یک تحلیلگر مسائل غرب آسیا گفت: کاملا مشخص است که گمرکات و آمد و شد و امنیت بندر بیروت کاملا دست ۱۴ مارسی‌ها بوده است و اینها باید محاکمه شوند، چون این بندر دست آنها بوده است.
شهدای ایران: عصر سه‌شنبه ۱۴ مرداد ماه انفجار مهیبی در بندر بیروت رخ داد که بر اثر تعداد زیادی کشته و زخمی شدند. بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی وزارت بهداشت لبنان، شمار کشته‌های انفجار به ۱۷۱ نفر رسیده و هنوز ۳۰ تا ۴۰ نفر مفقود هستند. این انفجار منجر به زخمی شدن بیش از شش هزار نفر هم شده است.
این انفجار بر اثر منفجر شدن ۲۷۰۰ تن نیترات آمونیوم توقیف شده در بندر شماره ۱۲ بندر بیروت اتفاق افتاد و بر اثر آن گودال حدودا ۴۰ متری در محل انفجار ایجاد شد.
پس از آن کشور لبنان صحنه اعتراضاتی بود. از سوی دیگر دولت لبنان نیز عصر دیروز (دوشنبه) استعفا کرد.
* آمریکا می‌خواست مدل ایران را روی لبنان پیاده کند
در همین خصوص «سید هادی سیدافقهی» تحلیلگر مسائل غرب آسیا، درباره انفجار مهیب در بندر بیروت و اعتراضات اخیر در لبنان و تحولات اخیر در این کشور، به شرایط قبل از انفجار اشاره کرد و گفت: سلسله حوادثی قبل از انفجار هم در منطقه خاورمیانه و هم در لبنان رخ داد.
وی توضیح داد: بعد از شهادت سردار بزرگوار «حاج قاسم سلیمانی» و به خصوص بعد از نقشه راهی که مقام معظم رهبری به عنوان انتقام سخت و خونبهای حقیقی سردار بزرگوار مطرح کردند و آن بحث خروج آمریکا از غرب آسیا بود و نه تنها عراق، یک رویکرد و راهبرد اساسی و فضایی خاصی در منطقه غرب آسیا حاکم شد و یک مقدار حوادث شکل تندی به خود گرفت، صف بندی‌ها و موضع گیری‌ها و آمادگی‌ها برای رویارویی عنوان شد، البته تنها در بعد نظامی نیست، بلکه در بعد امنیتی، جنگ روانی و بعد اقتصادی و سیاسی نیز هست.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با بیان اینکه لبنان از دایره این رویارویی خارج نیست، اظهار داشت: لبنان یکی از حلقه‌های مهم مقاومت است.
وی با بیان اینکه اتفاقاتی حداقل در دو سه ماه اخیر رخ داد، به تشریح این اتفاقات پرداخت و گفت: آمریکا در این مدت لبنان را تحریم کرد که به قول سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی اخیر خود بعد از انفجار فاجعه بار بندر بیروت، ای کاش فقط ما را تحریم می‌کرد، چرا کل مردم لبنان را تحریم کرد؟
سیدافقهی عنوان کرد: به خیال آمریکا این تحریم، مردم لبنان و بیروت را به زانو درمی‌آورد و بعد از آن، بسترسازی برای عصیان مدنی و تظاهرات برانداز بر علیه حزب الله شکل می‌گیرد. چنین اتفاقی رخ نداد، البته یکسری اعتراضات و تظاهراتی صورت گرفت. آمریکایی‌ها عین مدلی که خواستند در ایران پیاده کنند و تحریم‌های حداکثری را علیه مردم اعمال کردند، ولی مردم پای انقلاب، شرف، استقلال و آزادی خود ایستادند، خواستند این مدل را نیز در قبال مردم لبنان اعمال کنند.
*پیاده نظام‌های آمریکا در لبنان
وی بیان کرد: درست است همه مردم لبنان حزب‌اللهی نیستند، ولی استقلال و آزادی و تمامیت ارضی خودشان را دوست دارند، سوای یک عده که مزدور و پیاده نظام آمریکا در لبنان هستند، مثل گروه‌های وابسته به جریان ۱۴ مارس، آقای سمیر جعجع رهبر فالانژها، سعد الحریری رهبر جریان السمتقبل، امین جمیل و ولید جنبلاط رهبر دروزی‌ها اینها همیشه هستند و هیزم آتش بیاری آمریکا و اسرائیل در لبنان هستند.
