سرویس اجتماعی   شهدای ایران : چندی پیش بود که انتشار لایو اینستاگرامی یکی از اینفلوئنسر‌های فضای مجازی با پسری ۱۴ ساله جنجال‌های زیادی را به پا کرد و کار به پخش گزارشی در این باره از رسانه ملی هم کشیده شد. اتفاقی که با توجه به راه اندازی سایت‌های شرط بندی و انتشار کلیپ‌هایی از دعوا‌های مجازی میان بازیگران اصلی این عرصه چندان هم دور از ذهن نبود، اما نکته نگران کننده درباره انتشار کلیپ که به نظر می‌رسد در آینده باید منتظر انتشار خبر‌های بیشتری از چنین لایو‌هایی باشیم، آن است که مخاطبان صفحات مجازی برخی از اینفلوئنسر‌های معلوم الحال حتی از سن قانونی هم کمتر شده و همین مقوله نشان دهنده تغییر سبک فرهنگی متولدین دهه ۸۰ به بعد است. موضوعی که عملا صدای زنگ خطر حوزه فرهنگ را برای متولیان امر به صدا درآورده و اگر فکر اساسی برای آن صورت نگیرد، مشخص نیست زیست فرهنگی نسل جوان کشور به کجا ختم خواهد شد.

بی بند و باری و نبود نقشه راه درست در زمینه آموزش چگونگی استفاده از فضای مجازی چند سالی است که به یکی از موضوعات قابل بحث میان فعالان اجتماعی و فرهنگی تبدیل شده و عده‌ای معتقدند یکی از مهمترین راهکار‌های مقابله با نفوذ فرهنگی، استفاده از فیلترینگ هوشمند اینترنت و بالطبع فضای مجازی است که البته این دیدگاه مخالفانی را هم دارد؛ از طرف دیگر تجربه نشان داده که صرف فیلتر کردن نمی‌توان جامعه را از انحرافات فرهنگی موجود در فضای مجازی مصون داشت.

مجید ابهری، آسیب شناس اجتماعی طی گفت و گویی با اشاره به انتشار لایو جنجالی، با بیان اینکه قطعا ورود هر فناوری‌ای به یک جامعه نیازمند آن است که در وهله اول فرهنگ سازی لازم پیرامون آن شکل بگیرد، گفت: در غیر این صورت عوارض و آسیب‌های ناشی از ورود غافلگیرانه آن فناوری به مراتب بیشتر از محاسنش خواهد بود و مشکلاتی را برای جامعه ایجاد می‌کند که حل و فصل آن‌ها نیازمند زمان و صرف هزینه انسانی و مالی بسیار زیادی است. متاسفانه فضای مجازی بدون فرهنگ سازی و آموزش همانند ویروس فرهنگی به جامعه ما هجوم آورده و به همراه خود سایت ها، کانال‌ها و گروه‌های مجازی مختلفی را ایجاد کرده است، در نهایت به دلیل عدم آموزش و نبود کنترل بر این فضا توسط خانواده ها، شاهد هستیم که نوجوان و جوانان وارد سرزمینی از وب سایت‌ها با اطلاعات سیاه شده اند.

فضای مجازی همانند یک باتلاق بر سر راه نوجوانان قرار دارد

وی ادامه داد: این وب سایت‌ها جوانان و نوجوانان را به سوی مسائل غیراخلاقی مانند قمار و موضوعات جنسی کشانده و در عمل مانند یک باتلاقی بر سر راه فرزندان قرار گرفته است. متاسفانه خانواده ها، نه آموزش و پرورش و دیگر نهاد‌های فرهنگی متولی تا امروز فکری به حال فرهنگ سازی برای آموزش کاربردی پیرامون فضای مجازی نکرده اند، به همین دلیل است که می‌بینیم آمار خودکشی، اعتیاد، خرید و فروش مواد مخدر از طریق فضای مجازی و تمایل جوانان به مسائل غیراخلاقی و جنسی روز به روز افزایش می‌یابد.

این آسیب شناس اجتماعی با تاکید بر اینکه متاسفانه گاهی می‌بینیم که دختر و پسری که زیر سن قانونی و شرعی هستند نیز از طریق این فضا وارد حوزه‌های غیراخلاقی می‌شوند، بیان داشت: امروزه فضای مجازی بستری برای دعوت جوانان به همجنسگرایی و اختلالات جنسی شده و این قشر نیز به دور از چشم خانواده هایشان وارد اینگونه باتلاق‌ها می‌شوند، قطعا باید تا زمان بیش از این از دست نرفته، در وهله اول خانواده‌ها آموزش استفاده از این فضا را به فرزندان خود شروع کرده و اجازه ندهند تا بدون نظارت شان، فرزندان وارد فضای مجازی شوند. همچنین اگر خانواده‌هایی آشنایی لازم با این فضا را ندارند، باید ابتدا خود آموزش‌های لازم را دیده و با عدم تهیه اینترنت برای فرزندان شان، از گرفتار شدن آن‌ها در باتلاق‌های فضای مجازی جلوگیری کنند.

کش و قوس‌های سیاسی باعث غفلت نهاد‌های متولی از فضای مجازی شده است

ابهری گفت: سایت‌های قمار و شرط بندی امروزه با وعده‌های پول‌های کلان همانند دام‌های فریب بر سر راه جوانان کشور قرار گرفته اند، از طرف دیگر مشکلات اقتصادی و کش و قوس‌های سیاسی باعث شده تا نهاد‌های متولی از آسیب‌های فضای مجازی غافل شوند. همچنین در شرایط فعلی دنیا با توجه به موضوع قرنطینه مردم، طبیعتا پر کردن اوقات فراغت یکی از دلایل حضور بدون محدودیت نوجوانان و جوانان در فضای مجازی محسوب می‌شود؛ اما مسئله اصلی این است که نوجوانان و جوانان ایرانی بین ۲ و نیم تا ۹ ساعت از وقت خود را در روز به فضای مجازی اختصاص می‌دهند که در دنیا رکود جدیدی محسوب می‌شود، در حالی که جوانان ژاپنی حتی برای کار‌های علمی و پژوهشی نیز حداکثر بین ۴۵ تا یک ساعت در این فضا حضور دارند.


وی با بیان اینکه رسانه‌ها و در راس آن‌ها صدا و سیما باید با زبان هنر به مقابله با فضای مجازی به مثابه یک ویروس فرهنگی برخاسته و اجازه ندهند انحراف، فساد و آسیب‌های اجتماعی بیش از این گریبانگیر نوجوانان و جوانان شود، اظهار داشت: مسئله دیگر بحث زیست جنسی است و خانواده‌ها باید با توجه به سن و شرایط عقلی فرزندان شان، آموزش‌های لازم را به آن‌ها ارائه دهند؛ چرا که اگر خانواده‌ها در این زمینه قدم برندارند، نوجوانان در آستانه بلوغ و هیجانات جنسی به یکباره با اقیانوسی از موضوعات جنسی و غیراخلاقی روبه رو می‌شوند و انحرافات جنسی کمترین مشکلی که گریبان نوجوانان را خواهد گرفت.

این آسیب شناس اجتماعی  که با خبرنامه دانشجویان گفت و گو می کرد خاطر نشان کرد: متاسفانه علی رغم صرف میلیارد‌ها تومان هزینه برای امور فرهنگی، اما در عمل کمترین تلاشی در این زمینه روشن نمی‌شود و فعالیت‌های آموزشی و فرهنگی همسو با خانواده‌ها باشد و در کنار ارائه آموزش‌های لازم به نوجوانان و جوانان، آن‌ها را از خطر‌های موجود آگاه کنند.