۳ خرداد سال ۱۳۰۴ شمسی مردی به دنیا آمد که عاشق «خلیج فارس» بود. البته فقط عاشق نامش نبود، بلکه عاشق خودش بود و آن‌قدر درباره «خلیج فارس» تحقیق کرد و کتاب نوشت و آگاهی بخشید به دیگران و به جامعه که شد «پدر مطالعات خلیج فارس»!
به گزارش شهدای ایران، «احمد اقتداری» در زندگی ۹۴ ساله‌اش جغرافیدان و معلم و استاد دانشگاه و
وکیل دادگستری و رئیس اداره فرهنگ و نویسنده و مورخ بود، اما بهتر است
بگوییم «ایران‌شناس» بود. عاشق ایران بود و عاشق خلیج فارس و این‌طوری
«قلب» خلیج فارس شد؛ استاد «شفیعی کدکنی» درباره او گفته است: «خلیج فارس
قلب ایران است و دکتر احمد اقتداری قلب خلیج فارس».
درباره ایران و خلیج فارس کتاب و مقاله تا توانست نوشت و چاپ کرد؛ ۴۰ کتاب و بیش از ۲۰۰ مقاله علمی منتشرشده دارد و کلی کتاب و مقاله و سخنرانی و نامه و یادداشت چاپ نشده.
کتاب‌هایش هم از این کتاب‌های معمولی نبودند؛ کتاب مرجع بودند. میزان دانشش درباره خلیج فارس که روشن است و به‌قول استاد «احسان اشراقی» تاریخ‌پژوه و عضو فرهنگستان علوم ایران «امروز هر پژوهشگری بخواهد از دریای فارس و عمان و از جزایر و کرانه‌های آن سخن به میان آورد از کتاب‌ها و مقالات دکتر اقتداری بی‌نیاز نیست. نام او با خلیج فارس پیوندی ناگسستنی پیدا کرده است». اظهار نظر دیگری هم هست که می‌گوید: «در ۶۰ سال اخیر نمی‌توان خلیج فارس را خواند و از آثار احمد اقتداری گذشت. زبان‌شناس‌ها، باستان‌شناس‌ها و مورخین مهم‌ترین ارجاعات را به آثار اقتداری می‌دهند». عاشق هم که می‌شوی این‌طوری خوب است؛ نامت پیوند بخورد با نام معشوق.
«گور نِگار» ایرانی!
احمد خان چطوری درباره ایران کتاب می‌نوشت؟ از خدا عمر و ذوق گرفته بود و به‌قول خودش: «می‌توان گفت همه شهرها و دیه‌های [ده‌های] کشور را دیدم. همه آثار قدیمی و منابع طبیعی و زیبایی‌های هنری و معماری و تاریخی کشور را با دقت بازدید نمودم. بیشتر مردمان و بیشتر لهجه‌های محلی را دیدم و شنیدم و در کار زبان‌شناسی ایرانی بیش از پیش شور و شوق پیدا کردم». آن‌قدر آثار باستانی ایران را بررسی کرده بود که «جلال آل‌احمد» او را «گور نِگار» لقب داد؛ اشاره‌ای به این‌که بسیاری از آثار و ابنیه باستانی و اسناد تاریخی و میراث فرهنگی ایران را او شناسانده است به ایرانی‌ها. از دهه ۴۰ شمسی هم درباره خلیج فارس و پیشینه تاریخی و اقوام و لهجه‌ها و جزیره‌ها و ساکنان این خلیج همیشه فارس و همیشه ایرانی کتاب و مقاله می‌نوشت و وقتی دیگرانی از سر شیطنت یا ناآگاهی برای خلیج فارس اسامی مجعول به کار می‌بردند زود تذکر می‌داد و پیگیری می‌کرد و به معذرت وامی‌داشت و تأکید داشت: «خلیج فارس، خلیج فارس است و بس»! عاشق هم که می‌شوی، این‌طوری خوب است؛ غیرت داشته باشی روی معشوق.
هدفش چه بود؟
آخرسر بشنویم سخنی از احمد خان پس‌از آن‌همه تلاش برای شناسایی هویت تاریخی و فرهنگی خلیج فارس و ببینیم به چه هدف و امیدی عمر در این راه گذاشته است: «امید من آن است که جوانان و پژوهندگان بخوانند و دریابند که چگونه خلیج فارس از نظرات مختلف شایان دلبستگی و توجه است، باشد که به همه بندرها و جزیره‌ها و آب و خاکش دل بندند و در حفظ و آبادانی آن بکوشند». عاشق هم می‌شوی این‌طوری خوب است؛ مثل «احمد اقتداری» آبادانی و بالندگی و آگاهی بطلبی برای وطن.
