی از میانگین گروه سنی متقاضیان و مراجعان به آموزشگاه سوال کردیم، پاسخ دادند: «مربیان ما توانایی آموزش از کودکان با سن 3.5 سال به بالا البته با توجه به توانایی های هنر آموز را دارند.»
در ادامه وقتی از جزئیات کلاس های کودکان پرسیدیم اینگونه جواب دادند: «کلاسهای آموزشی با نام "ارف" برای کودکان تا سن 8 سال به صورت گروهی و مختلط برگزار می شود و جهت بالا بردن جذابیت کلاسها، از رقص و آواز و بازی هم در کنار آموزش استفاده می شود.»
وقتی هم سراغ کلاس رقص برای کودکان را گرفتیم، گفتند: «در این آموزشگاه "کلاس رقص باله" از سن 4 سال تشکیل می شود.»
* تاثیر منفی رقص و حرکات نمایشی در رفتار اجتماعی کودک
دکتر خدیجه ابوالمعالی روانشناس و استاد دانشگاه درباره اثراتی که انواع موسیقی می تواند بر کودکان داشته باشد به ایران اسلامی گفت: آموزش فعالیت های ریتمیک مثل ورزش هایی که با ریتم همراه است برای کودکان موردی ندارد وحتی اثربخشی ریتم روی نظم بخشی سیستم عصبی مرکزی بیشترازموسیقی است، چون هدف موسیقی ایجاد ریتم هایی هستند که به نظم بخشی سیستم عصبی مرکزی کمک می کند و باعث ایجاد آرامش برای فرد می شود، اما موسیقی جاز و موسیقی تندی که توام با چیزی باشد که بچه ها را وادار به رقص و تحرک کند مناسب نیست.
وی ادامه داد: بنابراین ریتم و موسیقی های بدون کلام برای کودکان می تواند مناسب باشد اما اگر فعالیت های دیگری مثل رقص که اکنون در بعضی از آموزشگاه های موسیقی در کنار آموزش ساز و موسیقی به کودکان به عنوان فعالیت نشاط آور و برای آموزش بهتر موسیقی بدان پرداخته می شود، مناسب نیست.
دکتر ابوالمعالی در ادامه با بیان اینکه شادی و نشاط در فرزندانمان را از راه ها و فعالیت های دیگری می توانیم ایجاد کنیم، افزود: بازی های گروهی، بازی های که متناسب با سن کودکان است، بازی والدین با کودکان وهمچنین نمایش هایی که درقالب شخصیت های عروسکی برای کودکان اجرا می کنیم، نه تنها برای بچه ها نشاط آورتر است بلکه با ویژگی های رشدی آنها سروکار دارد.
وی همچنین درباره اثرات منفی رقص و تشویق کودکان به حرکات نمایشی بر تربیت آنها گفت: وقتی از سنین خیلی پایین بچه ها را وادار می کنیم به رفتارهای نمایشی مثل رقص، آنها یاد می گیرند برای جلب تایید دیگران به جای اینکه روی توانمندی های اصیل خودشان تکیه داشته و توانمندی های واقعی مرتبط با رفتارهای اجتماعی را پرورش دهند از حرکات نمایشی استفاده کنند. به گفته ی برونر هدف ما از آموزش، تربیت انسانهای خود فرمان است، انسانهایی که خودشان بتوانند رفتار خودشان را کنترل کنند.
این روانشناس خانواده در این باره تاکید کرد: وقتی که ما کودک را به یک فعالیت که توام با تشویق دیگران است مواجه می کنیم؛ کودک به جای اینکه خودش روی رفتارش کنترل داشته باشد، منتظر مشوق های محیطی است، چون هر گونه حرکت کودک را می خواهیم تشویق کنیم ودر این صورت وابسته به تشویق ها و تقویت های محیطی می شود.
ابوالمعالی در پاسخ به این سوال که چه فعالیت هایی بهتر است جایگزین کلاسهای موسیقی برای کودک باشد، افزود: سیستم بدنی ما تابع ریتم است؛ مثل ریتم ها یا ساعت های بیولوژیک، که در یک ساعت بیدار می شویم دریک ساعت می خوابیم و.. این ها به صورت یک ریتم بیولوژیک در بدن ما تنظیم می شود. بنابراین ریتم اساسا چیز بدی نیست ولی ما بیاییم به فکر فعالیت هایی که به رشد جسمی کودک هم کمک می کند و مفرح نیز است بپردازیم بهتر از موسیقی است. مثل فعالیت های ورزشی.
این استاد دانشگاه در ادامه یاد آور شد: فعالیت های ورزشی ریتمیک که توام با فعالیت گروهی است می توانند جایگزین مناسبی باشند، به این علت که عزت نفس کودک و فرزند ما را تقویت می کند، آنها را جامعه پذیرترمی کند وبه رشد اجتماعی و پذیرش اجتماعی کودکمان کمک می کند.
* آغاز آموزش های تربیتی با مبانى دینی و اعتقادى
بر اساس آموزه های دینی یکی از حقوق فرزندان بر والدین تلاش برای تربیت صحیح بر اساس آموزه های اسلامی و تعالیم قرآن و اهل بیت علیهم السلام است.
وجود روایات و تعالیم بسیاری از ائمه اطهار در چگونگی تربیت فرزندان صالح، نشان از سنگینی بارمسئولیت والدین در پرورش فرزندان دارد.
در پایان تنها به یک نمونه از توصیه های تربیتی ائمه بزگوار در مورد اهمیت و چگونگی آغاز فرایند تربیت فرزندان با مبانی دینی و اعتقادی اکتفا می کنیم؛
امام جعفر صادق علیه السلام می فرمایند:
«هنگامى که کودک به سن سه سالگى رسید، «لا اله الاّ اللّه» را به او بیاموزید و او را رها کنید. وقتى هفت ماه دیگر گذشت، «محمّد رسولاللّه» را به او آموزش دهید، سپس او را رها کنید تا چهار ساله شود. آن گاه «صلوات فرستادن» را به او بیاموزید. در پنجسالگى به او سمت راست و چپ را یاد بدهید و قبله را به او نشان دهید و بگویید سجده کند. آنگاه او را تا سن شش سالگى به حال خود رها کنید و فقط پیش روى او نماز بخوانید و رکوع و سجود را یادش دهید تا هفت سالش تمام شود، وقتى سن هفت سالگى را پشتسر گذاشت، وضو ساختن را به او تعلیم دهید و به او بگویید که نماز بخواند. وقتى نه ساله شد، وضو گرفتن و نماز خواندن را خوب آموخته است». (1)
