استاد اقتصاد دانشگاه علامه گفت: ۵ کانون کلیدی توزیع رانت، فساد و تشدید کننده دور باطل رکود تورمی یعنی دلارهای نفتی، اعتبارات بانکی، مقررات و قوانین گمرکی صادرات و واردات، طرز عمل گمرکات، مناقصه‌های دولتی مسدود شوند.
به گزارش شهدای ایران به نقل از فارس؛ فرشاد مؤمنی استاد اقتصاد دانشگاه علامه امروز در همایش راهکارهای خروج اقتصاد ایران از شرایط رکود تورمی که در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، به ارائه مقاله‌ای با عنوان بهره‌وری و رکود تورمی پرداخت و گفت: کانون اصلی باز تولید توسعه نیافتگی کمبود منابع نیست، بلکه ناهنجاری و ناسازگاری در فرآیندهای تصمیم‌گیری و تخصیص منابع است.
وی افزود: از زاویه نظام تصمیم‌گیری ما در کشورهای در حال توسعه با یک جابه‌جایی اجمالی پرهزینه و پرخسارت مواجه هستیم و آن جابه‌جایی اجمالی عبارت از این است که در همه تجربه‌های موفق توسعه فرآیندهای تصمیم‌گیری یک فرآیند کند، بسیار طولانی و همراه با ریزبینی‌ها تا مرکز توجه به کوچکترین موضوعات است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اما همین تصمیمات وقتی اجرا می‌شود، یک فرآیند سریع را دارد، ولی در کشورهای توسعه نیافته کاملا برعکس است، به طوری که تصمیم‌گیری بسیار تند و سریع و اجرا بسیار کند است.
مؤمنی اظهار داشت: توسعه یک مسئله بسیار پیچیده است و با رویکردهای سطحی سطحی نمی‌شود شعار حل و فصل مسائل توسعه نیافتگی را داد.
مؤمنی بیان داشت: بسیاری از نظریه پردازان توسعه مسئله بهره‌وری را معادل توسعه می‌گیرند، به اعتقاد کارکردهای پنج‌گانه بهره‌وری که عبارتند از ارتقاء توان رقابت اقتصاد ملی، افزایش رفاه، پایدارسازی نظام ملی، ارتقا کیفیت محصولات و کیفیت زندگی و از همه مهمتر اینکه بازی اقتصادی مبتنی بهره‌وری از حالت بازی با جمع صفر تبدیل به حالت برد - برد می‌شود.
وی افزود: گرچه بهره‌وری به مثابه توسعه باید گرفته شود، اما بنیان اصلی دور‌های باطل توسعه نیافتگی این است که ما با پدیده‌هایی با عنوان بنیه تولیدی ضعیف و بهره‌وری اندک روبه‌رو هستیم.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اساس ماجرای توسعه نیافتگی در ایران به این موضوع برمی‌گردد که ما به جای نهادهای با کیفیت با نهادهای کج‌کارکرد، مواجهیم و یک غفلت ملی درباره مسئله فناوری هم در عرصه اندیشه‌ورزی و هم در عرصه سیاست‌گذاری وجود دارد.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه گفت: در بازه زمانی سالهای ۸۴ تا ۹۱ ما با آخرین شوک نفتی روبرو بودیم، به طوری که در مجموع نرخ رشد تورم و نرخ رشد بیکاری در ایران در ماه‌های آخر دولت قبل دو برابر نرخ تورم و بیکاری با ماه‌های اول همان دولت شد.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی گفت: وقتی در سطح نظری گفته می‌شود که راه نجات برای برون رفت از شرایط رکود تورمی بازگشت به دو عارضه‌ای که دور باطل توسعه نیافتگی را رقم می‌زند و قطعا مقدمه اصلی این مسئله تولید محوری است.
وی افزود: تولید محوری در ایران به دلیل نهادی با کاستی‌های جدی روبرو است که عبارتند از به کلی ساختار نهادی ایران در شرایط کنونی علیه تولید و به نفع رانت و ربا و فساد آرایش پیدا کرده است.
