در عمل نیز اثبات شد که با تداوم موفق تحقق ولایت فقیه طی ۳۳سال پس از رحلت امام خمینی، این اصل متقن و مستحکم، قبای دوخته‌شده‌ی جدید و مخصوص بنیانگذار جمهوری اسلامی، نبوده است. ولی امثال بازرگان و سایر مخالفین مذهبی و سکولار امام، بنا به مبانی معرفتی خویش، و تغییرات فکری و اغراض شخصی و در واکنش به شکست‌های سیاسی و اجتماعی خود، بعضاً مبتلا به‌ فرافکنی می‌شدند.

. "مردم‌سالاری دینی و ولایت فقیه" در ایران، نظراً و عملاً از آفت تمرکز قدرت و استبداد، دور بوده و دور مانده است. اما در عرصه‌ی واقعیات، هر نوع تصمیم پس از مشورت و منضم به نظارت، در هر شرایطی، لاجَرَم ناراضیان و مخالفینی از نخبگان و برخی از مردم دارد. پس همواره مخالفین نامنصف می‌توانند مدعی شوند که تصمیم مزبور، "استبدادی" بوده است.

البته در این مورد، باید توجه داشت که پس از انتصاب مهندس بازرگان به نخست وزیری، اطلاعیه‌ی رسمی نهضت آزادی صادر شد که حُکم امام خمینی را به عنوان "نیابت از امام معصوم" توصیف کرد و اطاعت از ایشان را شرعاً واجب اعلام نمود و بازرگان در اولین سخنرانی دانشگاه تهران، امام خمینی را حسین زمان نامید. تا زمانی که امام از بازرگان و گروهش حمایت می‌کرد در سخنان وی و مواضع رسمی نهضت آزادی، امام و ولایت فقیه، مشروع و مطاع بود.

البته که، همواره ضد انقلابیون و اپوزیسیون خارج و داخل کشور، کوشیده‌اند با پیداکردن ضعف‌ها و زخم‌ها، نمک‌پاشی و عفونی‌سازی و مگس‌صفتی، یک‌کلاغ چهل‌کلاغ کردن‌ها، تشدید مشکلات با قلم و قدم نفوذی‌ها و خائنین و وابستگان به بیگانگان، با یک قاشق ماست گندیده پاتیل‌های دوغ دروغ ساختن، و ده‌ها شیوه‌ی تخریبی جنگ روانی، و گاه بیان کلمه‌ی حق یُرادُ بِهَاالباطل، ولایت فقیه و رهبری امامَین انقلاب را استبدادی و ناموفق و ناکام جلوه دهند.

سیاسیون "خوش‌خیال باتجربه‌"ی متکی بر مشروطیت و جنبش نفت، زیر پرچم تقی‌زاده‌ها و مصدق‌ها، که شب و روز در فکر سرقت انقلاب از دست مردم و امام بودند، هنگامی که با مانع منیع و متین و متقن "ولایت فقیه" برخورد کردند که به اتکای میراث تشیع و حضور آگاهانه و مؤمنانه‌ی مردم، حافظ و ضامن آرمان‌های ملت ایران شد، بنا را بر آن گذاردند که تا زنده‌اند با تمام توان خویش و حامیان خارجی و داخلی، علیه "ولایت فقیه"، موضوعاً و مصداقاً، بکوشند و آن را هدف اصلی و آماج مرکزی حملات و تهاجم‌های متداوم و‌ متصاعد، قرار دهند.