اسیر مجروح دزفولی که پیکرش گم شد/روایت هایی در خصوص شهیدآزاده علی ظهورسقا

بالانویس۱:

شهیدی که امروز برایتان از او روایت خواهم کرد، روایت بسیار خاص و ویژه ای دارد.

بالانویس۲:

مدتهاست می خواهم از یکی از مظلوم ترین شهدای دزفول به نام «شهید علی ظهورسقا » برایتان روایت کنم. اما متاسفانه با اینکه از رزمندگان زیادی خواستم تا از او بگویند، یا او را نمی شناختند و یا اجابت نکردند.

من برای بسیاری از این اجابت نکردن ها ، هم به شهدا و هم به خدای شهدا شکایت برده ام که برخی ها حقیقتا دینی را که بر گردن دارند در روایت از شهدا ادا نمی کنند.

بالانویس۳:

در این بین فقط جناب مهدی پور تعدادی از اسناد مربوط به این شهید را ارسال کردند که از ایشان سپاسگزارم.

پرده اول :

شهید علی ظهورسقا در سن ۱۵ سالگی برای اولین بار برای عملیات رمضان از بسیج مسجد رودبند به جبهه اعزام می شود و چند روز بعد از اعزام احتمالا در مورخ ۳۱ تیرماه ۱۳۶۱ همان عملیات رمضان زخمی شده و با تنی مجروح به اسارت نیروهای بعث عراق در می آید. از شواهد و قرائن برداشت می شود که او پس از اسارت به بیمارستانی به نام  « مستشفى البصره العسکری »  یعنی «بیمارستان نظامی بصره» منتقل و در آن بیمارستان به دلایل نامعلومی به شهادت رسیده و پیکرش به قبرستانی به نام «النجمی» در منطقه ای به نام «الزبیری» بصره منتقل و تدفین می شود.

پرده دوم :

در سال ۱۳۷۰ طی نامه ای از هلال احمر  به بنیاد شهید ، شهادت علی ابلاغ و اسنادی در اختیار آنان قرار می گیرد که شامل اطلاعات مربوط به شهادت علی از جمله تاریخ شهادت ، محل شهادت و نام قبرستان و شماره مزاری است که علی در آن دفن شده است. ( تصویر اسناد در ادامه مطلب آمده است )

پرده سوم:

 اینکه در فاصله سال های ۱۳۶۱  تا ۱۳۷۰ خانواده شهید علی ظهورسقا از شهادت او خبرداشته، یا بی خبر بوده اند، برای من محرز نشد که باید ان شالله با اطلاعاتی که احتمالا پس از انتشار این پست به دست می آید ، قصه علی ، کامل تر شود.

پرده چهارم :

مرداماه سال ۱۳۸۱ که پیکر آزادگان شهید محمدفرخی راد و منصور رهیده به دزفول رجعت می کند، از پیکر شهید علی ظهور سقا خبری نمی شود و ماجرای پیکر او تاکنون در هاله ای از ابهام می ماند.

پرده پنجم :

اینحانب شخصا با سردار عشقی فرمانده قرارگاه عملیاتی جنوب کمیته جستجوی مفقودین تماس گرفتم و با ارسال اسنادی که در ادامه خواهید دید ، پیگیر سرنوشت پیکر شهید علی ظهورسقا شدم.

ماجرای انتقال پیکر شهید علی ظهور سقا را به قبرستان «النجمی» منطقه زبیری بصره  با ایشان مطرح کردم و خواستم اگر امکان دارد، برای بازگشت پیکر این شهید چاره اندیشی کنند.

ایشان فرمودند چند سالی هست که ماجرای پیکرهای اسرای شهید منتقل شده به این قبرستان را پیگیری کرده ایم. سربازان عراقی و برخی شاهدان محلی تایید کرده اند که پیکر برخی از شهدای ایرانی به این قبرستان منتقل شده است.

اما با یک مشکل مواجه هستیم.

شماره مزارها و ادرس مزارهایی را که داریم ، با بیل مکانیکی حفر کردیم، لکن اجساد به دست آمده عراقی بودند و از پیکرهای شهدای ما خبری نبود.

سردار عشقی گفتند که این مسئله هنوز برای ما حل نشده  و سرنوشت پیکرهای منتقل شده به این قبرستان برای خودما نیز در هاله ای از ابهام است.

فرمودند با صلیب سرخ هم مکاتباتی داشته ایم که آیا پیکرهای شهدای ایرانی این قبرستان را احیاناً  به ایران یا محل دیگر منتقل نکرده اند؟ اما نتیجه ای حاصل نشده است.

