یک کارشناس حقوق با اشاره به جنجال آفرینی اخیر برخی افراد و رسانه‌ها در مورد مدرک تحصیلی شهردار تهران اظهار کرد: این ادعاها فاقد مبنای حقوقی است و طبق قانون شهردار تهران مشکلی برای تطبیق مدرک تحصیلی ندارد.
به گزارش شهدای ایران، یک کارشناس حقوق در گفت‌وگویی با اشاره به جنجال آفرینی اخیر برخی
افراد و رسانه‌ها در مورد مدرک تحصیلی شهردار تهران اظهار کرد: این ادعاها
فاقد مبنای حقوقی است و طبق قانون شهردار تهران مشکلی برای تطبیق مدرک
تحصیلی ندارد.
وی تصریح کرد: در مورد شرایط انتخاب شهردار ما قانونی تحت عنوان «قانون تشکیلات، وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران» داریم. ماده ۷۱ این قانون وظایف شوراهای شهر را برشمرده است که اولین آن «انتخاب شهردار به مدت چهار سال» است. این بند تبصره‌هایی دارد که ضوابط تعیین شهردار را مشخص کرده است.
نه سال سابقه مدیریت ارشد و مدرک کارشناسی مرتبط؛ شرایط قانونی برای شهردار تهران
وی با اشاره به «آیین نامه اجرایی شرایط تصدی سمت شهردار» و گفت: شرایط احراز صلاحیت شهردار در این آیین نامه اجرایی بیان شده است. که عبارتند از:
«الف) تابعیت جمهوری اسلامی ایران
ب) حداقل ۳۰ سال سن
پ) انجام خدمات وظیفه عمومی
ت) اعلام اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی
ث) نداشتن محکومیت کیفری موثر
ج) عدم اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان
چ) حداقل مدرک کارشناسی مرتبط و سابقه اجرایی به شرح زیر:
۱. سه سال سابقه مدیریت پایه یا پنج سال سابقه کارشناسی در شهرداری برای شهرداری شهرهای تا ۱۰ هزار نفر جمعیت
۲. پنج سال سابقه مدیریت پایه برای شهرداری شهرهای با جمعیت ۱۰ هزار تا ۵۰ هزار نفر
۳. پنج سال سابقه مدیریت میانی برای شهرداری شهرهای با جمعیت ۵۰ هزار تا ۲۰۰ هزار نفر
۴. هفت سال سابقه مدیریت میانی برای شهرداری شهرهای با جمعیت ۲۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار نفر
۵. نه سال سابقه مدیریت میانی برای شهرداری شهرهای با جمعیت ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون نفر
۶. نه سال سابقه مدیریت ارشد برای شهرداری شهرهای با جمعیت بیش از ۱ میلیون نفر»
این حقوقدان افزود: تبصره ۱ این ماده نیز تصریح می کند که «مدارک و رشته های تحصیلی مرتبط توسط وزیر کشور متناسب با درجه شهرداری تعیین می شود.» و تبصره ۴ نیز منظور از مدیریت پایه، میانی و ارشد را مشخص کرده است.
وی با بیان اینکه تمام ابهامات در خصوص انتخاب آقای زاکانی برای شهرداری تهران حول ماده ۳ این آیین نامه است، گفت: به طور خلاصه برای انتخاب شهردار برای شهری مثل تهران ۲ شرط لازم است: یکی بحث سابقه است و دیگری مدرک تحصیلی مرتبط. سابقه لازم برای شهرداری تهران به عنوان شهری با جمعیت بالای یک میلیون نفر ۹ سال سابقه مدیریت ارشد است و مدرک تحصیلی شهردار نیز باید باید مدرک کارشناسی مرتبط باشد.
