جشنواره دو سالانه فیلم دفاع مقدس، سابقه‌ای برابر با 28 سال دارد كه در سالهای آغازین جنگ تحمیلی عراق علیه ایران شكل گرفت و در ابتدا به صورت هفته فیلم و درسالهای بعد به صورت یادواره برگزار شد و در نهایت به«جشنواره»ای سینمایی تبدیل شد.

در آستانه برپایی دوازدهمین دوره این جشنواره كه 3 تا 7 مهرماه در کرمان برگزار می شود دوره‌های گذشته آن را مرور خواهیم كرد.

اولین جشنواره/ 1362 - تهران

در بحبوحه جنگ تحمیلی و همزمان با گرامیداشت هفته دفاع مقدس، نخستین جشنواره در قالب هفته فیلم در محوطه پارک دانشجو و تئاتر شهر برگزار شد.از جمله فیلم‌های به نمایش در آمده در این دوره می‌توان به «آوای غریب»، «ما ایستاده‌ایم»، «سقای تشنه لب»، «دیار عاشقان» و «نینوا» اشاره کرد.

دومین جشنواره / 1366 - تهران

دومین یادواره فیلم دفاع مقدس از 1 تا 7 مهرماه برگزار شد که در این دوره فیلم «سپاه، مردم و کربلا» به عنوان بهترین اثر مستند کوتاه و «زندگی در ارتفاعات» بهترین مستند بلند شدند و فیلم «پرواز در شب» رسول ملاقلی پور بهترین فیلم بلند داستانی شد و جایزه کارگردانی را جواد شمقدری برای «کربلای 5» دریافت کرد.

سومین جشنواره/ 1369 – تهران و اهواز

سومین جشنواره همچنان به صورت یادواره در آستانه هشتمین سالگرد آزادی خرمشهر از 28 اردیبهشت تا 3 خرداد در دو بخش مسابقه و مرور به شکل همزمان در تهران و اهواز برگزار شد.

در این دوره ابراهیم حاتمی کیا برای دو فیلم «دیده بان» و «مهاجر» بهترین کارگردان شد و «دیده بان» این کارگردان نیز جایزه بهترین فیلم را دریافت کرد. در بخش فیلم کوتاه هم «مرثیه حلبچه» به کارگردانی عزیزاله حمیدنژاد برگزیده شد.

چهارمین جشنواره/ 1371- کرمان

این دوره جشنواره 30 شهریور تا 3 مهر به دبیری رامین احدی برگزار شد که «هور در آتش» عزیزاله حمیدنژاد جوایز اصلی چهارمین جشنواره را دریافت کرد.

پنجمین جشنواره/ 1373 – خوزستان

این دوره جشنواره به دبیری رامین احدی 30 شهریور تا 5 مهر به طور همزمان در استان‌های خوزستان و تهران برگزار شد و برای نخستین‌بار فیلم‌های ویدئویی در بخش مسابقه با یکدیگر به رقابت پرداختند.

«سجاده آتش» به کارگردانی احمد مرادپور بهترین فیلم جشنواره شد و کمال تبریزی برای فیلم «پایان کودکی» جایزه کارگردانی و علی اکبر قاضی نظام برای «پایان کودکی» جایزه فیلمنامه را دریافت کردند.

ششمین جشنواره/ 1375 – فارس

جشنواره ششم 28 شهریور تا 2 مهرماه به دبیری حبیب اله کاسه ساز در شیراز برگزار شد. در این دوره جشنواره عبدالحسن برزیده برای فیلم «دکل» جایزه کارگردانی گرفت و رسول ملاقلی پور هم برای فیلم «سفر به چزابه»به عنوان بهترین فیلمنامه نویس انتخاب شد. همچنین از تهیه‌کنندگان فیلم‌های «سفر به چزابه»، «دکل»، «آخرین مرحله»، «قله دنیا»، و «حمله به اچ3» تقدیر شد.

