امیر رضا معتمدی، مدیرجلوه های بصری « مزار شریف» گفت: گروه جلوه های بصری در مرحله تولید بیشتر کار نظارت و مشورت را انجام می دهد برای اینکه نماهای مورد نیاز به شکل صحیحی از نظر اجرا فیلمبرداری شده باشند.
شهدای ایران: فیلم سینمایی «مزارشریف» بنا دارد روایتگر هجوم تروریسم بر تن مظلوم ایرانی باشد. روایتی انسانی از حمله طالبان به کنسولگری ایران در 17 مرداد 1377 در شهر مزارشریف. هشت نفر از دیپلمات های ایرانی در این حادثه کشته می شوند و تنها الله مدد شاهسون بازمانده این حادثه است که جان سالم به در می برد و راهی سفری 15 کیلومتری با پای پیاده می شود. کارگردانی این پروژه سینمایی را عبدالحسن برزیده از اسفند ماه سال گذشته در سوله ای نزدیک کرج شروع کرده است. سوله ای که بعد از 5 ماه فعالیت تیم هنری مدیریت مشکین مهرگان و نصب پرده های سبز تبدیل به یک شبه استودیو شده است. این روزها تیم تولید «مزار شریف» مشغول فیلم برداری این فیلم است و گروه جلوههای بصری رایانهای با مدیریت امیررضا معتمدی در کنار آنها در اجرای پلانها مشورت میدهند. به بهانه حضور گروه جلوههای بصری در کنار تیم فیلمسازی با امیررضا معتمدی گفتگو کردیم.
امیر رضا معتمدی مدیر جلوه های بصری فیلم سینمایی «مزارشریف» با اشاره به اینکه برای اولین بار در ایران پروژه ای در فضای استودیویی ساخته می شود گفت: مهمترین اتفاقی که در پروژه مزار شریف افتاده این است که متخصصین و سرپرست گروههای مختلف حرفهای سینما به هم نزدیکتر شدند. بین گروه جلوه های بصری و مدیر هنری پروژه «مزار شریف» ارتباط خوبی برقرار شده است و طراحی ها متناسب با نیاز ها و شرایطی ساخته شدند یعنی جاهایی که دکور نیاز نیست و جلوه های بصری مقرون به صرفه تر و معقول است از جلوه های بصری استفاده میشود.
وی ادامه داد: این اولین پروژه در ایران است که دکورهای خارجی را داخل استودیو می سازیم. اگر به فیلم سازی صنعتی و مدرن دنیا نگاه کنید دیگر کار کردن در بیرون از شرایط استودیو شبیه به فیلمهای دانشجویی است ولی چون در ایران تجربه کار در استودیو جدید است فیلم های خیلی جدی ما هنوز با لوکیشنهای واقعی ساخته میشوند که مسائل و مشکلات خودشان را دارند از جمله اینکه هزینه ها خارج از کنترل بوده و امکان برنامه ریزی دقیق وجود ندارد.
معتمدی اضافه کرد: شما در فیلمهای جدی سینمای صنعتی دنیا لوکیشن های آشنایی را می بینید که هیچکدام در فضای واقعی ساخته نشدند مگر اینکه دلیل خاصی برای آن وجود داشته باشد. سینما یک صنعت بزرگ است و محاسبات مالی در آن حرف اول را می زند. تولیدکنندگان فیلمهای بزرگ امروز دنیا بخوبی میدانند که در قدم اول تولید بهینه سازی هزینه ها شرط اول برای رسیدن به بالاترین کیفیت ساخت است.
مدیر جلوه های بصری فیلم سینمایی «مزارشریف» خاطرنشان کرد: در روش تولید فیلم استودیویی عناصر مهمی از تولید قابلیت کنترل میابند که در فضای واقعی این امکان وجود ندارد. گروه فیلمبرداری اتمسفری را برای خودش طراحی می کند که با فضای واقعی هیچگونه قرابتی ندارد که این موضوع هم زندگی عادی مردم را دچار مشکل میکند و هم این که گروه فیلم سازی به سختی میتوانند برای رسیدن به نتیجه ایده آل کار کنند.