نمایندگی مجلس مدیریت ارشد است
این کارشناس حقوق افزود: مدیریت ارشد نیز در یکی از مصوبات شورای عالی اداری تعریف شده است. آن مصوبه تصریح می کند: «مدیران ارشد، مدیرانی هستند که سیاست گذاری، خط مشی گذاری، برنامه‌ریزی کلان، هدایت و نظارت عالیه بر عملکرد دستگاه را در واحدهای ستادی به عهده دارند.» در این تعریف هیچ مصداقی ذکر نشده است و یک تعریف کلی است؛ با این حال به نظر میرسد که نمایندگی مجلس نیز جز مدیریت ارشد حساب میشود؛ چون هم سیاست گذاری انجام می دهد، هم خط مشی گذاری و هم برنامه ریزی کلان. بنابراین به نظر می رسد که در این خصوص آقای زاکانی محل بحث نیست.
۳ مرتبه تغییر در «رشته‌های مرتبط»
وی با بیان اینکه طبق آیین نامه مذکور که به تصویب هیات وزیران زسیده است، تعیین رشته تحصیلی مرتبط به وزارت کشور واگذار شده است، گفت از آنجا که موضوع مدیریت شهری و شهرداری یک مدیریت کلان و گسترده بوده و حوزه های بسیار متنوعی را شامل می شود قانونگذار و حتی آیین نامه نویس و مقرره گذار نیز نتوانسته اند رشته های تحصیلی مرتبط را احصا نمایند و نهایتا تعیین رشته های تحصیلی مرتبط به وزیر کشور واگذار شده است. وزیر کشور نیز در چند نوبت بخش نامه صادر و رشته های را به عنوان رشته های مرتبط ذکر کرده اند و هر بار رشته های جدیدی بر آن افزوده اند. در آخرین بخش نامه وزیر نظر به اینکه مجددا وزیر نیز دریافته است با توجه به تنوع بالای رشته های مرتبط، نمیتواند همه آنها را احصا کند تشیخیص رشته های جدید و مرتبط و موارد مبهم دیگر به معاون عمران وزیر کشور تفویض کرده است: معاون مذکور نیز از سال ۱۳۹۷ که آخرین اصلاحیه بخش نامه وزیر ابلاغ شده است ۳ مرتبه در تاریخ های ۹۸/۳/۱۳، ۹۸/۹/۲۸ و ۱۴۰۰/۴/۲۱ رشته هایی توسط معاون عمران وزارت کشور به این مصادیق افزوده شده است.
این حقوقدان ادامه داد: در این تغییرات کلیه رشته های گرایش برق، مهندسی پروژه، آمار، کامپیوتر، مهندسی کشاورزی، حقوق، اقتصاد، جغرافیا و چند رشته دیگر به این رشته ها اضافه شدند. بنابراین ملاحظه میشود این رشته های ذکر شده حصری نبوده و معاون عمران وزیر کشور میتواند مصادیق دیگری را برای رشته های مرتبط ذکر نماید.
«رشته‌های مرتبط» حصری نیستند
وی تصریح کرد: بنابراین تطبیق مدرک تحصیلی به عهده معاون وزیر کشور گذاشته شده و به هیچ عنوان مدارک تحصیلی قید شده در این دستورالعمل حصری نیست و طبق روال گذشته با توجه به نیاز شهر قابل تکمیل است و طبق بخشنامه مصوب وزارت کشور، معاون وزیر بنا به تشخیص و با توجه نیازهای شهر میتواند رشته‌های جدیدی را به فهرست رشته‌ها اضافه کند. بنابراین به نظر میرسد از آنجا که یکی از حوزه های ماموریت شهرداری، حوزه بسیار مهم سلامت و بهداشت عمومی بوده و به ویژه در دوران کرونا این این موضوع اهمیت مضاعفی پیدا کرده است، معاون عمران وزیر کشور میتواند رشته های تحصیلی مرتبط با حوزه سلامت عمومی رانیز به عداد رشته های مرتبط اضافه نماید کما اینکه پیش از این چندین رشته از این قبیل به عداد رشته های مرتبط افزوده شده است.
دو پزشکِ شهردار
این کارشناس حقوق خاطرنشان کرد: در حال حاضر دو پزشک در کشور شهردار هستند که عبارتند از آقایان طلوعی دندانپزشک و شهردار کرمانشاه و آقای طلا پزشک و شهردار اسلامشهر.
