در واقع نه تنها انتخابات 28 خرداد 1400 نقطهضعفی برای جمهوری اسلامی و انقلاب نبود بلکه به دلایل زیر یک پیروزی بزرگ و باکیفیتترین انتخابات طی چهل سال اخیر بود.
به گزارش شهدای ایران، آیتالله رئیسی بعد از پیروزی خود را «خادم جمهور» نامید تا نشان بدهد که
ماجراهای تلخ دولت روحانی تکرار نمیشود، بهقولمعروف بوی بهبود ز اوضاع
جهان میآید!
اما ضدانقلاب و رسانههای داخلی و خارجیشان از این بهبود خوششان نیامده و تلاش میکنند امید مردم را ناامید کنند، آنها مدعیاند که کاهش مشارکت نشانه شکست جمهوری اسلامی است.
این رسانهها تا پیش از 28 خرداد و روز انتخابات ذوقزده عدد 10 درصد را بهعنوان مشارکت احتمالی مطرح میکردند، برای همین مشارکت 50 درصدی آنها را عصبانی کرده است.
در واقع نهتنها این انتخابات نقطهضعفی برای جمهوری اسلامی و انقلاب نبود بلکه به دلایل زیر یک پیروزی بزرگ و باکیفیتترین انتخابات طی چهل سال اخیر بود:
1- اوج تحریمها و بیکفایتی شدید دولت روحانی
دولت تدبیر و امید طی هشت سال اخیر نه تنها وضعیت اقتصادی مردم را تحتفشار قرارداد، بلکه عزتنفس آنها را با بیتدبیری تشکیل صف مرغ لگدمال کرد. در چنین شرایطی ناراحتی و اعتراض مردم دور از انتظار نبود اما بازهم مردم نجیبانانه پای صندوق آمدند.
2- همهگیری بیماری کرونا و ترس ناشی آن
در حالی که عملکرد بد دولت در مدیریت بیماری کرونا باعث سلب اعتماد عمومی نسبت به رعایت موارد بهداشتی شده بود اما مردم بازهم خطر را به جان خریدند و پای صندوق رأی حاضر شدند؛ البته نمیتوان کتمان کرد که بسیاری از مردم علیرغم تمایل و صرفاً به خاطر ترس از بیماری منحوس کرونا پای صندوق رأی نیامدند، به ویژه آن که در ساعتهای اولیه به علت اختلالات دولت اخباری مبنی بر ازدحام جمعیت و طولانی شدن صفها منتشر شده بود و همین مسئله باعث افزایش نگرانیها و رأی ندادن برخی شد.
3- اختلال دولت در روز رأیگیری
طبق اطلاعرسانی دولت قرار بود برای رعایت پروتکلهای بهداشتی کرونا، حوزههای انتخاباتی از ساعت 7 صبح آغاز به کار کنند اما با توجه راه نیفتادن دستگاههای الکترونیک اخذ رأی فرایند اخذ رأی بین یک تا دو ساعت با تأخیر شروع شد. بااینحال مشاهدات میدانی نشان داد که بازهم مردم صبر کردند تا تکلیف شهروندی و ملی خود را انجام بدهند. دولت در انتخابات سال 96 نیز تجربه چنین اخلالی را داشت، برای همین یک روز مانده به انتخابات 1400 با تذکر رهبر معظم انقلاب روبهرو شد اما گویا مثل سایر تذکرات به آن بیتوجهی کرد.
4- رأی بدون هیجان و احساسات کاذب
جنگ روانی و رقیب هراسی انتخابات سال 96 باعث شد بخش زیادی از مردم از روی هیجان رأی بدهند، در آن سال حرفهای ساختار شکنانه یکی از نامزدها و هوادارانش این فضای هیجانی و کاذب را تشدید کرد اما در انتخابات 1400 برخلاف انتخاباتهای قبلی، مردم بدون هیجان و احساسات کاذب رأی دادند.
5- کنار گذاشتن قومگرایی در رأی دادن
هرچند برخی نامزدهای اصلاحطلب و وابسته به دولت تدبیر و امید تلاش داشتند فضای قومیتی در انتخابات ایجاد کنند و باشعرخوانی به زبان ترکی و آذری یا شعارهای تحریککننده بر اختلافات قومیتی بدمند اما این ترفند در رأی مردم تأثیری نداشت، یعنی لرها و بختیاریها به رضایی و ترکها به همتی و مهر علیزاده توجه نکردند و اکثراً رأی خود را به نامزد پیروز دادند.