ایشان اظهار داشتند که این قبرستان در حال حاضر دیوار کشی شده و درب دارد و دسترسی به آن مثل سابق نیست و ما هنوز پیگیر سرنوشت شهدای آزاده مدفون در این قبرستان هستیم. اینکه چه اتفاقی افتاده و اینکه آیا عراق این پیکرها را از این قبرستان منتقل کرده یا اتفاق دیگری افتاده است هنوز برای خودمان جای سوال است و در حال پیگیری هستیم.

فرمودند دعا کنید که ان شالله به نتیجه برسیم.

پرده ششم :

حال برویم سراغ بررسی اسناد:

سند ۱ :

طی نامه ای که تصویر آن را در زیر می بینید ، شهادت شهید علی ظهورسقا در دی ماه ۱۳۷۰ از طرف هلال احمر به بنیاد شهید دزفول ابلاغ و طبق امضای زیر نامه در بهمن ماه ۱۳۷۰ احتمالا این خبر به خانواده شهید ابلاغ شده است.

در این نامه آمده است : طی دو برگه که اخیراً توسط دولت بعثی عراق ارسال شده است ، شهادت ایشان تایید می شود و این خبر باید توسط بنیاد شهید به خانواده ایشان ابلاغ شود و اسناد مربوطه هم می تواند در اختیار خانواده ایشان قرار گیرد.

سند شماره ۲:

این سند که کیفیت پایینی دارد  و  محتوای آن مربوط به شهادت شهید ظهور سقا است، مشخص است که یک فرم بین المللی است ، چون هم به زبان عربی و هم انگلیسی است، اما تمام بخش های آن به طور کامل پر نشده است.

با توجه به کیفیت پایین و ناخوانا بودن این فرم ، ارائه ترجمه‌ای کامل و دقیق دشوار است. با این حال، درکی کلی از محتوای آن‌ را بر اساس قسمت‌های قابل مشاهده به زبان‌های انگلیسی و عربی و همچنین بخش‌هایی که ظاهراً فارسی هستند، تقدیم می کنم :

این سند مربوط به شهادت اسیر ایرانی به نام علی ظهور سقا در بیمارستان‌های عراق در سال ۱۳۶۱ شمسی (اوت ۱۹۸۲ میلادی) است. به نظر می‌رسد این موارد سوابق رسمی و احتمالاً گواهی فوت یا گزارشی درباره شرایط شهادت او باشند. استفاده از زبان‌های انگلیسی، عربی و آنچه شبیه فارسی است، نشان‌دهنده یک زمینه بین‌المللی است که احتمالاً به پروتکل‌های صلیب سرخ یا کنوانسیون ژنو مربوط می‌شود.

جزئیات بخش‌های قابل مشاهده و قابل تفسیر:

 سمت راست (عربی):

“المتوفى:” (متوفی:)

“الاسیر علی ظهور سقا” (اسیر علی ظهور سقا)

“تاریخ الوفاة:” (تاریخ وفات:)  روز آن ثبت نشده ولی ماه و سال آن مشخص است۱۹۸۲/۷/ ( حوالی مردادماه ۱۳۶۱ )

“مکان الوفاة:” (محل وفات:) بصره

“مستشفى…” (بیمارستان…) –  بیمارستان البصره العسکری ( احتمالا بیمارستان نظامی بصره )

“الجنسية: ایرانی” (ملیت: ایرانی)

“تاريخ الميلاد: ” (تاریخ تولد: )

“محل الميلاد: ایران” (محل تولد: ایران)

بخشی نیز وجود دارد که به نظر می‌رسد به “سبب الوفاة” (علت وفات) و جزئیات دیگر مربوط به دستگیری و اسارت او اشاره می‌کند که علت شهادت کاملا ناخواناست.

محل دفن هم اشاره شده که قبرستان النجمی است واقع در منطقه الزبیری بصره و شماره قبر هم اشاره شده که ۱۵۱ ( یا ۱۰۱ )

و البته تاریخ دفن که ظاهرا دو ماه بعد از شهادت ایشان در ۱۹۸۲/۹/۱۹ است که معادل ۲۸ شهریور ماه ۱۳۶۱ است و مشخص است که پیکر شهید حوالی دوماه  پس از شهادت دفن گردیده است.

 سمت چپ (انگلیسی):

این بخش به نظر می‌رسد یک فرم یا چک‌لیست برای گزارش شهادت اسرا باشد که احتمالاً مطابق با کنوانسیون‌های ژنو است.

    * “According to Article 120, the 3rd Geneva Convention August 12, 1949”

بر اساس ماده ۱۲۰، سومین کنوانسیون ژنو ۱۲ اوت ۱۹۴۹ (این به کنوانسیون ژنو مربوط به رفتار با اسیران جنگی اشاره دارد که رویه‌های گزارش مرگ اسیران را مشخص می‌کند).

