صادرات آمریکا به ایران بلافاصله قطع شد. هرچند که مواد غذایی و دارو مستثنی هستند ولی خود کارتر گفته است که این دو قسم به حداقل رسیده و در این اواخر صادراتی ناچیز داشته است.
شهدای ایران:به نقل از مرکز اسناد انقلاب اسلامی،به دنبال تصمیم جلسه شورای انقلاب در ظهر دوشنبه ۱۸ فروردین ۱۳۵۹ مبنی بر این‌که گروگان‌های سفارت آمریکا همچنان در دست دانشجویان مسلمان پیرو خط امام باقی بمانند و به شورای انقلاب منتقل نشوند، کارتر روباط دیپلماتیک آمریکا با ایران را قطع کرد. دکتر حسن حبیبی سخن‌گوی وقت شورای انقلاب پس از جلسه یادشده به خبرنگاران گفت: «در ملاقات چند تن از اعضا با امام، امام فرموده بودند مصلحت نیست گروگان‌ها به دیگری تحویل داده شوند لذا شورا که هیچ‌گاه نظری مخالف با نظر امام نداشته است این امر را پذیرفته و به آن احترام می‌گذارد.» (بامداد سه‌شنبه ۱۹ فروردین ۱۳۵۹ ص ۲)
در واکنش به این تصمیم، کارتر در همان روز خبر قطع رابطه با ایران را اعلام کرد. فردای آن روز، سه‌شنبه ۱۹ فروردین ۱۳۵۹ کیهان درباره جزئیات تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا چنین نوشت:
خبرگزاری فرانسه – واشنگتن – کارتر دیروز [دوشنبه ۱۸ فروردین ۱۳۵۹] روابط دیپلماتیک ایران و آمریکا را قطع کرد و دستور داد که همه دیپلمات‌های ایرانی به فاصله ۲۴ ساعت آمریکا را ترک کنند. این اقدام او در پاسخ به دستور امام خمینی است که بودن گروگان‌ها را زیر مراقبت دانشجویان مسلمان پیرو خط اما تایید کرده است. او همچنین دستور متوقف ماندن فوری همه روابط تجارتی با ایران به استثنای مواد غذایی و دارویی را داده و تهدید کرده که اگر لازم باشد در آینده اقدامات دیگری هم خواهد کرد.
کارتر گفت: «رها نکردن گروگان‌ها بهای سنگینی برای ایران و مصالح ایران خواهد داشت.» رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین دستور صورت‌برداری همه سرمایه‌های ایرانی را داد که بعد از سیزده آبان پارسال (۱۳۵۸) به دنبال تصرف سفارت آمریکا در آن سرزمین بلوکه شده بود. او مدعی شد که سرمایه‌های ایران در آمریکا برای جبران خسارت خانواده‌های آمریکایی و کمپانی‌هایی اختصاص خواهد یافت که علیه ایران به دادگاه‌های آمریکا شکایت کرده‌اند.
از جمله اقدامات دیگر کارتر لغو کلیه ویزاهای ورودی به آمریکاست که قبلا به ایرانیان مقیم خارج داده شده است. او افزود که دیگر ویزایی برای ایرانیان صادر نخواهد شد مگر آن‌که با «دلایل انسانی» فوری «با مصالح ملی» آمریکا ارتباط داشته باشد.
او در بیانیه کوتاه دیروز [دوشنبه ۱۸ فروردین ۱۳۵۸] صبح خود گناه این بحران را مثل همیشه به گردن ایران و شورای انقلاب انداخت. کارتر گفت: «دستوراتی که امروز داده‌ام همان است که اکنون لازم است. در صورتی که این اقدامات به آزادی فوری گروگان‌ها منتهی نشود اقدام دیگری ممکن است ضروری باشد.»
باید دانست که دولت کارتر در دسامبر گذشته دستور داده بود ۱۸۳ دیپلمات ایرانی اعضای سفارت و کنسولگری‌ها آمریکا را ترک کنند و فقط ۳۵ دیپلات ایرانی در آمریکا بیشتر باقی نمانده بودند. کارتر در سخنان خود افزوده است علاوه بر اقدامات خود تحریم‌های اقتصادی بیشتری را علیه ایران به مرحله اجرا خواهد گذاشت.