6- بیتوجهی مردم به هوچیگریهای مناظرات
برخلاف سه دوره پیش که برنده مناظره رأی میآورد، حواشی بیهوده و حرافی در مناظرات در رأی مردم تأثیری نداشت. درواقع بازنده مناظره، نامزدهای بیاخلاقی بودند که به رقیبشان تهمت زدند. در این انتخابات مردم دیدند که این نامزدها بهجای پاسخ به سؤالات مناظره که دغدغه مردم بود، به هوچی گری و تخریب سایر نامزدها اقدام کردند.
7- اثر معکوس توهین و تخریب رقبا
توهین و تخریب و تهمت رقبا اثر معکوس داشت، یعنی توهینهای مهر علیزاده و همتی به رئیسی و سایر نامزدها اثر منفی بر رأیشان گذاشت. این دو نامزد اصلاحطلب و دولتی در همان دقایق اولیه مناظره اول به آیتالله رئیسی توهینهایی کردند که کمیسیون تبلیغات انتخابات به آیتالله رئیسی برای پاسخگویی به این توهینها وقت اضافه دادند. هرچند ایشان از این فرصت بزرگوارانه گذشت کردند اما مردم یادشان ماند که چگونه مهر علیزاده و همتی سواد حوزوی و دانشگاهی آیتالله رئیسی را شش کلاس سواد عنوان کرد.
8- بیتوجهی مردم به تبلیغات سلبریتیها
سلبریتیها یا افراد مشهور در دنیای غرب فرصتی برای اظهارنظرهای سطحی سیاسی ندارند و مردم به آن بی توجه هستند اما طی سالهای اخیر یک جریان ثروت و قدرت در ایران تلاش کردند با سوءاستفاده از شهرت این افراد، به اهداف سیاسی خود برسند. سلبریتیهای ایرانی که عمدتاً فاقد آگاهیهای سیاسی و اجتماعی هستند و حتی در حوزههای تخصصی خود هم کارنامه ناموفقی دارند، همواره ابزاری برای فریب مردم بودند. سلبریتیهای که سال 96 مردم را دعوت به رأی روحانی میکردند، بدون مسئولیتپذیری نسبت به این تبلیغشان، در انتخابات اخیر صحبت از تحریم زدند یا بار دیگر خواهان تکرار دولت روحانی بودند اما این بار نتوانستند مردم را فریب بدهند.
9- رأی بر اساس کارنامه و عمل نامزدها
یکی از برکات انتخابات اخیر توجه مردم به کارنامه و عمل نامزدها بود، در ادوار گذشته انتخابات شعارهای توخالی و هیجانی و بعضاً ساختارشکنانه فضا را برای نقد و بررسی کارنامهها و عملها بست. هرچند برخی نامزدهای دولتی تلاش داشتند که کارنامه هشت سال اخیر خود را با وعدههای رنگارنگ پنهان کنند اما مردم بهدرستی و با آگاهی دست رد به این وعدههای پوچ زدند.
10- عدم اقبال مردم به نامزدهای ناشناخته
یکی از آسیبهای انتخابات در ایران، رأی سلبی مردم است. عملکرد نامطلوب هاشمی رفسنجانی، خاتمی و احمدینژاد در اواخر دوره مسئولیتشان باعث شده بود که مردم برای نشان دادن اعتراض خود به وضع موجود، فارغ از برنامه و عملکرد به چهرههای ناشناخته و گمنام رأی بدهند. خود خاتمی و احمدینژاد و روحانی قبل از انتخاب توسط مردم تقریباً گمنام بودند اما در دوره اخیر مردم به شخص گمنام و ناشناخته رأی ندادند.
11- رشد سواد رسانهای مردم و بیتوجهی به شایعات فضای مجازی
هرچند دولت و برخی گروههای سیاسی طی هشت سال اخیر با رها کردن فضای مجازی تلاش داشت که ماهی خود را از این آب گلآلود بگیرد اما رشد سواد رسانهای و آگاهی مردم باعث بیاثری تخریبهای بیامان در فضای مجازی است. رسانههای بیهویت در انتخابات اخیر نتوانستند مردم را از جنگ یا تحریم یا دروغهایی همانند دیوارکشی در پیادهرو بترسانند.