وی همچنین در مورد اینکه چه عواملی باعث شد که پروژه «مزارشریف» در فضای استودیویی تولید شود گفت: تمام این مواردی که گفتم از جمله هزینه بالای تولید در لوکیشن واقعی فقط می تواند توجیهی برای ساخت فیلم سینمایی «مزارشریف» در استودیو باشد. در حقیقت به خاطر این که داستان این فیلم در افغانستان روایت میشود و امکان قرار گیری گروه فیلم سازی در آن موقعیت براحتی وجود نداشت و اینکه تصویر واقعی آن مکان به لحاظ ساخت فیلم سینمایی جذابیت نداشت، تهیه کننده به این نتیجه رسید که فیلم را در فضای استودیوی بسازد.
معتمدی اضافه کرد: کار در استودیو این امکان را می دهد آن تصویری که می خواهید و به لحاظ بصری جذاب است را بسازید. شما در این حالت می توانید زمان بندی خوبی داشته باشید و همه شرایط ساخت بهینه میشود. البته در این شرایط همکاری و درک متقابل سرپرستهای گروههای مختلف بسیار حائز اهمیت است. از یک طرف همکاری گروه طراحی و جلوه های بصری با هم در کنترل هزینه های اجرای صحنه بسیار موثر بوده و از طرف دیگر آشنایی مدیر فیلمبرداری با مسائل فنی سینمای دیجیتال و همکاری قدم به قدم این بخش با بخش جلوه های بصری در حصول کیفیت مطلوب بسیار حائز اهمیت و غیر قابل انکار است.
معتمدی درپاسخ به این سوال که چقدر این فضای استودیویی به استودیوهای استاندارد سینمای حرفه ای نزدیک است اظهار داشت: الزاما استودیو یک فضای بسته نیست و فضای تولیدی در این فیلم 4000 متر سوله است که هیچ شباهتی به سوپر استودیوی امروزی ندارد و تنها ویژگی که دارد این است که می توانیم دکورهایمان را در آن جا بدهیم. این سوله قبلا برای کاربرد دیگری طراحی شده است و به همین دلیل ستونهایی در فواصل نزدیک دارد که از همین ستونها به عنوان ستونهای لوکیشن کنسولگری استفاده شده و درمورد لوکیشن پاسگاه هم از زاویه ای تصویر برداری شده است که ستونها در قاب قرار نگیرد.
وی ادامه داد: البته دغدغه اصلی که در این پروژه است نوع سازهها نیست بلکه پرده های عظیمی است که باید به شکل صحیحی نورپردازی شود که این امر با همکاری مدیر فیلم برداری این پروژه اتفاق افتاده.
مدیر جلوه های بصری فیلم سینمایی «مزارشریف» تشریح کرد: فضاسازی نمای بیرونی لوکیشنها یکی از مهمترین بخشهای جلوه های بصری در پروژه «مزارشریف» است. بخش دیگر مربوط به افکت هایی مثل تیراندازی، صحنه های ترور و یا زیباسازیهایی است که به صحنه های اولیه در نماهای گذری اضافه می شود. بخش دیگر مربوط به نماهای ترکیبی است که فضای ذهنی ای برای تماشاچی ایجاد می کند مثلا شخصی در یک صحنه هم هست و هم نیست یا شخصی را در یک صحنه میبیند و بعد دوربین میچرخد و آن شخص در صحنه دیگر ظاهر میشود. همه اینها یک جور فضای ذهنی ایجاد می کند که به کمک جلوه های بصری امکان پذیر شده.
وی اضافه کرد: نماهایی از آرایش نظامی وجود دارد که لشکر و ادوات نظامی باید تکثیر شود یا نماهایی هم از گریز و فرار را خواهیم داشت که این موارد هم بیشتر در مراحل پس از تولید صحبت میکنیم.
مدیرجلوه های بصری فیلم مزار شریف ادامه داد: بخشی از کار جلوه های بصری که مربوط به مدلسازی و جمع آوری اطلاعات است به صورت همزمان با فیلم برداری انجام می شود چون زمانی که تولید تمام شود سازه ها تخریب می شود و دیگر در اختیار ما نیست ولی کار اجرایی جلوه های بصری پس از تدوین اولیه شروع می شود. گروه جلوه های بصری در مرحله تولید بیشتر کار نظارت و مشورت را انجام می دهد برای اینکه نماهای مورد نیاز به شکل صحیحی از نظر اجرا فیلمبرداری شده باشند. در مرحله تولید مدلهایی که فکر میکنیم در مرحله پس تولید به کار می رود را می سازیم اما تکمیل یک پلان به لحاظ کار جلوه های بصری زمانی است که تدوین نهایی سکانس مربوطه اش انجام شده باشد.
