به گزارش شهدای ایران به نقل ازتسنیم، دعای مشهور "رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَ فِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَ قِنا عَذابَ النَّارِ" که اغلب در قنوت نماز خوانده میشود، نه تنها زبانی آشنا برای مسلمانان است، بلکه دریچهای به سوی فهم عمیقتر معارف الهی نیز به شمار میرود. این دعا که برگرفته از آیه 201 سوره بقره است، در ظاهر خواستار "نیکی" در دنیا و آخرت است، اما اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام با تأویل و تفسیر باطنی خود، ابعاد گستردهتری از این مفهوم را برای ما آشکار کردهاند.
ائمه اطهار علیهمالسلام با تکیه بر سرچشمه علم الهی، دو نوع تفسیر ظاهری و تأویلی را برای این آیه ارائه فرمودهاند. تفسیر تأویلی، به معنای بیان مصادیق و مفاهیم باطنی آیات قرآن است که از سوی اهل بیت ارائه میشود.
بیشتر بخوانید
عدم اعتماد به دشمن؛ راهبردی قرآنی با پشتوانه تاریخی
امام صادق علیهالسلام در تفسیر "حَسَنَةً" در دنیا، به سه نکته اساسی اشاره میکنند: «رضایت الهی، فراخی معیشت و خُلق نیکو». (مستدرک الوسایل، ج13، ص7) این سه عنصر، در واقع پایههای یک زندگی سعادتمندانه در دنیا را تشکیل میدهند. رضایت خداوند، به زندگی معنا میبخشد، فراخی معیشت، آسایش و رفاه را به ارمغان میآورد و خُلق نیکو، روابط اجتماعی را بهبود میبخشد.
اما تفسیر دیگری از "حَسَنَةً" که ریشه در محبت اهل بیت علیهمالسلام دارد، از زبان امام علی علیه السلام بیان شده است: «"حسنه"، دوستی ما خانواده و "سیّئه"، عداوت با ما اهلبیت علیهمالسلام است». (بحارالأنوار، ج24، ص41) این تفسیر، نشان میدهد که محبت و مودت به خاندان پیامبر صلی الله علیه و آله نه تنها یک وظیفه دینی، بلکه راهی برای رسیدن به "نیکی" و سعادت در دنیا است.
در مورد "حَسَنَةً" در آخرت نیز، امام صادق علیهالسلام به صراحت میفرمایند: «منظور از "حسنه" در آخرت، بهشت است». به این ترتیب، دعای "رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا حَسَنَةً" در واقع خواستار بهشت برین و رهایی از عذاب دوزخ است.
بنابراین، میتوان گفت که این دعای قرآنی، یک درخواست جامع برای سعادت در دنیا و آخرت است و باید دانست که کلید دستیابی به حسنات در گروی مودت خاندان وحی است. محبت به ائمه و پیروی از سیره آنها، نه تنها باعث سعادت دنیا میشود، بلکه مسیر را برای دستیابی به نیکبختی در آخرت نیز هموار میکند.