استعمال دخانیات باعث تغییر شکل دادن سلولهای جنسی در مردان می شود، ناباروری جنسی در مردان سیگاری نیز متداول تر از افراد غیر سیگاری است به طوری که افراد سیگاری ٣ برابر بیش از افراد غیر سیگاری به عفونت گوش میانی دچار می شوند و ٥/١ مرتبه بیشتر از افراد غیر سیگاری در معرض خطر از دست دادن زودرس دندانها هستند.

استخوان های افراد سیگاری تراکم خود را از دست می دهند و به راحتی شکسته می شوند همین طور زمان التیام یافتن و جوش خوردن آنها پس از شکستگی تا ٨٠ درصد افزایش پیدا می کند.

بیماریهای قلبی عروقی ناشی از استعمال دخانیات بیش از ٦٠٠ هزار نفر را در سال در کشورهای توسعه یافته از بین می برد، همچنین استعمال دخانیات باعث افزایش ضربان قلب، بالا رفتن فشار خون، افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا وگرفتگی عروق و نهایتا ایجاد حمله قلبی و سکته می شود.

با همه این خطرات، باز شاهد گرایش جوانان و نوجوانان به مصرف سیگار و قلیان هستیم و با وجود تکرار مضرات استعمال این سرگرمی های خطرناک،گرایش مصرف را در سنین کمتر و به ویژه در دختران و زنان مشاهده می کنیم.

اغفال دختران جوان از سوی صنایع دخانی

خدیجه محصلی، کارشناس مسئول برنامه دخانیات وزارت بهداشت به فارس در رابطه با شیوع مصرف دخانیات در بین دختران و زنان کشور هشدار می دهد و می گوید: صنایع دخانی در حال نقشه کشیدن برای جوانان و دختران کشور هستند و این گروه از جامعه را هدف قرار داده‌اند.این صنایع از طریق تبلیغ در مجلات، به کارگیری طرح‌های جذاب، بسته‌بندی‌های فریبنده و تصاویری که استقلال، زیبایی و لاغری را به نمایش می‌گذارند به جلب توجه دختران می‌پردازند.

وی در کشورهایی مانند ایران از نظر فرهنگی، زنان به استعمال سیگار کمتر می‌پردازند اما اشکال مختلفی مانند مصرف قلیان بسیار رایج شده و قبح مصرف شکسته شده است.به طوری که مصرف سیگار و قلیان در بین دختران نوجوان و جوان به سرعت رو به افزایش است و اختلاف وضعیت پسران و دختران کاهش یافته است و حتی حدود 20 درصد دختران دانش آموز تجربه استعمال دخانیات دارند.

محصلی می افزاید: طبق نتایج بررسی جهانی وضعیت استعمال دخانیات در بین نوجوانان، مصرف دخانیات در بین دختران 15 ـ 13 سال در دنیا در حال افزایش است و اختلاف میزان مصرف در بین دختران و پسران کاهش یافته است.به طوری که در بعضی از کشورها دختران بیشتر از پسران دخانیات مصرف می‌کنند.

وی می گوید:در منطقه مدیترانه شرقی میزان مصرف دخانیات در بین دختران در مدارس رو به افزایش است و به میزان 19.5 درصد درکشور، 22.4 درصد در سومالی، 26.8 درصد در سوریه، 27.7 درصد در فلسطین و54.1 درصد در لبنان رسیده است و در بعضی از کشورهای منطقه نیز مانند نتایج حاصل از تحقیقات جهانی اختلاف میزان مصرف دخانیات در بین دختران و پسران در حال کاهش است.

محصلی می گوید:مصرف سایر محصولات دخانی به جز سیگار از قبیل قلیان، تنباکوی بدون دود، در بین دختران در منطقه مدیترانه شرقی(9درصد) دومین رتبه را در مقایسه با این میزان در دنیا به خود اختصاص داده است به طوری که مصرف این محصولات به میزان 30 درصد در لیبی و 20 درصد در اردن، سوریه و فلسطین رسیده است.

وی ادامه می دهد: علاوه بر آن 38 درصد افراد 15 ـ 13 سال در منازل و 46 درصد آنها در اماکن عمومی در معرض استنشاق تحمیلی دود مواد دخانی هستند و این زنگ خطر بزرگی برای سلامت دختران و زندگی آینده‌شان دارد.

به گفته محصلی تمایل به شروع مصرف دخانیات در دوره نوجوانی و اعتیاد به آن به سرعت در حال افزایش است و جوانانی که استعمال دخانیات را از سن نوجوانی شروع می‌کنند نسبت به افرادی که در سنین بالاتر دخانیات را شروع کرده‌اند بیشتر به استمرار مصرف مواد دخانی تمایل دارند و کمتر به ترک آن تمایل دارند.

