ما در یک جنگ سخت و در جنگ نیزه و شمشیر حضور نداریم که تعداد زیاد افراد، احتمال پیروزی را بالا ببرد. در جایی مانند فضای مجازی و در سطح رسانه ها، آنچه اهمیت دارد، کیفیت است.
به گزارش شهدای ایران، رهبر معظم انقلاب در فواصل مختلف، همواره از جوانان به عنوان «افسران جنگ نرم» نام برده اند. در سخنرانی اخیر نیز به صراحت بیان کردند که «افسران جنگ نرم» به وسط میدان بیایند و از ظرفیت فضای مجازی برای امید آفرینی، توصیه به حق و بصیرت آفرینی استفاده کنند.
ایشان اشاره کردند: « ... البتّه امروز فضای مجازی یک فرصتی است برای این کار. حالا دشمنان از فضای مجازی جور دیگر استفاده میکنند امّا شما جوانهای عزیز این جوری از آن استفاده کنید: از فضای مجازی استفاده کنید برای امیدآفرینی، برای توصیه به صبر، برای توصیه‌ی به حق، برای بصیرت‌آفرینی، برای توصیه‌ی به خسته نشدن، تنبلی نکردن، بیکاره نماندن و مانند اینها. خب این در مورد این کارِ اوّل دشمن که قطع زنجیره‌ی تواصی و حفاظت از یکدیگر است».
در روزهای گذشته، برخی افراد، تحلیل های متفاوتی از سخنان رهبر معظم انقلاب ارائه داده اند که هر کدام از یک زاویه و همچنین از روی دغدغه به این موضوع پرداخته اند.
اما فارغ از آن تحلیل ها، چند سؤال مطرح است؛
اول اینکه چرا معظم له از افسران جنگ نرم می خواهند که در فضای مجازی حضور داشته باشند؟ و بعد اینکه این افسران جنگ نرم چگونه می توانند با استفاده از فضای مجازی امیدآفرینی و بصیرت آفرینی کنند؟ آیا منظور ایشان حضور فعال در شبکه های اجتماعی خارجی است؟ آیا به طور کلی به ظرفیت فضای مجازی اشاره کرده اند؟ در اینجا قصد داریم تا حدودی به سؤال اول پرداخته و در یادداشتی دیگر نیز به سؤال های بعدی پاسخ دهیم.
همگان می دانند که فضای مجازی کشور حال و روز خوشی ندارد و ما امروز در این فضا، شاهد بمباران تحریف حقایق، بی اخلاقی و بی عفتی، شایعه، تخریب، تهمت و ... روبرو هستیم. اینکه مسئولین، وظایف خود را انجام نداده اند و در برابر قانون و مردم باید پاسخگو باشند، به جای خود، اما قطعاً نمی توان در این جنگ نرم نابرابر، مردم و کشور را به حال خود رها کرد. با همه اینها، وقتی می گوییم افسران جنگ نرم باید در فضای مجازی حضور فعال داشته باشند، نکاتی به دنبال خود می آورد که در اینجا به طور اجمالی به برخی از آنها اشاره می کنیم؛
مقام معظم رهبری در سال 88 فرمودند: «در این جنگ نرم، شما جوانهای دانشجو، افسران جوان این جبهه‌‌‌‌‌‌‌‌‌اید. نگفتیم سربازان، چون سرباز فقط منتظر است که به او بگویند پیش، برود جلو؛ عقب بیا، بیاید عقب. یعنی سرباز هیچگونه از خودش تصمیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری و اراده ندارد و باید هر چه فرمانده میگوید، عمل کند. نگفتیم هم فرماندهانِ طراح قرارگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و یگانهای بزرگ، چون آنها طراحی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کلان را میکنند. افسر جوان تو صحنه است؛ هم به دستور عمل میکند، هم صحنه را درست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینید؛ با جسم خود و جان خود صحنه را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌آزماید. لذا اینها افسران جوانند؛ دانشجو نقشش این است. حقیقتاً افسران جوان، فکر هم دارند، عمل هم دارند، تو صحنه هم حضور دارند، اوضاع را هم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینند، در چهارچوب هم کار میکنند».
با این پیش فرض، نیروی انقلابی و افسر جنگ نرم، در فضای مجازی نیز باید به خوبی دشمن را ردگیری کرده و راه های نفوذ و حمله دشمن و مسیر مقابله با آن را نیز تشخیص دهد. به عبارت دیگر، هرچند که متأسفانه امروز ما در یک فضای استعمار شده توسط دشمن قرار داریم، اما عملیات شناسایی، فریب، تخریب و ایذاء دشمن و در کنار آن روشنگری های مداوم و جلوگیری از وارونمایی حقایق در سطح جامعه باید توسط نیروهای زبده و مجهز شده در فضای مجازی صورت گیرد.