مؤمنی بیان داشت: چون رکود تورمی تبدیل به دور باطل شده یک گروه‌های پرنفوذ ذینفع هم پیدا شدند که بر خلاف مسائل مربوط به تمامیت ارضی کشور و آینده توسعه کشور مصلحت آنها این است که همین نهادهای کج کارکرد، به فعالیت خودشان ادامه دهد و اینها این توانایی را پیدا کرده اند که به جای واقعیت یک سازه‌های ذهنی را دنبال کنند و از میان این سازه‌های ذهنی آن چیزی بیرون می‌آید که گویی نظام تصمیم‌گیری کشور هم عملا تن داده به وضعیت مشوق رانت و ربا و فساد و علیه تولید آرایش پیدا کرده است.
مومنی افزود: کسانی در ایران هستند که به قاعده سوابق تاریخی و شواهد گذشته، گویی مزیت نسبی ایرانیان در دلالی و واسطه‌گری است و از این ایده دفاع می‌کنند و ما می‌خواهیم بگوییم که آیا تا الان از این مزیت نسبی بهره‌بردیم و وضعیت مان این شده است.
این استاد اقتصاد اظهار داشت: در شرایط کنونی بر اساس آخرین آمار در آمریکا به ازای هر هزار نفر جمعیت یک واحد فعال در امر واسطه‌گری وجود دارد و در اروپای غربی به ازای هر ۶۶۰ نفر جمعیت است و در ایران به ازای هر ۳۰ نفر جمعیت یک واحد فعال در امر واسطه‌گری داریم.
وی گفت: بنابراین کسانی که فکر می‌کنند، از این طریق آبی برای اقتصاد ایران گرم می‌شود، باید بگوییم این طور نیست و این مسئله واسطه گری و دلالی هیچ منفعتی برای اقتصاد ایران نداشته است.
مؤمنی بیان داشت: وجه دیگری از این ماجرا که خیلی قابل اعتنا است و یک نقطه عطفی در تاریخ اندیشه توسعه است راجع به این توهم است که می‌شود، به غیر از مسیر توسعه صنعتی راهی به سوی ارتقا کیفیت زندگی و توسعه پایدار پیدا کرد، ایده‌های بسیار جالبی را مطرح کرده است.
وی افزود: در گزارش توسعه صنعتی جهان در سال ۲۰۰۵ بر اساس شاخص‌های یونیدو و برخلاف تصور رایج سوئیس در شرایط کنونی صنعتی‌ترین کشور جهان است و تولید صنعتی سرانه سوئیس ۲۴ درصد بیشتر از ژاپن، ۲.۲ برابر آمریکا و ۳۴ برابر چین و ۱۵۶ برابر هند است.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه بیان داشت: پس اگر در سوئیس توسعه پایدار و کیفیت زندگی بالا وجود دارد، کلید اصلی آن بنیه تولیدی قوی و بهره‌وری بسیار بالا در تولید صنعتی در این کشور است.
مؤمنی گفت: به قول فردریک لیست اقتصاددان آلمانی وقتی کشورهای صنعتی به اوج می‌رسند، از همه توانایی‌های فکری و مادی خود برای ایجاد مانع برای صنعتی شدن کشورهای دیگر استفاده می‌کنند و ایران باید دقیقا به این نکته توجه کند و متأسفانه ما دقت و حساسیت خود را در این مورد از دست داده‌ایم.
وی افزود: تولید در ذات خود یک تصمیم‌گیری بلند مدت است و باید گفت هم به تلاش‌های صبورانه و عالمانه نیاز دارد و هم به تضمین‌های بلند مدت در ساختار نهادی که در این زمینه ضعف‌های بسیار زیادی داریم.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: در همین موج اخیر تشدید تحریم‌ها یک پدیده خیلی واضح و قابل ملاحظه وجود دارد که دیده نشد و در اوج تحریم آن چیزی که در معرض کنترل و ممانعت قرار گرفت وارد کردن ماشین آلات صنعتی و خلق ظرفیت‌های تولیدی جدید بود، وگرنه در آن دوران کسی می‌خواست واردات کالاهای لوکس کند با گشاده‌دستی در اوج تحریم آن اجازه داده می‌شد.
مؤمنی اظهار داشت: در سال ۲۰۱۲ که در اوج تحریم‌ها بودیم، در ایران در آن سال تعداد خودروهای پورشه به فروش رسیده معادل نصف کل تعداد پورشه‌هایی بود که درمنطقه خاورمیانه به فروش رفته بود. و در آن دوران واردات کالاهای و مواد آرایشی و مصرفی به راحتی آزاد بود.
