آزادسازی سوسنگرد از جمله موفقیت های اثرگذار جنگ تحمیلی به شمار می رود كه ضربه ی سنگینی به برنامه های ارتش عراق زد.
به گزارش شهدای ایران از جام جم، متن زیر از امیر سرلشگر محمد سلیمی، فرمانده ی سابق ارتش جمهوری اسلامی ایران كه آن زمان ریاست ستاد جنگ های نامنظم را برعهده داشت، از روزهای حساس منتهی به آزاد سازی سوسنگرد و نقش حضرت آیت الله خامنه ای در این پیروزی می گوید.
بیست و دوم آبان ماه سال 1359، ستوان اخوان به من زنگ زد و گفت: ما سخت در زیر آتش دشمن هستیم؛ محاصره لحظه به لحظه بیشتر تنگ می شود و از همه مهم تر، آذوقه ی ما هم تمام شده است. خواستم اول شرایط فعلی سوسنگرد را به شما بگویم و بعد هم در این بی آذوقه ای بگویم كه تمام مغازه های سوسنگرد باز است ولی صاحبان آنها رفته اند.
حضرت آقا در آن روزی كه با بنی صدر صحبت می كردند، می فرمودند: «باید به فكرنیروهای مستقر در سوسنگردباشیم، این ها فرشته هستند. ضرر شهادت این ها برای ما به مراتب بیشتر از سقوط سوسنگرد است، چون بالاخره ما سوسنگرد را از چنگ این خبیث های بعثی بیرون می كشیم، اما اگر آنها شهید شدند، ما چه كار كنیم؟»
حضرت آقا گوشی را برداشتند. آقای اشراقی، داماد حضرت امام خمینی رحمة الله علیه بود و گفت: «حضرت امام سلام رساندند و فرمودند كه اوضاع جنگ چطور است؟ حضرت آقا فرمودند: «اوضاع جنگ این طور است كه فردا قرار است یك عملیات سرنوشت ساز شروع شود، اما من نگران هستم؛ مگر این كه حضرت امام دستوری بدهند و ببینیم كه چه كار باید بكنیم.»
من صبح جمعه، بیست و سوم آبان تلفن را برداشتم و با حضرت آقا تماس گرفتم. گزارش این افسر را به عرض حضرت آقا رساندم. به ایشان عرض كردم: آن قولی كه بنی صدر به شما داده بود و از سرهنگ قاسمی قول گرفته بودید كه برای سوسنگرد تلاش هایی كنند و گشایشی به وجود بیاورند و فشار را از روی مردم بردارند، بنی صدر این اجازه را به سرهنگ قاسمی نمی دهد. آن قولی كه بنی صدر به شما داد، عمل نشده است.
این مطلب را به عرض حضرت آقا رساندم. ایشان ابتدا به منزل حضرت امام رحمة الله علیه تشریف بردند و گزارش جنگ را به عرض ایشان رساندند. از آن جا هم به شورای عالی دفاع رفتند و همین مطالب را در شورای عالی دفاع مطرح فرمودند. بنی صدر در آن جلسه گفته بود كه من دنبال كار هستم، پیگیری می كنم و شما نگران نباشید. وقتی ما این را شنیدیم، خیلی خوشحال شدیم.
صبح روز بیست و پنجم، حضرت آقا به اهواز تشریف آوردند و به ستاد آمدند. من گزارشی را به عرض ایشان رساندم و گفتم: وضع این طور است. بنی صدر به قول خود عمل نكرده است. این هم كه در شورای عالی دفاع به شما گفته كه من اقدام می كنم، در این چهل و هشت ساعت، من آثار و قرائنی از اقدام ندیده ام. اگر قرار است تیپ یا یگانی جابه جا شود، قرائن آن مشهود است. ما از حركت دشمن در جبهه می فهمیم كه استعداد آن چقدر است، تركیب آن چیست، چه كاری می خواهد بكند. برآورد وضعیت می كنیم. من آثاری در این چهل و هشت ساعت از این كار ندیدم.
حضرت آقا گوشی را برداشتند و با بنی صدر در اهواز صحبت كردند. به بنی صدر با تحكم فرمودند: «این وضع نمی شود ادامه پیدا كند. پس كِی می خواهید حركت كنید؟ این قدر زمان گذشت.» بنی صدر گفت: بسیار خوب، حرف شما را قبول دارم. شما به ستاد لشكر بروید و نیروهای آن جا را تشویق كنید. من هم دستور این كار را می دهم. حضرت آقا با خوشحالی گوشی را گذاشتند. نزدیك ظهر بود.
نمازشان را خواندند و بعد از ظهر برای شركت در جلسه ای به لشكر رفتند. چون من مأموریت داشتم، دیگر در خدمت ایشان نبودم. آقای دكتر چمران هم در منطقه نبود. سرهنگ قاسمی، سرلشكر ظهیرنژاد (فرمانده وقت نیروی زمینی) سرلشكر فلاحی (جانشین وقت ریاست ستاد مشترك) آقای غرضی (استاندار) و افراد دیگری هم بودند. از چگونگی آن جلسه خبری ندارم.