معتمدی در آخر گفت: در این فیلم تلاش داریم که کار جلوه های بصری را به صورت نامحسوس و یکپارچه انجام دهیم بطوری که بطور مجزا از فیلم دیده نشود و فکر می کنم تا چند هفته دیگر تدوین به مرحله ای برسد که گروه جلوه های بصری کار بتواند پس تولید را شروع کند.
امیر رضا معتمدی مدیر جلوه های بصری فیلم سینمایی «مزارشریف» با اشاره به اینکه برای اولین بار در ایران پروژه ای در فضای استودیویی ساخته می شود گفت: مهمترین اتفاقی که در پروژه مزار شریف افتاده این است که متخصصین و سرپرست گروههای مختلف حرفهای سینما به هم نزدیکتر شدند. بین گروه جلوه های بصری و مدیر هنری پروژه «مزار شریف» ارتباط خوبی برقرار شده است و طراحی ها متناسب با نیاز ها و شرایطی ساخته شدند یعنی جاهایی که دکور نیاز نیست و جلوه های بصری مقرون به صرفه تر و معقول است از جلوه های بصری استفاده میشود.
وی ادامه داد: این اولین پروژه در ایران است که دکورهای خارجی را داخل استودیو می سازیم. اگر به فیلم سازی صنعتی و مدرن دنیا نگاه کنید دیگر کار کردن در بیرون از شرایط استودیو شبیه به فیلمهای دانشجویی است ولی چون در ایران تجربه کار در استودیو جدید است فیلم های خیلی جدی ما هنوز با لوکیشنهای واقعی ساخته میشوند که مسائل و مشکلات خودشان را دارند از جمله اینکه هزینه ها خارج از کنترل بوده و امکان برنامه ریزی دقیق وجود ندارد.
معتمدی اضافه کرد: شما در فیلمهای جدی سینمای صنعتی دنیا لوکیشن های آشنایی را می بینید که هیچکدام در فضای واقعی ساخته نشدند مگر اینکه دلیل خاصی برای آن وجود داشته باشد. سینما یک صنعت بزرگ است و محاسبات مالی در آن حرف اول را می زند. تولیدکنندگان فیلمهای بزرگ امروز دنیا بخوبی میدانند که در قدم اول تولید بهینه سازی هزینه ها شرط اول برای رسیدن به بالاترین کیفیت ساخت است.
مدیر جلوه های بصری فیلم سینمایی «مزارشریف» خاطرنشان کرد: در روش تولید فیلم استودیویی عناصر مهمی از تولید قابلیت کنترل میابند که در فضای واقعی این امکان وجود ندارد. گروه فیلمبرداری اتمسفری را برای خودش طراحی می کند که با فضای واقعی هیچگونه قرابتی ندارد که این موضوع هم زندگی عادی مردم را دچار مشکل میکند و هم این که گروه فیلم سازی به سختی میتوانند برای رسیدن به نتیجه ایده آل کار کنند.
وی همچنین در مورد اینکه چه عواملی باعث شد که پروژه «مزارشریف» در فضای استودیویی تولید شود گفت: تمام این مواردی که گفتم از جمله هزینه بالای تولید در لوکیشن واقعی فقط می تواند توجیهی برای ساخت فیلم سینمایی «مزارشریف» در استودیو باشد. در حقیقت به خاطر این که داستان این فیلم در افغانستان روایت میشود و امکان قرار گیری گروه فیلم سازی در آن موقعیت براحتی وجود نداشت و اینکه تصویر واقعی آن مکان به لحاظ ساخت فیلم سینمایی جذابیت نداشت، تهیه کننده به این نتیجه رسید که فیلم را در فضای استودیوی بسازد.
