منظور روزنامه آقای حضرتی (رئیس شورای اطلاع‌رسانی دولت) از شجاعت، همان چیزی است که آقای روحانی آن را دیوانگی خوانده و گفته بود: «داستان مضحکی اتفاق افتاده؛ می‌گویند تعهدی که قبلاً بستیم، فعلاً محکم نباشد، درباره موضوع دیگری حرف بزنیم! آمریکا با زبان و عمل می‌گوید اهل مذاکره و تعهد نیست، اما به برخی کشورها می‌گوید بیا با ما مذاکره کن؛ مگر ديوانه‌اند كه با شما مذاكره كنند؟ شما به مذاكره‌اي كه به تأييد سازمان ملل رسيده، پايبند نيستيد».
 

روزنامه اعتماد از محمد جواد حق‌شناس (مدیرکل سیاسی وزارت کشور و معاون وزارت ارشاد در دولت خاتمی) پرسید: « ایران چگونه می‌تواند منافع ملی خود را در دوران ترامپ و از دل روابط با آمریکا تأمین کند؟» و او در جوابی مغلوط و نامربوط گفته است: در رابطه با حوزه سیاست خارجی، باید به یک عنصر و شاخص اصلی توجه داشت که منافع ملی ایران و ایرانی است.


یکی از مشکلات ایران در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی مرتبط با روندها و تصمیماتی است که در تعارض میان منافع ملی و رویکردهای ایدئولوژیک قرار دارند. در این بخش مسئولان اجرائی و دیپلمات‌های ایرانی دچار تنگنا و تعارض در حوزه تصمیم‌سازی بودند. اساساً مشخص نبود (و شاید هنوز هم نباشد) چه مسیر و رویکردی باید در پیش گرفته شود و با چه طرف و قدرتی باید مذاکره کرد و با چه قدرتی نه؟ کار به وضعیت فعلی کشور رسید و نتیجه آن ایجاد اختلالات جدی در حوزه منافع کشور و خسارات‌های وارده بسیار به منافع ملی و ‌پرستیژ کشور در سطح مناسبات منطقه‌ای و جهانی است.

از سوی دیگر در سند چشم‌انداز 1404 قرار بود ایران در حوزه‌های منطقه‌ای، اقتصادی، ترازهای توسعه‌ای و تجاری و... در رتبه نخست منطقه قرار داشته باشد، اما نه تنها نتوانسته به این جایگاه برسد، بلکه از بسیاری از رتبه‌های قبلی نزول کرده است. وی می‌افزاید: تا زمانی که مسئولان حوزه سیاست خارجی کشور و مسئولان کلان کشور نتوانند در راستای منافع ملی، با فراغ بال تصمیمات لازم را اتخاذ کنند، ایران به دور خود چرخیده و باز هم به نقطه اولیه باز می‌گردد.

به عبارت روشن‌تر، نمی‌تواند در راستای رشد و توسعه و پیشرفت حرکت کند. یکی از تصمیمات مهم در دورنمای آینده، نحوه مواجهه با حضور دونالد ترامپ است. البته ایران تجربه تقابل با دولت ترامپ طی سال‌های 2016 تا 2020 را دارد. حتی رودررویی آشکاری در عراق به خاطر شهادت شهید سلیمانی، پاسخ ایران به آمریکا در عین الاسد و سقوط هواپیمای اوکراینی و... را تجربه کرده؛ روندی که ضایعات بسیاری را به کشور وارد ساخت.
 

حق شناس همچنین گفت: «اصولی که ایران سالیان سال درباره آن صحبت می‌کرد یعنی عزت، مصلحت و حکمت باید در دستور کار دوباره مسئولان قرار گیرد. مردم ایران با سختی‌های بسیاری مواجهند، مهاجرت‌های بسیاری صورت می‌گیرد و گذرنامه ایران تضعیف شده. ایران این روزها نیازمند یک شجاعت ویژه در تصمیم‌گیری است.

