به گزارش شهدای ایران، ولادت حضرت علی اکبر (ع) 11 شعبان سال 33 هجری قمری در مدینه ذکر شده است.

علی اکبر شبیه ترین کس به رسول خدا (ص) بود، به طوری که پدر بزرگوارش فرموده است: "هرگاه مشتاق دیدار پیامبر مى شدیم به چهره او مى نگریستیم"، به همین جهت روز عاشورا وقتى اذن میدان طلبید و عازم جبهه پیکار شد امام حسین (ع) چهره به آسمان گرفت و گفت:" اللهم اشهد على هؤلاء القوم فقد برز الیهم غلام اشبه الناس برسولک محمد خلقا و خلقا و منطقا و کنا اذا اشتقنا الى رؤیة نبیک نظرنا الیه...".

حضرت علی اکبر در کربلا حدود 25 سال داشت. برخی راویان سن وی را 18 سال و 20 سال هم گفته اند . او اولین شهید عاشورا از بنى هاشم بود. شجاعت و دلاورى حضرت على اکبر و رزم آورى و بصیرت دینى و سیاسى او، در سفر کربلا بویژه در روز عاشورا تجلى کرد.

روز عاشورا پس از شهادت یاران امام، اولین کسى که اجازه میدان طلبید تا جان را فداى دین کند، او بود. اگر چه به میدان رفتن او بر اهل بیت و بر امام بسیار سخت بود، ولى از ایثار و روحیه جانبازى او جز این انتظار نبود. وقتى به میدان می ‏رفت، امام حسین در سخنانى سوزناک به آستان الهى، آن قوم ناجوانمرد را که دعوت کردند ولى تیغ به رویشان کشیدند، نفرین کرد.

حضرت على اکبر نزدیکترین شهیدى است که با امام حسین دفن شده است. مدفن او پایین پاى اباعبد الله الحسین(ع) قرار دارد و به این خاطر ضریح امام شش گوشه است.

حجت‌الاسلام مرتضی وافی سخنران و کارشناس مذهبی درباره عظمت وجودی شخصیت حضرت علی اکبر (ع) گفت: در عظمت وجودی این امام زاده همین بس است که وقتی زیارت نامه ایشان را می خوانیم، گفته شده «یا ابن الحسن (ع) ویا ابن الحسین (ع)». یعنی‌ ای پسر امام حسن (ع) و حسین (ع)؛ در این متن چرایی پسر امام حسین (ع) بودن معلوم است، ولی چرا به حضرت علی اکبر پسر امام حسن (ع) گفته می‌شود؟ در جواب این مطلب بزرگان و علمای دین  به موضوع زیبایی اشاره می‌کنند. آنها استدلال می‌آورند که عرب عمو را به دلیل ارتباط نزدیکی که از جهات خونی و رفتاری با شخص دارد، در حکم پدر می‌داند. برخی نیز از باب تربیتی می‌گویند که خصلت‌ها و خلق حسنی که در حضرت علی اکبر(ع) دیده می‌شد، نشانه اثرات عمویشان  در وجود ایشان است.

وافی درباره ویژگی های اخلاقی علی اکبر (ع) گفت: به صورت خاص می توان به سخاوت، کرم و مهمان نوازی حضرت علی اکبر(ع) اشاره کرد که بسیار شبیه عموی بزرگوار خود بوده اند. بزرگان در کتب تاریخی نقل می‌کنند زمانی که حضرت علی اکبر (ع) در شهر مدینه زندگی می‌کرد، جزو سخی‌ترین و با کرامت‌ترین افراد و در میان عرب مشهور به مهمان نوازی بود. او  برای این که مسافران راه را گم نکنند، آتش‌هایی را بر سر کوچه می‌افروخت که آنها بتوانند مسیر درست خانه ایشان را پیدا کنند.

حجت الاسلام مرتضی وافی مطرح کرد: هنگامی که از حضرت ابا عبدالله (ع) در مورد جایگاه و شخصیت حضرت علی اکبر (ع) سوال شد، ایشان این آیه را قرائت کردند: «ان الله اصطفی آدم و نوحا و آل ابراهیم و آل عمران علی العالمین، ذریه بعض‌ها من بعض و الله سمیع علیم». خداوند پیامبران بزرگوار حضرت آدم و حضرت نوح را به عنوان پیامبری برگزیده است و آل ابراهیم و آل عمران را بر عالمین برگزیده و بعضی از این ذریه را بر برخی دیگر برتری داده و خداوند شنوا و داناست. (آیه ۳۳ سوره آل عمران)

