امسال نیز همچون سالهای گذشته در ایام فاطمیه پیکر مطهر شهدای گمنام در سراسر کشور تشییع میشوند. آنچه با اهمیت تر از علت این تشییع در ایام شهادت حضرت زهراست، نوع برخورد مردم اقصی نقاط کشور نسبت به این مسئله و استقبالشان از شهداست.
شهدای ایران:سرویس فرهنگی/ رسم غریب و ناجوانمردانه تمام جنگها، در ادبیات مقاومت منطقه، وجود پیکرهای بی نام و نشانی است که بدون هویت به پشت جبهه بازمیگردند. کم نبودند رزمندگانی که برای دفاع از اسلام و جمهوری اسلامی در جبهههای هشت سال دفاع مقدس رزمیدند و گمنام به شهادت رسیدند. گاهی عدهای از رزمندگان پلاکهای خود را قبل از شهادت یا پیش از عملیات جا میگذاشتند تا به کاروان گمنامان فاطمی بپیوندند کسانی که معتقد بودند اجری در گمنامی است که در نامداری نیست.
عدهای دیگر به خاطر نوع مجروحیت بدون سر یا بدون صورت به شهادت میرسیدند و شناسایی این پیکرها نیز کار دشواری بود. یا شهدایی که در میانه عملیات زمانی به شهادت میرسیدند که آتش دشمن به اوج خود رسیده و نیروها یا به سرعت باید پیشروی میکردند و یا با احتیاط تمام به حکم فرمانده عقب نشینی و فرصتی برای بازگرداندن بدن های شهدا وجود نداشت.
پیکرهایی که در منطقه عملیاتی جا میماند و نامشان در شمار مفقودالاثرها جای میگرفت، برخی یک دهه و برخی دیگر دو تا سه دهه در گمنامی باقی ماندند و بعد از گذشت سالها با سامان یافتن ساز و کار تفحص شهدا در مناطق عملیاتی مختلف، پیکرهایشان پیدا شده و بازمیگردند. پیکرهای برخی از این شهدا با وجود سالها بی نشانی، اما با تطبیق DNA شناسایی شدند و بعضی دیگر گمنام به خاک سپرده شدند.
تا کنون طی عملیاتهای تفحص متعدد در مناطق داخلی و برون مرزی در عراق، پیکر بیش از 45 هزار شهید مفقودالاثر دفاع مقدس پیدا شده که هویت قریب 35 هزار تن از آنان هم تاکنون شناسایی شده است. با کاوش حدود 2000 شهید دیگر کار تفحص پیکر شهدای دفاع مقدس به اتمام خواهد رسید. یعنی تا کنون حدود 10 هزار شهید، گمنام مانده اند و با همین عنوان خاکسپاری شدهاند.
116 شهید گمنام فقط در زمان جنگ در گلزارهای شهدا به خاک سپرده شدهاند.
بیشترین یادمان سرباز گمنام در سطح دنیا در جمهوری اسلامی است و بیشترین شهدای گمنام در بزرگترین آرامستان دنیا یعنی در بهشت زهرا(س) و در گلزار شهدای آن در تهران به خاک سپرده شدهاند که بیش از 4 هزار شهید هستند.
نخستین بار سال 1374 بود که پیکر مطهر شهدای گمنام در جزیره ابوموسی تشییع و به خاک سپرده شد و یک حرکت اصیل و تاثیرگذار فرهنگی در کشور کلید زده شد. کم کم این رسم خوشایند تشییع و تدفین شهدای گمنام به دانشگاهها و مراکز مختلف علمی، آموزش و تحقیقاتی هم کشیده شد و دلیل آن تقاضاهای مختلف مردم و مسئولین برای نزدیکی به مزار شهدای گمنام بود که برایشان منشأ خیر و برکت محسوب میشد. سازمان صدا و سیما، مجتمع «UCF» اصفهان، مرکز پلیس راهنمایی و رانندگی کشور، راکتور آب سنگین اراک، بازار تهران، تپه نورالشهدای کلکچال، باغ موزه دفاع مقدس، دانشگاه های سراسری و آزاد اسلامی، حوزههای علمیه فرهنگسراها، بوستانها، پادگانها و ارگانهای نظامی کشور از جمله نهادهایی است که در طول سالهای گذشته میزبان پیکر مطهر شهدای گمنام دوران دفاع مقدس شدند.