هفتمین جشنواره/ 1377 – همدان

این جشنواره از 31 شهریور تا 5 مهر به دبیری محمدرضا شرف الدین برگزار شد که در این دوره «آژانس شیشه‌ای» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا بهترین فیلم و سعید سهیلی سازنده «مردی شبیه باران» بهترین کارگردان شدند. در این دور محمد حسین حقیقی برای فیلم «ماه و خورشید» جایزه بهترین فیلمنامه را دریافت کرد.

هشتمین جشنواره/ 1379 – تهران

این دوره جشنواره به دبیری عبدالحسن برزیده همزمان با گرامیداشت بیستمین سال حماسه دفاع مقدس از 7 تا 12 مهرماه برگزار شد و سه فیلم «دفتری از آسمان» (پرویز شیخ طادی)، «نیمه گمشده» (محمدعلی باشه آهنگر)، «هیوا» (رسول ملاقلی پور) به ترتیب الفبا به عنوان آثار برتر معرفی شدند.

فیلمهای «مهاجر»، «هور در آتش»، «سفر به چزابه»، «لیلی با من است» و «کیمیا» هم به عنوان آثار برگزیده 20 سال سینمای دفاع مقدس انتخاب شدند.

نهمین جشنواره/ 1381 – مشهد

این دوره جشنواره به دبیری علی اصغر غلامرضایی از 18 تا 21 آذرماه برگزار شد. در این جشنواره «مزرعه پدری» رسول ملاقلی پور بهترین فیلم شد و احمدرضا درویش برای «دوئل» و عزیزاله حمید نژاد برای «اشک سرما» به ترتیب بهترین کارگردان و بهترین فیلمنامه نویس شدند.

دهمین جشنواره/ 1384 – تهران

جشنواره دهم به دبیری محمدرضا شرف الدین از 1 تا 4 آذرماه برپا شد و در این دوره «ترکش‌های صلح» (علی شاه حاتمی) به عنوان بهترین اثر شناخته شد. رسول ملاقلی پور جایزه بهترین کارگردانی را برای «مزرعه پدری» گرفت و جایزه فیلمنامه هم به علی شاه حاتمی برای «ترکش‌های صلح» رسید.

این دوره شاید جنجالی ترین دوره جشنواره بود چرا كه برای نخستین بار با ۳ سال فاصله (از سال ۶۹ به این سو) برگزار می‌شد؛ این دوره قرار بود طبق جدول در سال ۸۳ برگزار شود اما مشكلاتی كه به وجود آمد باعث شد برگزاری آن از بنیاد حفظ آثار و ارزشهای انقلاب و دفاع مقدس به انجمن سینمای انقلاب و دفاع مقدس محول شود. این انجمن نیز با همكاری معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی آن را درسینما فلسطین و سپیده و ۶ دانشگاه تهران برگزار كرد.

یازدهمین جشنواره/ 1389 – تهران

یازدهمین دوره جشنواره هم پس از وقفه‌ای 5 ساله از تاریخ 29 شهریورتا 2 مهرماه1389 به دبیری محمد خزاعی برگزار شد كه این بار با عنوان مقاومت، دایره فیلم‌ها را از دفاع مقدس فراتر كرد و به آثار مرتبط با این موضوع در دیگر كشورها نیز پرداخت و در بخشی نیز آثار سی سال انقلاب اسلامی ایران مرور شد.

در این دوره تندیس کارگردانی به محمدعلی باشه‌آهنگربه‌خاطركارگردانی فیلم‌های «بیداری رویاها» و «فرزندخاك» و بهترین فیلم به «فرزندخاك»به تهیه‌كنندگی سیداحمدمیرعلایی اهدا شد.

دوره یازدهم جشنواره برای اولین‌بار با رویكرد بین‌المللی و بصورت همزمان در خارج از ایران نیز برگزار شد.

منبع: ایسنا