رویکردی که چند سال قبل در بیانات رهبری به آن اشاره و ذیل عنوان نرمش قهرمانانه از آن یاد شد. حتی در صحبت‌های اخیر رهبری هم ماجرای شکست اُحُد به عنوان یک مثال تاریخی مطرح شد. همچنین زمانی که مصلحت عامه مسلمین ایجاب می‌کرد امام حسن‌(ع) صلح را انتخاب کردند تا منافع مردم محقق شود.


این روند از سوی ایران مدل 1403هم باید در دستور کار قرار بگیرد. ایران نباید منفعلانه منتظر باشد تا دشمنان فشار را به اندازه‌ای تنگ کنند که دیگر چاره‌ای جز پذیرش مذاکره از سر استیصال نباشد. ایران قبل از اینکه دیر شود باید به یک کُنش فعال در عرصه سیاست خارجی دست بزند».
 

اظهارات حق شناس در حالی است که توافق عبرت‌آموز برجام نه با نگاه ایدئولوژیک و انقلابی بلکه با لاف گزاف تأمین منافع ملی از سوی جماعت پرادعا اما ناتوانی مدعی دیپلماسی‌دانی منعقد شد و به جای اینکه موجب لغو تحریم‌ها طبق تعهد تیم روحانی و ظریف شود، موجب دو برابر شدن آن شد و اقتصاد کشور را به سمت رشد منفی و تورم بالا سوق داد.

در حقیقت آقای حق شناس نه از سر نابلدی بلکه عمداً سُرنا را از سر گشاد آن می‌نوازد و در حالی که می‌داند برجام و خسارت‌های نوبه‌نو آن نتیجه بی‌مبالاتی نسبت به اصل عزت و حکمت و مصلحت است، پسرفت اقتصادی را به نگرش ایدئولوژیک و انقلابی نسبت می‌دهد.
 

او حتی به یاد نمی‌آورد که صادرات نفت در دولت برجام قفل شد و این توقف اعتماد به غرب بود که موجب شد صادرات نفت مجدداً به رغم میل آمریکا احیا شود. در ادبیات امثال آقای حق شناس، نه کمترین غیرتی نسبت به خون شهید سلیمانی و شهدای هسته‌ای ترور شده از سوی آمریکا و اسرائیل دیده می‌شود، و نه حتی غیرت نسبت به برجام کذایی که تظاهر می‌شد ناموس مدعیان اعتدال و اصلاحات است و حتی اگر سرشان برود نمی‌گذارند تعرضی به برجام بشود. اما بعد از آن که ترامپ بی‌چشم و رویی را به نهایت رساند و تعهدات آمریکا را زیر پا گذاشت، غربگدایان واقعیت پنهان شخصیت خود را کنار گذاشتند و صراحتاً در نشریاتی مانند صدا نوشتند که حتی اگر شده مثل رئیس‌جمهور صربستان «مانند بره‌ای در مذبح و برده‌ای در مسلخ و مانند متهمی در اتاق بازجویی» با ترامپ مذاکره کرد، نباید از مذاکره با او گذشت(!)

در موضوع استناد به تاریخ اسلام هم باید یادآوری کرد که ناکامی‌هایی مانند تحمیل صلح به امام حسن‌(ع) و یا جنگ اُحُد، نتیجه خیانت و غنیمت‌طلبی برخی مدعیان همراهی با سپاه خودی بود که یا با اردوگاه شیطان زد و بند کرده بودند و یا به خاطر غنیمتی ناچیز حاضر بودند، میدان جنگ را برای شبیخون زدن به دشمن بسپارند.

از نگاه برخی عناصر ورشکسته سیاسی هم فقط باید به نقاط ناکامی در تاریخ اسلام مراجعه کرد و به جای عبرت گرفتن و پرهیز کردن، آن را تکرار کرد!