درباره «شورای دفاع» بیشتر بدانید
تحلیلگران معتقدند که تشکیل «شورای دفاع» ذیل شورای عالی امنیت ملی، نشانه‌ای از بازآرایی راهبردی ساختارهای دفاعی جمهوری اسلامی برای مقابله هماهنگ، سریع و بازدارنده با تهدیدهای نوظهور منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است.
به گزارش شهدای ایران: در شرایطی که کشورمان اخیرا در معرض یک اقدام خصمانه آشکار از سوی رژیم صهیونیستی قرار گرفت و تجاوز این رژیم به خاک کشورمان به‌مثابه نقض صریح حاکمیت ملی و امنیت منطقه‌ای تلقی می‌شود، می توان گفت که خبر ایجاد ساختار جدیدی تحت عنوان «شورای دفاع» در ذیل شورای عالی امنیت ملی، نشانه‌ای مهم از بازآرایی نهادهای راهبردی جمهوری اسلامی در پاسخ به تهدیدهای پیچیده و متغیر محیطی است. بازتعریف سازوکار تصمیم‌سازی در حوزه دفاعی، امنیتی با الهام از تجربیات جنگ تحمیلی و تأسیس شورای عالی دفاع در دهه ۶۰، اکنون در قالبی نو و متناسب با اقتضائات ژئوپلیتیکی و تکنولوژیکی عصر جدید بازمی‌گردد.اهمیت زمانی تشکیل شورای دفاعبه اعتقاد کارشناسان، ایران اینک با تصمیم به تأسیس «شورای دفاع» گامی در جهت تحکیم تصمیم‌سازی متمرکز و هماهنگ در سطوح عالی برداشته است؛ اقدامی که نه‌تنها تدافعی، بلکه واجد ماهیت بازدارنده است. شورای دفاع در این چارچوب، نه یک ساختار موازی، بلکه یک نهاد هماهنگ‌کننده و یکپارچه‌ساز در بالاترین سطح ممکن است که سیاست دفاعی کشور را بر اساس آموزه‌های جنگ تحمیلی، ولی متناسب با مختصات نبردهای نوین، سامان می‌دهد.
فلسفه تشکیل شورای دفاع در ابتدای انقلاب شورای عالی دفاع نخستین‌بار در اردیبهشت ۱۳۵۹، پس از حادثه طبس، تأسیس شد و تا مهر همان سال با شروع جنگ تحمیلی، با فرمان مستقیم امام خمینی(ره) مأموریت‌های گسترده‌ای در حوزه هماهنگی نیروهای مسلح، سیاست خارجی، تبلیغات جنگی، مدیریت مناطق جنگی و حتی رسیدگی قضایی به جرائم مرتبط با جنگ دریافت کرد. فلسفه این شورا، عبور از پراکندگی تصمیم‌گیری در دوره آغازین انقلاب و فقدان ساختار منسجم نظامی بود؛ تجربه‌ای که بعدها به شکل‌گیری سازمان‌هایی چون ستاد کل نیروهای مسلح، شورای عالی امنیت ملی و فرماندهی کل قوا در نظام سیاسی ایران منجر شد.
با توجه به اصل ۱۷۶ قانون اساسی که شورای عالی امنیت ملی را مسئول تعیین سیاست‌های کلی امنیتی و دفاعی کشور دانسته، و اصل ۱۱۰ که به مقام معظم رهبری اختیار تشکیل شوراهای خاص را اعطا کرده است، این شورا ساختاری کارویژه‌محور خواهد داشت، با هدف واکنش سریع، هماهنگی میان نیروهای مسلح و قوای سه‌گانه و ارتقای هم‌افزایی اطلاعاتی و امنیتی و انسجام در مواجهه با تهدیدهای «فوق‌عادی».بر همین اساس هم بنا بر اعلام شورای امنیت، ریاست این شورا بر عهده رئیس‌جمهور بوده و متشکل از سران قوا، فرماندهان نیروهای مسلح و برخی وزارت خانه‌های مرتبط است.بازتنظیم معماری امنیت ملیبرخی از تحلیلگران معتقدند که تشکیل شورای دفاع در ذیل شورای عالی امنیت ملی را می‌توان پاسخی سنجیده به شرایط نوظهور امنیتی و نظامی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی دانست. در هر صورت باید گفت این ابتکار نهادی، بدون ایجاد تداخل در ساختارهای موجود، می‌کوشد تا با تمرکز بر هماهنگی، سرعت تصمیم‌گیری و بهره‌گیری از ظرفیت‌های چندلایه نظام، زمینه را برای مواجهه مؤثرتر با تهدیدات پیچیده فراهم سازد. به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران با چنین تدابیری در حال بازتنظیم معماری امنیت ملی خود برای مواجهه با دوره‌ای پرچالش و در عین حال، پرفرصت است.
