تکلیف ما در دوران غیبت چیست؟

ما نباید نسبت به مسئله غیبت نگاهی سطحی داشته باشیم و بگوییم حالا که امام زمان غایب است دیگر هیچ وظیفه‌ای در قبال ایشان نداریم، زیرا در این زمینه با رجوع به منابع قرآنی و روایی در می یابیم که بر روی بحث وظایف منتظران تاکید وافری شده است که در ذیل آیه ۱۶ سوره مبارکه حدید خداوند متعال هشدار می دهد که شما مثل اهل کتاب نباشید، و هنگامی که این آیه را بررسی می کنیم که خدایا مگر اهل کتاب چگونه بودند که به مومنین در رابطه با آنان هشدار می دهی که همچون آنها نباشند، در تبیین این مسئله با اندکی تامل در آیات بعدی متوجه می شویم که اهل کتاب حداقل دوبار در «آزمون انتظار» «مردود» شده‌اند و امام صادق در این رابطه می فرماید: این آیه درباره مردمی است که در عصر غیبت حضرت مهدی زندگی می کنند.

مردود شدن اهل کتاب در دو آزمون انتظار را از منظر قرآن تبیین فرمایید؟

یکی در آن وعده ای بود که خداوند متعال با حضرت موسی گذاشت که برای دریافت الواح تورات به طرف کوه طور حرکت کرد و هنگامیکه ۳۰ روز از این جریان گذشت و سفر حضرت موسی(ع) براساس حکمت الهی ده روز هم از موعد مقرر طولانی تر شد، هنگامی که به سوی قوم خود بازگشت دید قومش دچار انحراف شده و به گوساله سامری متمایل شده اند، این یک مرحله از شکست اهل کتاب در آزمون انتظار به بیان قرآن است. و مرتبه دیگر مژده و نوید آمدن خاتم الانبیا حضرت محمد(ص) بود که این مسئله نیز از طریق کتب آسمانی و پیامبران پیشین به اهل کتاب ابلاغ شده بود.

اما متاسفانه این افراد در دوران انتظار به جای اینکه خود و شرایط را آماده حضور پیامبر خاتم کنند به دنبال کسب مادیات رفته و حرص و طمع به دنیا در دل های آنان رسوخ کرد که آیات ۸۹ سوره بقره تا آیه صد به این موضوع بطور مفصل پرداخته است.

لذا قرآن می گوید: هنگامی‌که وعده الهی محقق شد و خاتم پیامبران حضرت محمد(ص) به اذن الهی بروز کردند این افراد که می‌بایست در این شرایط حامی و طرفدار او می بودند به ایشان کفر ورزیدند.

قرآن در آیه ۱۶ حدید  تلویحا به این دو آزمون اشاره کرده و می گوید ای منتظران خاتم الاوصیا شما همچون منتظران خاتم الانبیا که در آزمون انتظار مردود شدند نباشید. پس در های قلب خود را بسوی خدا و آنچه که از طرف او نازل می شود باز کنید.

وظایف منتظران درقبال حضرت مهدی چیست؟

در خصوص تکلیف و وظایف منتظران در عصر غیبت با استناد به در روایات که  در بُعد فردی آمده است، غالبا بر ثبات قدم و مسیری که قرآن و اهل بیت ترسیم می کنند تاکید شده است و در ابعاد اجتماعی و سیاسی عمدتا بر پیروی از ولی فقیه زمان که به لحاظ نقلی و ادله عقلی تبیین شده است اشاره دارد. که در این رابطه حدیثی که از امام زمان(عج) نقل شده خود گویای این مطلب است

"و اما الحوادث الواقعة فارجعوا فیها إلی رواة حدیثنا فانهم حجتی علیکم و انا حجة الله علیهم"

«اما وقایعی که رخ خواهد داد و مسائل مستحدثه، پس در مورد آنها به راویان احادیث ما رجوع کنید که آنان حجت من بر شما و من حجت خداوند بر آنان هستم.  و با این بیان، حضرت مهدی(عج) فقهاء را به عنوان نوّاب عام خود بر مسلمانان قرار داد»

و اگر شما آنها را رد کنید گویا ما را رد کرده اید و راجع به سختی این دوران روایاتی متواتری از معصومین نقل شده که نسبت به ضلالت و گمراهی در دوران غیبت هشدار داده اند.

برای مثال امام حسین در رابطه به همین دوران غیبت می فرماید نهمین فرزندم حضرت مهدی غیبت خواهد کرد که گروهی در این دوران مرتد و منحرف می شوند و دست از ولایت برمی دارند، البته این مژده را هم داده است که در چنین دورانی عده ای هم هستند که ثابت قدم در دین و ولایت ما باقی می مانند منتهی این افراد مورد آزار و اذیت و تمسخر قرار می گیرند که چرا وعده الهی تحقق نمی یابد.

