نگاهی به نقشه جدید انتخاباتی عراق نشان میدهد، جریانها و گروههای سیاسی این کشور اختلافات و شکافهای طایفهای را کنار نهاده و اکنون آنچه در میان این جریانها بهچشم میخورد، اختلافات سیاسی است که نوید دهنده تحولات مهم خواهد بود.
به گزارش شهدای ایران به نقل از فارس؛ جریانها و جناحهای لائیک و اسلامگرای فعال در عرصه سیاسی عراق سرانجام وارد عرصه انتخابات در کشوری شدند که اشغال آن در سال 2003 میلادی به دست نظامیان آمریکایی از آن جز ویرانهای برجا نگذاشت تا پس از آن نیز قربانی گروههای تروریستی همچون القاعده شود.
در این بین آنچه در این دور از انتخابات عراق بیش از هر چیز به چشم میخورد، حضور احزاب شیعی و سنی همزمان در عرصه سیاسی و انتخاباتی است. موضوعی که موجب شد، احزاب لائیک لازم ببینند تحرک بیشتری از خود در این عرصه نشان دهند.
این درحالی است که ساختار مذهبی جامعه عراق صرف نظر از سنی یا شیعی بودن احزاب لائیک را واداشت تا به نحوی خود را متمایل و سوق یافته به مذهب نیز نشان دهند.
از سوی دیگر در بررسی نقشه انتخاباتی عراق ملاحظه میکنیم که بین برخی از جریانها و جناحهای عراقی ائتلافها و جداییهای جدیدی شکل گرفته است، به عنوان مثال سازمان بدر از مجلس اعلای اسلامی عراق جدا شده است. همچنین برخی از اعضای میانه رو ائتلاف دولت قانون از آن جدا شده و به ائتلاف شهروند به رهبری «عمار حکیم» ملحق شدهاند.
همچنین ائتلاف شهروند با برنامه انتخاباتی جدیدی که ارائه داده، موفق شده نظر بسیاری از جریانها و جناحهای اسلامگرای عراقی را به خود جلب کند و ائتلاف گستردهای از نیروها و جریانهای مدنی و اسلامی مختلف را در خود جای دهد و این رخ دادی است که برای اولین بار از سال 2003 میلادی در انتخابات عراق رخ میدهد. چون بسیاری از این جریانها و جناحها تا پیش از این با لیستهای مستقل در این انتخابات شرکت میکردند.
اما این بار علاوه معنادارتر شعارهای انتخاباتی و سوق یافتن بیش از پیش آنها با واقعیتهای موجود و برنامههای انتخاباتی مشترکی نیز میان بسیاری از جریانها و جناحها مشاهده میشد که آنها را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کرده است و این موضوعی است که مورد استقبال بسیاری از احزاب و نیروهای سیاسی عراقی قرار گرفته است.
از سوی دیگر، در میان ائتلافها و جناحهایی که در این دور از انتخابات حضور فعالی داشتند، «فهرست ائتلاف مدنی دموکراتیک» بود که ائتلافی قوی از نیروهای سکولار عراق به شمار میآمد که در آن چهرههای مدنی و فعالان اجتماعی در عرصههای مختلف مشاهده میشوند و این تحولی جدید در عرصه سیاسی و انتخاباتی عراق به شمار میآید.
در این میان به نظر میرسد، برای فهم هرچه بهتر روند انتخابات عراق که از چهارشنبه آغاز شد، باید به 2 مورد توجه داشت:
اول: احتمال بسیار ائتلاف شیعی جدید و یکپارچه و منسجم همانند آنچه در انتخابات گذشته شاهد آن بودیم. دلیل این امر را شاید بتوان در رقابت ائتلافهای شیعی با ائتلاف دولت قانون ملاحظه کرد.
دوم: مورد دومی که از اهمیت بسیاری نیز برخوردار است، تضعیف نقش هویت طایفهای در جریانها و نیروهای سیاسی عراقی به نفع ظهور تقسیمات سیاسی جدید بر اساس اهداف سیاسی است، همانند آنچه در مورد ائتلاف العراقیه شاهد آن بودیم و در حالیکه در گذشته این ائتلاف نیروهای سنی را در خود جای میداد، در این دور از انتخابات چنین نشد.
با توجه به این دو حقیقت میتوان گفت که ائتلافهای آینده پس از انتخابات پارلمانی عراق بر اساس دیدگاهها و سیاستهای عمومی و کلی مشترک جریانها و گروههای سیاسی و نه بر اساس هویت طایفهای هر یک از آنها خواهد بود.
این بدین معناست که احتمال بسیاری وجود دارد تا پس از انتخابات شاهد ظهور ائتلافهایی جدید مثلا بین جناح شهروند و جناح صدر و ائتلاف مدنی دموکراتیک باشیم.