    * “Title of responsible authority” عنوان مرجع مسئول

    * “Power on which prisoners arrested” نیرویی که اسیران توسط آن دستگیر شدند

    * “Complete name” نام کامل

    * “Place and date of birth” محل و تاریخ تولد

    * “Place and date of death” محل و تاریخ وفات

    * “Rank and service number (if given)” درجه و شماره نظامی (در صورت وجود

    * “Address of next of kin” آدرس نزدیکترین خویشاوند

    * “Where and when taken prisoner?” کجا و کی اسیر شد؟

    * “Cause and circumstances of death” علت و شرایط وفات

    * “Place and date of burial as a prisoner number” محل و تاریخ دفن به عنوان شماره اسیر

    * “Are the personal effects of the deceased…” آیا وسایل شخصی متوفی…

    * “in the keeping of the Detaining Power?” نزد دولت بازداشت‌کننده است؟

    * “Are they being forwarded to ICRC with this information to ICRC?”

 آیا آن‌ها به همراه این اطلاعات به صلیب سرخ جهانی  ICRC ارسال می‌شوند؟

 (این نشان‌دهنده قصد اطلاع‌رسانی به کمیته بین‌المللی صلیب سرخ است).

    * “On the person who cared for the deceased during sickness or during his last moments?”

 (درباره شخصی که در طول بیماری یا در آخرین لحظات از متوفی مراقبت کرده است؟)

    * “Doctor, nurse, minister of religion, fellow prisoner” پزشک، پرستار، روحانی، هم‌بند

بخش‌هایی از این قسمت سؤالات انگلیسی را تکرار می‌کنند، مانند درخواست جزئیات درباره متوفی، علت وفات، و جزئیات مربوط به وسایل شخصی او. همچنین به طور خاص به “تاریخ الأسر” (تاریخ اسارت) و “مکان الأسر” (محل اسارت) اشاره شده است.

سند شماره ۳:

بالا سمت راست (عربی):

* “هل يوجد ورقة مرفقة قصيرة تتضمن تفاصيل الوفاة و الدفن؟” (آیا برگه کوتاه ضمیمه شده‌ای وجود دارد که شامل جزئیات وفات و دفن باشد؟)

“…يجب تسليمها إلى الصليب الأحمر الدولي” (…باید به صلیب سرخ جهانی تحویل داده شود)

سمت چپ (انگلیسی):

    * “here or an attached sheet a short count of the circumstances of the death and burial?”

 (آیا در اینجا یا در یک برگه ضمیمه شده، گزارشی کوتاه از شرایط مرگ و دفن وجود دارد؟) (این به نظر می‌رسد ادامه چک‌لیست قبلی باشد، که می‌پرسد آیا گزارشی مفصل از شرایط مرگ و دفن ضمیمه شده است).

    * “Date, Seal and Signature of Responsible Authority” تاریخ، مهر و امضای مرجع مسئول

* مهر مربوط به بیمارستان نظامی بصره و بخش متوفیان است

زیر مهر،  یک تاریخ وجود دارد: “۱۹۸۲/۹/۱۹” (۱۹ سپتامر ۱۹۸۲)، معادل ۲۸ شهریور ۱۳۶۱ که  تاریخ صدور این گواهی است و با تاریخ دفن یکی است.

نشان می دهد پیکر حدود دو ماه پس از شهادت دفن شده است.

آن خط دستنویس هم اشاره دارد که : “دفن شد طبق شریعت اسلامی و دستورالعمل‌های صادر شده از سوی مراجع ذی‌صلاح عالی.”

پرده آخر : 

آنچه از منظر چشمان شما گذشت، تمامی اطلاعات و پیگیری های الف دزفول در خصوص پیکر شهید علی ظهورسقاست. بیش از این من به اطلاعاتی دست نیافتم.

ان شالله در خصوص معرفی این نوجوان شهید ، رفقا و آشنایانش به الف دزفول کمک کنند.

روحش شاد و یادش گرامی باد.

شهید علی ظهورسقا متولد ۱۳۴۶ در عملیات رمضان و حوالی ۳۱ تیرماه ۱۳۶۱ مجروح و به اسارت دشمن در می آید و حوالی مرداد ماه همان سال به شهادت و طبق اسناد موجود ۲۸ شهریور ۱۳۶۱ در قبرستان النجمی منطقه زبیری شهر بصره عراق دفن می شود.

پیکر این شهید مظلوم هیچگاه به شهر و دیارش رجعت نکرده است و مزار یادبودش در گلزار شهدای شهیدآباد دزفول زیارتگاه عاشقان است.