مولا امام حسین(ع) در جای دیگر می فرمایند کسی که این سختی ها را تحمل بکند در آخرالزمان همانند مجاهد و رزمنده ای است که در راه خدا و در رکاب رسول الله(ص) به نبرد با دشمن پرداخته است.

ارزش ایمان در عصر غیبت را تبیین کنید؟

در خصوص ارزش ایمان در عصر غیبت نیز روایات متعدی با تعابیر ارزنده ای ذکر شده است که برای مثال طبق بیان شیخ صدوق در کتاب «کمال الدین و تمام النعمه» ج ۱ باب ۳۲ حدیث ۱۵ آقا امام محمد باقر(ع) نیز همین نکته را یادآور می شود که زمانی خواهد آمد که امام دوازدهم از نظر ها غایب می شوند و کسانی‌که در این دوران مومن به ایشان و در مسیر ولایت ثابت قدم بمانند کمترین مرتبه ای که خداوند متعال برای آنان قائل است. اینست که آنان را مورد خطاب قرار داده و می فرماید بندگان واقعی من شما هستید و من از شما کارهای خیر و نیک را می پذیرم، من شما را مورد عفو رحمت و گذشت قرار می دهم و بواسطه شما باران رحمتم را بر زمین نازل می‌کنم.

ما در حال حاضر در دوران غیبت کبری به سر می بریم در این زمان اصل بر عدم ملاقات با حضرت استوار است لذا نباید اصرار بی جا پرهیز کرد و نباید در این دوران توقع دیدار داشت.

احمد بن ابراهیم می گوید که روزی خدمت دومین نایب امام زمان در عصر غیبت صغری یعنی جناب محمد بن عثمان بن سعید عامری رسیدم و به جهت دوری از حضرت و عدم حصول تشرف خدمت حضرتش گلایه و شکایت کردم، ایشان به من فرمودند: که انشالله خداوند توفیق دیدار آن حضرت را نصیب شما کند اما ای ابرهیم این را بدان که در عصر غیبت به سر می بریم و در این دوران اگرچه باید مشتاق دیدار حضرت باشیم اما نباید درخواست داشت که در کنار حضرت باشیم بلکه باید در این دوران تسلیم حضرت بود و اگر می خواهی مورد توجه حضرت باشی باید از طریق توسل و زیاراتی که به حضرت منتسب است به ایشان نزدیک شوی. همچنین باید توجه داشت که این پاسخ را محمد بن عثمان در عصر غیبت صغری به این فرد می دهد پس ما که هم‌اکنون در دوران غیبت کبری به سر می بریم باید در این رابطه خیلی بیشتر رعایت کنیم.

در روایت دیگری از خود حضرت امام زمان (عج) منقول است ، ایشان می فرماید سعی نکنید کنار بزنید آنچه که از شما پوشیده شده است یعنی ایشان هنوز غایب است .
 

پس در عصر غیبت چه باید کرد؟ علت طولانی شدن غیبت چیست؟

مولا مهدی (عج) در جایی دیگری می فرمایند اگر ما را می خواهید باید از راه و روش ما پیروی کنید و در عمل رهرو ما باشید.
جواب سوال دوم را خود حضرت داده اند، ایشان در این رابطه می فرمایند علت اینکه غیبت طولانی شده است اینست که شما (شیعیان) در عهد و پیمانی که با ما بستید وفادار نیستید.

در خصوص ملاقات با حضرت و تشرف یافتگان خدمت ایشان مطالبی را بفرمایید؟

چون موضوع ملاقات با حضرت مقوله مهمی است و گاهی افراد در آن دچار افراط و تفریط شده اند من در چند فراز بطور جامع به آن خواهم پرداخت تا از آسیب های احتمالی مصون بمانیم.

اولا در دوران غیبت کبری اصل بر عدم ملاقات هست چون حضرت از نظرها غایب هستند البته اشتیاق به دیدار حضرت نعمت بزرگ الهی است که هرکس آنرا داشته باشد باید خدا را شکر کند، اما در خصوص ملاقات با حضرت باید گفت: قطعا تا به حال افرادی به خاطر قرار گرفتن در شرایط اضطراری و توسل به ایشان یا به خاطر طهارت نفس و برخورداری از درجه بالای ایمان محضر ایشان رسیده اند، اما در اینجا چند نکته اساسی وجود دارد، یکی اینکه اولا این عنایت از طرف خود حضرت بوده و ثانیا اغلب این افراد در زمان ملاقات حضرت را نشناختند چون این اقتضای دوران غیبت است و هنگامی که امامی غایب هستند یعنی بطور ناشناس در میان مردم زندگی می کنند.