درباره ایران و خلیج فارس کتاب و مقاله تا توانست نوشت و چاپ کرد؛ ۴۰ کتاب و بیش از ۲۰۰ مقاله علمی منتشرشده دارد و کلی کتاب و مقاله و سخنرانی و نامه و یادداشت چاپ نشده.
کتاب‌هایش هم از این کتاب‌های معمولی نبودند؛ کتاب مرجع بودند. میزان دانشش درباره خلیج فارس که روشن است و به‌قول استاد «احسان اشراقی» تاریخ‌پژوه و عضو فرهنگستان علوم ایران «امروز هر پژوهشگری بخواهد از دریای فارس و عمان و از جزایر و کرانه‌های آن سخن به میان آورد از کتاب‌ها و مقالات دکتر اقتداری بی‌نیاز نیست. نام او با خلیج فارس پیوندی ناگسستنی پیدا کرده است». اظهار نظر دیگری هم هست که می‌گوید: «در ۶۰ سال اخیر نمی‌توان خلیج فارس را خواند و از آثار احمد اقتداری گذشت. زبان‌شناس‌ها، باستان‌شناس‌ها و مورخین مهم‌ترین ارجاعات را به آثار اقتداری می‌دهند». عاشق هم که می‌شوی این‌طوری خوب است؛ نامت پیوند بخورد با نام معشوق.
اسناد تاریخی که «احمد اقتداری»
جمع‌آوری کرده در نیم‌قرن اخیر در مجامع بین‌المللی و حتی محافل مدعی اسامی
مجعول به اثبات نام «خلیج فارس» منجر شده است
«گور نِگار» ایرانی!
احمد خان چطوری درباره ایران کتاب می‌نوشت؟ از خدا عمر و ذوق گرفته بود و به‌قول خودش: «می‌توان گفت همه شهرها و دیه‌های [ده‌های] کشور را دیدم. همه آثار قدیمی و منابع طبیعی و زیبایی‌های هنری و معماری و تاریخی کشور را با دقت بازدید نمودم. بیشتر مردمان و بیشتر لهجه‌های محلی را دیدم و شنیدم و در کار زبان‌شناسی ایرانی بیش از پیش شور و شوق پیدا کردم». آن‌قدر آثار باستانی ایران را بررسی کرده بود که «جلال آل‌احمد» او را «گور نِگار» لقب داد؛ اشاره‌ای به این‌که بسیاری از آثار و ابنیه باستانی و اسناد تاریخی و میراث فرهنگی ایران را او شناسانده است به ایرانی‌ها. از دهه ۴۰ شمسی هم درباره خلیج فارس و پیشینه تاریخی و اقوام و لهجه‌ها و جزیره‌ها و ساکنان این خلیج همیشه فارس و همیشه ایرانی کتاب و مقاله می‌نوشت و وقتی دیگرانی از سر شیطنت یا ناآگاهی برای خلیج فارس اسامی مجعول به کار می‌بردند زود تذکر می‌داد و پیگیری می‌کرد و به معذرت وامی‌داشت و تأکید داشت: «خلیج فارس، خلیج فارس است و بس»! عاشق هم که می‌شوی، این‌طوری خوب است؛ غیرت داشته باشی روی معشوق.
در کتاب «خلیج فارس از دیرباز
تاکنون» که اولین‌بار در سال ۱۳۴۵ شمسی منتشر شد اطلاعات تاریخی ارزشمند و
روایت‌های شگفت‌انگیزی درباره تاریخچه خلیج فارس آورده شده است
هدفش چه بود؟
آخرسر بشنویم سخنی از احمد خان پس‌از آن‌همه تلاش برای شناسایی هویت تاریخی و فرهنگی خلیج فارس و ببینیم به چه هدف و امیدی عمر در این راه گذاشته است: «امید من آن است که جوانان و پژوهندگان بخوانند و دریابند که چگونه خلیج فارس از نظرات مختلف شایان دلبستگی و توجه است، باشد که به همه بندرها و جزیره‌ها و آب و خاکش دل بندند و در حفظ و آبادانی آن بکوشند». عاشق هم می‌شوی این‌طوری خوب است؛ مثل «احمد اقتداری» آبادانی و بالندگی و آگاهی بطلبی برای وطن.
بلواری در زادگاه دکتر اقتداری در شهر گِراش استان فارس به یاد «پدر مطالعات خلیج فارس» نام‌گذاری شده است