به گفته سیدافقهی اینها در ۴۰ تا ۵۰ سال گذشته هویت و ماهیت خود را به اثبات رسانده‌اند که کاملا دربست در اختیار سیاست‌های مثلث شوم آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی هستند.
این کارشناس مسائل منطقه اضافه کرد: یکسری موضع گیری‌ها و اظهارنظرهای دیگری هم هست که اگر به عنوان قطعات پازل کنار هم بگذاریم، راحت تر می‌توانیم درباره تفسیر و تحلیل انفجار بحث کنیم.
وی در ادامه به تشریح وقایعی که به این حادثه منجر شد پرداخت و عنوان کرد: از سال ۲۰۱۳ میلادی محموله نیترات آمونیوم از گرجستان بارگیری شده و می‌خواسته به موزامبیک برود و در واقع بار اضافی بوده و می‌خواستند این بار را در طرابلس تخلیه کنند که نتوانستند، بعد به دستور سعد الحریری این محموله در بندر بیروت پهلو گرفته است.
سیدافقهی گفت: در کنار این شاهد تحریم‌ها و فشار معیشتی بر مردم و توطئه بانک مرکزی و دیگر بانک‌ها برای افزایش قیمت دلار در مقابل لیر هستیم. از سوی دیگر اظهارنظرهایی از جانب صهیونیست‌ها صورت گرفت که در چندین سخنرانی و مصاحبه نتانیاهو مطرح شد، حتی نتانیاهو در یکی از نقشه‌ها مستطیلی می‌کشد، همین نقطه که انفجار اخیر رخ داد و در سال ۲۰۱۵ نیز همین کار را صورت می‌دهد.
وی ادامه داد: اخیرا گانتز رهبر حزب آبی سفید صهیونیستی و رقیب نتانیاهو تهدید کرده بود که اگر حزب‌االله به ما حمله کند، ما همه زیرساخت‌های آنها را نابود می‌کنیم.
سیدافقهی بیان کرد: آقای «بشاره پطرس الراعی» رهبر مسیحیان مارونی لبنان هم در چندین مصاحبه جوسازی بسیار سنگینی علیه حزب‌الله ایجاد و عنوان کرد که حزب‌الله باید سلاح خود را به دولت تحویل دهد و یک سلاح بیشتر نباشد و آن سلاح ارتش لبنان باشد. علاوه بر این، حمله سنگین رسانه‌ای در مطبوعات وابسته به استکبار جهانی، چه مطبوعات و رسانه‌های غربی و فضای مجازی و همچنین در برخی از شبکه‌های ماهواره‌ای وابسته به ارتجاع عرب و عربستان سعودی، بحرین، امارات و ... علیه حزب الله صورت گرفت.این تحلیلگر مسائل غرب آسیا عنوان کرد: همزمان با این حملات روانی و تبلیغاتی و جوسازی علیه دولت «حسان دیاب» نخست وزیر تکنوکرات لبنان شاهدیم که مرتب تشویق به استعفای وزرا و حمله بر علیه ایشان و کارشکنی و مسائل مختلف می‌شود.
وی با بیان اینکه چنین فضای ملتهب و انفجارآمیزی فراهم شده بود، خاطرنشان کرد: متاسفانه هفته گذشته شاهد بودیم که انفجار فاجعه آمیز که در حد یک بمب اتم کوچک قدرت تخریب داشت رخ داد که در دو مرحله صورت گرفت. تحقیقات به صوررت رسمی از سوی دولت جاری است و ممکن است فردا و پس فردا نتایج اولیه تحقیقات روشن شود، ولی گمانه زنی‌هایی هم هست که ممکن است حمله از بیرون هم باشد.
*تحلیل‌ها درباره علت انفجار
سیدافقهی عنوان کرد: برخی بر این باورند این انفجار داخلی بوده به دلیل بد نگهداشتن حجم سنگین نیترات آمونیوم و غیراستاندارد بودن نیترات و یک خطای انسانی بوده که در انبار بغل دستی اتفاقاتی رخ داده و جرقه‌ای به انبار شماره ۱۲ بندر بیروت رسیده و این انفجار عظیم و مهیب را ایجاد کرده است.
وی گفت: رسمی‌ترین روایت این است که این نتیجه اهمال، سوء مدیریت، سوء تدبیر و غیر استاندارد نگهداشتن مواد شدید الانفجار است که می‌گویند درجه خلوص این مواد از ۳۰ تا ۴۰ درصد بوده است، در حالی که نیترات آمونیم ۴۰ درصد برای مصرف کشاورزی به کار نمی‌رود و برای مصارف انفجاری و دیگر مصارف است.