محصلی می گوید: برای محافظت دختران در برابر مضرات دخانیات، باید آگاهی دختران در خصوص زیانهای ناشی از مصرف دخانیات و حق آنها در خصوص زندگی در محیط‌های بدون دخانیات افزایش یابد. فروش و بازاریابی محصولات دخانی برای همگان به ویژه افراد جوان متوقف شود.همچنین باید مصرف مواد دخانی توسط بزرگسالان در مقابل نوجوانان باید ممنوع و متوقف شود و محیط‌های مدارس باید عاری از دخانیات شود.

محصلی در مورد اینکه قانون مبارزه با دخانیات وجود دارد اما ضمانت اجرایی ندارد، می گوید: قوانین خوبی برای کنترل استعمال دخانیات داریم اما اجرای قانون اهمیت بالایی دارد چرا که پشتوانه آن خواهد شد. قانون جامع مبارزه با دخانیات قانون جامعی است اما هنوز اجرایی نشده است چرا که اجرای آن منوط به وزارت بهداشت به تنهایی نیست و سازمان‌ها و مردم باید به کمک بیایند چرا که بسیاری از بخش‌های این قانون به حقوق فردی بر می‌گردد.

این درحالی است که در همه جای دنیا سن مصرف کاهش یافته است و کشور ما نیز مستثنی نیست و روز به روز زنان و نوجوانان به سمت مصرف آن می‌روند و طبق آمارها سن آغاز مصرف در دنیا کاهش یافته و در کشور ما نیز به 13 تا 15 سال رسیده است و باید دانست که مصرف دخانیات از سنین پایین احتمال گرایش افراد را به اعتیاد افزایش می‌دهد و سن کارایی این افراد را در سال‌های آینده به دلیل ابتلا به بیماری‌های مختلف به شدت کاهش خواهد داد.

لابی‌گری‌هایی در مجلس مانع مبارزه با قاچاق سیگار می‌شود

محمدحسین قربانی رئیس فراکسیون مبارزه با دخانیات مجلس با انتقاد از شیوع اعتیاد در مدارس و بین دانش‌آموزان،نیز می گوید:با توجه به اهمیت قانون مبارزه با دخانیات و بحث نظارتی مجلس متاسفانه با همه راهکارهایی که وجود دارد امروزه شاهد افزایش مصرف مواد دخانی در مدارس و به ویژه بین دانش‌‌آموزان هستیم.

وی که راه مبارزه با قاچاق سیگار را افزایش تعرفه‌ها می داند می گوید: افزایش تعرفه بر خرده فروشی یکی از راهکارهایی است که به کاهش قاچاق دخانیات منجر می‌شود، متاسفانه ما در بودجه 93 کل کشور نتوانستیم مالیات بر خرده فروشی را به لحاظ لابی گری‌هایی که در مجلس داشتند لحاظ کنیم در حالی که همه کشورهای دنیا راه مبارزه با دخانیات را افزایش تعرفه‌ها می‌دانند.

این نماینده مردم در مجلس نهم، با تاکید بر اینکه سالانه بیش از کل بودجه سلامت کشور فقط به علت مصرف سیگار در کشور هدر می‌رود، ادامه می دهد: سالانه به علت مصرف دخانیات در کشور حدود 700 هزار نفر فوت می‌کنند و روزانه در کشور 20 میلیارد تومان صرف درمان کسانی می‌شود که اعتیاد به دخانیات دارند.

سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس درباره چگونگی برخورد با قلیان‌سرا‌ها، گفت: در رابطه با برخورد با قلیان‌سرا‌ها قوانین خوبی وجود دارد اما در اجرا ضعف‌هایی وجود دارد. طی سالهای اخیر سن مصرف قلیان در کشور از 14 سال به 10 سال پایین آمده است و طبق قانون جامع کنترل دخانیات باید با محدود کردن عرضه قلیان و مواد دخانی در اماکن عمومی و کاهش دسترسی، مصرف این ماده خطرناک کمتر می شد.

در بحث مبارزه با دخانیات درجا می‌زنیم

از طرفی محمدرضا مسجدی دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات هشدار می دهد که ایرانی ها روزانه معادل 30 میلیارد تومان سیگار می‌کشند و خرج درمان بیماریهای ناشی از دخانیات می‌کنند و سالانه نزدیک به 60 میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود که بین 15 تا 25میلیارد آن قاچاق است.