12- طرد غربگرایان توسط مردم
یکی از نکات قابلتوجه انتخابات اخیر طرد غربگرایان توسط مردم بود. جواب منفی مردم باعث شد در رویدادی بیسابقه رأی غربگرایان از آرای باطله هم کمتر شود. همتی و مهر علیزاده در مناظرات بارها در مواضع غیرعزتمندانه حل مشکلات کشور را مشروط به مذاکره و ارتباط با غرب کردند اما مردم کارنامه هشتساله غربگرایی را دیده بودند و میدانستند که این جریان حتی آب خوردن را هم به تحریم و ارتباط با غرب گره میزنند!
13- تودهنی مردم به تحریم گران انتخابات
کسانی که خود مسبب وضع موجود هستند و باید نسبت به عملکردشان پاسخگو باشند، در این دوره طلبکارانه حرف از تحریم انتخابات زدند اما مردم تودهنی محکمی به امثال میرحسین موسوی، سعید حجاریان، احمدینژاد و ضدانقلابها و سلطنتطلبان زدند که از داخل و خارج کشور انتخابات را تحریم کرده بودند.
البته در اقدامی بیسابقه ضدانقلاب خارج نشین نهتنها انتخابات را تحریم کرد بلکه هرکس که در آن شرکت میکرد را مورد آزار و اذیت قرار میداد، بااینحال ایرانیان خارج از کشور باتحمل این آزار و اذیت حق رأی خود را حفظ کرده و به تغییر وضع موجود رأی دادند.
14- نه بزرگ مردم به سازشکاران و حامیان برجام
مذاکره و سازش با غرب هویت اصلی دولت تدبیر و امید است که طی هشت سال اخیر به دنبال القای آن به مردم بودند. از نظر آنان مقاومت مردم در برابر تحریم و تأکید بر استقلال کشور امری مذموم بود که غربگرایان را از قدرت دور میکرد. این هویت در انتخابات اخیر باز هم نماینده جدی داشت که برجام را علیرغم همه ضررهایش یک افتخار میدانست و تلاش داشت بار دیگر از این طریق مردم را فریب و رأی آنها جلب کند اما با نه بزرگ مواجه شد. ازاینجهت انتخابات اخیر را باید دست رد مردم به سازش و برجام تعبیر کرد.
15- امیدواری مردم به تغییر وضع نامطلوب موجود
همانطور که اشاره شد، جریانهای ضدانقلاب داخل و خارج کشور تلاش داشتند با ناامید کردن مردم بهویژه طبقههای مستضعف و محروم، وضع نامطلوب موجود را حفظ کنند اما حضور حماسی مردم در انتخابات این پیام را به همه جهان مخابره کرد که هنوز مردم ایران به بهبود اوضاع امیدوار هستند.
اما ضدانقلاب و رسانههای داخلی و خارجیشان از این بهبود خوششان نیامده و تلاش میکنند امید مردم را ناامید کنند، آنها مدعیاند که کاهش مشارکت نشانه شکست جمهوری اسلامی است.
این رسانهها تا پیش از 28 خرداد و روز انتخابات ذوقزده عدد 10 درصد را بهعنوان مشارکت احتمالی مطرح میکردند، برای همین مشارکت 50 درصدی آنها را عصبانی کرده است.
در واقع نهتنها این انتخابات نقطهضعفی برای جمهوری اسلامی و انقلاب نبود بلکه به دلایل زیر یک پیروزی بزرگ و باکیفیتترین انتخابات طی چهل سال اخیر بود:
1- اوج تحریمها و بیکفایتی شدید دولت روحانی
دولت تدبیر و امید طی هشت سال اخیر نه تنها وضعیت اقتصادی مردم را تحتفشار قرارداد، بلکه عزتنفس آنها را با بیتدبیری تشکیل صف مرغ لگدمال کرد. در چنین شرایطی ناراحتی و اعتراض مردم دور از انتظار نبود اما بازهم مردم نجیبانانه پای صندوق آمدند.
2- همهگیری بیماری کرونا و ترس ناشی آن
در حالی که عملکرد بد دولت در مدیریت بیماری کرونا باعث سلب اعتماد عمومی نسبت به رعایت موارد بهداشتی شده بود اما مردم بازهم خطر را به جان خریدند و پای صندوق رأی حاضر شدند؛ البته نمیتوان کتمان کرد که بسیاری از مردم علیرغم تمایل و صرفاً به خاطر ترس از بیماری منحوس کرونا پای صندوق رأی نیامدند، به ویژه آن که در ساعتهای اولیه به علت اختلالات دولت اخباری مبنی بر ازدحام جمعیت و طولانی شدن صفها منتشر شده بود و همین مسئله باعث افزایش نگرانیها و رأی ندادن برخی شد.