به دنبال اقدامات فوق، کارتر دست به اعمال زیرین هم علیه ایران زده است:
- صادرات آمریکا به ایران بلافاصله قطع شد. هرچند که مواد غذایی و دارو مستثنی هستند ولی خود کارتر گفته است که این دو قسم به حداقل رسیده و در این اواخر صادراتی ناچیز داشته است.
- صورت‌برداری و تقویم ۸ هزار میلیون دلار سرمایه و سپرده ایران در بانک‌های آمریکایی که روز ۱۴ نوامبر توقیف شده بود و همچنین برنامه‌ای برای تقاضای خسارات گروگان‌ها، خانواده آن‌ها و دیگر کمپانی‌هایی تهیه خواهد شد که از این سرمایه تامین شود.
- ویزایی برای هیچ ایرانی در آینده صادر نخواهد شد و ویزاهایی هم که برای ورود به آمریکا در آینده صادر شده بود بی‌اعتبار قلمداد شده است.
در رابطه با چنین اقداماتی است که «علی آگاه» کاردار سفارت ایران در واشنگتن دیروز خاطرنشان ساخت که دستور کارتر را در مورد رفتن ۳۵ دیپلمات آمریکایی ایرانی از آمریکا می‌پذیرد. آگاه که برای دریافت این دستور به وزارت خارجه آمریکا احضار شده بود خاطرنشان ساخت که اگر کارتر چنین تصمیمی را داشت می‌بایستی آن را به سفارت ایران داده باشد.
آگاه اندکی قبل از آن‌که کارتر خبر قطع رابطه با ایران را اعلام کند به وزارت خارجه آمریکا رفت. مقامات آمریکایی گفته‌اند که آگاه و محمد لواسانی مشاور سفارت علیه این اقدام اعتراض کرده و گفته‌اند که گروگان‌هایی که در سفارت هستند تحت حمایت دولت ایران هستند. آگاه هنگامی که وزارت خارجه آمریکا را ترک می‌کرد خاطرنشان ساخت که ایران طی انقلاب خود شرف و اعتبار خویش را به دست آورده است و حاضر نیست در کریدورهای وزارت خارجه آمریکا آن را از دست بدهد. این سخنان آگاه در اعتراض به رفتار ناشایست... مسئول قسمت ایران در وزارت خارجه آمریکا بود.
هنگامی که آگاه از وزارت خارجه آمریکا خارج می‌شد اظهارات کوتاهی را در مورد بازگشتش ایراد کرد. گروهی از دانشجویان ایرانی با پایان سخنانش شعارهای انقلابی می‌دادند و در بالای مدخل سفارت آگهی بسیار بزرگی نوشته شده بود مبنی بر این‌که دوشنبه و سه‌شنبه در اعتراض به امپریالیسم، صهیونیسم و سادات سفارت تعطیل است. باید خاطرنشان ساخت که سفارت ایران قبل از سفر سادات به واشنگتن که دیروز صورت گرفت چنین تصمیمی را گرفته بود. در سایر نقاط آمریکا دانشجویان ایرانی به دیدار سادات اعتراض کرده و شعارهای مرگ بر سادات و بگین را می‌دادند. عده زیادی پلیس در اطراف سفارت ایران موضع گرفته بوند.
در این میان در نیویورک گفته شد که دیپلمات‌های ایرانی در سازمان ملل مشمول دستور کارتر نخواهد بود.
در این میان ماموران اف.بی.آی و کلانتری‌های آمریکایی در شیکاگو، هوستون و سانفرانسیسکو در اطراف کنسولگری‌های ایران جمع بودند و مانع ورود خبرنگاران و دیگران می‌شدند. بلافاصله به دنبال دستور کارتر پلیس آمریکا خیابان شلوغ «ماساچوستس» را که در برابر سفارت ایران قرار دارد تا اطلاع ثانوی بست و در شیکاگو ۲۰ مامور اف.بی.آی ساعت ۳ بعدازظهر دیروز وارد کنسولگری شده و گفته از این ساعت ما در این‌جا هستیم و در داخل و خارج کنسولگری به نگهبانی پرداختند.
