شهدای ایران:اینها اینجا نشسته‌اند من بیایم جلو؟!» این را سرلشکر صالحی مشاور فرمانده کل قوا در امور ارتش و فرمانده سابق این نهاد نظامی به یکی از دست‌اندرکاران برگزاری مراسم می‌گوید که او را دعوت به نشستن در ردیف‌های جلو کرده است. اشاره‌ی امیر صالحی به امیر موسوی فرمانده کل ارتش و تعدادی دیگر از سرداران و اُمرایی است که در همان صف‌های انتهایی دور هم نشسته‌ و گعده کرده‌اند. پیش از این امیر موسوی را هم دعوت به رفتن به صف‌های جلو کرده بودند که در پاسخ گفت تا زمان اذان همین‌جا می‌نشیند.

سردار سپاهی حین صحبت با سرلشکر ارتشی پیگیر مسئله‌ای می‌شود که ظاهراً یکی دو روز قبل طرح شده. فرمانده ارتشی پاسخ سردار را می‌دهد که از قضیه مطلع و رفع و رجوعش کرده است. نوع رفت و برگشت‌ها و رفتاری که نه تنها این دو فرمانده بلکه سایر اعضای این جمع متنوع از سازمان‌های متنوع ارتش و سپاه و فراجا با هم دارند نشان می‌دهد که این جماعت خارج از قاب این دیدار نیز خیلی با هم محشورند.

جلوتر جایی در نزدیکی صف اول سردار رادان فرمانده نیروی انتظامی با امیر آشتیانی وزیر سابق دفاع هم همین وضعیت را دارد. آن طرف اتاق سردار صفوی هم با یک سردار از فراجا گرم گرفته و بحث‌شان حسابی هم گل انداخته.

سردار سلیمانی رئیس سازمان بسیج در کنار امیر کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش و یکی دو فرمانده دیگر سپاهی و ارتش نشسته و دارند درباره‌ی یکی از فیلم‌های جشنواره‌ی فیلم فجر ۴۰۳ صحبت می‌کنند. سیمرغ بلورین قاطی بودن با هم اما می‌رسد به امیر علیرضا صباحی‌‌فرد فرمانده نیروی پدافند هوایی ارتش و سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه. از همان ابتدای جلسه کنار هم بودند و مشغول گفت‌وگوی دو نفره.

امیر سرتیپ واحدی فرمانده نیروی هوایی ارتش با لباس یکسره خلبانی‌اش آمده. پچ روی بازویش نشان می‌دهد خلبان جنگنده‌ی بمب‌افکن سوخو-۲۴ است. سردار سلامی فرمانده کل سپاه هم از زمانی که آمده همان انتهای جلسه ایستاده است به صحبت کردن با چند نفر سپاهی. استکان‌های کمرباریک چای و شیرینی ساده‌ی کنارشان توی سینی خالی و پر می‌شوند و صحبت‌های گل انداخته را گرم‌تر می‌کنند. تا ساعت ۱۲ و نزدیکی‌‌های اذان دیگر تقریباً همه فرماندهان عالی نظامی و انتظامی رسیده‌اند.

یک سردار جانباز هم از راه می‌رسد. یک پا ندارد. با دو عصای زیر بغل، خودش را به جلسه رسانده. کمک می‌کنم و صندلی می‌آورم تا بنشنید. دو عصایش را هم می‌گیرم و گوشه‌ای می‌گذارم. الله اکبر اذان که بلند می‌شود سردار باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به همراه سردار شیرازی، رئیس دفتر نظامیِ فرماندهی معظم کل قوا هم دست در دست هم می‌رسند.

چند دقیقه بعد هم آقا می‌آیند. کوچه‌ای میان فرماندهان باز می‌شود برای سلام و تبریک عید و حال و احوال. یک دور ابتدا تا انتهای صف را دقیق نگاه می‌کنم که می‌بینم همان سردار جانباز هم خودش را به کوچه رسانده و آن وسط‌ها جاگیر شده. کِی از روی صندلی بلند شد و کِی دو عصایش را از گوشه اتاق برداشت که من نفهمیدم! فرمانده کل قوا از میان کوچه‌ای که فرماندهان تشکیل داده‌اند به آرامی عبور و با هر یک از افراد هم به تناسب میزان آشنایی حال و احوال می‌کنند. هر چه به صف‌های جلو نزدیک‌تر، حال و احوال‌ها هم بیشتر و صمیمی‌تر می‌شوند؛ نشانه‌ای از عمق و سابقه آشنایی‌ طرفین.