وی می گوید: با اینکه بسیاری از جهش‌ها و رخدادهای اجتماعی و سیاسی در چند قرن اخیر را به وجود آورده‌ایم اما در نگهداری، حفاظت و ادامه آن مشکل داشته‌ایم و در جا می‌زنیم و عقب‌گرد داریم و هم اکنون کشورهای عربستان و مصر در بحث کنترل دخانیات از ما جلو زده‌اند.

مصرف سیگار در دختران ایرانی 3 درصد است

مسجدی ادامه می دهد: میزان مصرف سیگار در کشورهای اسلامی از جمله ایران در دختران حدود 3 درصد است و در مردان این آمار 28 درصد است بنابراین این شرکت‌ها به دنبال مصرف بالا در زنان هستند تا سودآوری بیشتری داشته باشند.به همین دلیل در حال حاضر با تبلیغ سیگارهای مخصوص زنان، مستقیم و غیر مستقیم در کشور تبلیغ می‌شود که نیازمند اقدامات فرهنگی است.

وی با اشاره به قانون جامع کنترل دخانیات می گوید: طبق قانون، فروش دخانیات به کودکان زیر 18 سال ممنوع است و در بوفه‌های مدارس عرضه دخانیات غیرقانونی است بنابراین حتی اقلامی مانند آدامس نباید با اسم مشابه سیگار در بوفه مدارس فروخته شود همچنین تا صد متری مراکز آموزشی عرضه دخانیات ممنوع است با این وجود اجرای چنین قانونی به زمان زیادی احتیاج دارد و ممکن است 20سال طول بکشد اما برای اثرگذاری بر روی تقاضا باید آرام آرام وارد عمل شد.

مصرف 20درصدی قلیان در برخی دانشجویان و دبیرستانی‌ها

دبیر کل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات ادامه می دهد: متأسفانه با وجود اینکه  3 درصد از دختران و زنان کشور قلیان مصرف می‌کنند اما گاهی مصرف آن دربرخی مناطق و اماکن به 20 درصد می‌رسد.قلیان در حال سنت‌شکنی است، دختران جلوی پدران خود سیگار نمی‌کشند اما در خانواده قلیان می‌کشند، فرهنگ ایرانی ناخواسته با مصرف قلیان در حال از بین رفتن است.

وی می گوید:روزانه 30میلیارد تومان مردم و دولت خرج بیماری و سیگار می‌کنند که این رقم با محاسبه سالانه، معادل کل بودجه وزارت بهداشت در سال است.

در جمعیتهایی که استعمال دخانیات در چند دهه اخیر امری متداول است 90 درصد سرطان ریه ، 15 تا 20 درصد سایر سرطانها ، 75 درصد برونشیت مزمن و آمفیزم و 25 درصد مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی وعروقی در سنین 35 تا 69 سال، ناشی از مصرف دخانیات بوده است.

تفننی که هر 6 ثانیه یک نفر را در جهان به کام مرگ می فرستد و در این میان 700 میلیون کودک یا به عبارتی نیمی از کودکان جهان در معرض استنشاق تحمیلی دود سیگار بزرگ می شوند.

زهرا ابراهیمی، کارشناس حوزه دخانیات نیز می گوید:مصرف دخانیات در حال حاضر یکی از بزرگترین عوامل در حال افزایش مرگ و میر در سطح جهان است،بطوری که در حال حاضر یک میلیارد و 300 میلیون نفر در جهان مصرف کننده مواد دخانی هستند که از این بین 84 درصد در کشورهای در حال توسعه زندگی می کنند.

وی می گوید: استعمال دخانیات عامل بروز یا تشدید کننده بسیاری از بیماری های مرتبط از جمله بیماریهای قلبی و عروقی، بیماریهای ریه، بیماری‌های عفونی، سرطانها، بیماری‌های استخوانی، مغزی،دستگاه گوارش، کلیه، چشم، شنوایی، دندانها و کاهش ایمنی بدن و ریزش مو است.

این کارشناس دخانیات ادامه می دهد: اثرات استنشاق تحمیلی دود سیگار کمتر از عوارض ناشی از استعمال دخانیات نیست و دانشمندان بر این عقیده اند که دود محیطی از نظر سلامت هیچ آستانه مجازی ندارد چرا که نه دستگاههای تهویه و نه جداسازی مکانهای استعمال دخانیات هیچکدام به طور کامل هوایی پاک و عاری از آلاینده را فراهم نمی کند بنابراین بهترین راه محافظت از آن قرار نگرفتن در معرض استنشاق تحمیلی دود سیگار است.

امسال هفته مبارزه با دخانیات، زندگی عاری از دخانیات با خود مراقبتی است که به نظر می رسد باید فکری کرد و بسیج همگانی به راه انداخت تا با اصول مراقبت از خود بتوانیم از استعمال دخانیات خودداری کنیم.
 منبع: فارس