آسوشیتدپرس از واشنگتن گزارش داده است که در حدود ۱۲۰۰ ایرانی دیروز دوشنبه در خیابان مقابل کاخ سفید به تظاهرات پرداختند که البته اتفاقی روی نداد به جز این‌که پاره‌ای از رانندگان آمریکایی برای‌شان بوق می‌زدند. ایرانیان که عضو اتحادیه دانشجویان مسلمان مقیم آمریکا هستند به ورود سادات اعتراض داشتند و شعار «زنده باد امام خمینی» می‌دادند و طالب تحویل شاه خائن برای محاکمه به ایران بودند.
نظامیان ایران در آمریکا
در حاشیه چنین خبری وزارت جنگ آمریکا به ۲۰۹ دانشجوی افسر ایرانی که در آمریکا تعلیمات نظامی می‌بینند اخطار کرد که تا نیمه‌شب جمعه این هفته باید آمریکا را ترک کنند.
ایران ۱۹۲ دانشجوی نظامی نیروی هوایی و ۱۷ دانشجوی نیروی دریایی در آمریکا دارد اما از نوامبر گذشته عملا آموزش آن‌ها معلق مانده بود. مقامات وزارت دفاع آمریکا گفته‌اند که دستور اخراج این افسران و دانشجویان به دنبال قطع روابط دیپلماتیک در کشور ضروری است. همه این دانشجویان قبل از سقوط رژیم شاه به آمریکا رفته بودند.
خبرگزاری فرانسه از واشنگتن گزارش داده است که هرچند قطع روابط تجارتی ایران و آمریکا دوشنبه رسما از جانب کارتر اعلام شد اما از مدت‌ها پیش در حقیقت وجود نداشته است. در ماه گذشته صادرات آمریکا به ایران فقط ۱.۸ میلیون دلار بود، در حالی که سال قبل به طور متوسط هر ماه ۳۰۰ میلیون دلار می‌رسید. صادرات مواد غذایی و دارویی آمریکا به ایران ماه گذشته فقط ۶ هزار دلار بوده است.
عکس‌العمل‌ها
در این میان بسیاری از رهبران آمریکایی با توجه به بازی‌های انتخاباتی از اقدام کارتر حمایت کرده‌اند به جز دو نامزد انتخاباتی. «ریگان» گفته است این اقدام کارتر هم مثل اقدامات دیگرش از ابتدا غلط بوده است و ادوارد کندی گفته است که در مورد اثرات تحریم آمریکا علیه ایران تردید دارد. او از دستور کارتر مبنی بر ندادن ویزا به ایرانیان انتقاد کرد.
«پاول تایور» خبرنگار رویتر در بررسی فعل و انفعالات اخیر از تهران گزارش می‌دهد:
شکست طرح سپردن گروگان‌ها به دولت ایران نوعی پیروزی برای رهبران مذهبی ایران است که به هیچ وجه از تصمیمات اخیر کارتر نگران نشده‌اند اما در عین حال ضربه‌ای بر بنی‌صدر است که بیشتر اعتبار سیاسی خود را بر سر تحویل گروگان‌ها از دانشجویان به دولت گذاشته بود. مذاکرات ظریف و حساس او دیشب به دنبال امتناع شورای انقلاب از انتقال گروگان‌ها از مراقبت دانشجویان به کنترل دولت با شکست مواجه شد. از قرار معلوم بنی‌صدر در شورای انقلاب اکثریت داشته است اما در مبارزه ماهرانه پشت پرده از ۵ عضو جزب جمهوری اسلامی در شورای انقلاب شکست خورد است.
حجت‌الاسلام رفسنجانی از یاران نزدیک دکتر بهشتی گفته است که تحریم اقتصادی برای ایران درواقع سازنده خواهد بود زیرا ما را مجبور به ایجاد اقتصادی مستقل خواهد کرد.
کارشناسان اقتصادی در تهران معتقدند که تحریم کارتر کمترین اثری بر ایران نخواهد داشت زیرا همان‌طور که خود کارتر هم دریافته است از مدت‌ها پیش چنین اقداماتی علیه ایران در جریان بوده و روابط تجارتی به حداقل رسیده بوده است. سخن‌گویان دانشجویان پیرو خط امام گفته‌اند که این اقدام کارتر ما را از راه خود منحرف نکرده بلکه در تصمیم خود راسخ‌تر خواهد کرد.
