به گزارش شهدای ایران، هنگامی که در خصوص مسأله فرار مغزها سخن گفته می‌شود، بسیاری از مردم و مسوولان نمی‌دانند راه برخورد با این پدیده نامبارک چیست و چگونه باید در برابر حجم عظیم از دست رفتن نخبگان و جوانان کشور که به امید آینده‌ای روشنتر پا به آن سوی مرزها نهاده و به اهداف تیره و تار خود در خارج بال و پر می‌دهند، ایستادگی کرد.

این روزها که شاهد تبلیغات پرحجم تحصیل در ترکیه در خیابان‌های ارومیه هستیم، مسوولان فرهنگی آذربایجان غربی فعالیت موسسات اخذ پذیرش دانشجویان از مراکز علمی و دانشگاهی دیگر کشورها به ویژه کشورهای هم‌مرز با آذربایجان غربی را قانونی دانسته و در سایه غفلت همین مسوولان، ارومیه به جولانگاه تبلیغات پرزرق و برق خروج ظرفیت‌های عظیم جوانان به عنوان نیروی انسانی و متفکران آینده این مملکت، به خارج از کشور توسط موسسات اعزام دانشجویان به ترکیه تبدیل شده است.

این در حالی است که در ترکیه بیش از ۲۰۰ دانشگاه وجود دارد که بیشتر آنها توسط دولت اداره می شوند، یعنی در واقع دانشگاه های دولتی محسوب می شوند. اکثر این دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی نسبتا جوان و تازه تاسیس هستند به طوری که تا سال ۱۹۷۰، تنها هشت مؤسسه و دانشگاه آموزش عالی دولتی در ترکیه وجود داشته است.

اولین دانشگاه خصوصی (دانشگاه بلکینت) در سال ۱۹۸۴ تأسیس شد که می توان گفت جزء بهترین رنکینگ دانشگاه های ترکیه است. از میان جوان‌ترین دانشگاه‌های ترکیه هم، دانشگاه بین‌المللی آنتالیا (AIU) است که از اولین گروه از دانشجویان خود در سال ۲۰۱۲ استقبال کرد. هدف اصلی این دانشگاه پذیرش دانشجویان خارجی در ترکیه است.

اما در ایران در سال ۲۰۲۱، دانشگاه‌های تهران، علوم پزشکی تهران، صنعتی امیرکبیر، تربیت مدرس، صنعتی شریف، علم و صنعت ایران، اصفهان، فردوسی مشهد، شیراز، علوم پزشکی شهید بهشتی، تبریز، شهید بهشتی، علوم پزشکی تبریز، آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، علوم پزشکی مشهد، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی تهران، علوم پزشکی شیراز، گیلان، کاشان، اصفهان، علوم پزشکی ایران، سمنان، علوم پزشکی اصفهان، شهید باهنر کرمان، ارومیه، رازی، پیام نور، بوعلی سینا، صنعتی نوشیروانی بابل، شاهرود، صنعتی مالک اشتر، شهید چمران اهواز، صنعتی سهند، زنجان، مازندران و دانشگاه یزد در رتبه بندی لایدن حضور دارند و در رتبه بندی ۲۰۲۱ لایدن، اغلب دانشگاه‌های کشور دارای با ارتقای جایگاه نسبت به سال ۲۰۲۰ روبرو بودند.

همچنین در معیار مرجعیت علمی، دانشگاه تهران که دانشگاه رتبه اول کشور است، از رتبه ۱۴۰ در سال ۲۰۲۰ به رتبه ۱۳۴ در سال ۲۰۲۱ رسیده است. سایر دانشگاه‌ها از جمله علوم پزشکی تهران، تربیت مدرس، علم و صنعت، فردوسی مشهد، شیراز، علوم پزشکی شهید بهشتی، تبریز، دانشگاه شهید بهشتی، علوم پزشکی تبریز، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی شیراز، گیلان، کاشان، اصفهان، علوم پزشکی ایران، سمنان و … ارتقا جایگاه نسبت به سال ۲۰۲۰ داشته اند.

با وجود تبلیغات رنگارنگ رویای تحصیل در ترکیه که در روزهای گذشته در اکثر نقاط ارومیه مشاهده می‌شود، دانشگاه کوچ، دانشگاه سابانجی و دانشگاه بلکینت تنها تعدادی از موسسات متعددی در ترکیه هستند که در فهرست لیست های برتر رتبه بندی های جهانی قرار دارند و این میزان در برابر مرجعیت علمی دانشگاه های ایران به ویژه دانشگاه ارومیه که در رتبه بندی لایدن از جمله دانشگاه های برتر دنیا محسوب می‌شود، خیلی ناچیز به شمار می رود.