سیدافقهی بیان کرد: میشل عون رئیس جمهور لبنان نیز در کنفرانس سرپایی با اصحاب رسانه در بیروت بعد از سفر ماکرون رئیس جمهور فرانسه اشاراتی در این خصوص داشت اینکه احتمال دارد این حادثه نتیجه اهمال و سوء مدیریت و بی مسئولیتی باشد و باید عاملان آن مجازات شوند و تحقیقات این را نشان خواهد داد. فرضیه دوم ایشان این است که ممکن است از بیرون به انبار حمله شده باشد و چنین فاجعه‌ای را به بار آورده باشد.
وی گفت: البته می‌شود روی هر دو بعد قضیه و گزینه مطالعه و کند وکاو کرد تا به نتیجه رسید.
*ویژگی‌های بندر بیروت
وی در ادامه این گفت‌وگو به ویژگی‌های بندر بیروت نیز اشاره کرد و افزود: بندر بیروت بزرگ‌ترین بندر خاورمیانه و بزرگ‌ترین بندر لبنان است و سالیانه سه هزار و یکصد کشتی را استقبال می‌کرده و این کشتی‌ها در این بندر بارگیری و باراندازی می‌شدند. از سوی دیگر این بندر با بنادر زیادی در سراسر دنیا، حدود ۲۷۰ بندر دنیا، مرتبط بوده و سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا را به هم وصل می‌کرده و بندر مهمی بوده و ۷۰ درصد نیازمندی‌های ضروری و حیاتی مردم از این بندر تامین می‌شده است. هم سیلوی گندم آنها بوده و هم انبارهای مواد دارویی و یدکی و نیازمندی‌های استراتژیک بوده است.
سیدافقهی بیان کرد: این انفجار که رخ داد بیش از ۱۶۰ نفر شهید و بیش از ۶ هزار نفر مجروح شدند و تعدادی هم مفقود هستند و هنوز گروه‌های تفحص و تجسس مشغول آواربرداری هستند.موج انفجار به لحاظ آسیب غیرمستقیم به ساختمان‌های روبرو تا حدود دو هزار متر رسیده و در و پنجره‌ها تخریب و شیشه‌ها شکسته شده و عده‌ای هم بر اثر آن زخمی و حتی کشته شده‌اند. بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها کفاف مجروحان را نمی‌دهد و کشورهای مختلف شروع به امدادرسانی، ارسال دارو و غذا و تشکیل بیمارستان‌های صحرایی کرده‌اند.
وی اضافه کرد: در این میان بازتاب‌ها و عکس‌العمل‌ها را ببینید. این گمان را تقویت می‌کند که این یک برنامه طراحی شده از قبل بوده است و دشمن خودش را کاملا آماده کرده بود از این فاجعه ملی که همه مردم لبنان را محزون، غمگین و عزادار کرد، بهره ببرد.
*متضرر و منتفع اصلی حادثه بیروت/ چه کسانی تظاهرات را مدیریت کردند؟
به گفته سیدافقهی عکس العمل‌هایی که بلافاصله بعد از انفجار رخ داد، نشان می‌دهد که متضرر اصلی و منتفع اصلی کیست.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا بیان کرد: پس از این حادثه رسانه‌های کشورهای عربی مثل العربیه، الحدث و ... بلافاصله به خیابان آمدند و با مردم مصاحبه کردند که نظرتان راجع به انفجار چیست. در این مصاحبه‌ها به مردم گفته می‌شد که انبار حزب الله اینجا بوده و حزب الله مقصر است و این محل نگهداری و انباشت موشک‌ها و مواد منفجره و سلاح‌های حزب الله بوده و عملا جو سنگینی بر علیه حزب الله ایجاد کردند، مثل جو سنگین قبلی و یک شب بعد هم تظاهرات برگزار شد.
