ایجاد مسکن جدید درشهر معمولا به شیوه ایجاد شهرک‌ها و مناطق جدید در حاشیه شهر‌ها صورت می‌گیرد، اما از ظرفیت‌های بالقوه درون شهر‌ها نیز می‌توان به منظور تأمین مسکن استفاده بهینه کرد.
به گزارش شهدای ایران، حسن رزاقی، پژوهشگر حوزه اقتصاد مسکن در یادداشتی به موضوع تأمین مسکن موقت در تهران پرداخته است که مشروح آن به شرح زیر است.
تهران امروزه به یک کلان شهری تبدیل شده است که بیشتر امکانات و زیرساخت‌ها و دسترسی و تأمین نیاز‌ها در آن ممکن است که این موضوع علاوه بر اینکه معضل بوده و باید در جهت تمرکز زدایی از آن تلاش نمود علاوه برآن باید بستر‌های لازم و مورد نیاز زندگی افراد در سایر شهر‌های کشور را فراهم کرد.
در خصوص تهران، اما باید برای مواجه با افراد جدید و قشر‌های خاصی که نیازمند حضور و زندگی در تهران می‌باشند برنامه ریزی و اقدامات مناسب را داشت که مسکن و سرپناه اصلی‌ترین و مهم‌ترین مسئله می‌باشد که عدم توجه و برنامه ریزی نسبت به آن باعث فشارهزینه به افراد و شکل گیری مسکن نامناسب، حاشیه شهر و بافت‌های شهری مخرب می‌شود که این بافت‌ها ازجمله بستر‌های شکل گیری مشکلات و معضلات فرهنگی و اجتماعی و زیست محیطی می‌شود که رفع معضل بافت فرسوده شهری از جمله اقدامات اساسی بوده که نیازمند برنامه ریزی و اقدام مناسب است.
توسعه شهری و ایجاد ظرفیت و مسکن جدید نیازمند زمین و موقعیت مکانی مناسب می‌باشد که دارای زیرساخت و امکانات مورد نیاز و همچنین دسترسی‌ها و راه‌های ارتباطی لازم را دارا باشد. ایجاد مسکن جدید درشهر معمولاً به صورت شهر‌ها و شهرک‌ها و مناطق جدید در حاشیه و اطراف شهر‌ها صورت می‌گیرد، اما برخی ظرفیت‌های بالقوه درون شهر‌ها نیز وجود دارد که می‌توان با استفاده بهینه از آن نسبت به تأمین مسکن اقدام نمود.
زمین‌های بافت‌های فرسوده شهری و حاشیه نشینی‌ها ظرفیت مناسبی برای ساخت منازل مناسب و شایسته است که دارای زیرساخت‌ها و دسترسی‌های خوبی بوده، اما برای اجرایی نمودن آن نیازمند برخی اقدامات از جمله تأمین مسکن موقت برای مدتی کوتاه تا زمان مهیا شدن منازل افراد می‌باشد تا فشار تقاضا ولو کوتاه مدت نسبت به بازار ایجاد نشود.
تأمین مسکن موقت کوتاه مدت برای این افراد را می‌توان به طور مستقیم و یا به شکل چرخه‌ای ایجاد نمود: تأمین مسکن به روش مستقیم که با احداث واحد‌های مسکونی در کمربند و کناره شهر‌ها به صورت شهر و شهرک جدید اقدام نمود تا متناسب با فشار و تقاضای بازار مسکن وجود داشته باشد و تأمین مسکن به روش چرخه‌ای که با ایجاد مسکن برای عده‌ای دیگر و خروج آن‌ها از بازار یک ظرفیتی در بازار ایجاد شود. یعنی زمین‌هایی درون یا کمربند حاشیه‌ای شهر قراردارد که شرایط و موقعیت به خصوصی دارند، اما ظرفیت بهره برداری برای گروه خاصی از افراد را به صورت موقت می‌دهد.
ساخت مسکن توسط نهاد‌ها و سازمان‌ها با توجه به زمین‌های دارای موقعیت خاص که در اختیار دارند نسبت به تأمین مسکن برای افراد شاغل در این نهاد‌ها که قشرخاصی از جامعه بوده و نیاز به مسکن دارای موقعیت مناسب می‌باشند اقدام نماید که این امکان را فراهم می‌شود تا علاوه برکاهش فشار تقاضای مسکن نسبت به بازار درخصوص بازسازی بافت فرسوده آن هم با داشتن طرح جامع و تفصیلی شهری اقدام نمود از این طریق یک ظرفیت جدید مسکن در بازار ایجاد می‌شود همچنین سیاست گذاراز یک بازه زمانی ارزشمندی برای برنامه ریزی بهینه و تخصیص منابع مناسب برای ارائه مسکن ملکی استفاده نماید.
این نوع زمین‌ها دارای ویژگی هستند که در موقعیت‌هایی قرار دارند که هم امکان واگذاری کامل آن‌ها وجود ندارد و هم درصورت تمایل به واگذاری ارزش (قیمت) زیادی دارند، اما امکان ساخت مسکن برای برخی افراد به صورت موقت در آن وجود دارد.
مالکیت زمین‌ها متعلق به نهاد‌ها و به طور کلی متعلق به ساختار‌ها و سازمان‌های خاصی بوده که امکان استفاده موقت از این موقعیت برای افراد وابسته و متعلق به این سازمان‌ها وجود دارد که از جمله آن می‌توان به زمین‌های متعلق به نهاد‌های نظامی و شبه دولتی و عمومی غیردولتی و دانشگاهی و… اشاره نمود که شاید امکان تخصیص زمین به صورت کامل و دراختیار وجود نداشته باشد، اما این امکان را فراهم می‌کند که یک مسکن ولو موقت را برای قشرخاصی ایجاد نماید.