باید توجه کنیم که وقتی ما در یک شرایط جنگی و آن هم در یک جنگ نرم حضور داریم، نیاز به افسر است نه اینکه به افراد غیر متخصص هم توصیه کنیم که در فضایی بیایند که نه تنها حضورشان مفید فایده نیست، بلکه بعضاً خود، زیر رگبارها و آماج حملات دشمن قرار گرفته و در واقع اسیر می شوند و هزینه های دیگری بر روی دستمان می گذارند.
نکته بعدی این است که ما در یک جنگ سخت و در جنگ نیزه و شمشیر حضور نداریم که تعداد زیاد افراد، احتمال پیروزی را بالا ببرد. در جایی مانند فضای مجازی و در سطح رسانه ها، آنچه اهمیت دارد، کیفیت است. مثلاً در مجموع، مدیریت شبکه های اجتماعی خارجی توسط چند نفر صورت می گیرد، اما مخاطب آنها به چند میلیارد نفر می رسد. در اینجا به طور خاص، الگوریتم ها، فضای مهندسی شده و از همه مهمتر، مدیریت، نقش اصلی را در جهت دهی افکار به عهده دارند و گاهی اوقات با انتشار گسترده یک شایعه یا یک تخریب و حمله، که از سوی چند نفر محدود اما با ضریب دهی بالا صورت می گیرد، ده ها و شاید صدها میلیون و یا حتی چند میلیارد نفر تحت تأثیر قرار می گیرند. بنابراین در فضای جنگ نرم، نه کمیت و تعداد زیاد افراد بلکه کیفیت کار بسیار مهم است.
در کنار اینها، به این موضوع نیز به طور جداگانه باید اشاره کرد که اگر از افسران جنگ نرم سخن می گوییم، نباید از نقش اصلی فرماندهان جنگ نرم نیز غافل باشیم.
مقام معظم رهبری در سال 95 در دیدار با جمعی از اساتید دانشگاه فرمودند: «البتّه سفارش بنده به دانشجوها و اساتید انقلابی ارزشی هم این است که نقش‌آفرینی کنند. ما به جوانها گفتیم افسران جنگ نرم هستید، شما [اساتید] هم فرماندهان جنگ نرم هستید؛ خیلی خب، فرماندهی کنید، نقش‌آفرینی کنید. جنگ نرم در جریان است.»
بنابراین نکته ای که نباید از آن غفلت کرد این است که نقش هیئت های اندیشه ورز و همچنین اساتید دانشگاه در فضای مجازی بسیار مهمتر از افسران جنگ نرم است.
نکته پایانی اینکه، بعضی از افراد برداشت نادرستی از بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر حضور «افسران جنگ نرم» در فضای مجازی داشته اند که در گزارش جداگانه ای به آن نیز خواهیم پرداخت.
ایشان اشاره کردند: « ... البتّه امروز فضای مجازی یک فرصتی است برای این کار. حالا دشمنان از فضای مجازی جور دیگر استفاده میکنند امّا شما جوانهای عزیز این جوری از آن استفاده کنید: از فضای مجازی استفاده کنید برای امیدآفرینی، برای توصیه به صبر، برای توصیه‌ی به حق، برای بصیرت‌آفرینی، برای توصیه‌ی به خسته نشدن، تنبلی نکردن، بیکاره نماندن و مانند اینها. خب این در مورد این کارِ اوّل دشمن که قطع زنجیره‌ی تواصی و حفاظت از یکدیگر است».
در روزهای گذشته، برخی افراد، تحلیل های متفاوتی از سخنان رهبر معظم انقلاب ارائه داده اند که هر کدام از یک زاویه و همچنین از روی دغدغه به این موضوع پرداخته اند.
اما فارغ از آن تحلیل ها، چند سؤال مطرح است؛
اول اینکه چرا معظم له از افسران جنگ نرم می خواهند که در فضای مجازی حضور داشته باشند؟ و بعد اینکه این افسران جنگ نرم چگونه می توانند با استفاده از فضای مجازی امیدآفرینی و بصیرت آفرینی کنند؟ آیا منظور ایشان حضور فعال در شبکه های اجتماعی خارجی است؟ آیا به طور کلی به ظرفیت فضای مجازی اشاره کرده اند؟ در اینجا قصد داریم تا حدودی به سؤال اول پرداخته و در یادداشتی دیگر نیز به سؤال های بعدی پاسخ دهیم.