همان شب ایشان برگشتند و برای نماز مغرب به ستاد جنگ های نامنظم آمدند. پس از نماز، من از ایشان سؤال كردم: داستان چه بود؟ آن جا چه شد؟ ایشان فرمودند: «بحث زیادی شد. قرار شد دستور عملیاتی نوشته و صادر شود.» گفتم: در بند مأموریت دستور عملیاتی چه قید شد؟ فرمودند: «در بند مأموریت آمده كه لشكر 92 اهواز مأموریت دارد در منطقه ی عمومی سوسنگرد، تك كرده، سوسنگرد را از محاصره خارج و محور سوسنگرد-حمیدیه-اهواز را تأمین كند.»
تلفن زنگ زد. حضرت آقا گوشی را برداشتند. آقای اشراقی، داماد حضرت امام خمینی رحمة الله علیه بود و گفت: «حضرت امام سلام رساندند و فرمودند كه اوضاع جنگ چطور است؟ حضرت آقا فرمودند: «اوضاع جنگ این طور است كه فردا قرار است یك عملیات سرنوشت ساز شروع شود، اما من نگران هستم؛ مگر این كه حضرت امام دستوری بدهند و ببینیم كه چه كار باید بكنیم.»
آقای اشراقی بعد از ده دقیقه دوباره تلفن زد و گفت: این موضوع را به عرض حضرت امام رحمة الله علیه رساندیم. ایشان مقرر فرمودند: «تا فردا سوسنگرد باید آزاد شود. در ضمن تیمسار فلاحی باید شخصاً مباشر در عملیات باشند.» مباشر عملیات یعنی به عنوان چشم كسی كه فرمان را صادر كرده، تا عملیات را از نزدیك ببیند و نظارت كند و گزارش بدهد.
به بیمارستان رسیدیم كه شهید چمران را از اتاق عمل بیرون آورده بودند. قبل از هر حرفی، آقای چمران پرسید كه وضع حمله چطور است؟ تك در چه وضعی است؟ گفتیم: ادامه دارد و دارند كار می كنند. ایشان به حضرت آقا قسم می داد كه كاری كنید كه تك از دور نیفتد و این پیروزی حاصل شود.
شب شده بود. نزدیك ساعت دوازده نیمه شب بود كه آقای اشراقی این موضوع را اعلام كرد، ولی حضرت آقا باز هم بسیار نگران بودند. از سوسنگرد و جاهای دیگر خبرهای ناگواری می آمد. همین كه این كار نشود، برای ایشان خیلی سنگین بود. ساعت دوازده شب رفتیم تا كمی استراحت كنیم.
نزدیك به یك بامداد شده بود كه آقای چمران آمد و ما را بیدار كرد و گفت كه طرح به هم خورده است. بنی صدر دستور داده كه تیپ 2 فردا وارد عمل نشود. حضرت آقا بدون معطلی گوشی را برداشتند و با پاسگاه فرماندهی نیروی زمینی در دزفول تماس گرفتند. صحبت ایشان با مرحوم ظهیرنژاد خیلی جالب بود.
حضرت آقا از ایشان پرسیدند: «شما برای چه این دستور را دادید؟» جواب داد: من این دستور را ندادم. این دستور را بنی صدر داده است. بنی صدر گفته برای این كه كارهای مهم تری در اهواز داریم و این تیپ هم یك تیپ نادر و پرتوان است؛ تیپ خوبی است. اگر این تیپ در عملیات فردا شركت كند، انهدام آن حتمی است. من به عنوان جانشین فرماندهی كل قوا صلاح نمی دانم این تیپ آن جا منهدم شود.
مرحوم ظهیرنژاد به حضرت آقا گفت: من هم باید دستور را اجرا كنم، مگر این كه خلاف آن صادر شود. حضرت آقا فرمودند: «تا وقتی كه خبر آن صادر شود، به چیزی كه می گویم گوش بده. این حرف قابل اعتنا نیست. به این حرف نمی توان توجه كرد. اصلاً این كه می گویید تیپ منهدم می شود، برای چه منهدم شود؟ منهدم نخواهد شد.
شما موظف هستید تیپ را از رده خارج نكنید. عین همان تصمیمی كه در لشكر گرفته شده، فردا عمل كنید. در ضمن حضرت امام این امر را فرمودند. شما موظفید این امر را همین امشب به اطلاع بنی صدر برسانید.» وقتی ایشان گوشی را گذاشتند، دو دستور را صادر كردند. یكی برای فرماندهی لشكر 92 و یكی هم برای جانشین ریاست ستاد مشترك.