3- اختلال دولت در روز رأیگیری
طبق اطلاعرسانی دولت قرار بود برای رعایت پروتکلهای بهداشتی کرونا، حوزههای انتخاباتی از ساعت 7 صبح آغاز به کار کنند اما با توجه راه نیفتادن دستگاههای الکترونیک اخذ رأی فرایند اخذ رأی بین یک تا دو ساعت با تأخیر شروع شد. بااینحال مشاهدات میدانی نشان داد که بازهم مردم صبر کردند تا تکلیف شهروندی و ملی خود را انجام بدهند. دولت در انتخابات سال 96 نیز تجربه چنین اخلالی را داشت، برای همین یک روز مانده به انتخابات 1400 با تذکر رهبر معظم انقلاب روبهرو شد اما گویا مثل سایر تذکرات به آن بیتوجهی کرد.
4- رأی بدون هیجان و احساسات کاذب
جنگ روانی و رقیب هراسی انتخابات سال 96 باعث شد بخش زیادی از مردم از روی هیجان رأی بدهند، در آن سال حرفهای ساختار شکنانه یکی از نامزدها و هوادارانش این فضای هیجانی و کاذب را تشدید کرد اما در انتخابات 1400 برخلاف انتخاباتهای قبلی، مردم بدون هیجان و احساسات کاذب رأی دادند.
5- کنار گذاشتن قومگرایی در رأی دادن
هرچند برخی نامزدهای اصلاحطلب و وابسته به دولت تدبیر و امید تلاش داشتند فضای قومیتی در انتخابات ایجاد کنند و باشعرخوانی به زبان ترکی و آذری یا شعارهای تحریککننده بر اختلافات قومیتی بدمند اما این ترفند در رأی مردم تأثیری نداشت، یعنی لرها و بختیاریها به رضایی و ترکها به همتی و مهر علیزاده توجه نکردند و اکثراً رأی خود را به نامزد پیروز دادند.
6- بیتوجهی مردم به هوچیگریهای مناظرات
برخلاف سه دوره پیش که برنده مناظره رأی میآورد، حواشی بیهوده و حرافی در مناظرات در رأی مردم تأثیری نداشت. درواقع بازنده مناظره، نامزدهای بیاخلاقی بودند که به رقیبشان تهمت زدند. در این انتخابات مردم دیدند که این نامزدها بهجای پاسخ به سؤالات مناظره که دغدغه مردم بود، به هوچی گری و تخریب سایر نامزدها اقدام کردند.
7- اثر معکوس توهین و تخریب رقبا
توهین و تخریب و تهمت رقبا اثر معکوس داشت، یعنی توهینهای مهر علیزاده و همتی به رئیسی و سایر نامزدها اثر منفی بر رأیشان گذاشت. این دو نامزد اصلاحطلب و دولتی در همان دقایق اولیه مناظره اول به آیتالله رئیسی توهینهایی کردند که کمیسیون تبلیغات انتخابات به آیتالله رئیسی برای پاسخگویی به این توهینها وقت اضافه دادند. هرچند ایشان از این فرصت بزرگوارانه گذشت کردند اما مردم یادشان ماند که چگونه مهر علیزاده و همتی سواد حوزوی و دانشگاهی آیتالله رئیسی را شش کلاس سواد عنوان کرد.
8- بیتوجهی مردم به تبلیغات سلبریتیها
سلبریتیها یا افراد مشهور در دنیای غرب فرصتی برای اظهارنظرهای سطحی سیاسی ندارند و مردم به آن بی توجه هستند اما طی سالهای اخیر یک جریان ثروت و قدرت در ایران تلاش کردند با سوءاستفاده از شهرت این افراد، به اهداف سیاسی خود برسند. سلبریتیهای ایرانی که عمدتاً فاقد آگاهیهای سیاسی و اجتماعی هستند و حتی در حوزههای تخصصی خود هم کارنامه ناموفقی دارند، همواره ابزاری برای فریب مردم بودند. سلبریتیهای که سال 96 مردم را دعوت به رأی روحانی میکردند، بدون مسئولیتپذیری نسبت به این تبلیغشان، در انتخابات اخیر صحبت از تحریم زدند یا بار دیگر خواهان تکرار دولت روحانی بودند اما این بار نتوانستند مردم را فریب بدهند.
