رویکردهای فرانسه مبتنی بر عبور از سیاست فشار حداکثری آمریکا ضد حزبالله لبنان است که در نهایت به کنار گذاشتن نفوذ عربستان از پرونده لبنان منتهی میشود.
شهدای ایران؛ ناصر قندیل تحلیلگر مسائل راهبردی منطقه در مقالهای نوشت: مجموعه ای از سیگنالهای متعدد در خصوص مفهوم سیاسی تحرکات امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه در لبنان نشان میدهد که فرانسه به دنبال تجدید نظر در سیاست پشتکردن غرب به بحران لبنان و جلوگیری از افزایش تحریمها ضد این کشور است که از بیش از یک سال پیش توسط واشنگتن آغاز شده بود تا بتواند حزبالله لبنان را تحت فشار قرار دهد و این حزب را در برابر مطالبات آمریکا تسلیم کند.
اظهارات کاخ الیزه نشان میدهد سیاست کنونی آمریکا در این رابطه باعث شد لبنان به صورت تدریجی به کنترل حزب الله در آمده و به سمت کشورهای منطقهای و بینالمللی از ایران گرفته تا روسیه و چین گرایش پیدا کند. این در حالی بود که حساسیت موقعیت لبنان در دریای مدیترانه و منطقه خاورمیانه ایجاب می کرد که سیاست مهار این کشور در پیش گرفته شود و قطع مناسبات با آن دنبال نشود. به این ترتیب رویکرد سیاست باز در برابر حزبالله لبنان برای ایجاد سازش سیاسی داخلی مبتنی بر مشارکت همگانی در دولت آینده برای بررسی سیاستهای اقتصادی و مالی نجات بخش و کنار گذاشتن مسائل اختلافی از جمله سرنوشت سلاح حزبالله در پیش گرفته شد. این در حالی بود که آمریکا پروندههای اختلافی را به عنوان محور اساسی برای تحریمهای خود ضد لبنان دنبال میکرد.
رئیس جمهور فرانسه موفق شد دیواری که آمریکاییها در لبنان احداث کرده بودند و فروپاشی آن حتی قبل از انفجار بندر بیروت نیز مشخص بود، را فرو ریزد. مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا در واکنش به دعوت سید حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان برای گرایش به شرق گفت که کمکهای آمریکا به لبنان ادامه پیدا میکند و واشنگتن لبنان را رها نخواهد کرد. با این شرایط انفجاری که در بیروت به وقوع پیوست به امانوئل ماکرون این فرصت را داد تا درخواست سرمایه گذاری های مالی و اقتصادی در لبنان را مطرح کند تا جلوی شکست سیاستهای خود در این کشور را بگیرد، کنفرانسی که بنا به دعوت ماکرون و با حضور دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا انجام شد و ترامپ سخنانی را در این کنفرانس انجام داد که در آن مطالبات ویژه سابق خود در خصوص حزبالله را تکرار نکرد. این موضوع نشان میدهد آمریکا تقریباً به فرانسه در پرونده لبنان اختیار کامل داده است.
همزمان با تلاشهای ماکرون در لبنان، فضای منطقهای خاصی در خصوص تحریمهای آمریکا ضد ایران شکل گرفته است که نشان میدهد فرانسه پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تحرکاتی را نیز در خط تقابل میان آمریکا و ایران آغاز کرده است. در همین راستا ایران اعلام کرد که برخی از اموال این کشور با تلاشهای آلمان و انگلیس آزاد شده و مبادلات تجاری ایران به ارزش چندین میلیارد دلار با کره جنوبی برای بازگرداندن اموال بلوکه شده ایران صورت گرفته است، اقدامی که قطعاً بدون موافقت آمریکا انجام نمیشد. این تحولات در حالی اعلام میشود که آمریکا پیشنهادی را در خصوص سوریه داده بود مبنی بر اینکه نیروهای آمریکایی همزمان با خروج نیروهای ایران و حزب الله از سوریه خارج شود و شرایط این کشور به اوضاع قبل از سال 2011 برگردد.
این موضوع را جیمز جفری نماینده آمریکا در امور سوریه مطرح کرده بود. این تحرکات پیشنهاد دیگری را نیز در خصوص لبنان ارائه کرده مبنی بر اینکه حزب الله لبنان ترسیم مرزهای دریایی بر اساس طرح آمریکا که توسط فریدریک هاف پیشنهاد شده را بپذیرد. از سوی دیگر حضور دیوید هیل دیپلمات آمریکایی در بیروت پیشنهادهای جایگزینی را نیز مطرح کرده و شاخصها در خصوص تلاش وی برای همگرایی با حزبالله را افزایش داده است. او خواستار توقف واکنش حزب الله لبنان به عملیات رژیم صهیونیستی در سوریه شده بود، واکنشی که همچنان نیروهای ارتش اسرائیل را در مرزها آماده باش نگه داشته و نفس آنها را در سینه حبس کرده است.
در این شرایط به نظر برسد مواضع عربستان خارج از رویکرد آمریکایی - فرانسوی قرار دارد. اظهارات وزیر خارجه عربستان در کنفرانس کمک به لبنان که توسط امانوئل ماکرون تشکیل شد، چالشی در برابر دعوت به سیاست باز و گفتمان سازش و عبور از رویکرد دشمنی با حزبالله لبنان بود. وی بار دیگر ثبات لبنان را به رویکرد خصمانه و تقابل با حزبالله گره زد. در این شرایط به نظر میرسد فرانسویها به این نتیجه رسیدهاند که موفقیت تلاشهای آنها در گرو کنار گذاشتن «گره» عربستان است. این در حالی است که مواضع عربستان باعث شده سعد حریری در رویکرد توافقی در داخل لبنان همچنان تردید داشته باشد و سمیر جعجع رئیس حزب نیروهای لبنانی و دیگر جریانهای 14 مارس نیز همچنان گفتمان تنش آفرین را به جای رویکرد سازشی که فرانسویها اصرار به آن دارند، در پیش بگیرد. این در حالی بود که حزب الله لبنان و رئیس جمهور و رئیس پارلمان این کشور مخالفتی با سازش فرانسه از خود نشان ندادند.