وی افزود: در شرایط کنونی ما با چند مؤلفه بسیار پیچیده کننده دور باطل رکود تورمی موجود روبرو هستیم و هر کدام از اینها نشان می‌دهد که ما فقط و فقط باید رانت‌خواران را در ایران را متوجه کنیم که این ساختار نهادی موجود که محور برخورداری را روی ربا، فساد و رانت قرار داده است پایداری نظام ملی را به خطر انداخته است و مسئله، مسئله مرگ و زندگی است و ما گریزی نداریم از اینکه بازی اقتصادی را از بازی با جمع صفر تغییر دهیم به سمت بازی برد-برد یعنی بر محور تولید و بهره‌وری تغییر دهیم.
مؤمنی اظهار داشت: ما در سطح خانواده‌ها با یک بحران حاد تقاضا روبرو هستیم و شواهد آن این است از نظر درآمدی وقتی گزارش‌های بودجه خانوار را نگاه می‌کنیم در فاصله سالهای ۸۴ تا ۹۱ کسری سرانه بودجه خانوارها ۴.۵ برابر افزایش پیدا کرده است.
وی افزود: همچنین در مورد تمام اقلام مصرفی خانوارها ایران طی این سال‌ها به تعبیر خانم دکتر خلعت‌بری رویه مدارا با فقر را در دستور کار قرار داده‌اند و خانوارهای ایرانی از نظر سلامت وضعیت بسیار نگران‌کننده‌ای پیدا کرده‌اند.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: بر اساس گزارش‌های رسمی در شرایط کنونی ۷۰ درصد خانوارهای ایرانی کمبود مصرف پروتئین و کمبود آهن دارند.
وی افزود: بنابراین یک مؤلفه که ما در دور باطل رکورد تورمی قرار داده برمی‌گردد، به بحران تقاضا در سطح خانوارها و مولفه دوم به بحران تقاضا در سطح دولت برمی‌گردد، به طوری که در اقتصاد ایران دولت بزرگترین مصرف‌کننده و سرمایه‌گذار است.
مؤمنی گفت: آسیب‌پذیری مالیه دولت از بابت سیاست‌های تورم‌زا به طور متوسط ۳.۵ برابر آسیب‌پذیری مالی خانوارها و بنگاه‌هاست و این یک مسئله بسیار تکان‌دهنده‌ای است و ما در یک ابعاد بی‌سابقه دولت را درگیر با مسئله ناکارایی توام با فساد گسترده مشاهده می‌کنیم.
وی افزود: از منظر اقتصاد سیاسی ما با یک شرایطی که من آن را اتحاد سه گانه منحوس نامیده‌ام، مواجه هستیم و منظور از این اتحاد سه گانه منحوس این است که این بازی اقتصادی با جمع صفر موجود به اعتبار بحران ذهنی نظام تصمیم‌گیری که شدیدا تحت تأثیر این اتحاد سه گانه است.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه تصریح کرد: این اتحاد سه گانه به عقیده من عبارت است از دولت کوته نگر، کارشناسان با الگوی نظری کوته‌نگر و تحلیل‌های لحظه‌ای و رانت‌جویان که از سیاست‌های ثبات زدا می‌توانند کره‌های بزرگ بگیرند.
این کارشناس اقتصادی بیان داشت: در این شرایط و وقتی که ما می‌بینیم که به صورت تمام عیار دور باطل توسعه‌نیافتگی در ایران با دور باطل تورم گره خورده است، برای خروج از این مهلکه باید گام‌های بنیادی برداشته شود و هر نوع غفلت از این مسئله هزینه‌های بسیار سنگینی برای ایران خواهد داشت.
وی افزود: برآوردها نشان می‌دهد به جای مواجه به شکل کنونی با مسائل مربوط به رانت و فساد باید ۵ کانون کلیدی توزیع رانت و فساد را شفاف‌سازی کنیم و امکان نظارت‌های تخصصی مدنی بر آنها را فراهم کنیم.
مؤمنی تصریح کرد: ۵ کانون اصلی ایجاد رانت و فساد عبارتند از دلارهای نفتی، اعتبارات بانکی، مقررات و قوانین گمرکی صادرات و واردات، طرز عمل گمرکات مناقصه‌های گمرکی و شرکت‌های دولتی که کانون‌های اصلی توزیع رانت و تشدید کننده دور باطل رکود تورمی هستند و باید مسدود شوند.
