شهدای ایران: نمونه‎هایی که در ادامه می‎آید بهتر می‎تواند این ادعا را اثبات کند.

هدفمندی یارانه ها

دولت دهم در واکنش به هشدارها و انتقادهای اقتصاددانان در خصوص تبعات تورمی و فقدان شرایط لازم برای اصلاح یارانه ها، هدفمندی یارانه ها را با پرداخت مبلغی بسیار بیشتر از برآوردهای قبلی اقتصاددانان (45 هزار تومان بجای 20 هزار تومان) اجرا کرد. در آن زمان تیم اقتصادی تدبیر و امید به عنوان منتقد سیاستهای دولت موضع گرفت و توزیع یکسان و نقدی یارانه را خلاف منطق اقتصادی و نوعی توزیع فقر نامید. نهاوندیان هدفمندی یارانه ها را سیاست تورم زا و در واقع پمپاژ پول به اقتصاد توصیف کرد! دکتر روحانی در برنامه های انتخاباتی خود به صراحت از هدفمندی یارانه ها انتقاد کرد و برنامه خود را اصلاح یارانه ها از طریق توزیع یارانه کالایی به جای نقدی و آن هم به برخی گروههای نیازمند معرفی نمود!

اما امروز، برخلاف برخی ژستهای رسانه ای، دولت یازدهم پرداخت یارانه را ادامه میدهد؛ هم نقدی و هم به فقیر و غنی، به همه! حتی به قیمت خلق پول و تورم!!

نرخ بهره

دولت نهم کاهش دستوری نرخ بهره بانکها را به عنوان سیاستی جدید برای اصلاح شرایط اقتصادی اجرا نمود. اجرای این سیاست موجب خروج سپرده ها از بانکها به بازارهای موازی و افزایش معوقات بانکی شد و رانت دسترسی به وامهای بانکی را افزایش داد. در آن زمان تیم اقتصادی تدبیر و امید همراه با بسیاری از اقتصاددانان کشور به شدت به سیاست دولت احمدی نژاد حمله کرد. دکتر نوبخت ضمن انتقاد از سیاست دولت وقت، خواستار حمایت از سپرده گذاران و افزایش نرخ بهره به میزان تورم شد!

اما امروز، دولت دکتر روحانی با وجود نرخ تورم 30 درصدی، نرخ بهره را به 22 درصد کاهش می‎دهد!

برداشت غیر قانونی از صندوق توسعه

در سالهای 89 و 90 دولت احمدی نژاد برای جبران کسری منابع هدفمندی یارانه ها با استفاده از اختیارات ستاد تدابیر ویژه اقدام به برداشت 12 هزار میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی نمود. این اقدام دولت به عنوان یک قانون شکنی آشکار مورد انتقاد گسترده اقتصاددانان، نمایندگان مجلس و جریان منتقد در فضای رسانه ای کشور شد. در آن زمان تیم اقتصادی تدبیر و امید و به خصوص ترکان، نوبخت و نهاوندیان این سیاست دولت را نوعی خلق پول و تورم آفرین دانستند و خواستار جلوگیری از قانون شکنی دولت شدند. این تخلف دولت گذشته بارها در سخنان انتقادی دکتر روحانی مورد اشاره قرار گرفت تا جایی که ایشان سیاست استقراض از بانک مرکزی (تامین کسری منابع دولت از جیب همه مردم) را به «میوه ممنوعه» دولت یازدهم تشبیه کرد.

اما امروز، دولت یازدهم هنوز به یکسال نرسیده با سوء استفاده از ستاد تدابیر ویژه، 4 میلیارد دلار (12 هزار میلیارد تومان) از صندوق توسعه ملی برداشت کرد!

 نرخ ارز

دولت نهم با اتکا به افزایش قیمت نفت و درآمدهای نفتی، سیاست کاهش نرخ ارز را در پیش گرفت. احمدی نژاد طی یک مصاحبه تلویزیونی نرخ ارز 900 تومان را غیر واقعی دانست و خواستار کاهش قیمت ارز به 700 تومان شد. در آن زمان تیم اقتصادی اعتدالیون به شدت به این سیاست حمله کرد. دکتر نوبخت راه حمایت از تولید در شرایط تورمی را افزایش نرخ ارز عنوان کرد.

اما امروز، دولت تدبیر و امید با تمام توان به دنبال تزریق ارز بانک مرکزی، پتروشیمیها و توافقنامه ژنو به بازار و ارزان کردن واردات است!

 تجارت با چین و روسیه

در پی شدت یافتن تحریمها در دولت گذشته، روابط تجاری ایران با کشورهای چین، روسیه و کشورهای آسیایی دیگر افزایش یافت. در آن زمان منتقدین اقتصادی از جمله تیم اقتصادی تدبیر و امید به شدت به این سیاست تجاری دولت حمله کرده و خواستار نجات کشور از کالاهای چینی شدند.

اما امروز، دولت به دنبال قراردادهای جدید 20 میلیارد دلاری با روسیه و  12 میلیارد دلاری با چین است. دکتر روحانی در گفتگوی زنده از توسعه گسترده روابط با چین و روسیه به عنوان دستاوردهای دولت یازدهم خبر میدهد!

 نتیجه اخلاقی:

اولا برخی سیاستهای غلط اقتصادی گذشته نظیر کاهش نرخ بهره و توزیع یکسان یارانه نقدی در دولت فعلی نیز ادامه دارد.

ثانیا برخی سیاستهای صحیح گذشته نظیر توسعه روابط با کشورهای آسیایی جهت مقابله با تحریمها، بی جهت و بیشتر با اغراض سیاسی مورد انتقاد مخالفین قرار داشت.

ثالثا تغییر رویکردهای اقتصادی دولت (از جمله در تخصیص یارانه به همه مردم حتی به قیمت چاپ پول و تورم) نشان میدهد دولت یازدهم حاضر به هزینه از محبوبیت سیاسی خود در جهت اصلاح ساختار اقتصاد نیست!

*علی  یحیی زاده .دکتری اقتصاد و عضو هیات علمی دانشگاه

منبع:  رجا