اظهارات کاخ الیزه نشان میدهد سیاست کنونی آمریکا در این رابطه باعث شد لبنان به صورت تدریجی به کنترل حزب الله در آمده و به سمت کشورهای منطقهای و بینالمللی از ایران گرفته تا روسیه و چین گرایش پیدا کند. این در حالی بود که حساسیت موقعیت لبنان در دریای مدیترانه و منطقه خاورمیانه ایجاب می کرد که سیاست مهار این کشور در پیش گرفته شود و قطع مناسبات با آن دنبال نشود. به این ترتیب رویکرد سیاست باز در برابر حزبالله لبنان برای ایجاد سازش سیاسی داخلی مبتنی بر مشارکت همگانی در دولت آینده برای بررسی سیاستهای اقتصادی و مالی نجات بخش و کنار گذاشتن مسائل اختلافی از جمله سرنوشت سلاح حزبالله در پیش گرفته شد. این در حالی بود که آمریکا پروندههای اختلافی را به عنوان محور اساسی برای تحریمهای خود ضد لبنان دنبال میکرد.
رئیس جمهور فرانسه موفق شد دیواری که آمریکاییها در لبنان احداث کرده بودند و فروپاشی آن حتی قبل از انفجار بندر بیروت نیز مشخص بود، را فرو ریزد. مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا در واکنش به دعوت سید حسن نصرالله دبیرکل حزبالله لبنان برای گرایش به شرق گفت که کمکهای آمریکا به لبنان ادامه پیدا میکند و واشنگتن لبنان را رها نخواهد کرد. با این شرایط انفجاری که در بیروت به وقوع پیوست به امانوئل ماکرون این فرصت را داد تا درخواست سرمایه گذاری های مالی و اقتصادی در لبنان را مطرح کند تا جلوی شکست سیاستهای خود در این کشور را بگیرد، کنفرانسی که بنا به دعوت ماکرون و با حضور دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا انجام شد و ترامپ سخنانی را در این کنفرانس انجام داد که در آن مطالبات ویژه سابق خود در خصوص حزبالله را تکرار نکرد. این موضوع نشان میدهد آمریکا تقریباً به فرانسه در پرونده لبنان اختیار کامل داده است.
همزمان با تلاشهای ماکرون در لبنان، فضای منطقهای خاصی در خصوص تحریمهای آمریکا ضد ایران شکل گرفته است که نشان میدهد فرانسه پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا تحرکاتی را نیز در خط تقابل میان آمریکا و ایران آغاز کرده است. در همین راستا ایران اعلام کرد که برخی از اموال این کشور با تلاشهای آلمان و انگلیس آزاد شده و مبادلات تجاری ایران به ارزش چندین میلیارد دلار با کره جنوبی برای بازگرداندن اموال بلوکه شده ایران صورت گرفته است، اقدامی که قطعاً بدون موافقت آمریکا انجام نمیشد. این تحولات در حالی اعلام میشود که آمریکا پیشنهادی را در خصوص سوریه داده بود مبنی بر اینکه نیروهای آمریکایی همزمان با خروج نیروهای ایران و حزب الله از سوریه خارج شود و شرایط این کشور به اوضاع قبل از سال 2011 برگردد.
این موضوع را جیمز جفری نماینده آمریکا در امور سوریه مطرح کرده بود. این تحرکات پیشنهاد دیگری را نیز در خصوص لبنان ارائه کرده مبنی بر اینکه حزب الله لبنان ترسیم مرزهای دریایی بر اساس طرح آمریکا که توسط فریدریک هاف پیشنهاد شده را بپذیرد. از سوی دیگر حضور دیوید هیل دیپلمات آمریکایی در بیروت پیشنهادهای جایگزینی را نیز مطرح کرده و شاخصها در خصوص تلاش وی برای همگرایی با حزبالله را افزایش داده است. او خواستار توقف واکنش حزب الله لبنان به عملیات رژیم صهیونیستی در سوریه شده بود، واکنشی که همچنان نیروهای ارتش اسرائیل را در مرزها آماده باش نگه داشته و نفس آنها را در سینه حبس کرده است.
در این شرایط به نظر برسد مواضع عربستان خارج از رویکرد آمریکایی - فرانسوی قرار دارد. اظهارات وزیر خارجه عربستان در کنفرانس کمک به لبنان که توسط امانوئل ماکرون تشکیل شد، چالشی در برابر دعوت به سیاست باز و گفتمان سازش و عبور از رویکرد دشمنی با حزبالله لبنان بود. وی بار دیگر ثبات لبنان را به رویکرد خصمانه و تقابل با حزبالله گره زد. در این شرایط به نظر میرسد فرانسویها به این نتیجه رسیدهاند که موفقیت تلاشهای آنها در گرو کنار گذاشتن «گره» عربستان است. این در حالی است که مواضع عربستان باعث شده سعد حریری در رویکرد توافقی در داخل لبنان همچنان تردید داشته باشد و سمیر جعجع رئیس حزب نیروهای لبنانی و دیگر جریانهای 14 مارس نیز همچنان گفتمان تنش آفرین را به جای رویکرد سازشی که فرانسویها اصرار به آن دارند، در پیش بگیرد. این در حالی بود که حزب الله لبنان و رئیس جمهور و رئیس پارلمان این کشور مخالفتی با سازش فرانسه از خود نشان ندادند.
*رجا نیوز