وی افزود: اینها کانون‌های اصلی توزیع رانت و تشدید کننده دور باطل رکود تورمی هستند و باید بر محور رفع دور باطل فساد و مسدود سازی این مظاهر فساد حرکت کنیم.
وی افزود: از زاویه نظام تصمیم‌گیری ما در کشورهای در حال توسعه با یک جابه‌جایی اجمالی پرهزینه و پرخسارت مواجه هستیم و آن جابه‌جایی اجمالی عبارت از این است که در همه تجربه‌های موفق توسعه فرآیندهای تصمیم‌گیری یک فرآیند کند، بسیار طولانی و همراه با ریزبینی‌ها تا مرکز توجه به کوچکترین موضوعات است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اما همین تصمیمات وقتی اجرا می‌شود، یک فرآیند سریع را دارد، ولی در کشورهای توسعه نیافته کاملا برعکس است، به طوری که تصمیم‌گیری بسیار تند و سریع و اجرا بسیار کند است.
مؤمنی اظهار داشت: توسعه یک مسئله بسیار پیچیده است و با رویکردهای سطحی سطحی نمی‌شود شعار حل و فصل مسائل توسعه نیافتگی را داد.
مؤمنی بیان داشت: بسیاری از نظریه پردازان توسعه مسئله بهره‌وری را معادل توسعه می‌گیرند، به اعتقاد کارکردهای پنج‌گانه بهره‌وری که عبارتند از ارتقاء توان رقابت اقتصاد ملی، افزایش رفاه، پایدارسازی نظام ملی، ارتقا کیفیت محصولات و کیفیت زندگی و از همه مهمتر اینکه بازی اقتصادی مبتنی بهره‌وری از حالت بازی با جمع صفر تبدیل به حالت برد - برد می‌شود.
وی افزود: گرچه بهره‌وری به مثابه توسعه باید گرفته شود، اما بنیان اصلی دور‌های باطل توسعه نیافتگی این است که ما با پدیده‌هایی با عنوان بنیه تولیدی ضعیف و بهره‌وری اندک روبه‌رو هستیم.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: اساس ماجرای توسعه نیافتگی در ایران به این موضوع برمی‌گردد که ما به جای نهادهای با کیفیت با نهادهای کج‌کارکرد، مواجهیم و یک غفلت ملی درباره مسئله فناوری هم در عرصه اندیشه‌ورزی و هم در عرصه سیاست‌گذاری وجود دارد.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه گفت: در بازه زمانی سالهای ۸۴ تا ۹۱ ما با آخرین شوک نفتی روبرو بودیم، به طوری که در مجموع نرخ رشد تورم و نرخ رشد بیکاری در ایران در ماه‌های آخر دولت قبل دو برابر نرخ تورم و بیکاری با ماه‌های اول همان دولت شد.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی گفت: وقتی در سطح نظری گفته می‌شود که راه نجات برای برون رفت از شرایط رکود تورمی بازگشت به دو عارضه‌ای که دور باطل توسعه نیافتگی را رقم می‌زند و قطعا مقدمه اصلی این مسئله تولید محوری است.
وی افزود: تولید محوری در ایران به دلیل نهادی با کاستی‌های جدی روبرو است که عبارتند از به کلی ساختار نهادی ایران در شرایط کنونی علیه تولید و به نفع رانت و ربا و فساد آرایش پیدا کرده است.
مؤمنی بیان داشت: چون رکود تورمی تبدیل به دور باطل شده یک گروه‌های پرنفوذ ذینفع هم پیدا شدند که بر خلاف مسائل مربوط به تمامیت ارضی کشور و آینده توسعه کشور مصلحت آنها این است که همین نهادهای کج کارکرد، به فعالیت خودشان ادامه دهد و اینها این توانایی را پیدا کرده اند که به جای واقعیت یک سازه‌های ذهنی را دنبال کنند و از میان این سازه‌های ذهنی آن چیزی بیرون می‌آید که گویی نظام تصمیم‌گیری کشور هم عملا تن داده به وضعیت مشوق رانت و ربا و فساد و علیه تولید آرایش پیدا کرده است.