سیدافقهی در این مصاحبه به طرح این سوال پرداخت که چه کسانی تظاهرات را مدیریت کردند؟ و پاسخ داد: همان جریان وفادار به آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی که به خیابان ریختند و زخم روی زخم ایجاد کردند. خود زخم انفجار کم بود، جوانان متهور و اجیر گروه‌های وابسته به آمریکا و اسرائیل، فالانژها و ... وحشیانه به خیابان‌ها ریختند و در و دیوار را شکستند، سه وزارتخانه را اشغال و اسناد و مدارک در آنجا را آتش زدند که مانع از دسترسی به اسنادی شوند که ثابت می‌کند چه کسی این کار را کرده و این بندر را چه کسی مدیریت می‌کرده و چه دزدی‌ها و سوءاستفاده‌هایی از این بندر می‌شده است.
*گمرکات و امنیت بندر دست ۱۴ مارسی‌ها بوده است
وی اضافه کرد: کاملا مشخص است که گمرکات و آمد و شد و امنیت این بندر کاملا دست ۱۴ مارسی‌ها بوده است، الحریری و دار و دسته حزب الحریری، ولید جنبلاط و امین جمیل و سمیر جعجع و اینها باید محاکمه شوند، چون این بندر دست آنها بوده است. از سال ۲۰۱۳ تا لحظه انفجار چندین بار هشدار و اخطار و اعتراض شده و حتی عنوان شده که نگهداری این مواد در این محل با توجه به درجه حرارت و نگهداری غیراستاندارد خطرناک است و پیشنهاد شده که به ارتش واگذار شود. حتی یک مقدار از مواد به سرقت رفته است.
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا بیان کرد: اینها از وحشت اینکه محاکمه نشوند و مشخص نشود و اسناد و مدارک دست قوه قضاییه و گروه تحقیقات نیفتد، به این وزارتخانه‌ها ریختند و خیلی از اسناد و مدارک را به سرقت برده و یا آتش زدند. وارد وزارتخانه‌های محیط زیست، خارجه و اقتصاد شدند و حتی به وزارتخانه‌های دیگر ورود کردند. حال اینکه چقدر خسارت به بار آوردند، مشخص نیست و بعدا معلوم می‌شود.
*نمی‌توان به آسانی از کنار این انفجار گذشت/ماکرون سراسیمه به لبنان آمد
سیدافقهی خاطرنشان کرد: زمانی که این قطعات پازل را کنار هم می‌گذارید نمی‌توانید به آسانی از کنار این انفجار بگذرید و بگویید یک حادثه بوده و ربطی به قبل و بعد نداشته است. حالا بعد از این اتفاق شاهدیم تحرکاتی صورت می‌گیرد و امانوئل ماکرون رئیس جمهور فرانسه سراسیمه به لبنان می‌رود و لبنانی‌ها را تهدید می‌کند که اگر اصلاحات جدی انجام ندهید و اگر این دولت به ندای حق طلبانه مردم توجه نکند، من اول سپتامبر می‌آیم و چنین و چنان می‌کنم، در حقیقت یاد دوره استعمارگری فرانسه در لبنان در ۷۷ سال پیش افتاده است.
وی با بیان اینکه این دخالت مستقیم و وقیحانه آقای ماکرون در امور لبنان است که با اعتراض بسیاری از مردم و جریان‌های سیاسی مواجه شد، عنوان کرد: آقای ماکرون یک ملاقات با سران ۱۴ مارس انجام می‌دهد و یک ملاقات کوتاهی نیز با نماینده حزب الله آقای محمد رعد انجام می‌دهد و آنجا ماکرون یک موضعی می‌گیرد که خیلی موضع معنی داری است که هم تاکید می‌کند این یک خطای بشری بوده و همین جا فعلا جمع کنید و از خوف اینکه ابعاد دیگر این تحقیقات رسوا نشود می‌گوید سریع جمع کنید و شهر خود را تمیز کنید و برای مرحله جدید آماده شوید و من اول سپتامبر می‌آیم و می‌بینم.
سیدافقهی ادامه داد: ماکرون آنجا به نقش مهم و اثرگذار حزب الله اشاره می‌کند چون سران ۱۴ مارس که با ماکرون ملاقات می‌کنند، اولین خواسته آنها این است که حزب الله باید خلع سلاح شود. ایشان می‌گوید حزب الله یک جریان سیاسی است و در معادلات سیاسی لبنان اثرگذار است و به همین دلیل هم تلاش می‌کند جو آرام شود. وقتی ماکرون به پاریس برمی‌گردد اقدام به کنفرانس کمک و امدادرسانی و جمع آوری پول برای بازسازی بندر بیروت و دیگر مناطق می‌کند که ظاهرا ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار جمع می‌شود که تنها برای ساخت یک سوله کافی است. منت می‌گذارد که این پول دست من است و به دولت نمی‌دهم و آن را در اختیار سازمان‌های مردم نهاد قرار می‌دهم و همین جا باز در امور داخلی لبنان دخالت می‌کند و می‌گوید مردم به این دولت اعتماد ندارند و این دولت باید سرنگون شود و یک اصلاحات جدی و اساسی صورت بگیرد.
