این گزارش شامل برجسته ترین اقدامات صورت گرفته در مسیر عادی سازی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با رژیم اسرائیل از دهه 1990 تاکنون است و به شرح مطالبی درباره روابط نزدیک این کشورها با رژیم صهیونیستی و چگونگی استفاده عربستان سعودی از اسرائیل می پردازد.
این گزارش محرمانه تحت عنوان «اسرائیل و خلیج فارس و حدود استفاده خلیج فارس از اسرائیل» به شکل خلاصه در زیر آمده است:
روابط کشورهای حوزه خلیج فارس و اسرائیل در هفته گذشته شاهد سه رخداد مهم بود. نخست، «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم اسرائیل به سلطان نشین عمان سفر کرده و سپس یک هیئت ورزشی اسرائیلی برای شرکت در مسابقات جهانی ژیمناستیک راهی قطر شد. پس از آن وزیر ورزش و فرهنگ اسرائیل نمایندگان این رژیم در مسابقات قهرمانی جودو در ابوظبی را همراهی کرد. همچنین در عمان و قطر و امارات پرچم اسرائیل بالا رفته و سرود این رژیم پخش شد. در این میان اطلاعات حاکی از قریب الوقوع نخست وزیر رژیم صهیونیستی به دوحه است.
در همین زمینه وب سایت بی بی سی گزارشی تحت عنوان «آسمان خلیج فارس به دلیل شمار زیاد مهمانان اسرائیلی در حال تنگ شدن است» را منتشر کرد که موضوع آن را از روزنامه لبنانی الاخبار کپی برداری کرده بود. در آن زمان شایعات حاکی از این بود که نتانیاهو همزمان با افتتاح سفارت رژیم صهیونیستی در بحرین در حال آمادهسازی سفر به منامه است. این گزارش در تاریخ 29 اکتبر 2018 منتشر شده بود.
24 ژوئن 2018 یک هیئت صهیونیستی در جلسات کمیته آثار جهانی که توسط یونسکو و با همکاری اداره فرهنگ و آثار باستانی بحرین سازمان دهی شده بود مهمان بحرینی ها شد. پیش از آن نیز در ماه مه 2017 منامه میزبان یک هیئت اسرائیلی برای شرکت در جلسات مجمع عمومی اتحادیه بینالمللی فوتبال «فیفا» بود. قبل از آن نیز در دسامبر 2016 یک هیئت صهیونیستی برای برگزاری مراسم سوم عید موسوم به «حانوتا» به بحرین سفر کرده بود و در مقابل یک هیئت بحرینی متشکل از 24 نفر از اعضای انجمن «این بحرین است» در دسامبر 2017 به اراضی اشغالی سفر کرد.
روابط کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با اسرائیل همچنان ادامه دارد اما نکته جالب توجه در اصرار برای علنی کردن این روابط است:
تغییر و تحول در مناسبات میان کشورهای منطقه خلیج فارس و رژیم صهیونیستی
شاخص های اخیر در روابط میان کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با اسرائیل خیلی جای تعجب ندارد. بیش از بیست سال قبل روابط قطر با تلآویو تا حد زیادی نزدیک شد. در سال 1996 دفتر تجاری اسرائیل در دوحه افتتاح شد اما پس از حمله اسرائیل به نوار غزه در سال 2009 قطر این سفارتخانه را تعطیل کرد و پس از آن قرارداد فروش گاز قطر به اسرائیل امضا شد. از سوی دیگر در سال 2009 اسرائیل در پرونده میزبانی آژانس بین المللی انرژی های تجدیدپذیر در برابر آلمان از امارات حمایت کرد و در نتیجه دفتر نمایندگی دیپلماتیک تلآویو در نوامبر 2015 در ابوظبی افتتاح شد.
در سال 1994 «اسحاق رابین» نخست وزیر وقت اسرائیل به سلطان نشین عمان رفته و در آنجا مورد استقبال سلطان قابوس در مسقط قرار گرفت و دو طرف درباره موضوعاتی همچون چگونگی بهبود تامین آب گفتگو کردند.
چند روز پس از ترور اسحاق رابین در سال 1995 «شیمون پرز» که در آن زمان به عنوان نخست وزیر موقت رژیم اسرائیل فعالیت میکرد میزبان« یوسف بن علوی» وزیر خارجه پیشین عمان در قدس اشغالی بود. در همین زمینه اسرائیل و عمان در ژانویه 1996 توافقنامه ای درباره افتتاح دفاتر مشترک نمایندگی تجاری امضا کردند.
با این حال روابط میان عمان و تلآویو با وقوع انتفاضه دوم فلسطین در 2000 رو به سردی رفت؛ اما همکاری های متقابل در زمینههای حیاتی مانند پروژه نمک زدایی در سلطان نشین عمان همچنان باقی ماند.
درباره روابط بحرین با تلآویو، اولین هیئت رسمی اسرائیلی در اواخر سپتامبر 1994 به منامه رفته و با «سلمان بن احمد آل خلیفه» ولیعهد وقت بحرین در سازمان ملل دیدار کرد. همچنین شیخ «خالد بن احمد آل خلیفه » وزیر وقت امور خارجه بحرین در مصاحبهای با روزنامه لبنانی الحیات در اوایل اکتبر 2008 درباره ایجاد یک سازمان منطقهای بدون توجه به قومیت و مذاهب با حضور کشورهای عربی و اسرائیل و ترکیه صحبت کرد.
ارزیابی همگرایی کنونی میان کشورهای عربی واسرائیل:
درباره روابط کلی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس با اسرائیل می توان ارزیابی های متعددی ارائه داد که به شکل زیر است:
- روابط با رژیم اسرائیل در واقع قطع نشده اما آنچه جدید است مربوط به اشتیاق طرفین برای علنی کردن این روابط است. همانطور که سفر اسرائیلیها در اشکال مختلف به عمان و قطر و امارات نشان می دهد یک رقابت میان کشورهای عربی حوزه خلیج فارس برای نزدیک شدن به تل آویو وجود دارد.
ویژگی های نظام منطقه عربی یا خاورمیانه دیگر مانند گذشته تعریف نشده است. وضعیت کشورهایی مانند ایران و ترکیه و به دنبال آن نقش قدرت های عربی مانند عربستان سعودی و مصر و سپس اقدام کشورهای عربی برای فاصله گرفتن از مسئله فلسطین معادلات منطقه را تحت تاثیر قرار داده است.
حدود استفاده عربستان از صهیونیستها
به دلیل جایگاه مذهبی و سیاسی جهانی عربستان برای این کشور دشوار است که حداقل در زمان حاضر همان رویکردی را که عمان و امارات و بحرین نسبت به اسرائیل در پیش گرفته اند دنبال کند. با این حال قابل توجه است که عربستان سعودی گام های مهمی در راستای ایجاد روحیه مذهبی در زمینه سازش با یهودیان در منطقه عربی برداشته است. رویکردهای «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی در دو سال گذشته در زمینه اصلاحات داخلی موجب شده تا همکاری با اسرائیل در هیچ مرحله ای جای تعجب نداشته باشد.
در سال 2016 یک هیئت سعودی شامل تعدادی از تجار و بازرگانان عربستان به فلسطین اشغالی رفته با شماری از اعضای کنست رژیمصهیونیستی دیدار کردند. در مارس 2018 نیز محمد بن سلمان در سفر به آمریکا با شماری از سران سازمانهای یهودی در نیویورک دیدار کرد.
طبق بیانیه سفارت عربستان در ایالات متحده طرفین در این نشست بر پیوند مشترک میان همه انسانها و ادیان تأکید کردند. در 27 فوریه 2018 روزنامه الکترونیکی سبق عربستان سعودی مصاحبهای با خاخام «پینچاس گولدشمیت»، رئیس شورای اروپایی خاخام های یهودی انجام داد.
در مارس 2018 نتانیاهو اعلام کرد که عربستان سعودی به شرکتهواپیمایی هند اجازه داده است که از مسیرهای جدید برای سفر به تلآویو و بالعکس از آسمان عربستان عبور کند، اما اداره کل هواپیمایی کشوری عربستان در این زمینه گفت که چنین موضوعی وجود ندارد.
در مه 2017 «دونالد ترامپ» رئیس جمهور کنونی آمریکا که به عربستان سعودی سفر کرده بود از آنجا به اراضی اشغالی رفته و در فرودگاه تل آویو به نتانیاهو گفت: من از ریاض به تل آویو آمدم امیدوارم که روزی نخست وزیر اسرائیل بتواند از تل آویو به ریاض سفر کند.
در این زمینه عربستان در حال حاضر می تواند به چند روش از اسرائیل استفاده کند:
- مشارکت در پروژههای همکاری منطقهای در سطح امنیتی نظامی و اقتصادی.
- استفاده از ظرفیت های لابی اسرائیل در ایالات متحده.
- کاهش فشار بر عربستان سعودی و بهبود چهره آن در مواقع بحرانی و به هنگام نیاز.
- همکاری های علمی و پژوهشی.