مومنی افزود: کسانی در ایران هستند که به قاعده سوابق تاریخی و شواهد گذشته، گویی مزیت نسبی ایرانیان در دلالی و واسطه‌گری است و از این ایده دفاع می‌کنند و ما می‌خواهیم بگوییم که آیا تا الان از این مزیت نسبی بهره‌بردیم و وضعیت مان این شده است.
این استاد اقتصاد اظهار داشت: در شرایط کنونی بر اساس آخرین آمار در آمریکا به ازای هر هزار نفر جمعیت یک واحد فعال در امر واسطه‌گری وجود دارد و در اروپای غربی به ازای هر ۶۶۰ نفر جمعیت است و در ایران به ازای هر ۳۰ نفر جمعیت یک واحد فعال در امر واسطه‌گری داریم.
وی گفت: بنابراین کسانی که فکر می‌کنند، از این طریق آبی برای اقتصاد ایران گرم می‌شود، باید بگوییم این طور نیست و این مسئله واسطه گری و دلالی هیچ منفعتی برای اقتصاد ایران نداشته است.
مؤمنی بیان داشت: وجه دیگری از این ماجرا که خیلی قابل اعتنا است و یک نقطه عطفی در تاریخ اندیشه توسعه است راجع به این توهم است که می‌شود، به غیر از مسیر توسعه صنعتی راهی به سوی ارتقا کیفیت زندگی و توسعه پایدار پیدا کرد، ایده‌های بسیار جالبی را مطرح کرده است.
وی افزود: در گزارش توسعه صنعتی جهان در سال ۲۰۰۵ بر اساس شاخص‌های یونیدو و برخلاف تصور رایج سوئیس در شرایط کنونی صنعتی‌ترین کشور جهان است و تولید صنعتی سرانه سوئیس ۲۴ درصد بیشتر از ژاپن، ۲.۲ برابر آمریکا و ۳۴ برابر چین و ۱۵۶ برابر هند است.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه بیان داشت: پس اگر در سوئیس توسعه پایدار و کیفیت زندگی بالا وجود دارد، کلید اصلی آن بنیه تولیدی قوی و بهره‌وری بسیار بالا در تولید صنعتی در این کشور است.
مؤمنی گفت: به قول فردریک لیست اقتصاددان آلمانی وقتی کشورهای صنعتی به اوج می‌رسند، از همه توانایی‌های فکری و مادی خود برای ایجاد مانع برای صنعتی شدن کشورهای دیگر استفاده می‌کنند و ایران باید دقیقا به این نکته توجه کند و متأسفانه ما دقت و حساسیت خود را در این مورد از دست داده‌ایم.
وی افزود: تولید در ذات خود یک تصمیم‌گیری بلند مدت است و باید گفت هم به تلاش‌های صبورانه و عالمانه نیاز دارد و هم به تضمین‌های بلند مدت در ساختار نهادی که در این زمینه ضعف‌های بسیار زیادی داریم.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: در همین موج اخیر تشدید تحریم‌ها یک پدیده خیلی واضح و قابل ملاحظه وجود دارد که دیده نشد و در اوج تحریم آن چیزی که در معرض کنترل و ممانعت قرار گرفت وارد کردن ماشین آلات صنعتی و خلق ظرفیت‌های تولیدی جدید بود، وگرنه در آن دوران کسی می‌خواست واردات کالاهای لوکس کند با گشاده‌دستی در اوج تحریم آن اجازه داده می‌شد.
مؤمنی اظهار داشت: در سال ۲۰۱۲ که در اوج تحریم‌ها بودیم، در ایران در آن سال تعداد خودروهای پورشه به فروش رسیده معادل نصف کل تعداد پورشه‌هایی بود که درمنطقه خاورمیانه به فروش رفته بود. و در آن دوران واردات کالاهای و مواد آرایشی و مصرفی به راحتی آزاد بود.
وی افزود: در شرایط کنونی ما با چند مؤلفه بسیار پیچیده کننده دور باطل رکود تورمی موجود روبرو هستیم و هر کدام از اینها نشان می‌دهد که ما فقط و فقط باید رانت‌خواران را در ایران را متوجه کنیم که این ساختار نهادی موجود که محور برخورداری را روی ربا، فساد و رانت قرار داده است پایداری نظام ملی را به خطر انداخته است و مسئله، مسئله مرگ و زندگی است و ما گریزی نداریم از اینکه بازی اقتصادی را از بازی با جمع صفر تغییر دهیم به سمت بازی برد-برد یعنی بر محور تولید و بهره‌وری تغییر دهیم.