وی افزود: شاید ماکرون استعفای دولت را مطرح کرده و شاید هم دنبال انحلال پارلمان و آماده شدن برای برگزاری انتخابات جدید پارلمانی با قانون جدید انتخابات است.
*ورود کشورهای رقیب به معرکه
این کارشناس گفت: در همین راستا شاهدیم بسیاری از کشورهایی که با هم رقیب هستند وارد معرکه می‌شوند از این طرف معاون اول رجب طیب اردوغان به بیروت می‌آید و می‌گوید که آمادگی کامل داریم یک جا بندر را بازسازی کنیم و از آن طرف قطر و عربستان می‌گویند ما حاضریم کمک کنیم. یا امارات که می‌گوید من حاضرم بندر را یک جا و یک تنه خودم بازسازی و مدرن کنم و در عوض ۲۰ سال مدیریت آن را به عهده بگیرم.
این تحلیلگر مسائل منطقه بیان کرد: کشمکش‌هایی که در شمال آفریقا بین ترکیه و عربستان وجود دارد، پشت بند این حادثه دوباره به لبنان کشیده می‌شود.
*قیمومیت مجدد فرانسوی‌ها شکل نگیرد
سیدافقهی عنوان کرد: در هر صورت باید خیلی دقت کرد که قیمومیت مجدد فرانسوی‌ها صورت نگیرد یا تحت عنوان سازمان ملل، لبنان را تحت فصل هفت منشور ملل نبرند که بگویند در لبنان احتمال جنگ داخلی وجود دارد و یک قطعنامه به شورای امنیت ببرند و بگویند ما ماموریت یونیفل را گسترش دهیم و فقط به جنوب لبنان هم بسنده نشود و مرز سوریه و لبنان و بقاع باید کنترل شود.
وی گفت: به هر جهت پشت پرده ممکن است اتفاقات و تصمیم گیری‌های خطرناک رخ دهد، به بهانه اینکه ما آمدیم که کمک کنیم و می‌خواهیم آرامش به لبنان بازگردد. این اتفاقات پس لرزه‌های این حادثه است که در این خصوص مردم و حزب الله لبنان باید هوشمندانه با مسائل برخورد کنند و با حداقل خسارت و تلفات هر چه زودتر بتوانند مدیریت و کنترل کرده و آسیب را به حداقل برسانند و خودشان با همکاری خودشان و جلب سرمایه گذاران کشورهایی که طمع ندارند و دنبال تخریب لبنان نیستند، مجددا این بندر مهم و راهبردی و استراتژیک بیروت را بازسازی کنند.
*آمادگی ایران، چین و روسیه برای بازسازی لبنان
وی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران در این زمینه اعلام آمادگی کرده است، گفت: چینی‌ها نیز اعلام آمادگی کرده و روس‌ها نیز اعلام آمادگی کره‌اند که حاضرند سرمایه‌گذاری کنند و بعد به مرور زمان بخشی از درآمدهای بندر را به صورت قسط بندی شده پس بگیرند.
سیدافقهی خاطرنشان کرد: اگر چنین اتفاقی نیفتد، لبنانی‌ها نمی‌توانند کاری صورت دهند، چون دولت لبنان پولی ندارد. الان لبنان باید ۱۰ الی ۱۵ میلیارد دلار داشته باشد که بتواند بندر را سر پا نگهدارد.
وی یادآور شد: چند وقت پیش لبنان درخواست سه میلیارد دلار وام از صندوق جهانی را مطرح کرد که به آن گفتند باید اصلاحات در این کشور انجام شود و یکسری شروط بیان کردند و گفتند باید این شروط را انجام بدهید که در رأس آن خلع سلاح حزب الله بود.
این تحلیلگر مسائل منطقه تصریح کرد: باید مردم و جریان‌های سیاسی و محور مقاومت هوشیار باشند که به بهانه بازسازی، برقراری آرامش و اصلاحات سیاسی دست‌های آلوده کشورهای اروپایی و رژیم صهیونیستی و ارتجاع عرب نیایند و دوباره اوضاع لبنان را در دست نگیرند.