*مهـــر
تهران امروزه به یک کلان شهری تبدیل شده است که بیشتر امکانات و زیرساخت‌ها و دسترسی و تأمین نیاز‌ها در آن ممکن است که این موضوع علاوه بر اینکه معضل بوده و باید در جهت تمرکز زدایی از آن تلاش نمود علاوه برآن باید بستر‌های لازم و مورد نیاز زندگی افراد در سایر شهر‌های کشور را فراهم کرد.
در خصوص تهران، اما باید برای مواجه با افراد جدید و قشر‌های خاصی که نیازمند حضور و زندگی در تهران می‌باشند برنامه ریزی و اقدامات مناسب را داشت که مسکن و سرپناه اصلی‌ترین و مهم‌ترین مسئله می‌باشد که عدم توجه و برنامه ریزی نسبت به آن باعث فشارهزینه به افراد و شکل گیری مسکن نامناسب، حاشیه شهر و بافت‌های شهری مخرب می‌شود که این بافت‌ها ازجمله بستر‌های شکل گیری مشکلات و معضلات فرهنگی و اجتماعی و زیست محیطی می‌شود که رفع معضل بافت فرسوده شهری از جمله اقدامات اساسی بوده که نیازمند برنامه ریزی و اقدام مناسب است.
توسعه شهری و ایجاد ظرفیت و مسکن جدید نیازمند زمین و موقعیت مکانی مناسب می‌باشد که دارای زیرساخت و امکانات مورد نیاز و همچنین دسترسی‌ها و راه‌های ارتباطی لازم را دارا باشد. ایجاد مسکن جدید درشهر معمولاً به صورت شهر‌ها و شهرک‌ها و مناطق جدید در حاشیه و اطراف شهر‌ها صورت می‌گیرد، اما برخی ظرفیت‌های بالقوه درون شهر‌ها نیز وجود دارد که می‌توان با استفاده بهینه از آن نسبت به تأمین مسکن اقدام نمود.
زمین‌های بافت‌های فرسوده شهری و حاشیه نشینی‌ها ظرفیت مناسبی برای ساخت منازل مناسب و شایسته است که دارای زیرساخت‌ها و دسترسی‌های خوبی بوده، اما برای اجرایی نمودن آن نیازمند برخی اقدامات از جمله تأمین مسکن موقت برای مدتی کوتاه تا زمان مهیا شدن منازل افراد می‌باشد تا فشار تقاضا ولو کوتاه مدت نسبت به بازار ایجاد نشود.
تأمین مسکن موقت کوتاه مدت برای این افراد را می‌توان به طور مستقیم و یا به شکل چرخه‌ای ایجاد نمود: تأمین مسکن به روش مستقیم که با احداث واحد‌های مسکونی در کمربند و کناره شهر‌ها به صورت شهر و شهرک جدید اقدام نمود تا متناسب با فشار و تقاضای بازار مسکن وجود داشته باشد و تأمین مسکن به روش چرخه‌ای که با ایجاد مسکن برای عده‌ای دیگر و خروج آن‌ها از بازار یک ظرفیتی در بازار ایجاد شود. یعنی زمین‌هایی درون یا کمربند حاشیه‌ای شهر قراردارد که شرایط و موقعیت به خصوصی دارند، اما ظرفیت بهره برداری برای گروه خاصی از افراد را به صورت موقت می‌دهد.
ساخت مسکن توسط نهاد‌ها و سازمان‌ها با توجه به زمین‌های دارای موقعیت خاص که در اختیار دارند نسبت به تأمین مسکن برای افراد شاغل در این نهاد‌ها که قشرخاصی از جامعه بوده و نیاز به مسکن دارای موقعیت مناسب می‌باشند اقدام نماید که این امکان را فراهم می‌شود تا علاوه برکاهش فشار تقاضای مسکن نسبت به بازار درخصوص بازسازی بافت فرسوده آن هم با داشتن طرح جامع و تفصیلی شهری اقدام نمود از این طریق یک ظرفیت جدید مسکن در بازار ایجاد می‌شود همچنین سیاست گذاراز یک بازه زمانی ارزشمندی برای برنامه ریزی بهینه و تخصیص منابع مناسب برای ارائه مسکن ملکی استفاده نماید.
این نوع زمین‌ها دارای ویژگی هستند که در موقعیت‌هایی قرار دارند که هم امکان واگذاری کامل آن‌ها وجود ندارد و هم درصورت تمایل به واگذاری ارزش (قیمت) زیادی دارند، اما امکان ساخت مسکن برای برخی افراد به صورت موقت در آن وجود دارد.
مالکیت زمین‌ها متعلق به نهاد‌ها و به طور کلی متعلق به ساختار‌ها و سازمان‌های خاصی بوده که امکان استفاده موقت از این موقعیت برای افراد وابسته و متعلق به این سازمان‌ها وجود دارد که از جمله آن می‌توان به زمین‌های متعلق به نهاد‌های نظامی و شبه دولتی و عمومی غیردولتی و دانشگاهی و… اشاره نمود که شاید امکان تخصیص زمین به صورت کامل و دراختیار وجود نداشته باشد، اما این امکان را فراهم می‌کند که یک مسکن ولو موقت را برای قشرخاصی ایجاد نماید.
*مهـــر