مؤمنی اظهار داشت: ما در سطح خانواده‌ها با یک بحران حاد تقاضا روبرو هستیم و شواهد آن این است از نظر درآمدی وقتی گزارش‌های بودجه خانوار را نگاه می‌کنیم در فاصله سالهای ۸۴ تا ۹۱ کسری سرانه بودجه خانوارها ۴.۵ برابر افزایش پیدا کرده است.
وی افزود: همچنین در مورد تمام اقلام مصرفی خانوارها ایران طی این سال‌ها به تعبیر خانم دکتر خلعت‌بری رویه مدارا با فقر را در دستور کار قرار داده‌اند و خانوارهای ایرانی از نظر سلامت وضعیت بسیار نگران‌کننده‌ای پیدا کرده‌اند.
این کارشناس اقتصادی اظهار داشت: بر اساس گزارش‌های رسمی در شرایط کنونی ۷۰ درصد خانوارهای ایرانی کمبود مصرف پروتئین و کمبود آهن دارند.
وی افزود: بنابراین یک مؤلفه که ما در دور باطل رکورد تورمی قرار داده برمی‌گردد، به بحران تقاضا در سطح خانوارها و مولفه دوم به بحران تقاضا در سطح دولت برمی‌گردد، به طوری که در اقتصاد ایران دولت بزرگترین مصرف‌کننده و سرمایه‌گذار است.
مؤمنی گفت: آسیب‌پذیری مالیه دولت از بابت سیاست‌های تورم‌زا به طور متوسط ۳.۵ برابر آسیب‌پذیری مالی خانوارها و بنگاه‌هاست و این یک مسئله بسیار تکان‌دهنده‌ای است و ما در یک ابعاد بی‌سابقه دولت را درگیر با مسئله ناکارایی توام با فساد گسترده مشاهده می‌کنیم.
وی افزود: از منظر اقتصاد سیاسی ما با یک شرایطی که من آن را اتحاد سه گانه منحوس نامیده‌ام، مواجه هستیم و منظور از این اتحاد سه گانه منحوس این است که این بازی اقتصادی با جمع صفر موجود به اعتبار بحران ذهنی نظام تصمیم‌گیری که شدیدا تحت تأثیر این اتحاد سه گانه است.
استاد اقتصاد دانشگاه علامه تصریح کرد: این اتحاد سه گانه به عقیده من عبارت است از دولت کوته نگر، کارشناسان با الگوی نظری کوته‌نگر و تحلیل‌های لحظه‌ای و رانت‌جویان که از سیاست‌های ثبات زدا می‌توانند کره‌های بزرگ بگیرند.
این کارشناس اقتصادی بیان داشت: در این شرایط و وقتی که ما می‌بینیم که به صورت تمام عیار دور باطل توسعه‌نیافتگی در ایران با دور باطل تورم گره خورده است، برای خروج از این مهلکه باید گام‌های بنیادی برداشته شود و هر نوع غفلت از این مسئله هزینه‌های بسیار سنگینی برای ایران خواهد داشت.
وی افزود: برآوردها نشان می‌دهد به جای مواجه به شکل کنونی با مسائل مربوط به رانت و فساد باید ۵ کانون کلیدی توزیع رانت و فساد را شفاف‌سازی کنیم و امکان نظارت‌های تخصصی مدنی بر آنها را فراهم کنیم.
مؤمنی تصریح کرد: ۵ کانون اصلی ایجاد رانت و فساد عبارتند از دلارهای نفتی، اعتبارات بانکی، مقررات و قوانین گمرکی صادرات و واردات، طرز عمل گمرکات مناقصه‌های گمرکی و شرکت‌های دولتی که کانون‌های اصلی توزیع رانت و تشدید کننده دور باطل رکود تورمی هستند و باید مسدود شوند.
وی افزود: اینها کانون‌های اصلی توزیع رانت و تشدید کننده دور باطل رکود تورمی هستند و باید بر محور رفع دور باطل فساد و مسدود سازی این مظاهر فساد حرکت کنیم.