همگان می دانند که فضای مجازی کشور حال و روز خوشی ندارد و ما امروز در این فضا، شاهد بمباران تحریف حقایق، بی اخلاقی و بی عفتی، شایعه، تخریب، تهمت و ... روبرو هستیم. اینکه مسئولین، وظایف خود را انجام نداده اند و در برابر قانون و مردم باید پاسخگو باشند، به جای خود، اما قطعاً نمی توان در این جنگ نرم نابرابر، مردم و کشور را به حال خود رها کرد. با همه اینها، وقتی می گوییم افسران جنگ نرم باید در فضای مجازی حضور فعال داشته باشند، نکاتی به دنبال خود می آورد که در اینجا به طور اجمالی به برخی از آنها اشاره می کنیم؛
مقام معظم رهبری در سال 88 فرمودند: «در این جنگ نرم، شما جوانهای دانشجو، افسران جوان این جبهه‌‌‌‌‌‌‌‌‌اید. نگفتیم سربازان، چون سرباز فقط منتظر است که به او بگویند پیش، برود جلو؛ عقب بیا، بیاید عقب. یعنی سرباز هیچگونه از خودش تصمیم‌‌‌‌‌‌‌‌‌گیری و اراده ندارد و باید هر چه فرمانده میگوید، عمل کند. نگفتیم هم فرماندهانِ طراح قرارگاه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و یگانهای بزرگ، چون آنها طراحی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های کلان را میکنند. افسر جوان تو صحنه است؛ هم به دستور عمل میکند، هم صحنه را درست می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینید؛ با جسم خود و جان خود صحنه را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌آزماید. لذا اینها افسران جوانند؛ دانشجو نقشش این است. حقیقتاً افسران جوان، فکر هم دارند، عمل هم دارند، تو صحنه هم حضور دارند، اوضاع را هم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینند، در چهارچوب هم کار میکنند».
با این پیش فرض، نیروی انقلابی و افسر جنگ نرم، در فضای مجازی نیز باید به خوبی دشمن را ردگیری کرده و راه های نفوذ و حمله دشمن و مسیر مقابله با آن را نیز تشخیص دهد. به عبارت دیگر، هرچند که متأسفانه امروز ما در یک فضای استعمار شده توسط دشمن قرار داریم، اما عملیات شناسایی، فریب، تخریب و ایذاء دشمن و در کنار آن روشنگری های مداوم و جلوگیری از وارونمایی حقایق در سطح جامعه باید توسط نیروهای زبده و مجهز شده در فضای مجازی صورت گیرد.
باید توجه کنیم که وقتی ما در یک شرایط جنگی و آن هم در یک جنگ نرم حضور داریم، نیاز به افسر است نه اینکه به افراد غیر متخصص هم توصیه کنیم که در فضایی بیایند که نه تنها حضورشان مفید فایده نیست، بلکه بعضاً خود، زیر رگبارها و آماج حملات دشمن قرار گرفته و در واقع اسیر می شوند و هزینه های دیگری بر روی دستمان می گذارند.
نکته بعدی این است که ما در یک جنگ سخت و در جنگ نیزه و شمشیر حضور نداریم که تعداد زیاد افراد، احتمال پیروزی را بالا ببرد. در جایی مانند فضای مجازی و در سطح رسانه ها، آنچه اهمیت دارد، کیفیت است. مثلاً در مجموع، مدیریت شبکه های اجتماعی خارجی توسط چند نفر صورت می گیرد، اما مخاطب آنها به چند میلیارد نفر می رسد. در اینجا به طور خاص، الگوریتم ها، فضای مهندسی شده و از همه مهمتر، مدیریت، نقش اصلی را در جهت دهی افکار به عهده دارند و گاهی اوقات با انتشار گسترده یک شایعه یا یک تخریب و حمله، که از سوی چند نفر محدود اما با ضریب دهی بالا صورت می گیرد، ده ها و شاید صدها میلیون و یا حتی چند میلیارد نفر تحت تأثیر قرار می گیرند. بنابراین در فضای جنگ نرم، نه کمیت و تعداد زیاد افراد بلکه کیفیت کار بسیار مهم است.
در کنار اینها، به این موضوع نیز به طور جداگانه باید اشاره کرد که اگر از افسران جنگ نرم سخن می گوییم، نباید از نقش اصلی فرماندهان جنگ نرم نیز غافل باشیم.
مقام معظم رهبری در سال 95 در دیدار با جمعی از اساتید دانشگاه فرمودند: «البتّه سفارش بنده به دانشجوها و اساتید انقلابی ارزشی هم این است که نقش‌آفرینی کنند. ما به جوانها گفتیم افسران جنگ نرم هستید، شما [اساتید] هم فرماندهان جنگ نرم هستید؛ خیلی خب، فرماندهی کنید، نقش‌آفرینی کنید. جنگ نرم در جریان است.»
بنابراین نکته ای که نباید از آن غفلت کرد این است که نقش هیئت های اندیشه ورز و همچنین اساتید دانشگاه در فضای مجازی بسیار مهمتر از افسران جنگ نرم است.
نکته پایانی اینکه، بعضی از افراد برداشت نادرستی از بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر حضور «افسران جنگ نرم» در فضای مجازی داشته اند که در گزارش جداگانه ای به آن نیز خواهیم پرداخت.