بعد از نماز، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح به‌عنوان بلندپایه‌ترین مقام نظامی حاضر در بین فرماندهان حاضر در جلسه پشت تریبون می‌رود برای ارائه گزارشی کوتاه. مقام اطلاعاتی سال‌های دور ستاد کل و رئیس فعلی آن گزارشش را از روی متن می‌خواند. شروع کوتاهی دارد با سلام به امام زمان عجل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشریف و شهدای جبهه مقاومت از فلسطین و ایران و لبنان آن‌هم به اسم؛ زاهدی، ضیف، سنوار، سیدحسن، سیدهاشم! گزارشش را محوربندی کرده و طبق همان محورها هم شماره به شماره جلو می‌رود. فرامتن گزارش نشان می‌دهد با نگاهی واقع‌بینانه به مسائل تنظیم شده است.

* یک گزارش واقع‌گرایانه
رئیس ستاد تصریح می‌کند که سال ۱۴۰۳ از بعضی جهات یک سال استثنایی و منحصر به فرد بوده. مصادیقش؟! سقوط بالگرد رئیس‌جمهور شهید، شدت گرفتن نبرد با اسرائیل، عملیات‌های ضداسرائیلیِ وعده صادق ۱ و ۲، مقاومت تاریخی و بی‌نظیر مردم در لبنان و غزه، ایستادگی حزب‌الله در نبرد ۶۶ روزه با رژیم صهیونیستی با وجود شهادت تعدادی از فرماندهان و رهبرانش و سقوط دولت سوریه با نقشه مشترک آمریکا و اسرائیل و نقش‌آفرینی بعضی دولت‌های منطقه. بقیه محورهای صحبت رئیس ستاد، سرفصل مأموریت‌های پیشینی است که از سوی فرماندهی کل قوا محول شده.

گزارش رئیس ستاد با بیش از ۱۲ محور تمام می‌شود از تأکید بر تسریع مأموریت‌ها تا ارتقای توان تجهیزاتی و معیشتی و رزمی نیروهای مسلح و فضای وحدت و همدلی بین سازمان‌های مختلف نظامی و انتظامی، با همه‌ی تنوع سازمانی و مأموریتی‌ که بین‌‌شان وجود دارد. نکته مهم، تأکیدی بر این بود که در دل تمام اتفاقات سال گذشته نقاط قوت و ضعف هم برای ما، هم برای دشمن وجود داشته و ستاد کل بررسی‌های لازم را انجام داده و گزارش برخی از این موارد به فرمانده کل قوا ارائه شده و برخی دیگر نیز در دست تدوین و تنظیم است. سردار لابلای گزارشش از وحدت و همدلی سایر ارکان نظام با نیروهای مسلح و هماهنگی میدان و دیپلماسی و همراهی مقامات دولتی و شخص رئیس‌جمهور هم تشکر می‌کند. گزارش رئیس ستاد یک گزارش عادی است که روتین جلساتی از این دست محسوب می‌شود و ارجاع خاصی هم به شرایط روز ندارد.

پیش از مراسم با یکی از سردارانِ محاسن و مو سپیده کرده‌ درباره سابقه این دیدار صحبت می‌کردم. حسب روایت سردار، این جلسه حکم عیدانه فرمانده کل قوا و فرماندهان نظامی را دارد که از آغاز دوران رهبری آقا هر سال برگزار شده تا همین امسال. فرماندهان عالی سازمان‌های نظامی و انتظامی به میزبانی رهبر انقلاب دور هم جمع می‌شوند تا دید و بازدیدی با هم داشته باشند و چای و شیرینی و نماز و در ادامه هم بیاناتی کوتاه از فرمانده کل قوا. در بسیاری از سال‌ها شبیه چنین جلسه‌ای با مسئولان قوای سه‌گانه هم برگزار ‌شده است. با این وجود اما جلسه نظامیان تا همین امروز بدون توقف ادامه داشته؛ یک عیدانه‌ی ۳۵ ساله.

* عیدتان مبارک
حالا گزارش سردارِ رئیس ستاد هم در چنین زمینه‌ای قابل فهم است. گزارش سردار باقری که تمام می‌شود نوبت بیانات آقاست. مطایبه‌ای با سردار می‌کنند که محورهایتان ۱۲ تا بود یا ۱۴ تا؟! رفت و برگشتی مزاح‌گونه صورت می‌گیرد و جمع خنده‌ی نمکینی می‌کنند.

