گروه بینالملل مشرق - مذاکرات وین4 سرانجام بدون پیشرفت در عرصه نگارش متن توافق جامع به پایان رسید. منابع آگاه میگویند که دو طرف در تمام زمینهها با یکدیگر دچار اختلافات جدی بودهاند. "مشرق" پیش از این در سلسله گزارشهایی از چشمانداز مذاکرات جامع تبیین کرده بود که چه موارد گستردهای از اختلافات میتوانند در مذاکرات جامع رخ دهند و به نظر میرسد این پیشبینی صحیح بوده است.
واضح است که تیم آمریکایی در خصوص «نیازهای عملی ایران به غنیسازی» که باید «مورد توافق دوجانبه» قرار گیرد، دیدگاهی بسیار سختگیرانه و محدود دارد. بر این اساس آمریکاییها به دنبال آن هستند که تعداد سانتریفیوژهای ایران را کاهش دهند و همچنین میزان سقف ذخایر اورانیوم 5 درصد در کشورمان را تحدید کنند. آمریکاییها همچنین احتمالاً فعالیت سایت فردو را تحمل نمیکنند و بر اساس برخی قطعنامههای شورای امنیت که بر اساس توافق ژنو میتوانند در مذاکرات مورد رسیدگی قرار گیرند، بهدنبال ورود به مباحث مربوط به توان موشکی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران هستند.
از نظر آمریکاییها دستکم در حال حاضر، یک توافق صددرصدی بهمعنای ملحوظ داشتن تمام موارد فوق و احتمالا برخی موارد دیگر است که بنابر خوی همیشگی این کشور، همه زیادهخواهانه و مستکبرانه و برخلاف حقوق ملت ایران هستند. بهتصریح یک مقام آمریکایی، واشنگتن تنها به توافق صددرصدی میاندیشد و یکی از بندهای برنامه اقدام مشترک نیز توافق نهایی را تلویحا توافقی صددرصدی دانسته چرا که تا زمانی که بر سر همهچیز توافق نشود، بر سر هیچچیز توافق نخواهد شد.
برخی مقامات طرف غربی گفتهاند که انتظار انعطاف بیشتری را از تیم هستهای ایران داشتهاند اما این انتظار آنها به واقعیت نپیوسته و در واقع تیم ایرانی در برابر زیادهخواهیهای آنها ایستاده است. سؤال اصلی اینجاست که چرا؟ چرا انتظار انعطاف تیم هستهای ایران اینبار بهعکس ژنو، درست از آب درنیامده است.
علل این واقعیت را باید به دو دسته تقسیم کرد: واکنشهای
داخلی به توافق ژنو و واکنشهای خارجی به این توافق. ذیلاً هر یک از این دسته علل
مورد بررسی قرار میگیرند: