عظیم و عظیم فقها آیت الله العظمی بروجردی، در اسلام و مکتب اهل بیت (ع) ذوب شده بود، می توان گفت تجسمی از تسلیم خالص به شرع، در همه ابعاد و جوانب آن بود.
شهدای ایران:متن نوشتاری از حضرت آیت الله صافی گلپایگانی قدس سره بمناسبت سیزدهم شوال رحلت آیت الله العظمی بروجردی قدس سره به این شرح است:
بسمه تعالی
مرتبه عرفانی و معرفتی حضرت آیت الله العظمی بروجردی بسیار عالی بود. این مرتبه از مهمترین بعد شخصیت ایشان بود. آیت الله بروجردی از کسانی بود که حقیقت حق را درک کرده و یافته بود. عرفانش از عرفان خالص قرآنی و توحیدی الهام گرفته بود و از تعطیل و تشبیه منزه بود. از احادیث شریفه و نهج البلاغه و ادعیه صحیفه کامله و سایر دعوات مأثوره از پیغمبر اعظم (ص) و اهل البیت (ع) مانند: دعای کمیل، عرفه، ابوحمزه و … بهره می گرفت.
از دعاهایی که از مضامین بلند عرفانی و حقایق توحیدی و اخلاقی و تربیتی آنها، جهت تکمیل معارف و تهذیب اخلاق و صفای روح می توان کمک گرفت، بهره می برد. اثر این گونه عرفان از اخلاق و رفتار ایشان مشهود بود. سیر و سلوک ایشان، کاملاً شرعی و در محدوده ریاضات شرعیه بود. انجام فرائض، نوافل، انواع عبادات، خلوص نیت، دعاها، ذکرها، فکر و محاسبه نفس، تأسف بر گذشته، خوف از حال و آینده، انجام مستحبات و ترک مکروهات، برنامه های سیر و سلوکی ایشان بود.
در این راه معتقد به ارشادات شرعی بودند. غیر از تعالیم مأثوره و شرعیه را معتبر نمی شمردند. در عرفان و خداشناسی و سیر و سلوک، هیچ خط و حرفی را معتبر نمی شناختند و برنامه های به اصطلاح عرفانی متصوفه و غلوآمیز را شدیداً تخطئه می کردند. به حفظ حریم توحید و نفی شرک اهمیت بسیار می دادند.
در عرفان و سیر و سلوک همان خط و راه مستقیم بزرگان اصحاب و علماء مانند: شیخ طوسی، علامه مجلسی، و سایر فقها و محدثین عالیقدر را یگانه خط نجات می دانستند. درعین حال با نگرش وسیعی که داشتند، دور از تحجر و تقدس مآبیهای عوام پسند بودند. افکار صوفیانه و اعمال و حالاتی را که چه بسا، برخی نادانان برای پیروان طریقت، فضیلت و کرامت اخلاقی و نشانه اعراض از دنیا و صفای باطن می شمردند، مردود می دانستند. اسلام ناب محمدی (ص) را خالی از رهبانیت و بی تفاوتی می شمردند. مواظب بودند که در بیان ربط عالم و ماسوی الله به خداوند، از ارشادات و اصطلاحات قرآن خارج نشوند و در تعبیرهایی مانند: خلق و خالق و مخلوق از آن تبعیت کنند. اصطلاحات عرفانی مصطلح در متصوفه را بر زبان نمی آوردند. باطل شمردن بدعتهای فرق را، از وظایف مهم علما می دانستند و با همه فرق ضاله، خصوصاً فرقه یا حزب مزدور بهائیت، مواضع منفی بسیار محکم و قاطع داشتند.
آن فقیه عظیم و عظیم فقها، در اسلام و راه مکتب اهل بیت (ع) ذوب شده بود. می توان گفت تجسمی از تسلیم خالص به شرع، در همه ابعاد و جوانب آن بود. زبان حالش این بود:
آنچه نه از شرع برآرد علم ور منم آن حرف در آن کش قلم
معتقد بود که راه و رسم عبادت و دعا و تزکیه نفس و تهذیب اخلاق و صفای باطن و کمال معرفت و قرب الهی را باید از اهل البیت (ع) آموخت. همانطور که در فقه، همه احکام را توقیفی می دانیم که باید از ادله محکم، حتی استحباب و کراهت را به اثبات رساند و غیر این حرام است، در اوراد و اذکار و عبادات و ریاضتها و اصطلاحات عرفانی و معرفه الله و اسماء الحسنی و مقامات و درجات انبیاء و ائمه (علیهم السلام ) نیز، این توقیفی بودن را باید رعایت کرد.
