نامش در ابتدا قشنگ بود. ظاهرش هم چندان بد نبود اما در این چند ماه به اندازه ای مردم جهان را آزار داد که حتی نگاه ظریف و زیبایی شناسانه هنر هم نتوانست چیزی بیش از وحشت و زشتی از آن ترسیم کند.
شهدای ایران؛ به جرأت میتوان گفت که دیگر کرونا برای هیچکس واژه غریبی نیست. قطعا این ویروس کوچک که هزاران هزار قربانی را با خود به کام مرگ برده و مبارزه با آن هدف مشترک دوست و دشمن شده است، اصلا موضوع شوخیبرداری نیست؛ اما برای زنده ماندن و فرار از ناامیدی و سیاهی چه چیزی بهتر از چنگ زدن به ریسمان هنر.
مزاح با موضوعات جدی از مهمترین خصیصههای کاریکاتور است. هنری که میتواند با فراغ بال سر شوخی را با هر موضوعی باز و در عین حال اعتراض و حرفش را نیز به زبان هنر بیان کند. طبیعتا کرونا نیز از تیزی قلم کاریکاتوریستها در امان نمانده و بارها و بارها سوژه طراحی کاریکاتوریستها شده است.
جواد علیزاده، هنرمند کاریکاتوریست و مدیر مسئول نشریه «طنز و کاریکاتور» در همین زمینه با بیان اینکه کاریکاتور قبل از کرونا وجود داشته و انشاءالله کرونا میرود و کاریکاتور همچنان وجود خواهد داشت، به ایسنا میگوید: به طور کلی رسالت هنر کاریکاتور این است که بتواند مردم را بخنداند تا آنها نیز بتوانند مشکلات زندگی را اندکی راحتتر تحمل کنند.
او با بیان اینکه «رسالت کاریکاتور در دوران کرونا و ناامیدیهایی که به دنبال خود داشته است، بیش از پیش نمود پیدا میکند»، اظهار میکند که در واقع کاریکاتور با شوخی با موضوع جدی همانند کرونا تلاش میکند تا ناامیدی مردم را کاهش بدهد.
علیزاده همچنین درباره میزان تاثیرگذاری این کاریکاتورها خاطرنشان میکند: حتما تاثیرگذار هستند، اما اصولا این سوالها جواب مطلقی ندارند و نمیتوان میزان تاثیرگذاری را به صورت دقیق و مشخص اعلام کرد. اما در مجموع فکر میکنم بودن کاریکاتور بهتر از نبودنش است.
این هنرمند کاریکاتوریست با بیان اینکه «انسان میتوان در شرایط بد زندگی هم بخندد»، یادآور میشود: تمام انسانها میتوانند در شرایط سخت کرونایی که به نوعی همه ما درگیر آن شدهایم، امیدشان را از دست ندهند و با روحیه بهتری به مسیر زندگی ادامه بدهند. در این میان کاریکاتور نیز میتواند در شکلگیری این روحیه و یادآوری امکان خندیدن به مشکلات، بسیار موثر باشد.
شاید با این رویکرد یا رویکردهای مشابه جواد علیزاده بوده است که در این چند ماه گذشته و در روزهایی که جهان در کش و قوس مبارزه با کرونا به سر میبرد، هنرمندان زیادی دست به قلم شدند تا هم به زبان هنر از مردم بخواهند که در خانههایشان بمانند و برای سلامت خود و اطرافیانشان از هیچ کاری فروگذار نکنند و هم اینکه این نکته مهم را به همه یادآوری کنند که انسان حتی در تلخترین روزها و لحظهها میتواند بخندد و امیدوار باشد.
در ادامه می توانید برخی از کاریکاتورهایی را که توسط هنرمندان ایرانی با موضوع ویروس کرونا در این مدت خلق شدهاند، تماشا کنید:
*ایسنا