از سال 74 تا 97 به مدت 22 سال تمام تلاشها در زمینه تشییع و تدفین شهدای گمنام توسط مجموعه تفحص در کمیته جستجوی مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح صورت میگرفت و رسم معنوی خاکسپاری شهدای گمنام در تمام شهرهای کشور با برنامهریزی این مجموعه مورد استقبال عموم مردم قرار میگرفت. در مدت این 22 سال 9210 شهید گمنام در 1914 نقطه از کشور با حضور حماسی مردم و آحاد جامعه تشییع و به خاک سپرده شد.
از سال 1397 به در خواست رئیس بنیاد حفظ آثار و با موافقت ریاست ستاد کل نیروهای مسلح، جانمایی، تشییع و تدفین شهدای گمنام توسط کمیتهای متشکل از «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، بنیاد شهید و امور ایثارگران، وزارت کشور ، معاونت فرهنگی و تبلیغات دفاعی ستاد کل نیروهای مسلح، معاونت نیروی انسانی ستاد کل نیروهای مسلح، بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس (دو عضو) و...» و زیرنظر بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس انجام میگیرد.
اما آنچه از دیرباز تاکنون رسم تمام مسئولین برای برگزاری مراسم تشییع شهدای گمنام بوده است، برگزاری بخش قابل توجهی از تشییع ها همزمان با ایام فاطمیه است. سالهاست که رسم است ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به عنوان اولین شهید با مزاری بی نشان، بهترین زمان برای یادکردن از شهدای بینشان و بی مزار و گمنام دوران دفاع مقدس است. تشییع شهدای گمنام در این ایام بیش از آنکه برنامهای برای مقدمات تدفین آنان باشد تجدید عهد و پیمانی با کسانیست که در اوج غربت و مظلومیت به شهادت رسیدند و بدن هایشان بیهیچ نشانی سالها در میان خاک جبهه بدون تدفین باقی ماند. این شهدا به خاطر گمنامی به مراتب اجر بیشتری از سایر شهدا دارند.
امسال نیز همچون سالهای گذشته در ایام فاطمیه پیکر مطهر شهدای بی نشان در سراسر کشور تشییع میشوند. آنچه با اهمیت تر از علت این تشییع در ایام شهادت حضرت زهراست، نوع برخورد مردم اقصی نقاط کشور نسبت به این مسئله و استقبالشان از شهداست. بر خلاف سیاه نمایی های بسیاری از رسانه های معاند و مطالب اعتراضی که هر روز در فضای مجازی دست به دست میشود، خوشبختانه هیچ یک از مشکلات جامعه مردم را نسبت به اعتقادات و باورهای شان سست نکرده است. این موضوع را از تصاویر همین تشییع ها میتوان فهمید وقتی مردم از هر قشر و با هرنوع نگاهی برای زیارت شهدا با شوق صف میکشند و عمیقاً با این شهدا پیوند درونی برقرار میکنند، شهدایی که برای همین آب و خاک و دیانت و سیاست جانشان را فدا کردند.
وقتی در مراسم تشییع شهدای گمنام دفاع مقدس، مردم برای بدرقه استخوانهای به جا مانده از شهدای هشت سال جنگ تحمیلی، سر از پا نمی شناسند و تابوت این شهدا را روی دستانشان تشییع کرده و آنها را در بهترین نقاط شهرشان تدفین میکنند، همه این ها نشان از عطش روح ملکوتی شان دارد. برای کسانی که ادبیات شهادت را میشناسند، فرقی نمیکند که شهیدشان کرد باشد یا بلوچ، در سوریه شهید شده باشد یا در مرزهای جمهوری اسلامی و نامدار باشد یا گمنام. مردم با تشییعهای تاریخی شهدا در سالهای اخیر ثابت کردهاند که ادبیات مقاومت در جامعه ما رنگ نمی بازد./تسنیم