ثالثا افرادی که بواقع محضر ایشان را درک کرده اند هیچ گاه از جریان تشرف خود به دیگران بازگو نمی کنند چون این افرادهیچ اداعایی ندارند و ضمنا آنکه را اسرار حق آموختن مهر کردند و لبانش دوختند، لذا این افراد هیچ وقت برای خود دکان باز نمی کنند و حضرت را خرج دنیا و نفس خود نمی کنند.

نکته دیگر اینست که تشرف خدمت حضرت نعمت بزرگ الهی و آرزوی هر شیعه است، اما اگر ما حضرت را واقعا دوست داریم و اگر بواقع از پیروان مکتب او هستیم، باید بدانیم که تکلیف ما امروز دیدار با حضرت نیست، ما در واقع امروز مامور به تقرب به حضرت هستیم و این بیان خود حضرت است که فرمودند واجبات را بشناسید و به آن عمل کنید از محرمات را بدانید و از آن بپرهیزید، اخلاق و آداب اسلامی را رعایت کنید.

نقش احترام به پدر و مادر در ضایت و خشنودی امام زمان چه میزان است؟

اگر عاشق امام زمان هستید و اگر می خواهید ایشان را ببیند و ارتباط قوی با ایشان برقرار کنید ضمن رعایت موارد ذکر شده احترام به پدر و مادر را در راس امور خود قرار دهید و مطمئن باشید با رعایت این موارد مورد توجه امام زمان قرار خواهید گرفت، همچنان‌که در طول تاریخ به مواردی بر می خوریم که حضرت از فردی بخاطر تکریم پدر و مادر تجلیل کردند.

آیا امکان دیدن حضرت در عالم رویا وجود دارد؟

امکان دیدن امام زمان در عالم خواب یا رویا وجود دارد اما باید دید خواب را چه کسی و در چه شرایطی می بیند چون نوع خوابها به دو بخش رحمانی و شیطانی تقسیم شده و با توجه به درجه ایمانی افراد متمایز است.

البته در اسلام خواب حجت نیست و آنچه که حجت است قرآن و سیره اهل بیت می باشد، لذا خواب اگر رویای صادقه و یا کشف و شهود ناب عرفانی هم باشد فقط برای صاحبش معتبر است و هیچ گاه قابل تعمیم به دیگران نیست چرا که زمینه سوء استفاده شیادان و مدعیان دروغین را در این عرصه باز می کند.

اینکه امام زمان واسطه فیض هستند به چه معناست؟

خدای حکیم در این عالم ماده، فیض و رحمت خود را بواسطه یک انسان کامل و مقرب به خودش افاضه می کند.ادله نقلی و برهان عقلی در این رابطه بطور مفصل وارد شده که من در اینجا فقط به یک نکته بسنده می کنم، اگر هادی خداوند است پس مسئله نبوت به چه معناست؟ مگر هدایت منحصر در ذات الهی نیست پس وجود پیامبر چرا؟ تمام موحدان عالم بحث نبوت را بعنوان وجود واسطه در جریان هدایت قبول دارند.

اگر در این رابطه فقط به آیه ۶۴ سوره نسا توجه کنیم در می یابیم که این آیه می گوید ای رسول ما اگر بندگان به خود ظلم کردند و گناهی را مرتکب شدند باید به سراغ تو آمده و دو کار را انجام بدهند اینکه از خدا طلب مغفرت کنند و همچنین از تو بخواهند که برایشان طلب استغفار کنی، البته این سنت الهی است و سنت خدا هیچ وقت محدود به یک دوره زمانی خاص نمی شود. همچنان که فرزندان یعقوب به واسطه پدرشان که حجت خدا بر روی زمین بود، توبه کردند.

آیه ۶۴ سوره نسا یکی از مهمترین دلایل بر توسل به اهل بیت و شفاعت از ناحیه آنان است و توصیه قرآن به توسل به معصومین است یعنی فرد گنهکار باید ضمن دعا و طلب مغفرت از امام زمان خود نیز بخواهد تا او را دعا کند و برایش طلب مغفرت نماید.

درست که امام زمان غایب است اما ایشان در زمان غیبت هم بعنوان ولی و حجت خدا مظهر اسما و صفات الهی است و در این دنیا تصرف دارند. و هرکجا که باشیم ما را می بینند و از اعماق جان و دل ما آگاه هستند و طبق احادیثی که از وجود نازنین آن حضرت نقل شده از کلیه مسائل و امور ما آگاه هستند.
 و در جایی می فرمایند هر گاه با خدا کاری داشتید و خواستید به او توجه کنید، زیارت آل یاسین را بخوانید و از این طریق به سمت خدا حرکت کنید.