عضو تیم دیپلماسی زمان پذیرش قطعنامه ابراز میدارد: از زمان شروع مذاکره درباره قطعنامه ۵۹۸ تا تصویب آن، تقریباً شش ماه زمان برد. از زمان تصویب قطعنامه ۵۹۸ تا پذیرش آن هم باز یک سال زمان برد که علت آن هم برخوردهای دوگانه بود.
شهدای ایران: فارس نوشت: پیش از این در مطالبی از فرماندهان سپاه پاسداران نظیر محسن رضایی، علی شمخانی غلامعلی رشید، عزیز جعفری، محمدجعفر اسدی، احمد غلامپور و حسین علایی به بیان درسها و دستاوردهای جنگ ایران و عراق پرداخته است. در قسمت پیشرو به اظهارات محمدجواد ظریف به عنوان یکی از نمایندگان ایران در سازمان ملل در زمان پذیرش قطعنامه ۵۹۸ از کتاب «نقبی بر درسها و دستاوردهای جنگ» میپردازیم:
روایت ظریف از برخوردهای دوگانه با مذاکره!
ظریف با اذعان به ناهماهنگی میان دستگاه دیپلماسی با فرماندهان جنگ و همچنین ضعف دستگاه دیپلماسی در احقاق حقوق ایران در هشت سال دفاع مقدس بیان میکند: این گسستها آسیب بسیاری به ما زد و به زیانهای زیادی منجر شد. از زمان شروع مذاکره درباره قطعنامه ۵۹۸ تا تصویب آن، تقریباً ۶ ماه زمان برد؛ یعنی از دیماه ۱۳۶۵ تا مردادماه ۱۳۶۶. علت این امر، برخوردهای دوگانه با مذاکره بود. از زمان تصویب قطعنامه ۵۹۸ تا پذیرش آن هم باز یک سال زمان برد که علت آن هم برخوردهای دوگانه بود.
تماسی که ولایتی با ظریف در روز یکشنبه گرفت
مطابق دیدگاه ظریف، ایران زودتر میتوانست قطعنامه را بپذیرد، اما بیتوجهی مسؤولان وزارت امورخارجه به شرایط جنگ و حضور فیزیکی دشمن در خاک کشور این ادعای او را با چالش روبرو میسازد. او میگوید: روز یکشنبه، آقای دکتر ولایتی به من زنگ زد و گفت برو نمایندگی و نامهای را که میآید، فوری آماده کن و برای دبیرکل بفرست. من به نمایندگی رفتم. در نامه به قطعنامه ۵۹۸ اشارهای نشده بود. فقط نوشته شده بود که ما آتش بس را میپذیریم. تا ساعت ۶ بعدازظهر نامهای دیگر تهیه کردم و با آن نامه که از تهران آمده بود، برای امضا به آقای محلاتی (در آن موقع سفیر ما بودند) دادم. بعد زنگ زدیم که میخواهیم دبیرکل را ببینیم. گفتند دبیرکل در نیویورک نیست. در همین زمان پیام امام را خوانده بودند.
اولین تجربه ظریف در مسیر مذاکره
ظریف خاطرنشان میکند: به تهران زنگ زدیم و گفتیم بهتر است تا فردا (دوشنبه) که قرار است شورای امنیت برای صدور قطعنامه ایرباس که ۱۰ روز قبل اتفاق افتاده بود، تشکیل شود، صبر کنیم تا بتوانیم این پذیرش را با صدور قطعنامه ایرباس که قطعنامه خوبی بود، همزمان کنیم تا دست کم بتوانیم درباره موضوع ایرباس، امتیازی بگیریم. گفتند نمیشود، همین امشب باید نامه را تحویل دهید. آقای محلاتی، سفیر وقت ایران از ساعت ۱۰،۱۱ شب، پشت درب خانه دبیرکل در ماشین نشست تا به محض گرفتن نامه از ایران، آن را تحویل دبیرکل دهد. بالاخره نامه ۲ بعدازظهر رسید و آقای محلاتی هم آن را سریع به دبیرکل وقت سازمان ملل تحویل داد. این اولین تجربه من بود. اصلاً آن روز را یادم نمیرود.
پاسخ قابل تأمل مسئول شورای امنیت انگلیس به ظریف
او ادامه میدهد: فردا صبح داشتم به جلسه شورای امنیت که قرار بود قطعنامه خودمان را صادر کنند، میرفتم. همزمان با من مسئول شورای امنیت انگلیس هم داشت وارد می شد. به او گفتم خبر داری ما دیشب قطعنامه ۵۹۸ را پذیرفتیم. من یک پیشنهاد برای تو دارم. این اتفاقی مهم در روابط ایران و شورای امنیت است. شما هم امروز در پذیرش بحث هواپیمای ایرباس، قطعنامهای صادر کنید که ما بتوانیم این روند را در ایران ادامه دهیم. فکر میکنید چه پاسخی به من داد؟ گفت اگر شما انتخاب دیگری داشتید، آیا این کار را میکردید؟ یادم میآید چند وقت بعد آقای خرازی بر سر موضوع دیگری با سفیر انگلیس صحبت میکرد که سفیر انگلیس به انگلیسی گفت: نمیدانم چرا این حرف شما روی من خیلی تأثیر نمیگذارد؟!
به گزارش فارس، قطعنامه ۵۹۸، هشتمین قطعنامهای بود که ۲۷ تیرماه سال ۱۳۶۶ توسط شورای امنیت سازمان ملل در رابطه با جنگ ایران و عراق به تصویب رسید. در ابتدای صدور قطعنامه ۵۹۸ به علت نکات مثبتی که در این قطعنامه گنجانده شده بود از سوی جمهوری اسلامی اعلام شد که ایران جای بحث و مذاکره در این قطعنامه میبیند و قطعنامه ۵۹۸ را نه رد کرد و نه قبول؛ ولی سرانجام در تاریخ ۲۷ تیرماه سال ۱۳۶۷ قطعنامه ۵۹۸ مورد قبول جمهوری اسلامی ایران قرار گرفت.