تفاوت حضرت علی اکبر با امام زین العابدین (ع)

حجت الاسلام مرتضی وافی درباره تفاوت حضرت علی اکبر با امام زین العابدین (ع) اظهار کرد: تنها تفاوتی که حضرت علی اکبر(ع) با امام زین العابدین (ع) داشتند، این بود که در تقدیرشان امامت نبود. علی اکبر (ع) ولو بزرگتر ولی در مقام امامت قرار نگرفتند. ایشان از دو امام یعنی امام حسن (ع) و امام حسین (ع) کرامت و بزرگی را به ارث برده بود، ولی جایگاه امامت را نداشت. البته این مطلب بدین معنا نیست که مقام حضرت علی اکبر (ع) پایین است و دارای عصمت نیست. در صورتی که تمام بزرگان و اهل بیت (ع) قائل به عصمت ایشان در جایگاه بعد از چهارده معصوم هستند؛ ولی امامت امری الهی است که خداوند بر شانه امام سجاد (ع) قرار داد.

علی اکبر (ع) دارای همسر و خانواده بودند

وی ادامه داد: در کتاب کامل الزیارات وقتی سلام به حضرت علی اکبر(ع) داده می‌شود، سلام به خانواده و آبا و اجداد ایشان هم داده می‌شود. این مطلب بیان کننده آن است که حضرت علی اکبر دارای زن و فرزند بودند. البته باید به این مطلب هم اشاره کرد که ادامه نسل امام حسین (ع) از حضرت زین العابدین (ع) بوده است و سند قطعی از ادامه نسل از فرزند بزرگ امام حسین (ع) در دست نیست.

این سخنران مذهبی درباره جهاد علی اکبر در کربلا بیان کرد: حضرت علی اکبر (ع)  در حادثه کربلا به محضر پدر می‌رسند و اجازه جنگ می‌گیرند؛ اباعبدالله بدون درنگ اذن جهاد به ایشان می‌دهند. این موضوع دو معنا دارد: اول اینکه امام حسین (ع) از همه چیز گذشته بود و در عشق بازی با حضرت حق ذره‌ای درنگ نمی‌کرد؛ حتی جان عزیزترین فرد نزد خودش را هم در راه خدا فدا کرد. این داستان زیبا یک طرف دیگر هم دارد که حضرت علی اکبر (ع) چقدر از دنیا بریده و آماده وصل به خدا بود؛ این موضوع آمادگی و ظرفیت حضرت علی اکبر (ع) برای شهادت را نشان می‌دهد؛ اینکه چقدر حضرت علی اکبر روحش خدایی بود و رنگ تعلق نداشت.

وی در خصوص سن این حضرت در زمان شهادت گفت: درباره سن حضرت علی اکبر (ع) در زمان شهادت دو نقل معتبر وارد شده است؛ اولین نقل سن شهادت حضرت علی اکبر (ع) را ۲۵ سال بیان می‌کند و در تایید این مطلب به سخن حضرت زین العابدین (ع) در مجلس ابن زیاد لعنت الله علیه استناد می‌شود. حضرت سجاد (ع) در این مجلس به برادر بزرگتر از خودشان اشاره می‌کنند که در کربلا به شهادت رسیده است. دیگر سند نیز اشاره به روایت برخی تاریخ نویسان دارد که زمان تولد ایشان را دو سال قبل از کشته شدن خلیفه سوم می‌دانند؛ یعنی سال ۳۳ هجری قمری که با این وصف سن مبارک حضرت علی اکبر (ع) در زمان شهادت (سال ۶۱ هجری قمری) حدود ۲۷ سال می‌شود.

حجت الاسلام وافی در تبیین شخصیت حضرت علی اکبر(ع) گفت: شخصیت حضرت علی اکبر (ع) به گونه‌ای بود که حضرت ابا عبدالله بعد از شهادت ایشان شروع به گریه کردند؛ وقتی امام برای کسی اینگونه می‌سوزد و می‌گرید، نشان دهنده شخصیت والای اوست. در عظمت وجودی علی اکبر (ع) همین کافی است که وقتی به میدان رفتند، اباعبدالله با خداوند نجوا کرد و این مناجات بسیار زیبا را خواند که «خداوندا شبیه‌ترین مردم در خلقت و رفتار و و منطق و بیان به رسول خدا (ص) به میدان رفت». این سه ویژگی بزرگ حضرت علی اکبر (ع) است. در جای دیگر هم اباعبدالله فرمود: هر وقت ما مشتاق پیغمبر (ص) می‌شدیم، علی اکبر (ع) را نگاه می‌کردیم.