موقع یادداشت‌برداری از محتوای گزارش سردار حواسم بود که شماره محورها از ۱۲ به بعد اعلام نشد. حالا یا اعلام نشد یا من نشنیده بودم. آقا صحبت‌هایشان را با یاد خدا و صلوات بر خاتم‌الانبیاء صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم شروع می‌کنند و بعد هم بلافاصله، صمیمی و دوست‌داشتنی خطاب به جمع می‌گویند: «عیدتان مبارک!» اولین جمله فرمانده کل قوا خطاب به فرماندهان ارشد نظامی همین جمله دو کلمه‌ای است.

بعد از تبریک عید اولین توصیه‌ی فرمانده کل قوا، نه واکنش به شایعه‌های این روزهاست نه تعریف و تمجید از نقش فرماندهان و نه بحث تسلیحات و جنگ‌افزار بلکه توصیه به رسیدگی به خانواده‌هاست و به ویژه تشکر از همسران: «خدا برای شما و خانواده‌هایتان سال مبارکی تقدیر کرده باشد. تبریک مرا به همسران خودتان ابلاغ کنید. اگر همسران مسئولانِ پُرکار نباشند، کارها متوقف و لنگ خواهد شد. ما مدیون خانواده‌های مسئولان هستیم. به خانواده‌هایتان برسید!» عجب تیتری از توی این فرازها در می‌آید؛ ما مدیون خانواده‌های شماییم.

تازه بعد از اینهاست که نوبت به تأکید بر حفظ و ارتقای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری نیروهای مسلح می‌رسد و تبیین اینکه علت دشمنی دشمن، عزم و اراده ایرانیان است که می‌خواهند مستقل باشند و روی پای خودشان بایستند. نگاهی که مشخصاً جواب داده. آقا از وضع خوب فعلی نیروهای مسلح از نظر سخت‌افزاری و نرم‌‌افزاری می‌گویند نه در مقایسه با اول انقلاب بلکه در مقایسه با همین ۲۰ سال قبل. تأکید بر ایستادن بدون اتکای دیگران صرفا یک نظر روی کاغذ نیست که در میدان هم جواب داده. نگاهی به شخصیت‌های حاضر در جلسه می‌‌کنم؛ اُمرا و سردارانی با تعدد و تنوع بالا از ارتش و سپاه و فراجا و وزارت دفاع و بسیج!

جمع حاضر مصداق و نماد همین عزم و اراده ملّی ایرانیان است. همه اینها تربیت‌شده انقلاب اسلامی‌اند. شخصیت‌هایی که سال‌های اوج جوانی‌شان - و بعضا حتی سال‌های دانشکده افسری و در حالی که هنوز فارغ‌التحصیل نشده بودند - در جبهه‌های نبرد گذشت. بعد از آن هم در تمام این سال‌ها زیر سایه تهدید دشمن رشد کردند و قد کشیدند و طول و عرض و قدرت سازمانی‌شان را افزایش دادند و به پشتوانه مردم برای ایران قدرت آفریدند. جمع رنگارنگ و متنوعی که در کنار یکدیگر هندسه امنیت و پناه مردمند و حصار و حفاظ محکمی برای آنها در برابر غریبه‌هایی که چشم طمع به این آب و خاک دارند که به تعبیر امیرالمؤمنین علیه‌السلام الجُنُوُد بِإذنِ الله ِ حُصُونُ الرَّعیَّةِ وَ زَینُ الوُلاةِ وَ عِزُّالدِّینِ وَ سُبُلُ الأَمنِ وَ لَیسَ تَقُومُ الرَّعِیِّةُ إلاّ بِهِم؛ سربازان به اذن خداوند، دژ مردم، زینت زمامداران ،مایه عزّت دین و امنیّت‌اند و کار شهروندان جز به آنان استوار نمى‌شود.

بیانات که تمام می‌شود همه به احترام آقا از جا بلند می‌شوند. فرمانده کل قوا حالا در حلقه محبت فرماندهان است. فضا صمیمی‌ بود و حالا صمیمی‌تر هم می‌شود. آقا که می‌روند جریان سیال محبت صمیمی و برادرانه جاری می‌شود در فضا و بین فرماندهان و ابراز محبت برادرانه و معانقه. هوای بهاری و نیمه‌ابری بیرون لطافت فضا را مضاعف کرده.