ظهور این ائتلافها را باید تحولی مهم در عرصه سیاسی عراق به شمار میآورد که پیش از هرچیز بازتابهای آن در حوزه امنیت و خدمات و از بین بردن شکافهای طایفهای و منازعات ناشی از این شکافها قابل ملاحظه است.
در این بین آنچه در این دور از انتخابات عراق بیش از هر چیز به چشم میخورد، حضور احزاب شیعی و سنی همزمان در عرصه سیاسی و انتخاباتی است. موضوعی که موجب شد، احزاب لائیک لازم ببینند تحرک بیشتری از خود در این عرصه نشان دهند.
این درحالی است که ساختار مذهبی جامعه عراق صرف نظر از سنی یا شیعی بودن احزاب لائیک را واداشت تا به نحوی خود را متمایل و سوق یافته به مذهب نیز نشان دهند.
از سوی دیگر در بررسی نقشه انتخاباتی عراق ملاحظه میکنیم که بین برخی از جریانها و جناحهای عراقی ائتلافها و جداییهای جدیدی شکل گرفته است، به عنوان مثال سازمان بدر از مجلس اعلای اسلامی عراق جدا شده است. همچنین برخی از اعضای میانه رو ائتلاف دولت قانون از آن جدا شده و به ائتلاف شهروند به رهبری «عمار حکیم» ملحق شدهاند.
همچنین ائتلاف شهروند با برنامه انتخاباتی جدیدی که ارائه داده، موفق شده نظر بسیاری از جریانها و جناحهای اسلامگرای عراقی را به خود جلب کند و ائتلاف گستردهای از نیروها و جریانهای مدنی و اسلامی مختلف را در خود جای دهد و این رخ دادی است که برای اولین بار از سال 2003 میلادی در انتخابات عراق رخ میدهد. چون بسیاری از این جریانها و جناحها تا پیش از این با لیستهای مستقل در این انتخابات شرکت میکردند.
اما این بار علاوه معنادارتر شعارهای انتخاباتی و سوق یافتن بیش از پیش آنها با واقعیتهای موجود و برنامههای انتخاباتی مشترکی نیز میان بسیاری از جریانها و جناحها مشاهده میشد که آنها را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کرده است و این موضوعی است که مورد استقبال بسیاری از احزاب و نیروهای سیاسی عراقی قرار گرفته است.
از سوی دیگر، در میان ائتلافها و جناحهایی که در این دور از انتخابات حضور فعالی داشتند، «فهرست ائتلاف مدنی دموکراتیک» بود که ائتلافی قوی از نیروهای سکولار عراق به شمار میآمد که در آن چهرههای مدنی و فعالان اجتماعی در عرصههای مختلف مشاهده میشوند و این تحولی جدید در عرصه سیاسی و انتخاباتی عراق به شمار میآید.
در این میان به نظر میرسد، برای فهم هرچه بهتر روند انتخابات عراق که از چهارشنبه آغاز شد، باید به 2 مورد توجه داشت:
اول: احتمال بسیار ائتلاف شیعی جدید و یکپارچه و منسجم همانند آنچه در انتخابات گذشته شاهد آن بودیم. دلیل این امر را شاید بتوان در رقابت ائتلافهای شیعی با ائتلاف دولت قانون ملاحظه کرد.
دوم: مورد دومی که از اهمیت بسیاری نیز برخوردار است، تضعیف نقش هویت طایفهای در جریانها و نیروهای سیاسی عراقی به نفع ظهور تقسیمات سیاسی جدید بر اساس اهداف سیاسی است، همانند آنچه در مورد ائتلاف العراقیه شاهد آن بودیم و در حالیکه در گذشته این ائتلاف نیروهای سنی را در خود جای میداد، در این دور از انتخابات چنین نشد.
با توجه به این دو حقیقت میتوان گفت که ائتلافهای آینده پس از انتخابات پارلمانی عراق بر اساس دیدگاهها و سیاستهای عمومی و کلی مشترک جریانها و گروههای سیاسی و نه بر اساس هویت طایفهای هر یک از آنها خواهد بود.
این بدین معناست که احتمال بسیاری وجود دارد تا پس از انتخابات شاهد ظهور ائتلافهایی جدید مثلا بین جناح شهروند و جناح صدر و ائتلاف مدنی دموکراتیک باشیم.
ظهور این ائتلافها را باید تحولی مهم در عرصه سیاسی عراق به شمار میآورد که پیش از هرچیز بازتابهای آن در حوزه امنیت و خدمات و از بین بردن شکافهای طایفهای و منازعات ناشی از این شکافها قابل ملاحظه است.