نخبگان و مسوولان متوجه عوارض سوء فرار مغزها باشند

حجت الاسلام‌ بهنام دلریش در گفت و گو با خبرنگار اروم نیوز اظهار کرد: باید هم بر نحوه فعالیت تبلیغی موسسات مختلف نظارت شود و هم اینکه در رابطه با هجمه تبلیغاتی شکل گرفته از جمله فعالیت آزادانه و پر زرق و برق موسسات اعزام دانشجو به خارج از کشور توجهات لازم اعمال گردد.
وی بیان کرد: این هجمه تبلیغاتی اغواگرانه اصلا لازم نیست. جوانان و نخبگان و افراد با سواد ما مهاجرت می‌کنند که این معضل توسعه پیدا می کند که باید مسئولین علمی و دانشگاهی متوجه باشند.

دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر آذربایجان‌غربی ادامه داد: ما سرمایه های نظام را از دست می دهیم و مسئولین علمی و دانشگاهی آن تلاشی که باید، در راستای جلوگیری از این امر صورت بگیرد، را ندارند.

حجت الاسلام دلریش تاکید کرد: اگر بخواهیم به دانشجو فقط از بعد علمی نگاه کنیم که دانشگاه تمام شد تکلیف ما هم باشما تمام شد،این تفکر درستی نیست.

وی خاطرنشان کرد: باید مسئولین مرتبط علمی و دانشگاهی و امر اشتغال جوانان،به خصوص دستگاه ورزش و جوانان در این مسئله ورود کنند، این مراکز متولیان این چالش هستند و بایستی متوجه این بخش مسئله باشند که ما دانشجو را تا مراحلی جلو می آوریم ولی از جایی به بعد به دست بیگانگان می سپاریم و این فرد هم طبیعتا به دنبال بهترین سرنوشت برای خودش هست و این سرنوشت را در خارج از کشور می بیند.

دبیر ستاد امربه معروف و نهی از منکر آذربایجان غربی در مورد سرنوشت مبهم برخی دانشجویان و غفلت مسئولین تصمیم گیر، گفت: مسئولین باعث می شوند که این اتفاق نامبارک بیفتد و از طرفی نوع اعزام و نحوه تحصیلی که در مراکز خارج از کشور انجام می گیرد، علامت سوال های مهمی دارد، آیا مسئولین ما اطلاع دقیق دارند که سرنوشت جوانان ما چه می شود؟ کما اینکه شاهد تخلفاتی بوده‌ایم.

حجت الاسلام دلریش با تاکید بر اینکه کدام دستگاه متولی این مسئله است اذعان کرد: آیا نهادهای علمی و فرهنگی ما، مسئول این معضل هستند؟ ما در ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان این مسئله را محکوم می کنیم و از مسئولین امر مطالبه زمینه تحصیل و اشتغال جوانان استانمان را داریم، متاسفانه اینها سرمایه هایی هستند که ما از دست می دهیم و حتی نسبت به این اتفاق بی تفاوت هستیم.

وی افزود: نتیجه بی‌تفاوتی در هر موضوعی تاثیر عکس دارد، بی تفاوتی در مورد معیشت جامعه، اشتغال و ازدواج جوانان نتیجه عکس خواهد داشت. بی تفاوتی جامعه نسبت به مسائلی که دارد، آفت است و ما در ستاد امر معروف پیگیر این مسئله هستیم که جامعه باید پیگیر مسائلی که در حال وقوع هستند، باشد.

دانشگاه های ایران در تراز بین‌المللی قرار دارند/مسوولان متولی پاسخگو باشند

حجت الاسلام‌والمسلمین منصور امامی در گفت و گو با خبرنگار اروم نیوز، گفت: بحث فعالیت موسسات اعزام دانشجو به خارج از کشور و ادعای برخی موسسات آموزشی که یاری گر برای کنکور جوانان هستند، اگر یک کاسه شوند، شاید این فکر ایجاد شود که مگر آموزش ما چه ایرادی دارد؟

وی افزود: به نظر بنده این مسئله فرصت خوبی هست که خودمان را از درون نقد کنیم، آیا خلا و ضعفی در آموزش ما وجود دارد که این موسسات اعزام دانشجو این همه در حال جولان هستند؟یا منافعی دارند و از قبل همان منافع است که به هرشکلی ورود پیدا می کنند و ظاهرا کسی هم جلودارشان نیست.