حضرت آقا موقع برنامه ی سحر تحقیق كردند و معلوم شد كه ساعت سه، تیپ و بقیه ی رزمندگان با همان سازمانی كه داشتند، از منطقه ی تجمع حركت كرده و از خط عبور كردند. از حدود ساعت پنج هم عملیات شروع شد. نیرو های جنگ های نامنظم هم رفته بودند. ساعت هشت صبح حضرت آقا آن جا چند ملاقات داشتند.
از آن جا ما راه افتادیم كه برویم و به جبهه بپیوندیم. در طول راه، نیروهای احتیاط بودند. حضرت آقا پیاده می شدند و با آنها صحبت می كردند. واحدهای پشتیبانی هم بودند كه به همین ترتیب با آنها صحبت می كردند و در جریان تلاش های آنها قرار می گرفتند.
ما از جاده ی حمیدیه-سوسنگرد كه جاده ی خلوتی بود، به طرف سوسنگرد می رفتیم. درگیری هم زیاد بود. آتش دشمن در جنوب اجرا می شد؛ بالای كرخه كور به طرف جنوب كرخه كه این طرفِ جاده بود. ما هم در لندرور با حضرت آقا نشسته بودیم و به طرف سوسنگرد می رفتیم. آن طرف جبهه، مثلاً دو كیلومتری جبهه، یك تانكر سوخت ایستاده بود.
بلافاصله یك موشك هواپیما یا آتش توپخانه به این تانكر اصابت كرد و تنور قطوری از دود و آتش به آسمان زبانه كشید كه همین طور چشم ها به آن خیره مانده بود. راننده هم برگشت كه این صحنه را نگاه كند؛ حدود 10 یا 20 ثانیه نگاه كرد. حضرت آقا فرمودند: «تو كار خودت را بكن.» در واقع این نگاه سبب شد كه ما مقداری عقب تر بیفتیم.
پس از این كه كمی جلو رفتیم، ناگهان یك موشك آرپی جی عراقی ها از فاصله ی یك متری سطح جاده، از جلوی ما رد شد. به هم نگاه كردیم، بدون این كه حرف بزنیم، ولی یك دنیا حرف در این نگاه بود. «إنَّ اللهَ یدافع عَن الّذینَ آمَنوا»
ما به جبهه رسیدیم و دیدیم كه سروصدا و صلواتی است. نیرو ها در دهانه ی ورود به سوسنگرد بودند. نیرو های جنگ های نامنظم شكار تانك می كردند. آتش های سوختن تانك به چشم مشهود بود. بعد از مدتی خبر دادند كه آقای چمران مجروح شده و ایشان را به بیمارستان برده اند.
حضرت آقا فرمودند: «برویم یك سری به ایشان بزنیم. من جلسه ی مهمی در تهران دارم، باید به تهران بروم.» به بیمارستان رسیدیم كه شهید چمران را از اتاق عمل بیرون آورده بودند. قبل از هر حرفی، آقای چمران پرسید كه وضع حمله چطور است؟ تك در چه وضعی است؟ گفتیم: ادامه دارد و دارند كار می كنند. ایشان به حضرت آقا قسم می داد كه كاری كنید كه تك از دور نیفتد و این پیروزی حاصل شود. بحمدالله در ساعت 14:30 نیرو های ما وارد سوسنگرد شدند و بیش از 700 كشته و مجروح و تعدادی اسیر از عراقی ها گرفتند و چهار دستگاه تانك و شش دستگاه كامیون مهمات آنها را سالم به غنیمت گرفتند.
از خاطرات رهبری :«یك روز به ما خبر دادند تلفنی -تلفن خوشبختانه وصل بود بین سوسنگرد و اهواز- تلفنی به ما خبر دادند كه ما این جا آذوقه هیچی نداریم، اما سوپرماركت های خود شهر كه مال مردم است و مردم در آن را بستند و رفتند، چیزهایی دارد و ما بعضی ها می گویند كه از این ها برویم استفاده كنیم از گرسنگی نجات پیدا كنیم، لكن ما حاضر نیستیم؛ می گوئییم كه مال مردم است و راضی نیستند. من دیدم واقعاً این ها فرشته اند. اصلاً این ها بشر نمی شود به این ها گفت؛ سوپرماركتی كه صاحبش گذاشته از شهر فرار كرده، الان هم اگر بفهمد كه این مثلاً جناب سروان نیروی هوایی كه دارد دفاع از شهر او و از خانه ی او می خواهد از او استفاده كند، با كمال میل حاضر است برود خودش توی سینی هم بگذارد جلویشان بگذارد و این جوان، جوان های به این خوبی و این جوان های پاك و فرشته صفت واقعاً، حاضر نبودند از این استفاده كنند. از ما اجازه خواستند ما گفتیم بروید باز كنید هر چیز گیرتان می آید بخورید و هیچ اشكالی ندارد و به آنها اجازه دادیم.»