این حقوقدان در پایان گفت: به لحاظ حقوقی می توان اینگونه استدلال کرد که رشته‌های بیان شده در بخشنامه وزیر کشور به علاوه رشته‌هایی که معاون عمران وزارت کشور تشخیص دهد رشته مرتبط هستند و به عبارت دیگر رشته های بیان شده در بخش نامه مذکور حصری نیستند.
وی تصریح کرد: در مورد شرایط انتخاب شهردار ما قانونی تحت عنوان «قانون تشکیلات، وظایف و انتخاب شوراهای اسلامی کشور و انتخاب شهرداران» داریم. ماده ۷۱ این قانون وظایف شوراهای شهر را برشمرده است که اولین آن «انتخاب شهردار به مدت چهار سال» است. این بند تبصره‌هایی دارد که ضوابط تعیین شهردار را مشخص کرده است.
نه سال سابقه مدیریت ارشد و مدرک کارشناسی مرتبط؛ شرایط قانونی برای شهردار تهران
وی با اشاره به «آیین نامه اجرایی شرایط تصدی سمت شهردار» و گفت: شرایط احراز صلاحیت شهردار در این آیین نامه اجرایی بیان شده است. که عبارتند از:
«الف) تابعیت جمهوری اسلامی ایران
ب) حداقل ۳۰ سال سن
پ) انجام خدمات وظیفه عمومی
ت) اعلام اعتقاد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و قانون اساسی
ث) نداشتن محکومیت کیفری موثر
ج) عدم اعتیاد به مواد مخدر و روانگردان
چ) حداقل مدرک کارشناسی مرتبط و سابقه اجرایی به شرح زیر:
۱. سه سال سابقه مدیریت پایه یا پنج سال سابقه کارشناسی در شهرداری برای شهرداری شهرهای تا ۱۰ هزار نفر جمعیت
۲. پنج سال سابقه مدیریت پایه برای شهرداری شهرهای با جمعیت ۱۰ هزار تا ۵۰ هزار نفر
۳. پنج سال سابقه مدیریت میانی برای شهرداری شهرهای با جمعیت ۵۰ هزار تا ۲۰۰ هزار نفر
۴. هفت سال سابقه مدیریت میانی برای شهرداری شهرهای با جمعیت ۲۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار نفر
۵. نه سال سابقه مدیریت میانی برای شهرداری شهرهای با جمعیت ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون نفر
۶. نه سال سابقه مدیریت ارشد برای شهرداری شهرهای با جمعیت بیش از ۱ میلیون نفر»
این حقوقدان افزود: تبصره ۱ این ماده نیز تصریح می کند که «مدارک و رشته های تحصیلی مرتبط توسط وزیر کشور متناسب با درجه شهرداری تعیین می شود.» و تبصره ۴ نیز منظور از مدیریت پایه، میانی و ارشد را مشخص کرده است.
وی با بیان اینکه تمام ابهامات در خصوص انتخاب آقای زاکانی برای شهرداری تهران حول ماده ۳ این آیین نامه است، گفت: به طور خلاصه برای انتخاب شهردار برای شهری مثل تهران ۲ شرط لازم است: یکی بحث سابقه است و دیگری مدرک تحصیلی مرتبط. سابقه لازم برای شهرداری تهران به عنوان شهری با جمعیت بالای یک میلیون نفر ۹ سال سابقه مدیریت ارشد است و مدرک تحصیلی شهردار نیز باید باید مدرک کارشناسی مرتبط باشد.
نمایندگی مجلس مدیریت ارشد است
این کارشناس حقوق افزود: مدیریت ارشد نیز در یکی از مصوبات شورای عالی اداری تعریف شده است. آن مصوبه تصریح می کند: «مدیران ارشد، مدیرانی هستند که سیاست گذاری، خط مشی گذاری، برنامه‌ریزی کلان، هدایت و نظارت عالیه بر عملکرد دستگاه را در واحدهای ستادی به عهده دارند.» در این تعریف هیچ مصداقی ذکر نشده است و یک تعریف کلی است؛ با این حال به نظر میرسد که نمایندگی مجلس نیز جز مدیریت ارشد حساب میشود؛ چون هم سیاست گذاری انجام می دهد، هم خط مشی گذاری و هم برنامه ریزی کلان. بنابراین به نظر می رسد که در این خصوص آقای زاکانی محل بحث نیست.
