نخبه مسلمان برنده نوبل شیمی ۲۰۲۵ شد
برگزیده نخستین دوره جایزه مصطفی(ص) در سال ۲۰۱۵ در حوزه علم و فناوری نانو، امروز به عنوان برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ معرفی شد.
به گزارش شهدای ایران به نقل از فارس، پروفسور عمر یاغی، برگزیده نخستین دوره جایزه مصطفی(ص) در سال ۲۰۱۵ در حوزه علم و فناوری نانو، دقایقی پیش به عنوان برنده جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۵ معرفی شد.
پژوهشهای برجسته این دانشمند بر روی چارچوبهای فلز–آلی (MOFs) متمرکز است و او را بهعنوان پدر شیمی شبکهای (Reticular Chemistry) میشناسند.
پژوهشهای برجسته این دانشمند بر روی چارچوبهای فلز–آلی (MOFs) متمرکز است و او را بهعنوان پدر شیمی شبکهای (Reticular Chemistry) میشناسند.
سالهاست که هدف علم شیمی ساخت مواد از طریق طراحی بوده است. چالش آن بوده که ایجاد واحدهای ارتباطی در ابعاد گسترده به مواد بیشکلِ طرحناپذیر منجر میشود. اختراع یاغی این رویا را به واقعیت تبدیل و نوعی از شیمی را ابداع کرده است که تا کنون به تولید گستردهترین نوع مواد منجر شده. توانایی شکلدهی به این مواد به دلخواه، بر اهمیت آن افزوده و قابلیت کاربردهای گستردهای را در بر داشته؛ قابلیتی که در بیش از یکهزار آزمایشگاه دانشگاهی وصنعتی به اجرا درآمده است. این امر توانسته دانشمندان جوان بسیاری را از سراسر جهان برای ورود به علم شیمی و پژوهش در حوزه مواد نو ترقیب کند.
پروفسور عمر یاغی دانشمندی امریکایی-اردنی است که در سال ۱۹۶۶ در امان اردن متولد شد. او مدرک لیسانس را در رشتۀ شیمی از دانشگاه نیویورک (سال ۱۹۸۵)، و مدرک دکترایش را از دانشگاه ایلینویس اروبانا (سال ۱۹۹۰) دریافت کرد. از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ در مقطع فوق دکترا در دانشگاه هاروارد مشغول به تحصیل بوده و از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷ در دانشگاه آریزونا، از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵ در دانشگاه میشیگان و یو سی اِل اِی، و از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ در مقام استادی مشغول به کار بوده است. در حال حاضر استاد رشته شیمی دانشگاه برکلی است.
پرفسور یاغی بهخاطر تلاش در طراحی مواد، صاحب جوایز بیشماری است.

یکی از مهمترین دستاوردهای علم مواد در دهههای اخیر، چارچوبهای فلزی–آلی یا همان MOFs هستند. این مواد به دلیل تخلخل بینظیر و سطح داخلی بسیار بزرگشان، توانستهاند جایگاهی ویژه در پژوهشهای علمی و صنعتی پیدا کنند.
این MOFs نه تنها قادر به ذخیره گازهایی چون هیدروژن و متان برای تولید انرژی پاک هستند، بلکه میتوانند دیاکسیدکربن را از دودکش نیروگاهها جذب کنند، مولکولهای مختلف را از هم جدا کنند و حتی در دارورسانی و تصویربرداری پزشکی به کار روند.
آنچه این حوزه را به شکوفایی رساند، تلاشهای دانشمندی به نام عمر یاغی بود. او توانست با طرح ایدهای نو، دریچهای تازه به دنیای مواد بگشاید و علمی را پایهگذاری کند که امروز با عنوان «شیمی شبکهای» شناخته میشود.
مر یاغی در سال ۱۹۶۶ در امان اردن متولد شد و مدرک لیسانس را در رشتۀ شیمی از دانشگاه نیویورک و مدرک دکترایش را از دانشگاه ایلینویس اروبانا دریافت کرد. مقطع فوق دکترا را در دانشگاه هاروارد گذرانده و از سال ۱۹۹۲ تا ۱۹۹۷ در دانشگاه آریزونا، از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵ در دانشگاه میشیگان و یو سی اِل اِی، و از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ در مقام استادی مشغول به کار بوده است. در حال حاضر استاد رشته شیمی دانشگاه برکلی است.
دریافت جوایزی چون جایزه مصطفی(ص) در سال 2015، جایزه ACS در زمینه شیمی مواد و قرار گرفتن در میان پراستنادترین پژوهشگران، بخشی از دستاوردهای او را نشان میدهد.
لازم به ذکر است جایزه مصطفی(ص) نشان عالی علم و فناوری جهان اسلام است که به صورت دوسالانه به برترین دانشمندان و پژوهشگران جهان اسلام اعطا میشود. شهریورماه سال جاری ششمین دوره این رویداد برگزار شد.