مدیر کل تبلیغات اسلامی آذربایجان‌غربی با اشاره به گسترش بیماری مدرک گرایی در کشور اذعان کرد: این طرز ورود به مباحث آموزشی، برمی گردد به بیماری مدرک گرایی،که در چندسال اخیر متاسفانه در کشور ما گسترش پیدا کرده است.
حجت الاسلام امامی اضافه کرد: چون طبیعتا کشور ترکیه را همه کم یا زیاد می شناسند، نه قطب علمی هست و نه در مسائل علمی حرف خاصی برای زدن دارد، اگر کشور دیگری بود به لحاظ علمی شاید قابل تامل بود.

وی عنوان کرد: به نظر می رسد همین پدیده مدرک گرایی از یک طرف و ضعف و نقصی که در نظام آموزشی وجود دارد، باعث می شود که این موسسات چنین تبلیغاتی را داشته باشند.

مدیرکل تبلیغات اسلامی آذربایجان غربی ادامه داد: مسئله دوم این است که آموزش بخشی از زندگی همه ماست و اگر بدون قاعده و ضابطه باشد به زندگی ما صدمه وارد خواهد کرد و کشور ترکیه در سال های اخیر متاسفانه خیلی خوب توانسته روی سبک زندگی شمال‌غرب ایران با سریال ها و شبکه های ماهواره ای تاثیر بگذارد.

حجت الاسلام امامی در ادامه افزود: از این طرف نیز سعی دارد با تبلیغاتی هم چون معرفی نظام آموزشی مدرن، محلی برای سرمایه گذاری و زندگی، خود را به عنوان الگویی برای کشورهای منطقه تبدیل کند.

وی اظهار داشت: طرح بسیار مهمی که در کشور ترکیه در حال پیگیری است به نام کریدور ترک و لازمه این اتفاق این است که ترکیه خود را به عنوان محور مطرح کند که یکی از مهم ترین زمینه ها برای رسیدن به آن هدف همین بحث آموزش است که در حال سرمایه گذاری هستند.

مدیر کل تبلیغات اسلامی آذربایجان‌غربی گفت: اولین اقدام باید از طریق دانشگاه‌ها و مراکز علمی صورت بگیرد، به تبع وقتی موسسه‌ای در حال تبلیغ خدمات خودش است احتمال اولیه ما این است که این کار قانونی است،یعنی آن موسسه جایی ثبت شده و طبق قانون عمل می کند.

حجت الاسلام امامی افزود: باتوجه به عواقب این کار و صدماتی که می تواند داشته باشد، باید دانشگاه‌های ما حرکت اول را انجام دهند و توانایی های خودشان را نشان دهند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: ما در کشور به لحاظ آموزشی هیچ کمبودی نداریم و عزیزانی که متولی این مسئله هستند باید نسبت به فرار یا مهاجرت مغزها حتما حساسیت نشان دهند، باقی دستگاه‌ها نیز دیدگاه در چارچوب قانون را نسبت به این مسئله دارند که در ظاهر نیز همه چیز قانونی است.

تبلیغات اعزام به خارج باید هدفمند و کنترل شده باشد

توماج وحید افشار سخنگوی شورای شهر ارومیه در گفت و گو با خبرنگار اروم نیوز، اظهار کرد: نفراتی که برای این کار اقدام می‌کنند با هزینه خود در خارج تحصیل می‌کنند و دوباره به مملکت باز می‌گردند و در صورت استفاده از تجربیات متفاوت تحصیلی آنها در کل به نفع کشور می‌تواند باشد.

وی بیان کرد: سیاست گذاری های شورای شهر به عنوان‌ یکی از ارکان‌ مدیریت شهری در راستای حمایت و بستر سازی برای نخبگان، مخترعان، مبتکران و صاحبان اندیشه در حوزه های مختلف علمی است.

سخنگوی شورای شهر ارومیه گفت: این نهاد اخیرا در خصوص کارخانه نوآوری برای فعالیت‌های استارتاپی شرکت‌های دانش بنیان با معاون علمی و فنی ریاست جمهوری و استانداری آذربایجان غربی همکاری هایی داشته است.

هرچند برخی مسئولان نسبت به این اقدام خوش‌بین هستند اما امید است متولیان فرهنگی استان با توجه بیشتری به سطح علمی داخل کشور و اعتمادسازی بین جوانان، باعث علاقه‌مندی آنها به کشور خودمان شده و با بزرگ جلوه دادن کشورهای همسایه به مسئله فرار نخبگان و مغزها از کشور دامن نزنند که هرچه در انتظار آینده کشورمان باشد توسط جوانان همین مرز و بوم رقم خواهد خورد.