معتمدی اضافه کرد: کار در استودیو این امکان را می دهد آن تصویری که می خواهید و به لحاظ بصری جذاب است را بسازید. شما در این حالت می توانید زمان بندی خوبی داشته باشید و همه شرایط ساخت بهینه میشود. البته در این شرایط همکاری و درک متقابل سرپرستهای گروههای مختلف بسیار حائز اهمیت است. از یک طرف همکاری گروه طراحی و جلوه های بصری با هم در کنترل هزینه های اجرای صحنه بسیار موثر بوده و از طرف دیگر آشنایی مدیر فیلمبرداری با مسائل فنی سینمای دیجیتال و همکاری قدم به قدم این بخش با بخش جلوه های بصری در حصول کیفیت مطلوب بسیار حائز اهمیت و غیر قابل انکار است.
معتمدی درپاسخ به این سوال که چقدر این فضای استودیویی به استودیوهای استاندارد سینمای حرفه ای نزدیک است اظهار داشت: الزاما استودیو یک فضای بسته نیست و فضای تولیدی در این فیلم 4000 متر سوله است که هیچ شباهتی به سوپر استودیوی امروزی ندارد و تنها ویژگی که دارد این است که می توانیم دکورهایمان را در آن جا بدهیم. این سوله قبلا برای کاربرد دیگری طراحی شده است و به همین دلیل ستونهایی در فواصل نزدیک دارد که از همین ستونها به عنوان ستونهای لوکیشن کنسولگری استفاده شده و درمورد لوکیشن پاسگاه هم از زاویه ای تصویر برداری شده است که ستونها در قاب قرار نگیرد.
وی ادامه داد: البته دغدغه اصلی که در این پروژه است نوع سازهها نیست بلکه پرده های عظیمی است که باید به شکل صحیحی نورپردازی شود که این امر با همکاری مدیر فیلم برداری این پروژه اتفاق افتاده.
مدیر جلوه های بصری فیلم سینمایی «مزارشریف» تشریح کرد: فضاسازی نمای بیرونی لوکیشنها یکی از مهمترین بخشهای جلوه های بصری در پروژه «مزارشریف» است. بخش دیگر مربوط به افکت هایی مثل تیراندازی، صحنه های ترور و یا زیباسازیهایی است که به صحنه های اولیه در نماهای گذری اضافه می شود. بخش دیگر مربوط به نماهای ترکیبی است که فضای ذهنی ای برای تماشاچی ایجاد می کند مثلا شخصی در یک صحنه هم هست و هم نیست یا شخصی را در یک صحنه میبیند و بعد دوربین میچرخد و آن شخص در صحنه دیگر ظاهر میشود. همه اینها یک جور فضای ذهنی ایجاد می کند که به کمک جلوه های بصری امکان پذیر شده.
وی اضافه کرد: نماهایی از آرایش نظامی وجود دارد که لشکر و ادوات نظامی باید تکثیر شود یا نماهایی هم از گریز و فرار را خواهیم داشت که این موارد هم بیشتر در مراحل پس از تولید صحبت میکنیم.
مدیرجلوه های بصری فیلم مزار شریف ادامه داد: بخشی از کار جلوه های بصری که مربوط به مدلسازی و جمع آوری اطلاعات است به صورت همزمان با فیلم برداری انجام می شود چون زمانی که تولید تمام شود سازه ها تخریب می شود و دیگر در اختیار ما نیست ولی کار اجرایی جلوه های بصری پس از تدوین اولیه شروع می شود. گروه جلوه های بصری در مرحله تولید بیشتر کار نظارت و مشورت را انجام می دهد برای اینکه نماهای مورد نیاز به شکل صحیحی از نظر اجرا فیلمبرداری شده باشند. در مرحله تولید مدلهایی که فکر میکنیم در مرحله پس تولید به کار می رود را می سازیم اما تکمیل یک پلان به لحاظ کار جلوه های بصری زمانی است که تدوین نهایی سکانس مربوطه اش انجام شده باشد.
معتمدی در آخر گفت: در این فیلم تلاش داریم که کار جلوه های بصری را به صورت نامحسوس و یکپارچه انجام دهیم بطوری که بطور مجزا از فیلم دیده نشود و فکر می کنم تا چند هفته دیگر تدوین به مرحله ای برسد که گروه جلوه های بصری کار بتواند پس تولید را شروع کند.