9- رأی بر اساس کارنامه و عمل نامزدها
یکی از برکات انتخابات اخیر توجه مردم به کارنامه و عمل نامزدها بود، در ادوار گذشته انتخابات شعارهای توخالی و هیجانی و بعضاً ساختارشکنانه فضا را برای نقد و بررسی کارنامهها و عملها بست. هرچند برخی نامزدهای دولتی تلاش داشتند که کارنامه هشت سال اخیر خود را با وعدههای رنگارنگ پنهان کنند اما مردم بهدرستی و با آگاهی دست رد به این وعدههای پوچ زدند.
10- عدم اقبال مردم به نامزدهای ناشناخته
یکی از آسیبهای انتخابات در ایران، رأی سلبی مردم است. عملکرد نامطلوب هاشمی رفسنجانی، خاتمی و احمدینژاد در اواخر دوره مسئولیتشان باعث شده بود که مردم برای نشان دادن اعتراض خود به وضع موجود، فارغ از برنامه و عملکرد به چهرههای ناشناخته و گمنام رأی بدهند. خود خاتمی و احمدینژاد و روحانی قبل از انتخاب توسط مردم تقریباً گمنام بودند اما در دوره اخیر مردم به شخص گمنام و ناشناخته رأی ندادند.
11- رشد سواد رسانهای مردم و بیتوجهی به شایعات فضای مجازی
هرچند دولت و برخی گروههای سیاسی طی هشت سال اخیر با رها کردن فضای مجازی تلاش داشت که ماهی خود را از این آب گلآلود بگیرد اما رشد سواد رسانهای و آگاهی مردم باعث بیاثری تخریبهای بیامان در فضای مجازی است. رسانههای بیهویت در انتخابات اخیر نتوانستند مردم را از جنگ یا تحریم یا دروغهایی همانند دیوارکشی در پیادهرو بترسانند.
12- طرد غربگرایان توسط مردم
یکی از نکات قابلتوجه انتخابات اخیر طرد غربگرایان توسط مردم بود. جواب منفی مردم باعث شد در رویدادی بیسابقه رأی غربگرایان از آرای باطله هم کمتر شود. همتی و مهر علیزاده در مناظرات بارها در مواضع غیرعزتمندانه حل مشکلات کشور را مشروط به مذاکره و ارتباط با غرب کردند اما مردم کارنامه هشتساله غربگرایی را دیده بودند و میدانستند که این جریان حتی آب خوردن را هم به تحریم و ارتباط با غرب گره میزنند!
13- تودهنی مردم به تحریم گران انتخابات
کسانی که خود مسبب وضع موجود هستند و باید نسبت به عملکردشان پاسخگو باشند، در این دوره طلبکارانه حرف از تحریم انتخابات زدند اما مردم تودهنی محکمی به امثال میرحسین موسوی، سعید حجاریان، احمدینژاد و ضدانقلابها و سلطنتطلبان زدند که از داخل و خارج کشور انتخابات را تحریم کرده بودند.
البته در اقدامی بیسابقه ضدانقلاب خارج نشین نهتنها انتخابات را تحریم کرد بلکه هرکس که در آن شرکت میکرد را مورد آزار و اذیت قرار میداد، بااینحال ایرانیان خارج از کشور باتحمل این آزار و اذیت حق رأی خود را حفظ کرده و به تغییر وضع موجود رأی دادند.
14- نه بزرگ مردم به سازشکاران و حامیان برجام
مذاکره و سازش با غرب هویت اصلی دولت تدبیر و امید است که طی هشت سال اخیر به دنبال القای آن به مردم بودند. از نظر آنان مقاومت مردم در برابر تحریم و تأکید بر استقلال کشور امری مذموم بود که غربگرایان را از قدرت دور میکرد. این هویت در انتخابات اخیر باز هم نماینده جدی داشت که برجام را علیرغم همه ضررهایش یک افتخار میدانست و تلاش داشت بار دیگر از این طریق مردم را فریب و رأی آنها جلب کند اما با نه بزرگ مواجه شد. ازاینجهت انتخابات اخیر را باید دست رد مردم به سازش و برجام تعبیر کرد.
15- امیدواری مردم به تغییر وضع نامطلوب موجود
همانطور که اشاره شد، جریانهای ضدانقلاب داخل و خارج کشور تلاش داشتند با ناامید کردن مردم بهویژه طبقههای مستضعف و محروم، وضع نامطلوب موجود را حفظ کنند اما حضور حماسی مردم در انتخابات این پیام را به همه جهان مخابره کرد که هنوز مردم ایران به بهبود اوضاع امیدوار هستند.