۳ مرتبه تغییر در «رشته‌های مرتبط»
وی با بیان اینکه طبق آیین نامه مذکور که به تصویب هیات وزیران زسیده است، تعیین رشته تحصیلی مرتبط به وزارت کشور واگذار شده است، گفت از آنجا که موضوع مدیریت شهری و شهرداری یک مدیریت کلان و گسترده بوده و حوزه های بسیار متنوعی را شامل می شود قانونگذار و حتی آیین نامه نویس و مقرره گذار نیز نتوانسته اند رشته های تحصیلی مرتبط را احصا نمایند و نهایتا تعیین رشته های تحصیلی مرتبط به وزیر کشور واگذار شده است. وزیر کشور نیز در چند نوبت بخش نامه صادر و رشته های را به عنوان رشته های مرتبط ذکر کرده اند و هر بار رشته های جدیدی بر آن افزوده اند. در آخرین بخش نامه وزیر نظر به اینکه مجددا وزیر نیز دریافته است با توجه به تنوع بالای رشته های مرتبط، نمیتواند همه آنها را احصا کند تشیخیص رشته های جدید و مرتبط و موارد مبهم دیگر به معاون عمران وزیر کشور تفویض کرده است: معاون مذکور نیز از سال ۱۳۹۷ که آخرین اصلاحیه بخش نامه وزیر ابلاغ شده است ۳ مرتبه در تاریخ های ۹۸/۳/۱۳، ۹۸/۹/۲۸ و ۱۴۰۰/۴/۲۱ رشته هایی توسط معاون عمران وزارت کشور به این مصادیق افزوده شده است.
این حقوقدان ادامه داد: در این تغییرات کلیه رشته های گرایش برق، مهندسی پروژه، آمار، کامپیوتر، مهندسی کشاورزی، حقوق، اقتصاد، جغرافیا و چند رشته دیگر به این رشته ها اضافه شدند. بنابراین ملاحظه میشود این رشته های ذکر شده حصری نبوده و معاون عمران وزیر کشور میتواند مصادیق دیگری را برای رشته های مرتبط ذکر نماید.
«رشته‌های مرتبط» حصری نیستند
وی تصریح کرد: بنابراین تطبیق مدرک تحصیلی به عهده معاون وزیر کشور گذاشته شده و به هیچ عنوان مدارک تحصیلی قید شده در این دستورالعمل حصری نیست و طبق روال گذشته با توجه به نیاز شهر قابل تکمیل است و طبق بخشنامه مصوب وزارت کشور، معاون وزیر بنا به تشخیص و با توجه نیازهای شهر میتواند رشته‌های جدیدی را به فهرست رشته‌ها اضافه کند. بنابراین به نظر میرسد از آنجا که یکی از حوزه های ماموریت شهرداری، حوزه بسیار مهم سلامت و بهداشت عمومی بوده و به ویژه در دوران کرونا این این موضوع اهمیت مضاعفی پیدا کرده است، معاون عمران وزیر کشور میتواند رشته های تحصیلی مرتبط با حوزه سلامت عمومی رانیز به عداد رشته های مرتبط اضافه نماید کما اینکه پیش از این چندین رشته از این قبیل به عداد رشته های مرتبط افزوده شده است.
دو پزشکِ شهردار
این کارشناس حقوق خاطرنشان کرد: در حال حاضر دو پزشک در کشور شهردار هستند که عبارتند از آقایان طلوعی دندانپزشک و شهردار کرمانشاه و آقای طلا پزشک و شهردار اسلامشهر.
این حقوقدان در پایان گفت: به لحاظ حقوقی می توان اینگونه استدلال کرد که رشته‌های بیان شده در بخشنامه وزیر کشور به علاوه رشته‌هایی که معاون عمران وزارت کشور تشخیص دهد رشته مرتبط هستند و به عبارت دیگر رشته های بیان شده در بخش نامه مذکور حصری نیستند.
